İçeriğe atla

Francesco Saverio Nitti

Francesco Saverio Nitti
Nitti (1920)
İtalya başbakanı
Görev süresi
23 Haziran 1919 - 15 Haziran 1920
Hükümdar III. Vittorio Emanuele
Yerine geldiğiVittorio Emanuele Orlando
Yerine gelenGiovanni Giolitti
Kişisel bilgiler
Doğum 19 Temmuz 1868(1868-07-19)
Melfi  İtalya Krallığı
Ölüm 20 Şubat 1953 (84 yaşında)
Roma  İtalya
Partisi Tarihsel Aşırı Sol
(1880ler-1904)
Radikal Parti
(1904-1922)
Liberal Parti
(1922-1926)
Bağımsız
(1926-1953)

Francesco Saverio Nitti (19 Temmuz 1868 – 20 Şubat 1953) İtalyan bir ekonomist ve politik figürdür. Radikal Parti'den, 1919 ve 1920 yılları arasında İtalya başbakanı olarak görev yaptı.

Catholic Encyclopedia'ne göre ("Aşırı Nüfus Teorileri"), Nitti (Population and the Social System, 1894) İngiliz iktisatçı Thomas Robert Malthus ve onun Nüfus İlkesi'nin sıkı bir eleştirmeniydi. Önemli bir meridyenistti ve İtalya'nın birleşmesinden sonra ortaya çıkan Güney İtalya sorunlarının kökenlerini inceledi.[1][2][3]

Hayatı

Melfi, Basilicata'da doğan Nitti, Napoli'de hukuk okudu ve daha sonra gazeteci olarak aktif oldu. Gazzetta piemontese ("Piedmontese Gazetesi") muhabiri ve Corriere di Napoli ("Napoli Kuryesi") editörlerinden biriydi. 1891'de Il socialismo cattolico ("Katolik Sosyalizmi") adlı eseri yazdı. 1898'de henüz 30 yaşındayken Napoli Üniversitesi'nde finans profesörü oldu.

Nitti, 1904'te Radikal Parti'den İtalyan Parlamentosu'na milletvekili seçildi. 1911'den 1914'e kadar Başbakan Giovanni Giolitti'nin tarım, sanayi ve ticaret bakanıydı. 1917'de Vittorio Orlando'nun maliye bakanı oldu ve 1919'a kadar bu görevi sürdürdü.

23 Haziran 1919'da Nitti başbakan ve içişleri bakanı oldu. Bir yıl sonra, aynı zamanda kolonilerin bakanıydı. Kabinesi, Versay Barış Antlaşması konusunda büyük bir toplumsal huzursuzluk ve memnuniyetsizlikle uğraşmak zorunda kaldı. Gabriele D'Annunzio tarafından yönetilen Fiume üzerindeki ajitasyon özellikle rahatsız ediciydi. Nitti, komünistler, anarşistler ve faşistlerden oluşan son derece farklı siyasi hizipler arasındaki düşmanlık yüzünden yönetimi işler durumda tutmakta büyük zorluk yaşadı. Hükûmet başkanı olarak bir yıldan kısa bir süre sonra istifa etti ve yerine 16 Haziran 1920'de kıdemli Giolitti geçti.

Sosyal politikada, Nitti hükûmeti işsizlik, malullük ve yaşlılık için zorunlu sigorta sağlayan bir yasa çıkardı.[4]

Hâlâ İtalyan Parlamentosu üyesi olan Nitti, faşizmin yeni doğmakta olan gücüne direniş gösterdi ve Benito Mussolini'yi açıkça hor gördü. 1927 tarihli Bolşevizm, Faşizm ve Demokrasi adlı kitabında, İtalyan faşizmini komünizmle ilişkilendirdi: "İkisi arasında çok az fark vardır ve bazı açılardan Faşizm ve Bolşevizm aynıdır".[5]

924'te Nitti göç etmeye karar verdi, ancak II. Dünya Savaşı'ndan sonra İtalya'ya döndü. Önce Ulusal Blok'taki İtalyan Liberal Partisi ve ardından Bağımsız Sol için Senato'ya seçildi. seküler ve din karşıtı biri olarak Hristiyan Demokrasiye ve NATO üyeliğine şiddetle karşı çıktı.

20 Şubat 1953'te Roma'da öldü. Kariyeri boyunca komünist ya da faşist her türlü diktatörlüğe karşı çıktı.

Önemli çalışmaları

Kaynakça

  1. ^ Francesco Saverio Nitti, L'Italia all'alba del secolo XX, Casa Editrice Nazionale Roux e Viarengo, Torino-Roma, 1901
  2. ^ Francesco Saverio Nitti, Domenico De Masi, Napoli e la questione meridionale, Guida, Napoli, 2004
  3. ^ La scienza della finanza 1903-1936
  4. ^ Democracy and Social Policy by Yusuf Bangura
  5. ^ Francesco Saverio Nitti (1927), Bolshevism, Fascism and Democracy, New York: NY: Macmillan Co., s. 130 

Dış bağlantılar

Vikisöz'de Francesco Saverio Nitti ile ilgili sözleri bulabilirsiniz.
Siyasi görevi
Önce gelen
Vittorio Emanuele Orlando		İtalya başbakanı
1919–1920 		Sonra gelen
Giovanni Giolitti
İtalya içişleri bakanı
1919–1920

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Benito Mussolini</span> İtalya diktatörü (1922–1945)

Benito Amilcare Andrea Mussolini, Ulusal Faşist Parti'nin lideri olan İtalyan politikacı ve gazeteci. Kendini faşist olarak tanımlayan Mussolini, iktidara geldikten sonra Duce (Lider) olarak tanındı. Mussolini, faşizm ideolojisinin ilk örneği olan İtalyan faşizminin kurucusudur, bu sebepten dolayı faşizmin kurucusu olarak da kabul edilmektedir. 31 Ekim 1922 ve 25 Temmuz 1943 tarihleri arasında İtalya Krallığı'nın başbakanı, 23 Eylül 1943 ve 25 Nisan 1945 tarihleri arasında ise İtalyan Sosyal Cumhuriyeti'nin Ducesi olarak görev yaptı. II. Dünya Savaşı öncesinde ve savaş sırasında İtalyan siyasetinde önemli bir rol oynadı. Nisan 1945'te, Luftwaffe miğferi takıp bir Nazi konvoyu ile İsviçre'ye kaçmaya çalışırken, komünist İtalyan partizanlar tarafından fark edildi ve sevgilisi ile beraber kurşuna dizilerek infaz edildi. Ayrıca; Adolf Hitler, Francisco Franco ve António de Oliveira Salazar gibi aşırı sağ totaliter yöneticilere de ilham vermiştir.

<span class="mw-page-title-main">Faşizm</span> Aşırı sağcı, otoriter, aşırı milliyetçiliği savunan ideoloji

Faşizm, ilk olarak İtalya'da Benito Mussolini tarafından oluşturulan, otoriter devlet üzerine kurulu radikal bir aşırı milliyetçi politik ideolojidir. İlkeleri ve öğretileri, La dottrina del fascismo adı altında Giovanni Gentile tarafından yazılmıştır. Benito Mussolini'nin kurucusu olduğu Ulusal Faşist Parti'nin İtalya'da iktidara gelmesinin ardından, faşizm birçok milliyetçi ideolojiye örnek olmuştur. Hitler'in nasyonal sosyalizmi ve Franco'nun falanjizmi, faşizmden çok etkilenmişlerdir.

<span class="mw-page-title-main">Patrick Kinross</span>

John Patrick Douglas Balfour, bilinen adıyla Lord Kinross, İskoç soylusu yazar. Mustafa Kemal Atatürk hakkındaki biyografisi ve Ortadoğu ülkelerine ilişkin diğer eserleriyle ün kazanmıştır. Bu eserlerinden biri de pek çok otorite tarafından beğeni kazanmış "Osmanlı İmpratorluğun Yükselişi ve Çöküşü" kitabıdır.

<span class="mw-page-title-main">İtalyan Sosyal Cumhuriyeti</span> Kuzey İtalyadaki eski Nazi kukla devleti

İtalyan Sosyal Cumhuriyeti, II. Dünya Savaşı'nda Nazi Almanyası'nın desteği ile kurulmuş, İtalya'nın kuzeyindeki eski kukla devlettir. 1943-1945 yılları arasında varlığını sürdürmüştür. Kurucusu ve yöneticisi Benito Mussolini'dir.

İtalyan faşizmi, Ulusal Faşist Parti'nin 1922 ile 1943 yıllarında içerisinde yönettiği İtalya Krallığı'nda, 1943 ile 1945 yılları arasında ise İtalya'nın kuzeyinde kurulan İtalyan Sosyal Cumhuriyeti'nin resmî ideolojisi olarak uygulanmış yönetim sistemidir. "İtalyan faşizmi" kavramı, Benito Mussolini'nin kurucusu olduğu faşizmin İtalya'da uygulandığı dönemi tanımlayıp nazizm, falanjizm ve daha pek çok faşist hareketten ayırmak için kullanılmaktadır.

Donatella della Porta İtalyan siyaset bilimci, European University Institute'de siyaset bilimi ve siyaset sosyolojisi profesörü. Toplumsal hareketler, yozlaşma, siyasal şiddet, polis ve kamu düzeni politikaları alanındaki çalışmalarıyla tanınmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Roma'ya Yürüyüş</span> İtalya tarihinde bir olay

Roma'ya Yürüyüş, Ekim 1922 tarihinde İtalya'da Benito Mussolini önderliğinde Kara Gömleklilerin Napoli'den başkent Roma'ya düzenlediği yürüyüşten oluşan bir gösteridir. Yürüyüş sonunda Ulusal Faşist Parti, İtalya'da iktidarı ele geçirmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Vittorio Emanuele Orlando</span>

Vittorio Emanuele Orlando İtalyan hukukçu, akademisyen, diplomat, devlet adamı ve 23 Ekim 1917 - 23 Haziran 1919 tarihleri arasında İtalya başbakanı. I. Dünya Savaşı'nın sonunda Versay Barış Antlaşması'nın toplantılarına katıldı. Sıklıkla "Zaferin Başbakanı" lakabıyla anılır.

<span class="mw-page-title-main">Sorrento</span> Napoli iline bağlı komün (Campania, İtalya)

Sorrento İtalya'nın Campania bölgesine bağlı Napoli ilinde bulunan bir komündür. Komünün nüfusu 31 Ağustos 2007 tarihi itibarıyla 16,547'dir.

<span class="mw-page-title-main">Litvanya Milliyetçi Birliği</span> Litvanyada bir siyasi parti

Litvanya Milliyetçi Birliği, Milliyetçiler, 1926'dan 1940'a kadar Cumhurbaşkanı Antanas Smetona'nın otoriter rejimi sırasında Litvanya'da iktidardaki siyasi partiydi. Parti 1924'te kuruldu ama popüler değildi. Aralık 1926 askeri darbesi sonucu iktidara geldi. 1927'den 1939'a kadar, Bakanlar Konseyi yalnızca LTS üyelerini içeriyordu. 1936'da, diğer partiler resmen dağıldı ve LTS ülkenin tek yasal partisi oldu. 1930'larda parti giderek daha da radikalleşti ve İtalyan Faşizmine sempati duymaya başladı. Parti, Haziran 1940'ta SSCB'nin Litvanya'yı işgalinden sonra kapatıldı. Aynı isimdeki parti 1990'da yeniden kuruldu ve iki savaş arası LTS'nin halefi olduğunu iddia etmektedir.

Colubrano'nun prensesi Faustina Pignatelli Carafa, Napoli'li İtalyan matematikçi ve bilim insanıydı. 1732'de Bologna Bilimler Akademisi'ne seçilen ikinci kadın oldu.

Otoriteryen demokrasi, otoriterliğe dayanan, egemen sınıf tarafından idare edilen devletlerde görülen bir demokrasi türüdür. Otoriteryen demokrasi "organik demokrasi" olarak da bilinir. Faşizm ve Stalinizm için çoğunlukla totaliter demokrasi ifadesi kullanılır.

<span class="mw-page-title-main">Luigi Facta</span>

Luigi Facta İtalyan siyasetçi ve gazeteci. Roma'ya Yürüyüş ve Benito Mussolini diktatörlüğünden önceki son İtalya Başbakanıydı.

<span class="mw-page-title-main">Rajani Palme Dutt</span>

Rajani Palme Dutt gazeteci, Büyük Britanya Komünist Partisinin Genel Sekreterliğini yapmış olan komünist siyasetçi ve teorisyen.

Simone Martini, erken İtalyan resminin gelişiminde önemli bir figür olan ve Uluslararası Gotik tarzının gelişimini büyük ölçüde etkileyen Siena'da doğmuş İtalyan ressam.

<span class="mw-page-title-main">Büyük Faşizm Konseyi</span>

Büyük Faşizm Konseyi, Benito Mussolini liderliğindeki Faşist İtalya'da iktidarı elinde tutan en yüksek organdı. Ulusal Faşist Parti bünyesinde bir organ olarak 1923 yılında kurulmuş, sonrasında 9 Aralık 1928 itibarıyla devlet kurumu haline gelmişti. Konsey, İtalyan hükûmetlerinin toplandığı Roma'daki Palazzo Venezia'da toplanırdı. II. Dünya Savaşı sürmekteyken 25 Temmuz 1943 günü gerçekleşen Konsey toplantısında Mussolini iktidarının aldığı güvensizlik oyu sonucu İtalya'da faşizmin sona ermesi üzerine konseyin varlığı sona ermiştir.

I. Dünya Savaşı'nın ardından, Adriyatik Sorunu, Adriyatik Denizi'nin doğu kıyısı boyunca daha önce Avusturya-Macaristan İmparatorluğu'na ait olan bölgelerin kaderiyle ilgiliydi. Anlaşmazlığın kökleri, savaş sırasında imzalanan gizli Londra Paktı'nda ve artan milliyetçilikte, özellikle de İtalyan irredantizminde ve nihayetinde Yugoslavya'nın yaratılmasına yol açan Yugoslavizminde yatmaktadır. Sorun, Paris Barış Konferansı'nda anlaşmanın önünde büyük bir engeldi, ancak 12 Kasım 1920'de İtalya ve Yugoslavya arasındaki Rapallo Antlaşması ile kısmen çözüldü.

<span class="mw-page-title-main">Tommaso Tittoni</span> İtalya başbakanı (1855-1931)

Tommaso Tittoni İtalyan diplomat, politikacı ve Annunziata Şövalyesi. 1903'ten 1909'a kadar beş aylık bir dönem dışında İtalya'nın dışişleri bakanıydı. Ayrıca Mart 1905'te yaklaşık iki hafta geçici başbakanlık yaptı.

<span class="mw-page-title-main">Alessandro Fortis</span> İtalyan siyasetçi (1842-1909)

Alessandro Fortis 1905'ten 1906'ya kadar İtalya başbakanı olarak görev yapan İtalyan bir politikacıdır. Luigi Luzzatti ve Sidney Sonnino'dan önce İtalya'nın ilk Yahudi Başbakanıdır.

<span class="mw-page-title-main">Giuseppe Zanardelli</span> İtalya başbakanı (1826-1903)

Giuseppe Zanardelli İtalyan hukukçu ve siyasetçi. 15 Şubat 1901'den 3 Kasım 1903'e kadar İtalya başbakanı olarak görev yaptı. Etkili bir hatip, aynı zamanda Büyük Üstat bir masondu. Lombardiya burjuvazisini temsil eden Zanardelli, oy hakkı genişlemesine, kilise karşıtlığına, sivil özgürlüklere, serbest ticarete ve laissez faire ekonomisine kendini adamış klasik 19. yüzyıl liberalizmini üzerinde toplamıştı. Uzun siyasi kariyeri boyunca vicdan ve boşanma özgürlüğünün en ateşli savunucuları arasında yer aldı.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.