İçeriğe atla

Francesco Guicciardini

Francesco Guicciardini
Francesco Guicciardini
Doğum6 Mart 1483
Floransa, İtalya
Ölüm22 Mayıs 1540
Santa Margherita a Montici (Floransa yakınları)
MeslekDevlet adamı, diplomat ve tarihçi
Milliyetİtalyan
Dönem16. yüzyıl

Francesco Guicciardini (d. 6 Mart 1483, Floransa - ö. 22 Mayıs 1540, Santa Margherita a Montici), ünlü İtalyan tarihçi, diplomat ve devlet adamı. Çağının İtalyan tarihine ilişkin en önemli kaynak olan Storia d'Italia'nın (İtalya Tarihi) yazarıdır.

Yaşamı

Soykütüğünden de görülebileceği gibi (→ Guicciardini ailesi), Guicciardini'nin ataları devlet yönetiminin en üst kademelerinde görev yapmışlardır. Francesco, dönemin anlayışına uygun olarak, Latince ve Eski Yunan-Roma klasikleri üzerine başlangıç düzeyindeki öğreniminin ardından Floransa, Ferrara ve Padova'da medeni hukuk öğrenimi gördü. Kilisede kariyer yapma düşüncesine, dönemin kilise yönetimini yozlaşmış bulan babası Piero onay vermedi. Bunun üzerine, Floransa'da avukatlığa başladı ve 1508'de Alamanno Salviati'nin kızı Maria'yla evlendi; bu evliliğin ana amacı, anılarında dile getirdiği üzere, güçlü Salviati ailesiyle kuracağı bağın ona getireceği siyasal destekti. Aynı yıl aile anılarını (Ricordi autobiografici e di famiglia) ve 1378-1509 arası Floransa tarihini anlattığı Storie fiorentine'yi (Floransa Tarihi) yazmaya başladı.

Guicciardini'nin avukatlıktaki büyük başarısı üzerine, 1512'de Signoria Aragon kralı Fernando'nun sarayına elçi olarak onu gönderdi. Böylece, Guicciardini devlet adamlığı ve diplomatlık kariyerine adım atmış oldu. Bu ilk elçilik görevi sırasındaki tutumu daha sonra sert eleştirilere konu olmuş; siyasal hasımları onu Floransa Cumhuriyeti'nin çıkarlarından çok, sürgündeki Mediciler'I iktidara getirmek için çaba göstermekle suçlamışlardır. İspanya sarayından Signoria ile yazışmaları, olağanüstü gözlem ve analiz gücünü gösterir.

Guicciardini'yi papalık kuvvetlerin başkomutanlığına getiren Papa X. Leo'nun portresi (Raffaello'nun eseri).

1515'te Papa X. Leo onu hizmetine aldı ve önce Modena valiliğine (1516), ertesi yıl da bu görevinin yanı sıra Reggio valiliğine getirdi. 1526'da Papa Clemens, Guicciardini'ye daha büyük bir paye vererek, onu papalık kuvvetlerinin başkomutanlığına getirdi. Bu görevini yürütürken, Roma'nın Yağmalanması'na ve Clemens'in hapse atılmasına tanık oldu.

Guicciardini 1538-1530 arasında Floransa tarihine ilişkin ikinci kitabı üzerinde çalıştı. Aynı dönemde toplumsal ve siyasal yaşam üzerine görüşlerini dile getiren özdeyişlerin ve gözlemlerini Ricordi adlı bir çalışmada topladı. Dostu Niccolò Machiavelli'ye çoğu kez benzer siyasal görüşleri paylaşan ama bazen ondan daha radikal olabilen Guicciardini'nin, uzun süre papalığa hizmet etmiş olmasına karşın, kilise eleştirisinde onunla aynı görüşteydi. Ama Considerazini intorno ai Discorsi del Machiavelli (yak. 1530; Machiavelli'nin [Titus Livius'un On Kitabı Üzerine]Konuşmalar'ı Üzerine Gözlemler) adlı çalışmasında Machiavelli'nin siyaset bilimine ilişkin düşüncelerini Roma tarihine dayandırmasını eleştirdi.

Cumhuriyetin yıkılmasından sonra papalık temsilcisi olarak Floransa'ya dönen Guicciardini, cumhuriyetçilerin baskı altına alınmasında önemli rol oynadı. 1531'de Clemens tarafından Bologna valiliğine atandı, ama 1534'te bu görevinden alındı. Bunun üzerine, Floransa'ya dönerek Dük Alessandro de Medici'nin hukuk danışmanı oldu, başkomutanlığı sırasındaki olayları konu alan bir tarih kitabı üzerine çalışmaya başladı. Sonraki yıllarda yeniden kaleme aldığı bu çalışması, 1494-1534 arası İtalya tarihini anlattığı Storia d'Italia'nın (İtalya Tarihi) temelini oluşturdu. 1536'da yazmaya başladığı sanılan bu kitabının son okumasını tamamlayamadan öldü.

Guicciardini, Floransa dükü, Alessandro'nun öldürülmesinden sonra (1537) yerine Cosimo'nun geçmesine yardımcı oldu. Böylece dükün yetkilerini sınırlayabileceğini umuyordu. Cosimo döneminde önemli görevler üstlenmeyi sürdürmesine karşın bu umutları gerçekleşmedi ve yönetimde arzuladığı kadar söz sahibi olamadı. Son yıllarını Santa Margherita a Montici'deki villasında başyapıtı Storia d'Italia'yı (İtalya Tarihi) yazarak geçirdi.

Eserleri

  • Storie fiorentine (Floransa Tarihi)
  • Considerazioni sui Discorsi del Machiavelli. (Machiavelli'nin [Titus Livius'un On Kitabı Üzerine]Konuşmalar'ına İlişkin Gözlemler)
  • Ricordi politici e civili (Siyasal ve Sivil Anılar).
  • Storia d'Italia (İtalya Tarihi)
  • Dialogo del Reggimento di Firenze (Floransa'nın Yönetimi Üzerine Söyleşi)

Kaynakça

  • Bu maddenin hazırlanmasında Kamu Malı kapsamındaki 1911 Encyclopædia Britannica (11. Basım) Francesco Guicciardini maddesinden yararlanılmıştır.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Floransa</span> Floransa iline bağlı komün (Toskana, İtalya)

Floransa, İtalya'da, San Marino'nun batısında bulunan bir şehirdir. Kuzey İtalya'daki Toskana Bölgesi'nin başkentidir ve kendi ismini taşıyan ilin merkezidir. Kısa bir dönem, İtalya Krallığı'na da başkentlik yapmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Toskana</span>

Toskana, Orta İtalya'da yaklaşık 23.000 kilometrekare bir alana ve yaklaşık 3,8 milyon nüfusa sahip bir bölgedir. Bölgenin başkenti Floransa'dır.

<span class="mw-page-title-main">Medici Hanedanı</span> Floransalı Soylu Aile

Medici ailesi 14. ve 17. yüzyıllar arasında Floransa'da (İtalya) yaşamış güçlü ve etkin bir ailedir. Aile üç papa, çok sayıda Floransa hükümdarı ve daha sonra Fransa kraliyet mensupları yetiştirmiş, ayrıca İtalyan Rönesansı'nı etkilemiştir.

<i>Prens</i> (kitap) Machiavelli tarafından yazılmış politika hakkında bilimsel bir inceleme

Prens veya Hükümdar, Floransalı yazar Niccolò Machiavelli tarafından politika hakkında yazılmış bilimsel bir incelemedir. Asıl adı "De Principatibus" olup 1513 yılında yazılmıştır. Ancak 1532 yılına yani Machiavelli'nin ölümünden 5 yıl sonrasına kadar basılmamıştır. Yaşadığı süre boyunca yayımlanmamasına rağmen Machiavelli'nin en bilinen eseri olarak kabul edilmektedir. Ayrıca daha sonra ortaya atılan "Makyavelist düşünce" teriminin temelini oluşturmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Niccolò Machiavelli</span> İtalyan politika düşünürü ve askeri stratejisti

Niccolò di Bernardo dei Machiavelli, devlet adamı, askerî stratejist, şair ve oyun yazarı Floransalı düşünür, İtalyan Rönesans hareketinin en önemli figürlerindendir.

<span class="mw-page-title-main">İtalya'nın birleşmesi</span> 1848-1871 İtalyan devletlerinin birleşmesi

İtalya'nın birleşmesi, 19. yüzyılda İtalya yarımadasında bulunan birçok devleti toplayıp, tek bir devlet olan İtalya Krallığı'na dönüştürmeye çalışan politik ve sosyal harekettir. Bu dönemin başlangıcı ve sonu için kesin tarihler üzerinde bir uzlaşma olmamasına rağmen, birçok bilim adamına göre süreç 1815'te Viyana Kongresi'yle ve Napolyon'un hükümdarlığının son bulmasıyla başladı ve 1871'de Roma'nın İtalya Krallığı'nın başkenti olmasıyla son buldu. Bazı terre irredente'ler sürecin İtalya Krallığı'nın I. Dünya Savaşı sonrası Saint-Germain Antlaşması'nın imzalanmasıyla sona erdiğine inanır. Bazı milliyetçilere göre birleşmenin sonlanması 3 Kasım 1918'de Villa Giusti Ateşkesi olduğunu söyler.

İtalyan Edebiyatı, İtalyan yazarlarca İtalyanca yazılmış edebiyat yapıtlarını kapsar. İtalya'nın siyasal birliğini 19. yüzyıla kadar kuramaması ve Katolik Kilisesi'nin etkisiyle, yazılı metinlerde uzun süre Latince kullanılmış ve yerel bir dilin yaygınlaşması öbür Avrupa ülkelerine göre daha geç başlamıştır. 12. ve 14. yüzyıllar arasında İtalya'da Fransızca düzyazı ve koşukla yazılmış romanslar okunmuş ve klasik metinlerden uyarlamalar yapılmıştır. Böylece 13. yüzyılda bir Fransız-İtalyan edebiyatı gelişmiştir. İtalyanlar Fransız öykülerini çoğu zaman uyarlayarak ve bunlara çeşitli eklemeler yaparak kaleme almışlardır. Bu edebiyatta Fransızca kullanılmakla birlikte, yazarlar yapıtlarına yer yer kendi lehçelerinin özelliklerini de katmışlardır.

Guicciardini ailesi, Floransa tarihinin en önemli ailelerinden biridir.

<span class="mw-page-title-main">Cesare Borgia</span> Valensiya kökenli İtalyan politikacı ve condottieri

Cesare Borgia, güç mücadelesiyle Machiavelli'nin Prens kitabına büyük bir ilham kaynağı olan Valensiya kökenli İtalyan politikacı ve condottieri. Papa VI. Alexander'ın gayrimeşru oğluydu ve Borgia Hanedanı mensubuydu.

<span class="mw-page-title-main">Lorenzo de' Medici</span> İtalyan hümanist ve siyasetçi (1449-1492)

Lorenzo de' Medici ya da Lorenzo il Magnifico (Muhteşem Lorenzo) Rönesans Dönemi'ne damga vuran Medici ailesi mensubu, Floransa şehir devletinin gayriresmî başı Cosimo de' Medici 'nin torunu. İtalyan devlet adamı ve Floransa kentinin İtalyan Rönesansı dönemindeki fiili hükümdarıydı. Lorenzo'nun eşi Clarice Orsini'den olan ikinci çocuğu Papa X. Leo, sekiz sene papalık görevinde bulunmuştur. Floransalı halk tarafından Muhteşem Lorenzo adıyla bilinirdi. Diplomat ve siyasetçi olmakla kalmayıp sanatçı, şair ve bilim adamlarına maddi yardımda bulundu. Floransa'da bir heykel bahçesi meydana getirdi. Yaşamı süresince Floransa altın çağını yaşadı. Ölümünden sonra İtalya yarımadasındaki barış ve refah dönemi sona erdi ve yabancı ülkelerin 400 yıl sürecek işgal dönemi başladı.

<span class="mw-page-title-main">X. Leo</span> 217. Katolik Kilisesi papası (1475-1521; pd. 1513-1521)

Papa X. Leo, 9 Mart 1513 - 1 Aralık 1521 döneminde papalık yapmıştır. Kuzeni Giulio di Giuliano de' Medici de sonradan Papa VII. Clemens (1523-34) olarak aynı mevkiye gelmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Pitti Sarayı</span> İtalyada saray

Pitti Sarayı, İtalya, Floransa'da büyük bir Rönesans sarayıdır. Arno Nehri'nin güney tarafında konumlanmakta olup, Eski Köprü'ye kısa mesafe uzaklıktadır. 1458 yılından tarihlenen şimdiki sarayın çekirdeğini teşkil etmekte ve orijinal olarak ihtiraslı bir bankacı olan Luca Pitti'nin kasaba residansıydı.

<span class="mw-page-title-main">Albizzi ailesi</span> 1199 yılında resmi kayıtlara geçen İtalya’nın soylu bir familyası

Albizzi ya da Albizi ailesi, 1199 yılında resmi kayıtlara geçen İtalya'nın soylu ailelerinden biridir. 13. ve 14. yüzyıllarda, aile Guelfolar'ın başı olarak Floransa Cumhuriyeti'nde önemli mevkiler elde etmiştir. Piero degli Albizzi, Guealfolar'ın şiddet yönetimi zamanından, sonucunda ölüme mahkûm edilmiş olduğu, tekstil çalışanlarının çıkardığı, 1378 yılında Haziran'dan Ağustos'un sonuna kadar devam eden ve Floransa'yı sarsan Ciompi Ayaklanmasına kadar büyük rol oynamıştır.

<span class="mw-page-title-main">V. Nicolaus</span>

Papa V. Nicolaus. Doğum adı Tommaso Parentucelli. 6 Mart 1447'den 24 Mart 1455'teki ölümüne dek papalık yapan İtalyan din adamı.

<span class="mw-page-title-main">Floransa Cumhuriyeti</span> İtalyan Şehir Cumhuriyeti

Floransa Cumhuriyeti, 1115 ile 1532 arasında bir cumhuriyet olarak hükûmet süren ve modern Toskana Bölgesi, İtalya'da konumlanmış Floransa merkezli bir şehir devletidir.

<span class="mw-page-title-main">Floransa Dükalığı</span>

Floransa Dükalığı, Floransa, Toskana, İtalya merkezli olarak kurulmuş 1532–1569 döneminde hüküm sürmüş kalıtımsal monarşi ile idare edilen bir devlettir. Bu Dükalık 1530'de Floransa'yı kuşatarak eline geçiren Kutsal Roma Germen İmparatoru V. Karl (Şarlken) Floransa Cumhuriyeti'ne son verip bu cumhuriyetin büyük bir döneminde hükûmet süren Mediciler sülalesini bir kalıtımsal hükümdar hanedanı olarak ilan etmesi sonucu ortaya çıkmıştır. Floransa'da bu şekilde bir monarşik devlet kurulmasında o dönemde papa olan ve Medici sülalesine mensup olan Papa VII. Clemens başrol oynamıştır. Papa yakın akrabası olan Alessandro de Medici'yi Floransa Dükü olarak ilan edip bu dükalığın Medici hanedan mensuplarına kalıtsal olarak geçmesini sağlamıştır.

<span class="mw-page-title-main">IV. Sixtus</span> 9 Ağustos 1471 - 12 Ağustos 1484 arasında papalık yapmış din adamı

IV. Sixtus, gerçek adıyla Francesco della Rovere, 9 Ağustos 1471 - 12 Ağustos 1484 arasında papa olarak görev almış bir din adamıdır.

<span class="mw-page-title-main">Coluccio Salutati</span> İtalyan hümanist ve yazar (1331-1406)

Coluccio Salutati, İtalyan hümanist, edip ve Rönesans Floransa'sının en önemli politik ve kültürel figürlerdendir.

<span class="mw-page-title-main">Ferrara Dukalığı</span>

Ferrara Dukalığı, günümüzde kuzey İtalya'nın bir eyaleti olan eski bir dukalıktı. Sınırları Po Nehri'nin güneyi ve Ferrara kenti de dahil olmak üzere yaklaşık 1.100 km2 lik bir alandan oluşuyordu. Dükalığın bir parçası olan bölge, 1146'dan 1597'ye kadar Este Hanedanı tarafından yönetildi.

<span class="mw-page-title-main">Lodi Barışı</span>

Lodi Antlaşması ya da Lodi Barışı, Venedik Cumhuriyeti ile Milano Dükalığı arasındaki Lombardiya Savaşları'na son vermek amacıyla 9 Nisan 1454 tarihinde Lodi şehrinde imzalanan bir barış antlaşmasıdır.