İçeriğe atla

Francesco Della Suda

Francesco Della Suda ya da Faik Paşa (d. 1814, Syra, Yunanistan- ö. 19 Kasım 1866, İstanbul), İtalyan asıllı Osmanlı dönemi eczacısıdır. Eczacılığın Türkiye'deki öncülerindendir.

Hakkında

Syra adasında yoksul bir ailenin oğlu olarak dünyaya gelmiştir. 1826 yılında On iki yaşlarında geldiği İstanbul'da bir yetimhaneye yerleştirilir ve eczanede çırak olarak çalışır. Bir süre sonra Maltepe Askeri Hastanesi’nde eczacı yardımcısı olarak çalışıp Mekteb-i Tıbbiye'nin eczacı sınıfına girerek 1844'te asker eczacı olarak mezun olmuştur. Kırım Savaşı'nda ordu sağlık kuruluşlarının ilaç ve tıbbi malzeme gereksinimlerini karşılamak için büyük bir gayret sarf etmiş, Osmanlı ordusunun Merkez Eczanesi müdürlüğüne getirilmiştir. 1859’da mirlivalığa (tümgeneralliğe) yükselmiştir. 1862 Londra, 1855 1. Paris ve 1863 İstanbul Dünya sergilerine katılarak ilaç ve morfin koleksiyonları ile madalyalar kazanmıştır.[1] 1849'da Beyoğlu Pera Caddesi (İstiklal Caddesi) üzerinde açtığı Büyük Eczane (Grand Pharmacie Della suda) İstanbul'un ilk eczanelerindendir. Cemiyet-i Eczacıyan der Asitane-i Aliyye (Sociéte de Pharmacie de Constantinople) ve Cemiyet-i Tıbbiye-i Şahane[2] (Sociéte Impériale de Médicine de Constnatinople) derneklerinin kurucularından olan Faik Paşa Sociéte de Pharmacie de Paris'in (bugünkü Académie Nationale de Pharmacie) ilk Osmanlı üyesi olmuştur.[3]

Faik Paşa unvanı

1800'lü yıllarda İstanbul'da yaşamış olan Francesco della Suda'nın İstiklal Caddesi üstünde adı “Grand Pharmacie della Suda” adlı bir eczanesi vardır. Osmanlı devletine yaptığı hizmetlerden dolayı 'Paşa' unvanı alır ve adı da Della Suda yerine Faik Paşa olarak değiştirilmiştir. Avrupa’da en iyi afyon olarak bilinen yüksek kalitede morfin içeren Türk afyonu, Avrupa sergilerinde Francesco della Sudda ve oğlu Giorgio della Sudda (1835-1913) tarafından sergilenmiş ve ödüllendirilmiştir.[4] Döneme ait, günümüze kadar dayanan taş binaların yer aldığı Çukurcuma Faik Paşa Caddesi ve Turnacıbaşı'ndan Galatasaray'a uzanan “Faik Paşa Yokuşu” adını Francesco della Suda'dan almıştır.[5][6][7] Abdülaziz döneminin ünlü eczacısının, Saint-Esprit Mezarlığı'nda mermer bir katafalkın üzerinde bir büstü bulunmaktadır.[8]

Kaynakça

  1. ^ [1] Deux personnalités du monde pharmaceutique dans l'Empire Ottoman (Fransızca)
  2. ^ Tarih ve toplum: aylık ansiklopedik dergi, 39. cilt İletişim Yayınları/Perka A. Ş., 2003
  3. ^ [2] 13 Eylül 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Osmanlı Araştırmaları “BİR İTALYAN ECZACI: FAİK PAŞA”
  4. ^ [3][] Osmanlı Bilimi Araştırmaları XI/1-2 (2009-10) syf. 289-290
  5. ^ [4] 27 Eylül 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. THY Skylife, Ufuk Sarışen :“Çukurcuma”
  6. ^ [5] 19 Nisan 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Sabah Gaz. Arşivi 2005/04/05 “Çukurcuma'nın çehresi değişiyor ” - erişim 25 Nisan 2012
  7. ^ [6][] Hürriyet Gaz. Arşivi Melda Narmanlı ÇİMEN: 18.08.2005 “Zamansızlığın ara yeri Çukurcuma”- erişim 25 Nisan 2012
  8. ^ [7] 22 Ağustos 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Beyoğlu Gazetesi 18/12/2004 Saadet ÖZEN “Saint-Esprit Katedrali'nin Altındaki Tarih”- erişim 25 Nisan 2012
  • AnaBritanica Genel Kültür Ansiklopedisi, Ana Yayincilik, Istanbul, 1993.
  • Tarih ve toplum: aylık ansiklopedik dergi, 223-229. sayılar İletişim Yayınları, 2002 syf.23 Musemma Sabancıoğlu “Francesco Della Sudda’nın Mezarı”

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Beyoğlu</span> İstanbul ilçesi (Avrupa Yakası)

Beyoğlu veya eskiden Pera, İstanbul ilinin Avrupa yakasında bulunan ilçelerinden biridir. Kuzeybatıda Şişli ve Kâğıthane, doğuda Beşiktaş ve İstanbul Boğazı, güneyde ve batıda ise Haliç ile sınırlı ilçenin yüzölçümü 8,76 km2'dir ve 45 mahalleden oluşmaktadır. İsmini Pera da denen, Tünel–Taksim arasında uzanan İstiklal Caddesi ve ona açılan sokakların belirlediği alanı kapsayan Beyoğlu semtinden alır.

<span class="mw-page-title-main">Taksim Meydanı</span> İstanbul, Türkiyede bir meydan

Taksim Meydanı, İstanbul'un Beyoğlu ilçesinde yer alan ve İstanbul kentinin en ünlü noktalarından biri olan meydan. Çevresindeki lokanta, mağaza, otel, eğlence ve kültür yerleriyle İstanbul'un en büyük turistik çekim merkezinden biridir. Cumhuriyet Döneminde bir meydan haline gelmiş olan Taksim Meydanı, pek çok siyasi ve toplumsal olaya da ev sahipliği yapmıştır. Meydandaki trafiği kısmen yer altına indiren Taksim Yayalaştırma Projesi, 2013 yılında kısmen tamamlanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Beşiktaş</span> İstanbul ilçesi (Avrupa Yakası)

Beşiktaş, İstanbul ilinin bir ilçesidir. Adını İstanbul'un en eski semtlerinden biri olan Beşiktaş semtinden alır. 8,4 km uzunluğunda sahili olduğu İstanbul Boğazı'nın Rumeli yakasında yer alan ilçe batıda Şişli ve Kâğıthane, güneybatıda Beyoğlu, kuzeyde Sarıyer ilçeleriyle komşudur. Yüzölçümü 18 km², nüfusu ise 2019 ADNKS verilerine göre 182.649'dur.

<span class="mw-page-title-main">Fatih</span> İstanbul ilçesi (Avrupa Yakası)

Fatih, tarihî yarımada (Suriçi) olarak da bilinen, İstanbul şehrinin kurulup geliştiği bölgenin tamamını kaplayan ve şu anda İstanbul ilinin merkez ilçesidir. Valilik, büyükşehir belediye başkanlığı, emniyet müdürlüğü ve şehrin vergi dairesi gibi kurumların yer alıyor olması sebebiyle İstanbul'un merkezi sayılır. Güneybatıdan Zeytinburnu, kuzeybatıdan Eyüpsultan ilçeleri; kuzeyden Haliç, doğudan İstanbul Boğazı ve güneyden Marmara Denizi ile çevrilidir.

<span class="mw-page-title-main">III. Ahmed</span> 23. Osmanlı padişahı (1703–1730)

III. Ahmed divan edebiyatındaki mahlasıyla Necib, 23. Osmanlı padişahı, 102. İslam halifesi ve Lale Devri padişahıdır.

<span class="mw-page-title-main">Âdile Sultan</span> Osmanlı Padişahı II. Mahmudun kızı

Âdile Sultan, Türk Divan edebiyatı şairi. Sultan II. Mahmut'un kızı, Sultan Abdülmecid'in kız kardeşi.

<span class="mw-page-title-main">Karagümrük</span> Fatih, İstanbul, Türkiyede mahalle

Karagümrük İstanbul ili Fatih ilçesine bağlı tarihi bir mahalledir.

<span class="mw-page-title-main">Giuseppe Donizetti</span> İtalyan müzisyen

Giuseppe Donizetti ya da Donizetti Paşa. İtalyan müzisyen.

<span class="mw-page-title-main">Eczacı</span> ilaçların bileşenleri, etkileri, etki mekanizmaları, uygun ve etkili kullanımları konusunda uzmanlaşmış sağlık profesyonelleridir

Eczacı, ilaçların bileşenleri, etkileri, etki mekanizmaları, uygun ve etkili kullanımları konusunda uzmanlaşmış sağlık profesyonelidir. Eczacı, ilaçların etki mekanizması hakkındaki bilgilerini kullanarak ilaçlardan maksimum fayda, minimum yan etki elde etmek ve ilaç etkileşimlerinden kaçınmak için nasıl kullanılmaları gerektiğine hakimdir. Eczacılar, ilaçların biyokimyasal mekanizmalarını ve etkilerini, ilaç kullanımlarını, tedavi edici rollerini, yan etkilerini, olası ilaç etkileşimlerini ve izleme parametrelerini öğrenmek için üniversite veya yüksek lisans düzeyinde eğitim alırlar. Eczacılar bu uzmanlık bilgisini yorumlar ve hastalara, doktorlara ve diğer sağlık hizmeti sağlayıcılarına iletir.

<span class="mw-page-title-main">Şişli</span> İstanbul ilçesi (Avrupa Yakası)

Şişli, İstanbul ilinin Avrupa Yakası'nda yer alan bir ilçesidir. 25 mahallesi bulunan Şişli, doğuda Beşiktaş, kuzeyde ve batıda Kâğıthane ve güneyde Beyoğlu ilçeleri ile komşudur.

<span class="mw-page-title-main">Karaköy</span> Beyoğlu, İstanbulda bir semt

Karaköy, İstanbul ilinin Beyoğlu ilçesine bağlı semt. Bankaları ve iş hanlarıyla ünlü en eski ticaret merkezlerinden biridir. Eski Galata semtinin modern adıdır. Tarih boyunca bir liman ve ticaret merkezi olma özelliğiyle ön plana çıkmıştır. Boğaziçi'nin Avrupa tarafında Haliç'in ağzında yer alır. Karaköy, şehrin çok tarihsel bölgelerinden ve en eskilerinden biridir. 19. yüzyılın son çeyreğinde Osmanlı Devleti'nin finans merkezi haline gelmişti. Bugün ise, önemli bir ticaret ve ulaşım merkezidir.

<span class="mw-page-title-main">İstanbul'un İşgali</span> Mağlup Osmanlı İmparatorluğunun başkentinin İtilaf Devletleri tarafından işgali

İstanbul'un İşgali, Osmanlı İmparatorluğu ve İtilaf Devletleri arasında imzalanan Mondros Bırakışması ile Birinci Dünya Savaşı'nın bu ülkeler arasında sona erdiğinin ilan edilmesinin ardından gerçekleşmiştir. Osmanlı başkenti İstanbul, önce 13 Kasım 1918, sonra 16 Mart 1920'de olmak üzere iki kez işgal edildi. İlk işgalde, İstanbul'un önemli ve stratejik noktaları kontrol altına alındı ancak idareye el konulmadı; ikinci işgal ile idareye el konuldu. Eylül 1922'ye gelindiğinde, İzmir'in Kurtuluşu'ndan sonra, Mustafa Kemal Paşa İstanbul'u kurtarmak için Türk birliklerine İngiliz ve Fransız işgalindeki Çanakkale'ye hareket etmeleri emrini verdi. Bu emir üzerine Çanakkale Krizi patlak verdi. Türkler Kurtuluş Savaşı verdiği sırada İrlanda sorunuyla uğraşan Birleşik Krallık, Ankara Hükûmeti ile savaşın eşiğine geldi. Liberal Başbakan David Lloyd George Mustafa Kemal'in birliklerine karşı taarruza geçilmesini istediyse de müttefiklerinin desteğini alamadı ve ülkesindeki savaş karşıtı muhalefet ile dominyonların güçlü direnişiyle karşılaştı. Lloyd George'u gereksiz bir savaş başlatmaya çabalamakla itham eden Muhafazakâr Parti'nin 19 Ekim 1922'de Carlton Club deklarasyonu ile koalisyondan ayrılması sonucu Lloyd George hükûmeti düştü. İlerleyen süreçte diplomatik olaylar Türklerin lehine gelişti. İşgal, son İtilaf birliklerinin 4 Ekim 1923'te şehri terk etmesinden sonra, Şükrü Naili Paşa komutasındaki 3. Kolordu birliklerinin 6 Ekim 1923'te tören eşliğinde şehre girmesiyle sona erdi.

Alexandre Vallaury, İstanbullu Fransız asıllı mimar.

Giorgio Della Suda takma ismi Faik Paşa II, İtalyan asıllı Osmanlı eczacı. Modern eczacılığın Türkiye’deki öncülerindendir.

<span class="mw-page-title-main">Emin Erkul</span>

Emin Erkul, tıp doktoru, Kuvâ-yi Milliyeci ve siyaset adamı. "Kalpaklı Emin Bey" ve "Şehremini Emin Bey" olarak da tanınır. İstanbul'un, Cumhuriyet döneminde atanan ilk şehreminidir.

Ses Tiyatrosu veya Ortaoyuncuların verdiği adla Ses 1885, İstanbul Beyoğlu'nda İstiklal Caddesi'ndeki Halep Pasajı'nın içerisinde bulunan bir tiyatro salonu.

<span class="mw-page-title-main">Tıp fakültesi</span> tıp alanında eğitim veren kurum

Tıp fakültesi, tıp biliminin öğretildiği ve bu bilim içindeki çeşitli dallarda araştırmalar yapılan fakülte. Mezunları, tıp doktoru unvanı almaktadır. Ayrıca mezuniyet sonrası uzmanlık eğitimi ile uzman doktor, operatör doktor gibi unvanlar verilir. Temel tıp bilimleri alanında yüksek lisans ve doktora eğitimleri de verilmektedir. Türkiye’de tıp fakülteleri liseden sonra ülke genelinde yapılan bir merkezi sınavla öğrenci kabul etmektedir. Eğitim süresi 6 yıldır. Okullar farklı eğitim modellerini tercih etse de ülke genelindeki fakültelerde ilk 3 yıl teorik eğitim laboratuvar dersleriyle beraber verilir sonraki 2 yıl çeşitli bölümlerde stajlara devam edilirken öğrencilerin bilgileri sözlü sınavlarla da sınanmaya başlanır ve okulun son sınıfında Intörn (stajyer) adıyla hastanede gözetim altında çalışmaya başlar. Intörn (stajyer) maaşı, 2022 yılında asgari ücret olarak verilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Kemâleddin İsmâil Bey</span>

Candaroğlu İsmâil Bey,, 1443-1461 yılları arasında hüküm sürmüş Candaroğulları Beyi. Vakıf kayıtlarından anlaşıldığı kadarıyla Kemaleddin unvanını kullanmıştır.

Santa Maria Draperis Kilisesi, İstanbul'da bulunan tarihi açıdan bir Latin Katolik kilisesidir. 1584’te inşa edilen bu kilise, İstanbul’un en eski faal kiliselerindendir.

Melih Ziya Sezer, Türk eczacı.