İçeriğe atla

France Prešeren

France Prešeren
Doğum3 Kasım 1800
Vrba, Carniola, Habsburg Hanedanlığı (bugünkü Slovenya)
Ölüm8 Şubat 1849
Kranj, Avusturya İmparatorluğu (bügünkü Slovenya)
MeslekŞair, Avukat
DilÖncelikli olarak Slovence, bazı eserleri Almanca
MilliyetSloven
Edebî akımRomantizm
Önemli eserlerSavica Üzerine Vaftiz
O Vrba
Talihsizlik Soneleri
Zdravljica

France Prešeren (3 Aralık, 1800 - 8 Şubat, 1849) Sloven şairdir.

Slovenya şiirinin en önemli şairi olarak kabul edilir, sadece ulusal veya bölgesel olarak değil Avrupa edebiyatının da önemli şairleri içine girmiştir. Prešeren en önemli Avrupalı romantizm taraftarlarındandır. Onun şevkli, samimi güfteleri, şiddetli duygusal fakat sadece içli olan tarzı onu Slovenya'da Romantik okulunun baş temsilcilerinden yapmıştır.

Slovenya'da Vrba köyünde köylü bir ailenin çocuğu olarak dünyaya gelmiştir. Annesi onun bir rahip olmasını istiyordu, fakat o hiç rahip sınıfına gitmedi. Felsefe okudu ve daha sonra Viyana üniversitesinde hukuk eğitimi aldı. Hukukta Ph.D unvanını elde ettikten sonra, Avusturya'da Laibach (bugün Ljubljana olarak biliniyor) kentinde bir hukuk firmasında yardımcı olarak işe başlamıştır. Hiçbir zaman bağımsız bir avukat olmayı başaramamıştır.

Boş zamanlarında şiirler yazıyordu. En ünlü çalışması, Sonetni Venec (Bir çelenk sone) doğrudan Julija Primic'e (Almancalaştırılmış "Julia Primitz") olan mutsuz aşkından ve en yakın arkadaşı şair Matija Čop'un (Matthias Tschop) ölümünden esinlenerek yazılmıştır. Bu çalışmadaki birçok dizeler hem acı hem tatlı tutkularla doludur. Sonetni Venec ilginç bir biçimde yazılmıştır: bir sonenin son satırı sonraki sonenin ilk satırı olmaktadır, koleksiyondaki on dört sonenin tümü birbirine dolaşan içli duygusal bir buket oluşturmaktadır; bir sone diğeri olmadan var olamamaktadır. On dört sonenin ilk satırları ise ayrı bir sone oluşturmaktadır ve bu satırlarında ilk harfleri "Primicovi Julji" "Julija Primic'a" kelimesini oluşturmaktadır.

1836 civarında Prešeren sonunda Julija'ya olan aşkının geri dönmeyeceğini kabul etmiştir. Prešeren daha sonra Ana Jelovšek ile evlenmesine rağmen, ölüm döşeğinde Julija'yı hiç unutmadığını itiraf etmiştir.

Prešeren'in Zdravljica (Tost) şiirinin yedinci şiir kıtası 1991 yılından beri Slovenya'nın millî marşıdır. Şiirleri çeşitli dillere çevrilmiştir. Ayrıca Almanca olarak da yazmıştır. Şiirlerinden bazıları ilk defa gazetede yayımlandığı zaman Slovenca ve Almanca olarak basılmıştı.

8 Şubat 1849'de Slovenya Kranj'da ölmüştür. Slovenya'da 8 Şubat şu anda Prešeren Günü olarak anılmaktadır ve Slovenya'nın kültürel tatilidir. Prešeren ayrıca Slovenya 1000 tolarlık kâğıt paralarında yer almaktadır. Ljubljana'daki Prešeren Meydanı'nda şairin meydanın karşısındaki bir binanın duvarının üzerinde duran Julija'nın yarı kabartmasına sonsuza kadar seyreden heykeli bulunur.

İsmi bazen "Franz Prescheren" olarak Almancalaştırılır, özellikle Slovenya'nın Avusturyalılar tarafından yönetildiği eski belgelerde.

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Slovenya</span> Orta Avrupada yer alan bir ülke

Slovenya ya da resmî adıyla Slovenya Cumhuriyeti, Orta Avrupa'nın güneyinde yer alan bir ülkedir. Batısında İtalya, güneybatısında Adriyatik Denizi, güney ve doğusunda Hırvatistan, kuzeydoğusunda Macaristan ve kuzeyinde Avusturya bulunur. Slovenya çoğunlukla dağlık ve ormanlıktır, 20.271 kilometre kare alanı kaplar ve yaklaşık 2,1 milyon nüfusa sahiptir. Slovenler ülke nüfusunun %80'inden fazlasını oluşturmaktadır. Güney Slav dillerinden olan Slovence resmi dildir. Slovenya'nın başkenti ve en büyük şehri olan Ljubljana, coğrafi olarak ülkenin merkezine yakın bir konumdadır.

1800 (MDCCC) yılı Gregoryen takvimine göre çarşamba ve Jülyen takvimine göre Pazar günü ile başlayan bir yıldır.

İngilizce edebiyat, İngilizce olarak icra edilen edebiyat türüdür. Bu alanda eser veren sanatçıların ille de İngiliz olması gerekmez. Polonyalı Joseph Conrad, İskoç Robert Burns, İrlandalı James Joyce, Galli Dylan Thomas, Amerikalı Edgar Allan Poe, Hint Salman Rushdie, Karayipli V.S Naipaul İngilizce olarak birçok edebi eser vermişlerdir. Diğer bir deyişle, İngilizce Edebiyat dünyada konuşulan İngilizcenin çeşitli varyasyonları ve lehçeleri gibidir. Akademik alanda, İngilizce Edebiyat, İngilizce üzerinde çalışan bazı bölümlere, ikincil ve üçüncül eğitim sistemlerine ad olabilmektedir. İngiliz Edebiyatı'ndaki çok sayıda yazar çeşitliliğine rağmen, William Shakespeare'in eserleri, İngilizce konuşan dünya genelinde en önemli noktada yer almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Janez Janša</span> Slovenyalı politikacı

Janez Janša, 2004'ten 2008'e, 2012'den 2013'e ve 2020'den 2022'ye kadar üç kez Slovenya başbakanı olarak görev yapan Sloven bir politikacı. 1990 ile 1994 yılları arasında Savunma Bakanlığı yaptı. 1993'ten beri Sloven Demokratik Parti'nin genel başkanı olarak Slovenya 8. başbakanıdır. 2020 yılı itibarıyla tekrar başbakanlık görevini üstlendi.

Sone, iki dörtlük ve iki üçlükten oluşan 14 dizelik bir nazım şeklidir. Batı edebiyatında kullanılan bu tür, Servet-i Fünûncular tarafından Türk edebiyatına geçirilmiştir. Edebiyatımızda ilk örneği Cenap Şahabettin'in, "Şi'r-i Na-Nüvişte" adlı şiiridir. Genellikle dörtlükleri sarmal kafiye ile yazılır. Sonede işlenen konuları sınırlandırmak doğru bir yaklaşım değildir. Sonede her türlü konu işlenebilir. Son dize, duygu yönunden en baskın dizedir. Devrik cümleler kullanılır. Doğu edebiyatındaki sonelerde aşk konusu işlenir.

<span class="mw-page-title-main">Ovidius</span> Romalı şair (MÖ 43 - MS 17)

Publius Ovidius Naso, Augustus döneminde yaşamış Romalı şair. Genelde aşk, terkedilmiş kadınlar ve mitolojik temalı şiirler yazan Naso, Publius Vergilius Maro ve Horatius ile beraber, Latin edebiyatının üç kanonik şairinden biriydi. Genelde hüzün beyitlerinin en büyük hocası olarak kabul ediliyordu. Şiirleri, orta çağ'ın sonuna kadar Avrupa sanatı ve edebiyatını önemli ölçüde etkilemiştir.

<span class="mw-page-title-main">Celje</span>

Celje, Slovenya'nın bir ili normal bir Orta Avrupa yerleşim birimi. Sultan II. Bayezid zamanında Osmanlı topraklarına katılan şehir bugün Slovenya sınırları dahilindedir.

İspanyol edebiyatı, İspanya'da yazılan edebiyat yapıtlarını kapsar. İspanya'nın ulusal dili olan Kastilya lehçesinde kaleme alınan yapıtlar İspanyol edebiyatının ana bölümünü oluşturmakla birlikte, Katalan dili ve Galicia lehçesinde yazılmış yapıtlar da bu kapsamda sayılır.

Guido Guinizelli, 13. yüzyıl İtalyan edebiyatının önde gelen şairlerindendir. Dolce Stil Novo akımının başlatıcısı kabul edilir.

Založba Sanje, 1997 senesinde Ljubljana’da kurulmuş olan Sloven yayınevi. Erişkin ve çocuk edebiyatı, teknik bilgi içeren yayınlar ve müzik alanlarında faaliyet göstermektedir.

<span class="mw-page-title-main">Milenko Ačimovič</span>

Milenko Ačimovič, Sloven eski futbolcudur.

<span class="mw-page-title-main">Sándor Petőfi</span>

Sándor Petőfi, Macar şair ve liberal devrimci.

<span class="mw-page-title-main">Ivan Cankar</span> Sloven siyasi aktivist ve yazar (1876–1918)

Ivan Cankar Sloven yazar, oyun yazarı, denemeci, şair ve politik aktivist. Oton Župančič, Dragotin Kette ve Josip Murn ile birlikte Sloven edebiyatında modernizmin başlatıcısı olarak kabul edilir. Slovencenin en büyük yazarı olarak kabul edilir ve bazen Franz Kafka ve James Joyce ile karşılaştırılır.

<span class="mw-page-title-main">Marjan Kozina</span>

Marjan Kozina Sloven besteci. 20. yüzyılın en önemli Sloven bestecilerinden biri olarak kabul edilir. 1940'ların sonundaki aşama halinde bestelenen senfonisini içeren en iyi bilinen eserleri (Equinox) 1943'de tamamlandı. 1950'lerin ilk yıllarında iki balesi ve daha sonra orkestrası için suit ayarladığı Kendi Ülkemiz filmine müzik besteledi.

<span class="mw-page-title-main">Kristina Brenkova</span>

Kristina Brenkova, Sloven yazar, şair, çevirmen, editor.

<i>Shakespearein soneleri</i> William Shakespeareden şiirler

Shakespeare'in soneleri, William Shakespeare'in çeşitli temalar üzerine yazdığı şiirlerdir. Shakespeare'in soneleri çoğu zaman 1609'da bir quarto'da toplu biçimde yayımlanmış olan 154 sone olarak bilinse de, Shakespeare'in yazdığı altı ek sone daha vardır ve bunları Romeo ve Juliet, V. Henry ve Aşkın Çabası Boşuna oyunlarına dahil etmiştir. III. Edward oyununda da kısmi bir sone vardır.

<span class="mw-page-title-main">Janče</span>

Janče, eski kaynaklarda ve yerel olarak Jančje ve Almanca:  Jantschberg Slovenya'da bulunan köy seviyesindeki yerleşim birimi. Coğrafi özellikleri gereği dağınık bir alanı kaplamaktadır. Başkent Ljubljana'nın doğusunda ve Sava Nehri'nin güneyindeki tepelere kurulmuştur. İdari olarak Ljubljana Şehir Belediyesine bağlıdır. Önceleri Geleneksel Aşağı Carniola bölgesinin bir parçası olmakla birlikte, günümüzde Slovenya Merkez İstatistik Bölgesinin bir parçası haline gelmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Luiza Pesjak</span>

Luiza Pesjak veya Lujiza Pesjakova Sloven bir yazar, şair ve çevirmendir. Slovenya'da bir roman yazan ilk kadındır.

<span class="mw-page-title-main">Milan Kučan</span>

Milan Kučan 23 Aralık 1991'den 22 Aralık 2002'ye kadar Slovenya'nın ilk Cumhurbaşkanı olarak görev yapan Sloven bir politikacı. Slovenya cumhurbaşkanı olmadan önce, 10 Mayıs 1990-23 Aralık 1991 tarihleri arasında SR Slovenya Başkanlığının 13. Başkanıydı.

Ana Kansky, Ljubljana Üniversitesi'nde doktora derecesi alan ilk kişi ve Slovenya'dan ilk kadın bilim insanı biri olarak tanınan Sloven bir kimyager ve kimya mühendisiydi. Tanınmasındaki en önemli nedenlerinden biri Slovenya'nın ilk kadın bilim insanı kabul edilmesidir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.