İçeriğe atla

François Englert

François Englert
Francois Englert, 2007'de İsrail'de.
Doğum06 Kasım 1932 (91 yaşında)
Etterbeek, Brüksel, Belçika[1]
MilliyetYahudi
VatandaşlıkBelçika
Mezun olduğu okul(lar)Université Libre de Bruxelles
ÖdüllerFrancqui Ödülü (1982)
Wolf Fizik Ödülleri (2004)
Sakurai Ödülü (2010)
Nobel Fizik Ödülü (2013)
Kariyeri
DalıTeorik fizik
Çalıştığı kurumlarUniversité Libre de Bruxelles
Tel Aviv Üniversitesi[2][3]
Nobel ödüllü François Englert Stockholm’de bir basın konferansında, Aralık 2013

François, Baron Englert (6 Kasım 1932, Brüksel), Nobel Ödüllü (2013'te Peter Higgs ile paylaştı) bir kuramsal fizikçidir. Kuramsal fizik araştırma grubunun bir üyesi olduğu Université libre de Bruxelles'de fahri profesörlük görevini sürdürmektedir. Englert ayrıca Kaliforniya'daki Chapman Üniversitesi'nin Kuantum Çalışmaları Enstitüsünün de bir üyesidir. 2010'da J.J. Sakurai Kuramsal Fizik Ödülü, (Gerry Guralnik, C. R. Hagen, Tom Kibble, Peter Higgs ve Robert Brout ile paylaştı) 2004'te Wolf Fizik Ödülü, (Brout ve Higgs ile paylaştı) ve 1997'de Avrupa Fizik Topluluğu Yüksek Enerji ve Parçacık Fiziği ödülü (Brout ve Higgs ile paylaştı) gibi birçok ödül kazanmıştır. İstatiksel fizik alanında katkıları bulunmaktadır. François Englert'e 2013'te Higgs Mekanizması'nın keşfi nedeniyle Peter Higgs ile birlikte Nobel Fizik Ödülü verilmiştir.

Çocukluğu

François Englert, Holokost'dan kurtulan Yahudi bir ailede dünyaya gelmiştir. II. Dünya Savaşı'nda Naziler'in Belçika'yı işgali sırasında Yahudi kimliğini gizlemek zorunda kalmış ve Dinant, Lustin, Stoumont ve son olarak Annevoie-Roullion şehirlerindeki yetimhanelerde yaşamıştır. Bu şehirler daha sonra Amerikan ordusu tarafından kurtarılmıştır.

Akademik kariyeri

François Englert, 1955'te Université Libre de Bruxelles'ten (ULB) elektromekanik mühendisi olarak mezun oldu. Daha sonra 1959'da yine bu üniversiteden doktora unvanını aldı. 1959'dan 1961'e kadar Cornell Üniversitesinde ilk olarak Robert Brout'un araştırma asistanı olarak daha sonra da yardımcı doçent olarak çalıştı. Daha sonra ULB'ye geri dönerek profesör olarak çalışmaya başladı. 1980'de Robert Brout'un da katılımıyla Kuramsal Fizik Grubunu kurdu. Englert 1998'de fahri profesörlük unvanını aldı. 2011'de şimdi ziyaretçi profesör olarak görev yaptığı Chapman Üniversitesi'nin Kuantum Çalışmaları Enstitüsüne katıldı.

Brout–Englert–Higgs–Guralnik–Hagen–Kibble Mekanizması

Brout ve Englert 1964'te abelyen olan veya olmayan ayar vektörü alanlarının eğer boş uzay maddesel sistemlerde rastlanan belirli yapı tipleri ile donatılırsa kütle kazandığını gösterdi. Higgs, ayar alanları için olan Goldstone teoreminin hatalarına odaklanarak aynı sonuca ulaştı. Bu alandaki üçüncü yayın Geral Guralnik, C. R. Hagen ve Tom Kibble tarafından yayımlandı. Bu bozonun keşfi hakkındaki bu üç yayın Higgs, Englert ve Brout ve Guralnik, Hagen, Kibble tarafından yazıldı ve bu yayınlar Physical Review Letters tarafından bu keşif için birer kilometre taşı olarak görüldü. Yapıyı anlatmak gerekirse, Her biri küçük mıknatıs bulunduran atomlardan oluşan bir ferromıknatıs düşünülebilir. Bu mıknatıslar hizaya geldiğinde ferromıknatısın içi yapılandırılan boş uzay ile yüksek oranda benzerlik taşır. Boş uzayın bu yapısına hassas olan ayar vektör alanları sadece belirli mesafelerde yayılırlar. Bu yapıya hassas olmayanlar ise hiçbir engelleme olmadan yayılırlar. Bunlar, kütlesiz kalırlar ve uzun mesafe etkileşimlerinden sorumludurlar. Bu şekilde, mekanizma bünyesinde uzun ve kısa mesafe etkileşimleri için bir tek birleştirilmiş kuram barındırır. Brout ve Englert, Higgs ve Gerald Guralnik, C. R. Hagen ve Tom Kibble birçok fizikçi tarafından evrendeki tüm kütleden sorumlu olarak gördükleri aracıyı skaler bir alan (çoğunlukla Higgs alanı denir.) olarak tanıttı. Brout ve Englert ayrıca mekanizmanın bu skaler alan daha yapılandırılmış bir bir aracı ile değiştirildiğinde de geçerli olabileceğini gösterdi. Onların bu yaklaşımı onlara bu kuramın boylandırılabileceğini varsayımlarını sağladı. Boylandırılabilmenin nihai kanıtı, yirminci yüzyıl fiziğindeki büyük gelişmelerden biri, 1999 yılında bu çalışmalarından ötürü Nobel fizik ödülü alan Gerardus 't Hooft ve Martinus Veltman sayesindedir. Brout–Englert–Higgs–Guralnik–Hagen–Kibble mekanizması elektrozayıf kuvvet kuramının yapıtaşı olmuştur ve doğanın temel yasalarının birleştirilmesi görüşünün temellerini atmıştır.

Aldığı başlıca ödüller

  • 1978'de “The Casual Universe” adlı makaleye International Gravity Contest'te birincilik ödülü
  • 1982'de Temel etkileşimlerdeki anlık simetri kırılmalarının kuramsal olarak anlaşılmasına kakılarından ötürü Francqui Ödülü.
  • 1997'de Yüksek Enerji ve Parçacık Fiziği Ödülü
  • 2004'te Wolf Fizik ödülü
  • 2010'da Kuramsal Parçacık Fiziği J. J. Sakurai ödülü
  • Kraliyet Emriyle 8 Temmus 2013'te François Englert, Belçika Kralı II. Albert tarafından baron unvanı verildi.
  • 8 Ekim 2013'te Atom altı parçacıkların kütesinin kaynağının anlaşılmasındaki mekanizmaya olan katkılarından ötürü Fizik Nobel Ödülü. (Peter Higgs ile paylaştı.)

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ "CV". Francquifoundation.be. 17 Nisan 1982. 22 Aralık 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ekim 2013. 
  2. ^ Tel Aviv U. affiliated prof. who is a Holocaust survivor wins Nobel for physics 25 Aralık 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., The Jerusalem Post, Danielle Ziri, 10/08/2013
  3. ^ Tel Aviv University professor shares Nobel for physics 10 Şubat 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Haaretz, October 8, 2013

Dış bağlantılar

Ödüller
Önce gelen
Serge Haroche
David J. Wineland		Nobel Fizik Ödülü
2013
Birlikte: Peter Higgs		Görevde

İlgili Araştırma Makaleleri

Parçacık fiziğinde, bozonlar Bose-Einstein yoğunlaşmasına uyan parçacıklardır; Satyendra Nath Bose ve Einstein'a atfen isimlendirilmişlerdir. Fermi-Dirac istatistiklerine uyan fermiyonların tersine, farklı bozonlar aynı kuantum konumunu işgal eder. Böylece, aynı enerjiye sahip bozonlar uzayda aynı mekânı işgal edebilirler. Bu nedenle her ne kadar parçacık fiziğinde her iki kavram arasındaki ayrım kesin belirgin değilse de, fermiyonlar genelde madde ile bileşikken, bozonlar sıklıkla güç taşıyıcı parçacıklardır.

Temel etkileşimler veya Temel kuvvetler, fiziksel sistemlerde daha temel etkileşimlere indirgenemeyen etkileşimlerdir. Bilinen dört temel etkileşim vardır. Bunlar uzun mesafelerde etkileri olabilen kütleçekimsel, elektromanyetik etkileşimler ve atomaltı mesafelerde etkili olan güçlü nükleer ve zayıf nükleer etkileşimlerdir. Her biri bir alan dinamiği olarak anlaşılmalıdır. Bu dört etkileşim de matematiksel açıdan bir alan olarak modellenebilir. Kütleçekim, Einstein'ın genel görelilik kuramı tarafından tanımlanan uzay-zamanın eğriliğe atfedilirken diğer üçü ayrı kuantum alanlar olarak nitelendirilir ve etkileşimlerine Parçacık fiziğinin Standart Modeli tarafından tanımlanan temel parçacıklar aracılık eder.

<span class="mw-page-title-main">Muhammed Abdüsselam</span> Pakistanlı fizikçi (1926-1996)

Muhammed Abdüsselam, elektrozayıf etkileşim ile ilgili çalışmalara katkılarından dolayı 1979 yılında Nobel Fizik Ödülünü paylaşan kuramsal fizikçidir. Abdüsselam Nobel Ödülü kazanan ilk Pakistanlı ve Mısırlı Enver Sedat'tan sonra Nobel Ödülü kazanan ilk Müslüman olmakla birlikte fen alanında bu ödülü kazanan ilk Müslüman olarak tanındı.

<span class="mw-page-title-main">Standart Model</span>

Standart Model, gözlemlenen maddeyi oluşturan, şimdiye dek bulunmuş temel parçacıkları ve bunların etkileşmesinde önemli olan üç temel kuvveti açıklayan kuramdır.

Süper simetri, parçacık fiziğinde uzay-zaman simetrisinin karşılığıdır. Bu iki temel parçacıktan oluşur.

Her şeyin kuramı (HŞK), bilinen tüm fizik fenomenlerini bağlayan, onları tümüyle açıklayan ve yürütülen herhangi bir deneyin sonucunu prensipte tahmin edebilen kuramsal fizikte farazi bir kuramdır. Kuram; kuvvetli etkileşim, elektromanyetik etkileşim, zayıf etkileşim ve kütleçekim etkileşimi olmak üzere dört temel etkileşimden hareket ederek bu etkileşimler için gerekli olan değiş tokuş bozonlarını da her bir etkileşim türü için farklı özellikleri ile söz konusu sınıflandırmaya dahil eden standart modelin aslında ortak bir çatı altında toplanabileceği fikrinden yola çıkmıştır. Elektromanyetik ve zayıf etkileşimin Abdus Salam, Sheldon Glashow ve Steven Weinberg tarafından kısmen birleştirilmesi bazı umutlar doğurduysa da, aradan geçen zamana rağmen deneyleri ve kuramları tatmin edecek nitelikte yeni birleştirimler henüz sağlanamamıştır.

<span class="mw-page-title-main">Higgs bozonu</span> atom altı parçacık

Higgs bozonu; Peter Higgs, Gerald Guralnik, Richard Hagen, Tom Kibble, François Englert ve Robert Brout tarafından Standart Model'deki fermiyonlara kütle kazandırmak için varlığı öne sürülmüş, spini 0 (sıfır) olan parçacık. H veya h olarak kısaltılır. Aralık 2011'de o zamanlar iki ana deneyin sözcüleri birbirlerinden bağımsız sonuçlara dayanarak Higgs parçacığının 125 GeV/c2 değerinde bir kütleye sahip olabileceğini belirtti. Ayrıca yaptıkları açıklamada 115–130 GeV/c2 arası hariç Higgs'in bulunmayacağı diğer kütle aralıklarının önemli ölçüde elendiğini belirttiler. BHÇ'nin kesin bir sonuç için gerekli cevabı 2012'nin sonunda vereceği söylendi. 22 Haziran 2012'de CERN, yapılan deneylerin son durumu hakkında bir seminer verileceğini duyurdu. 28 Haziran 2012 civarlarında parçacığın bulunduğu yönünde açıklamaların geleceği medyada yayılmaya başladı fakat bunun "sadece güçlü bir sinyal" mi yoksa resmi bir keşif mi olacağı belirsizdi.

Parçacık fiziğinde şu anda bilinen ve kuramsal olan temel parçacıkları ve bu parçacıklarla oluşturulabilen bileşik parçacıkları içeren listedir.

W ve Z bozonları, zayıf etkileşime aracılık eden temel parçacıklardır. Bu bozonların keşfi parçacık fiziğinin Standart Modeli için büyük bir başarının müjdecisi oldu.

<span class="mw-page-title-main">Gerald Guralnik</span> Amerikalı fizikçi (1936 – 2014)

Gerald Stanford Guralnik, Amerikalı fizikçi. Higgs mekanizmasını bulmasıyla tanınır. Son olarak Brown Üniversitesi'nde ders veriyordu.

Üst kuark, parçacık fiziğinde Standart Model'de tanımlanan bir parçacık. +2/3 elektrik yüküne sahip üçüncü kuşak kuarktır. 171,2 GeV/c2 kütleye sahip temel parçacık.

<span class="mw-page-title-main">Roy Glauber</span> Amerikalı teorik fizikçi (1925 – 2018)

Roy Jay Glauber, Amerikalı kuramsal fizikçi. Kendisi Harvard Üniversitesi'nde fizik profesörü ve Arizona Üniversitesi optik bilimleri öğretim görevlisi olarak çalışmıştır. Fizik dalında 2005 Nobel Ödülü kazanmış bu ödülü John L. Hall ve Theodor W. Hansch ile birlikte paylaşmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Peter Higgs</span> İngiliz teorik fizikçi (1929–2024)

Peter Ware Higgs, İngiliz teorik fizikçi.

<span class="mw-page-title-main">Carlo Rubbia</span> İtalyan fizikçi

Carlo Rubbia, İtalyan Cumhuriyeti Liyakat Nişanı, CERN'de W ve Z parçacıklarının keşfindeki büyük katkılarından dolayı 1984 Nobel Fizik Ödülünü, Simon van der Meer ile paylaşan İtalyan parçacık fizikçisi ve mucit.

<span class="mw-page-title-main">James Cronin</span> Amerikalı fizikçi (1931 – 2016)

James Watson Cronin, Amerikalı nükleer fizikçi.

<span class="mw-page-title-main">Philip Anderson</span> Amerikalı fizikçi (1923 – 2020)

Philip Warren Anderson Nobel ödüllü Amerikalı fizikçi. Anderson lokalizasyonu, Antiferromıknatıslık, Simetri kırılması, Yüksek sıcaklık süper iletkenlik teorileri üzerine yazıları aracılığıyla bilim felsefesine belirmeleri olmuştur.

Standart Model ötesi fizik ile Standart modeldeki kütlenin kökeni, güçlü CP problemi, nötrino salınımı, baryon asimetrisi ve karanlık madde ve karanlık enerjinin doğası gibi kuramsal olarak geliştirilmiş olayların açıklanmaya çalışılması kastedilir.Standart model’in matematiksel taslağında bulunan başka problem de genel görelilik ile olan tutarsızlığı ve iki kuramında kesin koşullarda geçerli çökmesidir.. Standart model’in ötesinde süper simetri sayesinde en düşük süper simetrik standart model (MSSM) ve hemen hemen en düşük süper simetrik standart model (NMSSM), yapılan değişik açıklamalar sayesinde de sicim kuramı, M-kuramı ve fazladan boyutlar gibi çeşitli uzantılar bulunur. Kuramların hepsi güncel olayın bütünlüğünü tekrar üretmeye yatkın olduğundan, Her şeyin Kuramı’na adım atmaya ya da bunu bulmaya en yakın kuram sadece deneyler vasıtayla bulunabileceğinden kuramsal ve deneysel fizikteki en aktif konulardan biri standart modelin ötesindeki fiziktir.

<span class="mw-page-title-main">Higgs mekanizması</span>

Higgs mekanizması, parçacık fiziğinde ayar bozonlarının kütle özelliklerinin üretim mekanizmasını açıklaması açısından önemlidir.

Süpereş(İngilizce:Superpartner veya Sparticle), parçacık fiziğinde bir varsayımsal temel parçacıktır. Süpersimetri sinerjik teorilerinden biri olan yüksek enerji fiziği bu "gölge" parçacıklarının varlığını tahmin ediyor.

<span class="mw-page-title-main">Aleksandr Markoviç Polyakov</span> Amerikalı fizikçi

Aleksandr Markoviç Polyakov, Rus teorik fizikçidir. Daha önce Moskova'daki Landau Enstitüsünde çalışmış Polyakov, 1990'dan beri ise Princeton Üniversitesinde fizik profesörüdür.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.