İçeriğe atla

Fosil yakıt lobisi

Makale serilerinden
Temel konu
Dört Sütun
Perspektifler
Organizasyonlar
İlgili konular

Fosil yakıt lobisi, fosil yakıt endüstrisinin (petrol, gaz, kömür) yanı sıra kimyasallar, plastik, havacılık ve diğer ulaşım gibi ilgili endüstrilerde yer alan şirketlerin ücretli temsilcilerini içermektedir.[1] Servetleri ve enerji, ulaşım ve kimya endüstrilerinin yerel, ulusal ve uluslararası ekonomiler için taşıdığı önem nedeniyle, bu lobiler hükûmet politikaları üzerinde önemli bir etkiye sahiptir. Özellikle lobilerin çevre koruma, çevre sağlığı ve iklim eylemiyle ilgili politikaları engellediği bilinmektedir.[2]

Lobiler, demokratik yönetime sahip fosil yakıt yoğun ekonomilerin çoğunda faaliyet göstermektedir. Lobilerle ilgili raporlar en çok Kanada, Avustralya, Amerika Birleşik Devletleri ve Avrupa'da öne çıkmaktadır, ancak lobiler dünyanın birçok yerinde özellikle fosil yakıtın ana ihracat kalemi olduğu ülkelerde de mevcuttur. ExxonMobil, Shell, BP, TotalEnergies, Chevron Corporation ve ConocoPhillips gibi büyük petrol şirketleri, fosil yakıt lobisiyle bağlantılı en büyük şirketler arasında yer almaktadır.[3] Amerikan Petrol Enstitüsü, Big Oil için güçlü bir endüstri lobicisidir ve Washington DC'de önemli nüfuza sahiptir. Avustralya'da, daha önce Avustralya Petrol Üretim ve Arama Birliği (APPEA) olarak bilinen Avustralya Enerji Üreticileri, Canberra'da önemli bir etkiye sahip olmakla birlikte Petrol ve Gaz için uygun politika ortamlarının korunmasına yardımcı olmaktadır.[4]

Hükümetlerarası İklim Değişikliği Paneli,[5] Paris İklim Anlaşması müzakereleri [5] ve Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği konferansları gibi küresel karar alma forumlarında da büyük fosil yakıt şirketlerinin ve ulusal petrol şirketlerinin varlığı eleştirilmiştir.[6] Lobinin, mevcut düzenlemeleri geri almaya çalışmak veya yeni fosil yakıt gelişimini haklı çıkarmak için COVID-19 salgını [7] veya Rusya'nın 2022'de Ukrayna'yı işgali [8][9] gibi uluslararası krizlerden faydalanmasıyla bilinmektedir.[7][8] Lobiciler mevcut olan fosil yakıt sübvansiyonlarını da çeşitli hükûmetlere yardımlarıyla korumaya çalışmaktadır.[10]

Enerji şirketlerinin sahip olduğu rafineriler büyük miktarda hava kirliliğine neden oluyor.
“ Yeni fosil yakıt aramalarına, yeni fosil yakıt kullanımına yatırım yapmaya devam eden şirketler, gerçekten de güvene dayalı görevlerini açıkça ihlal etmektedirler çünkü bilim, bunun artık yapamayacağımız bir şey olduğu konusunda son derece açıktır. ”

—Christiana Figueres, Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi İcra Sekreteri [11]

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ "Why fossil fuel lobbyists are dominating climate policy during Covid-19". Greenhouse PR. 23 Temmuz 2020. 4 Nisan 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Eylül 2020. 
  2. ^ Welle (www.dw.com), Deutsche (5 Kasım 2021). "Lobbying threat to global climate action". DW.COM. 5 Haziran 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Nisan 2022. 
  3. ^ Laville, Sandra (22 Mart 2019). "Top oil firms spending millions lobbying to block climate change policies, says report". The Guardian. ISSN 0261-3077. 21 Temmuz 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ekim 2019. 
  4. ^ "Gaslighting: How APPEA and its members continue to oppose genuine climate action". ACCR (İngilizce). 14 Haziran 2021. 3 Ocak 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Ocak 2024. 
  5. ^ a b "IPCC: We can tackle climate change if big oil gets out of the way". The Guardian. 5 Nisan 2022. 6 Nisan 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Nisan 2022. 
  6. ^ "'Pushes us closer to the abyss': Former Azerbaijani oil executive to head COP29". France 24 (İngilizce). 7 Ocak 2024. 10 Şubat 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Şubat 2024. 
  7. ^ a b Welle (www.dw.com), Deutsche (16 Nisan 2020). "Oil and gas companies exploit coronavirus to roll back environmental regulations". DW.COM. 4 Nisan 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Nisan 2022. 
  8. ^ a b "US fossil fuel industry leaps on Russia's invasion of Ukraine to argue for more drilling". The Guardian. 26 Şubat 2022. 18 Mayıs 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Nisan 2022. 
  9. ^ Manjoo, Farhad (24 Mart 2022). "Opinion. We're in a Fossil Fuel War. Biden Should Say So". The New York Times. ISSN 0362-4331. 1 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Nisan 2022. 
  10. ^ "Fossil fuel and agriculture handouts climb to $1.8tn a year, study says". www.ft.com. 21 Nisan 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ocak 2024. 
  11. ^ Cited in Tim Flannery, Atmosphere of Hope. Solutions to the Climate Crisis, Penguin Books, 2015, pp. 123–24 (9780141981048).

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Petrol</span> doğal olarak oluşan yanıcı sıvı

Petrol, neft ya da yer yağı, hidrokarbonlardan oluşmuş, sudan yoğun kıvamda, koyu renkli, arıtılmamış, kendisine özgü kokusu olan, yer altından çıkarılmış doğal yanıcı mineral yağı. Latincede taş anlamına gelen "petra" ile yağ anlamına gelen "oleum" sözcüklerinden oluşmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Fosil yakıt</span> Milyonlarca yıl önce ölmüş bitki ve hayvanlardan oluşan yakıt

Fosil yakıt veya mineral yakıt, hidrokarbon ve yüksek oranlarda karbon içeren doğal enerji kaynağı. Kömür, petrol ve doğalgaz; bu türden yakıtlara başlıca örnektir. Ölen canlı organizmaların oksijensiz ortamda milyonlarca yıl boyunca çözülmesi ile oluşur. Fosil yakıtlar endüstriyel alanda çok geniş bir kullanım alanı bulmaktadır.

Hidrojen ekonomisi, taşıtların ve elektrik dağıtım şebekesinin dengelenmesi için ihtiyaç duyulan enerjinin, hidrojen (H2) olarak depolandığı, varsayılan bir gelecek ekonomisidir.

<span class="mw-page-title-main">İklim değişikliği</span> Dünyanın ortalama sıcaklığındaki mevcut artış ve buna bağlı olarak hava modellerindeki büyük ölçekli değişimler

İklim değişikliği, küresel ısınmayı ve bunun Dünya'nın iklim sistemi üzerindeki etkilerini ifade eder.

Türkiye Petrol Rafinerileri veya kısaca TÜPRAŞ, 1983'te Batman, İzmir, İzmit ve Kırıkkale'deki devlete ait 4 petrol rafinerisinin birleştirilmesiyle çatı şirket olarak kurulan ve 2006'da özelleştirilerek Koç Holding'e devredilen anonim şirket. Akaryakıt ürünleri, bitüm, fuel oil, jet yakıtı, gaz yağı, LPG, motor yağı gibi petrol türevlerini üretir.

<span class="mw-page-title-main">Petrol rafinerisi</span>

Petrol rafinerisi (kısaca rafineri olarak da adlandırılır), petrol endüstrisi'nde ham petrolün arıtılarak ve çeşitli işlemlerden geçirilerek nafta, benzin, dizel yakıtı, sıvılaştırılmış petrol gazı, asfalt, kerosen, bitüm, gudron, mazut, petrol koku ve fuel oil gibi kullanışlı ürünlere dönüştürüldüğü bir endüstriyel işlem tesisidir.

<span class="mw-page-title-main">Türkiye'de enerji</span>

Türkiye her yıl birincil enerjisi 6 exajoule tüketiyor, kişi başı 20 megawatt saat (MW/s)'ten fazla. Türkiye'de enerji beşte dört'ten fazla fosil yakıtan: %31 petrol, %28 doğalgaz ve %27 kömür(2016 itibarıyla). Türkiye'nin enerji politikası fosil yakıtın ithalatını küçültmek ister, çünkü onlar ithalatın ödemelerinden dörtte biri kapsamaktadır.. Enerjisi kaynaklarının fosil yakıt olması yüzünden Türkiye’den sera gazı emisyonları dünyada ortalama kişi başından daha büyük, yılda kişi başına 6 ton'dan fazla gelmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Petrol endüstrisi</span>

Petrol endüstrisi, petrol sanayi veya petrol ve doğal gaz endüstrisi, küresel olarak petrol ve petrol ürünlerinin aranması, çıkarılması, rafine edilmesi, taşınması ve pazarlanması süreçlerini kapsayan terimdir. Sektörün en büyük hacme sahip ürünleri arasında mazot ve benzin bulunmaktadır. Petrol ayrıca ilaçlar, solventler, gübre, pestisit ve plastik gibi birçok kimyasal ürün içinde ham madde niteliği taşımaktadır. Petrol endüstrisi upstream, midstream ve downstream şeklinde üç ana bileşene ayrılmaktadır. Midstream yani orta kısım işlemler genellikle downstream kategorisine dahil edilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Türkiye'de iklim değişikliği</span>

Türkiye'de iklim değişikliği, Türkiye iklimindeki değişiklikleri, bu değişikliklerin etkilerini ve ülkenin bu değişikliklere nasıl uyum sağladığını kapsamaktadır. Türkiye'nin yıllık sıcaklıklarının yanı sıra en yüksek sıcaklıkları da yükselmektedir. 2020 yılı, Türkiye'de kayda geçmiş en sıcak üçüncü yıldı. Türkiye, iklim değişikliğinden büyük ölçüde etkilenecek olmakla beraber, şimdiden sert hava koşullarıyla karşı karşıya kalmaktadır. Bu durumun başlıca tehlikeleri kuraklık ve sıcak hava dalgalarıdır. Türkiye'nin mevcut sera gazı emisyonları, küresel toplamının yaklaşık %1'ine karşılık gelmektedir ve kömüre yoğun bir şekilde devlet desteği yapılması, Türkiye'nin enerji politikası kapsamındadır. Türkiye, Paris Anlaşması'nı Aralık 2015 yılında imzalamıştır. 4 Kasım 2016 tarihinde yürürlüğe giren anlaşma, Türkiye tarafından ancak 6 Ekim 2021 tarihinde onaylandı. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, Türkiye'nin iklim değişikliğine uyum sağlamasını koordine etmektedir. Nehir havzasındaki su kaynakları ve tarım için iklim değişikliğine uyumu, Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından planlanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Enerji güvencesi</span> Enerji mevcudiyetine ilişkin ulusal güvenlik değerlendirmeleri

Enerji güvencesi ulusal güvenlik ile enerji tüketimi için doğal kaynakların bulunabilirliği arasındaki ilişkidir. (Nispeten) ucuz enerjiye erişim, modern ekonomilerin işleyişi için zorunlu hale gelmiştir. Bununla birlikte, enerji kaynaklarının ülkeler arasında eşit olmayan dağılımı, ciddi kırılganlıklara neden olmuştur. Uluslararası enerji ilişkileri, hem enerji güvenliği hem de enerji kırılganlığına yol açan dünyanın küreselleşmesine katkıda bulunmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Norilsk petrol sızıntısı</span>

Norilsk dizel sızıntısı, 29 Mayıs 2020'de Norilsk, Krasnoyarsk Krayı yakınlarında başlayan, Nornickel'e ait 3 numaralı termal enerji santralinin yakıt depolama tankında meydana gelen hasar sonucunda 42.000 metreküp mazotun yerel nehirlere sızmasına yol açmış endüstriyel felaket. Felaket nedeniyle Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Haziran ayı başında olağanüstü hal ilan etti. Kaza, modern Rus tarihinin ikinci büyük petrol sızıntısı olarak tanımlanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Equinor</span>

Equinor ASA merkezi Stavanger'de bulunan Norveçli devlet kontrolünde çok uluslu enerji şirketi. Temel olarak bir petrol şirketidir. 36 ülkede faaliyet gösteren şirketin yenilenebilir enerji yatırımları da vardır. Forbes dergisinin gelirlere göre sırlamasında (2013) eski Statiol adıyla Equinor petrol ve doğal gaz endüstrisinde on birinci, endüstriden bağımsız genel sıralamada yirmi altıncı şirket olmuştur. Şirketin yaklaşık 20.200 çalışanı vardır.

<span class="mw-page-title-main">Karbon vergisi</span> Karbon emisyonu vergisi

Karbon vergisi, ulaşım ve enerji sektöründe, yakıtların karbon içeriğine uygulanan bir vergi'dir. Karbon vergileri karbon fiyatlandırması'nın bir biçimidir. Karbon vergisi terimi ayrıca karbon dioksit eşdeğeri vergiyi ifade etmek için kullanılır. Oldukça benzerdir, ancak herhangi bir ekonomik sektör tarafından yayılan her türlü sera gazı veya sera gazı kombinasyonuna uygulanabilir.

Vitol Group Henk Viëtor ve Jacques Detiger tarafından 1966 yılında Rotterdam'da kurulan Hollandalı bir enerji ve emtia ticaret şirketidir. Fiziksel ticaret, lojistik ve dağıtım işinin merkezinde yer alsa da, bunları rafine etme, nakliye, terminaller, keşif ve üretim, enerji üretimi ve perakende işletmeleriyle tamamlanmaktadır. Vitol'un dünya çapında 40 ofisi vardır ve en büyük operasyonları Cenevre, Houston, Londra ve Singapur'dadır. 2018'de 231 milyar dolarlık gelirle dünyadaki en büyük bağımsız enerji şirketidir ve Fortune Global 500 listesinde dokuzuncu sırada yer alır. Vitol, emtia ticaretindeki rakiplerinin çoğu gibi kârını geniş çapta yayınlamadığından, büyük ölçüde sıralamadan çıkarılmıştır. Ancak şirket, borç verenlerine ve ticaret yaptığı bazı enerji gruplarına finansal bilgi sağlar. Şirket, yılda 350 milyon tondan fazla ham petrol sevk ediyor ve 250 süper tankerini ve sahip olduğu diğer gemilerini dünyanın dört bir yanına taşımak için kontrol etmektedir. Ortalama olarak günde 7 milyon varilden fazla petrol ve ürün işlemektedir Vitol, Amerika Birleşik Devletleri ve Çin'den sonra dünyanın üçüncü en büyük petrol tüketicisidir.

<span class="mw-page-title-main">2021 Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Konferansı</span>

2021 Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Konferansı, yaygın olarak kullanılan adıyla COP26, 1 Ekim 2021 ile 13 Kasım 2021 tarihleri arasında Glasgow, İskoçya, Birleşik Krallık'taki SEC Centre'da düzenlenen 26. Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği konferansıydı. Konferansın başkanı, Birleşik Krallık kabine bakanı Alok Sharma'ydı. COVID-19 salgını nedeniyle bir yıl ertelenen konferans, Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi'nin 26. taraflar konferansı, 2015 Paris Anlaşması taraflarının üçüncü toplantısı ve Kyoto Protokolü taraflarının 16. toplantısıydı.

<span class="mw-page-title-main">Sera gazı emisyonları</span> İnsan faaliyetleri sonucu atmosfere salınan sera gazlarının kaynakları ve miktarları

İnsan faaliyetlerinden kaynaklanan sera gazı emisyonları sera etkisini güçlendirerek iklim değişikliğine neden oluyor. Çoğu fosil yakıtların yakılmasından kaynaklanan karbondioksittir: kömür, petrol ve doğal gaz. En büyük kirleticiler arasında Çin'deki kömür ile çoğu OPEC ve Rusya'da devlete ait olan büyük petrol ve gaz şirketleri yer alıyor. İnsan kaynaklı emisyonlar, Dünya atmosferindeki Karbondioksiti yaklaşık %50 oranında arttırdı.

<span class="mw-page-title-main">Jet yakıtı</span>

Jet yakıtı veya havacılık türbin yakıtı, gaz türbinli motorlarla çalışan uçaklarda kullanılmak üzere tasarlanmış bir tür havacılık yakıtıdır. Rengi şeffaf ila saman rengindedir. Ticari havacılık için en yaygın kullanılan türleri, standart uluslararası talebe göre üretilen Jet A ve Jet A-1'dir. Sivil türbin motorlu havacılıkta yaygın olarak kullanılan diğer jet yakıtı ise, çoğunlukla yüksek soğuk hava performansı için tercih edilen Jet B'dir.

<span class="mw-page-title-main">Just Stop Oil</span>

Just Stop Oil, bir İngiliz çevre aktivisti grubudur. Eylemlerinde, Sivil direnişi, doğrudan eylemi, vandalizmi ve taşıt trafiğini engellemeyi kullanan grup, İngiliz hükümetinin yeni fosil yakıt lisanslarını ve üretimini sona erdirme taahhüdünde bulunmasını hedefliyor. Şubat 2022'de kurulan grup, Nisan 2022'de İngiliz akaryakıt depolama ve dolum terminallerinde protestolara başladı. Grup, kullandıkları aktivizm yöntemleri nedeniyle olumlu ve olumsuz tepkilerle karşılaştı.

<span class="mw-page-title-main">Enerji geçişi</span>

Enerji geçişi, bir enerji sistemindeki enerji arzı ve tüketiminde yapılan büyük bir yapısal değişikliktir. Şu anda iklim değişikliğini hafifletmek için sürdürülebilir enerjiye geçiş süreci devam etmektedir. Sürdürülebilir enerjinin çoğu yenilenebilir olduğundan, yenilenebilir enerji geçişi olarak da bilinmektedir. Mevcut geçiş, çoğunlukla fosil yakıtları aşamalı olarak azaltarak ve mümkün olduğunca çok sayıda süreci düşük karbonlu elektrikle çalışacak şekilde değiştirerek enerjiden kaynaklanan sera gazı emisyonlarını hızlı ve sürdürülebilir bir şekilde azaltmayı amaçlamaktadır. Bir önceki enerji geçişi belki de Sanayi Devrimi sırasında 1760'tan itibaren odun ve diğer biyokütlelerden kömüre, ardından petrole ve daha sonra da doğalgaza doğru gerçekleşmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Heysem el-Gays</span> OPEC Genel Sekreteri

Heysem el-Gays, Kuveytli enerji yöneticisi ve OPEC Genel Sekreteri.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.