İçeriğe atla

Fosfomisin

Fosmidomisin ile karıştırılmamalıdır.
Fosfomisin
Fosfomisinin yapısal formülü
Fosfomisin molekülünün top ve çubuk modeli
Klinik verisi
Ticari adlarMonuril, Monurol, Ivozfo, diğerleri
Diğer adlarFosfomisin, fosfonomisin, fosfomisin trometamin
AHFS/Drugs.comMonografi
MedlinePlusa697008
Lisans veri
Uygulama
yolu		İntravenöz, oral uygulama
ATC kodu
Hukuki durum
Hukuki durum
Farmakokinetik veri
Biyoyararlanım%30-37 (ağız yoluyla, fosfomisin trometamin); gıda alımına göre değişir
Protein bağlanmaNil
MetabolizmaNil
Eliminasyon yarı ömrü5,7 saat (ortalama)
BoşaltımBöbrek, değişmemiş
Tanımlayıcılar
  • [(2R,3S)-3-methyloxiran-2-yl]phosphonic acid
CAS Numarası
PubChem CID
DrugBank
ChemSpider
UNII
KEGG
ChEBI
ChEMBL
CompTox Bilgi Paneli (EPA)
ECHA Bilgi Kartı100.041.315 Bunu Vikiveri'de düzenleyin
Kimyasal ve fiziksel veriler
FormülC3H7O4P
Mol kütlesi138,059 g·mol−1
3D model (JSmol)
Erime noktası94 °C (201 °F)
  • C[C@H]1[C@H](O1)P(=O)(O)O
  • InChI=1S/C3H7O4P/c1-2-3(7-2)8(4,5)6/h2-3H,1H3,(H2,4,5,6)/t2-,3+/m0/s1 
  • Key:YMDXZJFXQJVXBF-STHAYSLISA-N 

Diğerlerinin yanı sıra Monurol markası altında satılan fosfomisin, öncelikle alt idrar yolu enfeksiyonlarını tedavi etmek için kullanılan bir antibiyotiktir.[6] Böbrek enfeksiyonları için endike değildir.[6] Nadiren prostat enfeksiyonları için kullanılır.[6] Genellikle ağız yoluyla alınır.[6]

Yaygın yan etkiler arasında ishal, bulantı, baş ağrısı ve vajinal mantar enfeksiyonları yer alır.[6] Ciddi yan etkiler arasında anafilaksi ve Clostridioides difficile ile ilişkili ishal sayılabilir.[6] Hamilelik sırasında kullanımın zararlı olduğu tespit edilmemiş olsa da bu tür bir kullanım önerilmemektedir.[7] Emzirme döneminde tek bir doz güvenli görünmektedir.[7] Fosfomisin, bakteri hücre duvarının üretimine müdahale ederek çalışır.[6]

Fosfomisin 1969 yılında keşfedilmiş ve 1996 yılında Amerika Birleşik Devletleri'nde tıbbi kullanım için onaylanmıştır.[6][8] Dünya Sağlık Örgütünün Temel İlaçlar Listesi'nde yer almaktadır.[9] Dünya Sağlık Örgütü fosfomisini insan tıbbı için kritik öneme sahip olarak sınıflandırmaktadır.[10] Jenerik bir ilaç olarak mevcuttur.[11] Orijinal olarak belirli Streptomyces türleri tarafından üretilmiştir, ancak artık kimyasal olarak üretilmektedir.[8]

Tıbbi kullanımlar

Fosfomisin, genellikle ağız yoluyla tek doz olarak verildiği mesane enfeksiyonlarını tedavi etmek için kullanılır.[12]

Oral fosfomisin 12 yaşın altındaki çocuklar için önerilmez.[13]

Ek kullanım alanları önerilmiştir.[14] Antimikrobiyal direncin ilerlemesine ilişkin küresel sorun, son zamanlarda kullanımına yönelik ilginin yeniden artmasına yol açmıştır.[15]

Fosfomisin hem İYE'ler hem de akut piyelonefrit dahil komplike İYE'ler için etkili bir tedavi olarak kullanılabilir. Komplike İYE'ler için standart rejim, toplam 3 doz boyunca her 48 veya 72 saatte bir uygulanan oral 3 g doz veya fosfomisin IV formda verildiğinde 7-14 gün boyunca her 8 saatte bir 6 g dozdur.[16]

İntravenöz fosfomisin, çoklu ilaca dirençli bakterilerin neden olduğu enfeksiyonların tedavisinde, direnç oluşumunu önlemek ve diğer birçok antimikrobiyal ile sinerjik aktivitesinden yararlanmak için çoğunlukla ortak ilaç olarak giderek daha fazla kullanılmaktadır. Günlük yetişkin dozu genellikle 12 ila 24 gram arasında değişir.[17] Sürekli infüzyon halinde uygulandığında, 8 g fosfomisin yükleme dozunu takiben 16 g veya 24 g günlük doz uygulanır. Normal böbrek fonksiyonu olan hastalarda sürekli infüzyon önerilir.[18]

Bakteriyel duyarlılık

Fosfomisin molekülü, oldukça gergin ve dolayısıyla çok reaktif olan bir epoksit veya oksiran halkasına sahiptir.[]

Fosfomisin, E. faecalis, E. coli ve Citrobacter ve Proteus gibi çeşitli Gram-negatiflere karşı yararlı aktivite ile hem Gram-pozitif hem de Gram-negatif patojenlere karşı geniş antibakteriyel aktiviteye sahiptir. Düşük pH ortamında daha fazla aktivite göstermesi ve idrarla aktif formda atılımının baskın olması nedeniyle fosfomisin, bu üropatojenlerin neden olduğu İYE'lerin profilaksisi ve tedavisinde kullanım alanı bulmuştur. S. saprophyticus, Klebsiella ve Enterobacter'e karşı aktivite değişkendir ve minimum inhibitör konsantrasyon testi ile doğrulanmalıdır. Genişlemiş spektrumlu β-laktamaz üreten patojenlere, özellikle de ESBL üreten E. coli'ye karşı aktivite iyi ila mükemmeldir, çünkü ilaç çapraz direnç sorunlarından etkilenmez. Mevcut klinik veriler, duyarlı organizmaların neden olduğu komplike olmayan İYE'lerde kullanımı desteklemektedir. Bununla birlikte, 64 mg/L'lik duyarlılık kırılma noktaları sistemik enfeksiyonlar için uygulanmamalıdır.[]

Direnç

Tedavi altında bakteriyel direnç gelişimi sık görülen bir durumdur ve fosfomisini ciddi enfeksiyonların sürekli tedavisi için uygunsuz hale getirir. Gerekli olmayan gliserofosfat taşıyıcısını inaktive eden mutasyonlar bakterileri fosfomisine dirençli hale getirir.[19][20][21]

Fosfomisinin en az başka bir aktif ilaçla birlikte reçete edilmesi bakteriyel direnç gelişme riskini azaltır. Fosfomisin, aminoglikozidler, karbapenemler, sefalosporinler, daptomisin ve oritavansin dahil olmak üzere diğer birçok antibiyotikle sinerjik olarak etki eder.[17][22]

Fosfomisine direnç kazandıran enzimler de tanımlanmıştır ve hem kromozomal olarak hem de plazmidler üzerinde kodlanmaktadır.[23]

Üç ilgili fosfomisin direnç enzimi (FosA, FosB ve FosX olarak adlandırılır) glioksalaz süper ailesinin üyeleridir. Bu enzimler fosfomisinin 1 numaralı karbonuna nükleofilik saldırıda bulunarak epoksit halkasını açar ve ilacı etkisiz hale getirir.[]

Enzimler, reaksiyonda kullanılan nükleofilin kimliğine göre farklılık gösterir: FosA için glutatyon, FosB için bakillitiol[24][25] ve FosX için su.[23]

Genel olarak, FosA ve FosX enzimleri Gram-negatif bakteriler tarafından üretilirken, FosB Gram-pozitif bakteriler tarafından üretilir.[23]

FosC ATP kullanır ve fosfomisine bir fosfat grubu ekler, böylece özelliklerini değiştirir ve ilacı etkisiz hale getirir.[26]

Yan etkiler

İlaç iyi tolere edilir ve zararlı yan etki insidansı düşüktür.[12]

Etki mekanizması

Adına rağmen (-omisin ile biten) Fosfomisin bir makrolid değil, yeni bir fosfonik antibiyotik sınıfının üyesidir. Fosfomisin bakterisidaldir ve MurA olarak da bilinen UDP-N-asetilglukozamin-3-enolpiruviltransferaz enzimini inaktive ederek bakteriyel hücre duvarı biyogenezini inhibe eder.[27] Bu enzim, peptidoglikan biyosentezinde, fosfoenolpiruvatın (PEP) UDP-N-asetilglukozaminin 3'-hidroksil grubuna bağlanması gibi kararlı bir adımı katalize eder. Bu piruvat parçası, peptidoglikanın glikan ve peptit kısmı arasında köprü kuran bağlayıcıyı sağlar. Fosfomisin, bir aktif bölge sistein kalıntısını (Escherichia coli enziminde Cys 115) alkilleyerek MurA'yı inhibe eden bir PEP analoğudur.[28][29]

Fosfomisin bakteri hücresine gliserofosfat taşıyıcısı yoluyla girer.[30]

Tarihçe

Fosfomisin (orijinal adıyla fosfonomisin) Merck & Co. ve İspanya'nın Compañía Española de Penicilina y Antibióticos (CEPA) şirketinin ortak çalışmasıyla keşfedilmiştir. İlk olarak, toprak örneklerinden izole edilen Streptomyces fradiae'nin broth kültürlerinin, büyüyen bakteriler tarafından sferoplast oluşumuna neden olma yeteneği açısından taranmasıyla izole edilmiştir. Bu keşif 1969 yılında yayınlanan bir dizi makalede açıklanmıştır.[31] CEPA, 1971 yılında Aranjuez tesisinde endüstriyel ölçekte fosfomisin üretmeye başlamıştır.[32]

Üretim

Streptomyces fradiae'den fosfomisin biyosentetik gen kümesinin tamamı klonlanıp dizilenmiş ve S. lividans'ta fosfomisinin heterolog üretimi Huimin Zhao ve Wilfred van der Donk araştırma gruplarından Ryan Woodyer tarafından gerçekleştirilmiştir.[33]

Fosfomisinin büyük ölçekli üretimi, rasemik karışım fosfomisin elde etmek için cis-propenilfosfonik asidin bir epoksitinin yapılmasıyla elde edilir.[34]

Kaynakça

  1. ^ "Prescription medicines: registration of new chemical entities in Australia, 2017". Therapeutic Goods Administration (TGA). 21 Haziran 2022. 10 Nisan 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Nisan 2023. 
  2. ^ "Regulatory Decision Summary - Ivozfo". Health Canada. 23 Ekim 2014. 7 Haziran 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Haziran 2022. 
  3. ^ "Monuril 3g granules for oral solution - Summary of Product Characteristics (SmPC)". (emc). 1 Haziran 2021. 8 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Haziran 2022. 
  4. ^ "Fomicyt 40 mg/mL powder for solution for infusion - Summary of Product Characteristics (SmPC)". (emc). 11 Şubat 2021. 7 Haziran 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Haziran 2022. 
  5. ^ "Monurol- fosfomycin tromethamine powder". DailyMed. 24 Ekim 2019. 7 Haziran 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Haziran 2022. 
  6. ^ a b c d e f g h "Fosfomycin Tromethamine Monograph for Professionals". Drugs.com (İngilizce). 29 Ekim 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Ekim 2019. 
  7. ^ a b "Fosfomycin (Monurol) Use During Pregnancy". Drugs.com (İngilizce). 29 Ekim 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Ekim 2019. 
  8. ^ a b Finch RG, Greenwood D, Whitley RJ, Norrby SR (2010). Antibiotic and Chemotherapy E-Book (İngilizce). Elsevier Health Sciences. s. 259. ISBN 9780702047657. 
  9. ^ World Health Organization (2019). World Health Organization model list of essential medicines: 21st list 2019. Cenevre: World Health Organization. hdl:10665/325771. WHO/MVP/EMP/IAU/2019.06. License: CC BY-NC-SA 3.0 IGO. 
  10. ^ World Health Organization (2019). Critically important antimicrobials for human medicine. 6th revision. Cenevre: World Health Organization. hdl:10665/312266. ISBN 9789241515528. 
  11. ^ British national formulary : BNF 76. 76. Pharmaceutical Press. 2018. ss. 560-561. ISBN 9780857113382. 
  12. ^ a b Patel SS, Balfour JA, Bryson HM (April 1997). "Fosfomycin tromethamine. A review of its antibacterial activity, pharmacokinetic properties and therapeutic efficacy as a single-dose oral treatment for acute uncomplicated lower urinary tract infections". Drugs. 53 (4). ss. 637-656. doi:10.2165/00003495-199753040-00007. PMID 9098664. 
  13. ^ "MONURIL SACHETS 3G". 28 Mayıs 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Mayıs 2014. 
  14. ^ Falagas ME, Giannopoulou KP, Kokolakis GN, Rafailidis PI (April 2008). "Fosfomycin: use beyond urinary tract and gastrointestinal infections". Clinical Infectious Diseases. 46 (7). ss. 1069-1077. doi:10.1086/527442. PMID 18444827. 
  15. ^ Falagas ME, Grammatikos AP, Michalopoulos A (October 2008). "Potential of old-generation antibiotics to address current need for new antibiotics". Expert Review of Anti-Infective Therapy. 6 (5). ss. 593-600. doi:10.1586/14787210.6.5.593. PMID 18847400. 
  16. ^ Zhanel GG, Zhanel MA, Karlowsky JA (28 Mart 2020). "Oral and Intravenous Fosfomycin for the Treatment of Complicated Urinary Tract Infections". The Canadian Journal of Infectious Diseases & Medical Microbiology. Cilt 2020. Hindawi Limited. s. 8513405. doi:10.1155/2020/8513405. PMC 7142339 $2. PMID 32300381. 
  17. ^ a b Antonello RM, Principe L, Maraolo AE, Viaggi V, Pol R, Fabbiani M, ve diğerleri. (August 2020). "Fosfomycin as Partner Drug for Systemic Infection Management. A Systematic Review of Its Synergistic Properties from In Vitro and In Vivo Studies". Antibiotics. 9 (8). s. 500. doi:10.3390/antibiotics9080500. PMC 7460049 $2. PMID 32785114. 
  18. ^ Antonello RM, Di Bella S, Maraolo AE, Luzzati R (June 2021). "Fosfomycin in continuous or prolonged infusion for systemic bacterial infections: a systematic review of its dosing regimen proposal from in vitro, in vivo and clinical studies". European Journal of Clinical Microbiology & Infectious Diseases. 40 (6). ss. 1117-1126. doi:10.1007/s10096-021-04181-x. PMC 8139892 $2. PMID 33604721. 
  19. ^ Navas J, León J, Arroyo M, García Lobo JM (October 1990). "Nucleotide sequence and intracellular location of the product of the fosfomycin resistance gene from transposon Tn2921". Antimicrobial Agents and Chemotherapy. 34 (10). ss. 2016-2018. doi:10.1128/AAC.34.10.2016. PMC 171982 $2. PMID 1963292. 
  20. ^ Kahan FM, Kahan JS, Cassidy PJ, Kropp H (May 1974). "The mechanism of action of fosfomycin (phosphonomycin)". Annals of the New York Academy of Sciences. 235 (1). ss. 364-386. Bibcode:1974NYASA.235..364K. doi:10.1111/j.1749-6632.1974.tb43277.x. PMID 4605290. 
  21. ^ Castañeda-García A, Blázquez J, Rodríguez-Rojas A (April 2013). "Molecular Mechanisms and Clinical Impact of Acquired and Intrinsic Fosfomycin Resistance". Antibiotics. 2 (2). ss. 217-236. doi:10.3390/antibiotics2020217. PMC 4790336 $2. PMID 27029300. 
  22. ^ Lagatolla C, Mehat JW, La Ragione RM, Luzzati R, Di Bella S (September 2022). "In Vitro and In Vivo Studies of Oritavancin and Fosfomycin Synergism against Vancomycin-Resistant Enterococcus faecium". Antibiotics. 11 (10). s. 1334. doi:10.3390/antibiotics11101334. PMC 9598191 $2. PMID 36289992. 
  23. ^ a b c Rigsby RE, Fillgrove KL, Beihoffer LA, Armstrong RN (2005). "Fosfomycin resistance proteins: a nexus of glutathione transferases and epoxide hydrolases in a metalloenzyme superfamily". Gluthione [sic] Transferases and Gamma-Glutamyl Transpeptidases. Methods in Enzymology. 401. ss. 367-379. doi:10.1016/S0076-6879(05)01023-2. ISBN 9780121828066. PMID 16399398. 
  24. ^ Sharma SV, Jothivasan VK, Newton GL, Upton H, Wakabayashi JI, Kane MG, ve diğerleri. (July 2011). "Chemical and Chemoenzymatic syntheses of bacillithiol: a unique low-molecular-weight thiol amongst low G + C Gram-positive bacteria". Angewandte Chemie. 50 (31). ss. 7101-7104. doi:10.1002/anie.201100196. PMID 21751306. 
  25. ^ Roberts AA, Sharma SV, Strankman AW, Duran SR, Rawat M, Hamilton CJ (April 2013). "Mechanistic studies of FosB: a divalent-metal-dependent bacillithiol-S-transferase that mediates fosfomycin resistance in Staphylococcus aureus". The Biochemical Journal. 451 (1). ss. 69-79. doi:10.1042/BJ20121541. PMC 3960972 $2. PMID 23256780. 
  26. ^ García P, Arca P, Evaristo Suárez J (July 1995). "Product of fosC, a gene from Pseudomonas syringae, mediates fosfomycin resistance by using ATP as cosubstrate". Antimicrobial Agents and Chemotherapy. 39 (7). ss. 1569-1573. doi:10.1128/aac.39.7.1569. PMC 162783 $2. PMID 7492106. 
  27. ^ Brown ED, Vivas EI, Walsh CT, Kolter R (July 1995). "MurA (MurZ), the enzyme that catalyzes the first committed step in peptidoglycan biosynthesis, is essential in Escherichia coli". Journal of Bacteriology. 177 (14). ss. 4194-4197. doi:10.1128/jb.177.14.4194-4197.1995. PMC 177162 $2. PMID 7608103. 
  28. ^ Zhu JY, Yang Y, Han H, Betzi S, Olesen SH, Marsilio F, Schönbrunn E (April 2012). "Functional consequence of covalent reaction of phosphoenolpyruvate with UDP-N-acetylglucosamine 1-carboxyvinyltransferase (MurA)". The Journal of Biological Chemistry. 287 (16). ss. 12657-12667. doi:10.1074/jbc.M112.342725. PMC 3339971 $2. PMID 22378791. 
  29. ^ Krekel F, Samland AK, Macheroux P, Amrhein N, Evans JN (October 2000). "Determination of the pKa value of C115 in MurA (UDP-N-acetylglucosamine enolpyruvyltransferase) from Enterobacter cloacae". Biochemistry. 39 (41). ss. 12671-12677. doi:10.1021/bi001310x. PMID 11027147. 
  30. ^ Santoro A, Cappello AR, Madeo M, Martello E, Iacopetta D, Dolce V (December 2011). "Interaction of fosfomycin with the glycerol 3-phosphate transporter of Escherichia coli". Biochimica et Biophysica Acta (BBA) - General Subjects. 1810 (12). ss. 1323-1329. doi:10.1016/j.bbagen.2011.07.006. PMID 21791237. 
  31. ^ Silver LL (2011). "Rational Approaches to Antibacterial Discovery: Pre-Genomic Directed and Phenotypic Screening". Dougherty T, Pucci MJ (Ed.). Antibiotic Discovery and Development. Springer. s. 46. doi:10.1007/978-1-4614-1400-1_2. ISBN 978-1-4614-1400-1. 
  32. ^ "About us: Our history". Encros. 14 Eylül 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  33. ^ Woodyer RD, Shao Z, Thomas PM, Kelleher NL, Blodgett JA, Metcalf WW, ve diğerleri. (November 2006). "Heterologous production of fosfomycin and identification of the minimal biosynthetic gene cluster". Chemistry & Biology. 13 (11). ss. 1171-1182. doi:10.1016/j.chembiol.2006.09.007. PMID 17113999. 
  34. ^ Marocco CP, Davis EV, Finnell JE, Nguyen PH, Mateer SC, Ghiviriga I, ve diğerleri. (2011). "Asymmetric synthesis of (−)-fosfomycin and its trans-(1S,2S)-diastereomer using a biocatalytic reduction as the key step". Tetrahedron: Asymmetry. 22 (18–19). Elsevier BV. ss. 1784-1789. doi:10.1016/j.tetasy.2011.10.009. ISSN 0957-4166. 

Dış bağlantılar

  • "Fosfomycin". Drug Information Portal. U.S. National Library of Medicine. 18 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Antibiyotik</span> bakteriyel enfeksiyonların tedavisinde ve önlenmesinde kullanılan ilaç

Antibiyotik, bakterilere karşı aktif olan bir tür antimikrobiyal maddedir. Bakteriyel enfeksiyonlarla savaşmak için en önemli antibakteriyel ajan türüdür ve antibiyotik ilaçlar bu tür enfeksiyonların tedavisinde ve önlenmesinde yaygın olarak kullanılmaktadır. Bakterileri öldürebilir ya da büyümelerini engelleyebilirler. Sınırlı sayıda antibiyotik de antiprotozoal aktiviteye sahiptir. Antibiyotikler soğuk algınlığı veya gribe neden olan virüsler gibi virüslere karşı etkili değildir; virüslerin büyümesini engelleyen ilaçlar antibiyotik yerine antiviral ilaçlar veya antiviraller olarak adlandırılır. Mantarlara karşı da etkili değildirler; mantarların büyümesini engelleyen ilaçlara antifungal ilaçlar denir.

<span class="mw-page-title-main">Aspirin</span> ağrı, ateş ve iltihaplanmayı azaltmak için kullanılan bir ilaç

Asetilsalisilik asit (ASA) olarak da bilinen aspirin, ağrı, ateş ve/veya inflamasyonu azaltmak için ve antitrombotik olarak kullanılan nonsteroid antiinflamatuar bir ilaçtır (NSAID). Aspirinin tedavi etmek için kullanıldığı spesifik inflamatuar durumlar arasında Kawasaki hastalığı, perikardit ve romatizmal ateş yer alır.

<span class="mw-page-title-main">Penisilin</span> Penicillium mantarlarından elde edilen bir grup antibiyotik

Penisilinler aslen Penicillium küflerinden, özellikle de P. chrysogenum ve P. rubens'ten elde edilen bir grup β-laktam antibiyotiktir. Klinik kullanımdaki penisilinlerin çoğu P. chrysogenum tarafından derin tank fermantasyonu kullanılarak sentezlenir ve daha sonra saflaştırılır. Bir dizi doğal penisilin keşfedilmiştir, ancak sadece iki saflaştırılmış bileşik klinik kullanımdadır: penisilin G ve penisilin V. Penisilinler, stafilokok ve streptokokların neden olduğu birçok bakteriyel enfeksiyona karşı etkili olan ilk ilaçlar arasındaydı. Günümüzde farklı bakteriyel enfeksiyonlar için hala yaygın olarak kullanılmaktadırlar, ancak birçok bakteri türü yoğun kullanımın ardından direnç geliştirmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Parasetamol</span> ateş düşürücü ve ağrı kesici özelliklere sahip kimyasal bileşik

Parasetamol, ateş ve hafif ila orta şiddette ağrı tedavisinde kullanılan opioid olmayan analjezik ve antipiretik bir ajandır. Reçetesiz satılan yaygın bir ilaçtır ve yaygın marka isimleri arasında Tylenol ve Panadol bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">İshal</span> gevşek veya sıvı bağırsak hareketleri

İshal veya diyare, bir günde en az üç kez gevşek, sıvı veya sulu bağırsak hareketlerinin olması durumudur. Genellikle birkaç gün sürer ve sıvı kaybı nedeniyle dehidrasyona neden olabilir. Dehidrasyon belirtileri genellikle cildin normal gerginliğini kaybetmesi ve sinirli davranışlarla başlar. Bu durum daha şiddetli hale geldikçe idrara çıkmada azalma, cilt renginde kayıp, hızlı kalp atışı ve yanıt vermede azalmaya kadar ilerleyebilir. Sadece anne sütüyle beslenen bebeklerde gevşek ancak sulu olmayan dışkı normaldir.

<span class="mw-page-title-main">Boğaz ağrısı</span> Tıbbi durum

Boğaz ağrısı veya boğaz yanması, boğaz bölgesinde oluşan ağrı, hassasiyet, yanma veya kaşınma hissine verilen isimdir. Genel olarak boğaz iltihabından (farenjit) veya bademcik iltihabından (tonsilit) kaynaklanır. Bununla birlikte aralarında travmanın da yer aldığı çok geniş spektrumlu nedenleri olabilir.

-3,3-dimethyl-7-oxo-4-thia-1-azabicyclo[3.2.0]heptane-2-carboxylic acid

<span class="mw-page-title-main">Proton pompa inhibitörü</span>

Proton pompa inhibitörleri (PPİ), gastrik asit üretiminde belirgin ve uzun süreli azaltan ilaç grubudur. Bunu, midenin H+/K+ ATPaz proton pompasını geri dönüşsüz engelleyerek yapar.

<span class="mw-page-title-main">İdrar yolu enfeksiyonu</span> i̇drar yolunun bir kısmını etkileyen enfeksiyon

İdrar yolu enfeksiyonu (İYE), idrar yolunun bir bölümünü etkileyen bir enfeksiyondur. Alt idrar yollarını etkilediğinde mesane enfeksiyonu (sistit), üst idrar yollarını etkilediğinde ise böbrek enfeksiyonu (piyelonefrit) olarak bilinir. Alt idrar yolu enfeksiyonu belirtileri arasında idrar yaparken ağrı, sık idrara çıkma ve mesanenin boş olmasına rağmen idrar yapma ihtiyacı hissetme yer alır. Böbrek enfeksiyonu semptomları arasında genellikle alt İYE belirtilerine ek olarak ateş ve ağrı yer alır. Nadiren idrar kanlı görünebilir. Çok yaşlılarda ve çok gençlerde belirtiler belirsiz veya spesifik olmayabilir.

<span class="mw-page-title-main">Ateş (tıp)</span> vücut sıcaklığının yükselmesi ile karakterize olan yaygın tıbbi belirti

Ateş veya pireksi insanlarda, organizmanın enfeksiyona karşı savunma mekanizmasının bir belirtisidir ve vücut sıcaklığının hipotalamustaki sıcaklık set noktasının artması nedeniyle normal aralığı aşmasıyla ortaya çıkar. Normal sıcaklık için üzerinde mutabık kalınmış tek bir üst sınır yoktur: Kaynaklar insanlarda 37,2 ve 38,3 °C aralığında değerler kullanmaktadır. Set noktasındaki artış, artan kas kasılmalarını tetikler ve soğuk veya üşüme hissine neden olur. Bu durum, daha fazla ısı üretimine ve ısıyı koruma çabalarına yol açar. Set noktası sıcaklığı normale döndüğünde, kişi sıcak hisseder, kızarır ve terleme başlayabilir. Nadir olarak, ateş ateşli nöbeti tetikleyebilir, bu durum özellikle küçük çocuklarda daha yaygındır. Ateşler genellikle 41 ila 42 °C aralığını geçmez.

<span class="mw-page-title-main">Antibiyotik direnci</span> Bir mikrobun ilaç etkilerine direnme yeteneği

Antibiyotik direnci bir mikroorganizmanın antibiyotiklerin etkilerine karşı durabilme yeteneğidir. İlaç direncinin özel bir çeşididir. Antibiyotik direnci doğal seçilim yoluyla rastgele mutasyon üzerinde evrimleşir ancak bir topluluk içinde evrimsel stress uygulamasıyla da gerçekleştirilebilir. Böyle bir gen bir kez oluştuktan sonra bakteri plazmid değişimi ile bireyler arasında yatay bir eksende bu genetik bilgiyi aktarabilir. Eğer bir bakteri çeşitli dirençli genler taşıyorsa buna "çoklu dirençli" veya resmi olmayan bir ifade ile " süper böcek" denilmektedir. Antimikrobiyal direnç terimi bazen açıkça bakteri dışındaki organizmaları da içine alacak şekilde kullanılmaktadır.

Tıbbi anlamda 'komplikasyon' terimi, bir rahatsızlığın, hastalığın veya tıbbi tedavi işleminin ön görülebilen istenmeyen etkileridir. Komplikasyonlar bir hastalığın gidişatını kötü yönde etkiler. Komplikasyonlar mevcut hastalığın ağırlaşması veya diğer organ sistemlerini etkileyen yeni şikayet ve bulguların ortaya çıkması olarak görülebilir. Altta yatan hastalıkla birlikte komplikasyonlar yeni hastalıkların ortaya çıkmasına sebep olabilirler. Ayrıca uygulanan tedavilere de bağlı komplikasyonlar ortaya çıkabilir.

Mantar öldürücüler biyosidal kimyasal bileşikler veya parazitik mantarlar veya onların sporlerini öldürmek için kullanılan biyolojik organizmalardır. A fungistatik büyümelerini engeller. Mantarlar tarımda ciddi hasara neden olabilir ve verim, kalite ve kâr açısından kritik kayıplara neden olabilir. Mantar öldürücüler hem tarımda hem de hayvanlarda mantar enfeksiyonları ile savaşmak için kullanılır. Mantar olmayan oomycetes'i kontrol etmek için kullanılan kimyasallara mantar öldürücüler de denir, çünkü oomycetes bitkileri enfekte etmek için mantarlarla aynı mekanizmaları kullanır.

<span class="mw-page-title-main">Seftriakson</span> kimyasal bileşik

Seftriakson, bir dizi bakteriyel enfeksiyonun tedavisinde kullanılan üçüncü nesil bir sefalosporin antibiyotiktir. Bunlar arasında orta kulak enfeksiyonları, endokardit, menenjit, pnömoni, kemik ve eklem enfeksiyonları, karın içi enfeksiyonlar, cilt enfeksiyonları, idrar yolu enfeksiyonları, gonore ve pelvik inflamatuar hastalık yer alır. Ayrıca bazen ameliyattan önce ve ısırık yarasını takiben enfeksiyonu önlemeye çalışmak için kullanılır. Seftriakson damar içine veya kas içine enjeksiyon yoluyla verilebilir.

<span class="mw-page-title-main">Kolistin</span> kimyasal bileşik

Kolistin, pnömoni de dahil olmak üzere çoklu ilaca dirençli Gram-negatif enfeksiyonlar için son çare tedavi olarak kullanılan bir antibiyotik ilaçtır.

<span class="mw-page-title-main">Beta-laktam antibiyotikler</span> moleküler yapılarında bir β-laktam halkası içeren tüm antibiyotik ajanlardan oluşan geniş spektrumlu antibiyotik sınıfı

β-laktam antibiyotikler kimyasal yapılarında beta-laktam halkası içeren antibiyotiklerdir. Buna penisilin türevleri (penamlar), sefalosporinler ve sefamisinler (sefemler), monobaktamlar, karbapenemler ve karbasepemler dahildir. Çoğu β-laktam antibiyotik, bakteriyel organizmada hücre duvarı biyosentezini inhibe ederek çalışır ve en yaygın kullanılan antibiyotik grubudur. 2003 yılına kadar, satışlarla ölçüldüğünde, kullanımda olan ticari olarak mevcut tüm antibiyotiklerin yarısından fazlası β-laktam bileşikleriydi. Keşfedilen ilk β-laktam antibiyotik olan penisilin, bir Penicillium rubens türünden izole edilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Beta-laktamaz</span> enzim sınıfı

Beta-laktamazlar (β-laktamazlar) bakteriler tarafından üretilen ve penisilinler, sefalosporinler, sefamisinler, monobaktamlar ve karbapenemler (ertapenem) gibi beta-laktam antibiyotiklere karşı çoklu direnç sağlayan enzimlerdir, ancak karbapenemler beta-laktamaza karşı nispeten dirençlidir. Beta-laktamaz, antibiyotiklerin yapısını bozarak antibiyotik direnci sağlar. Bu antibiyotiklerin hepsinin moleküler yapılarında ortak bir unsur vardır: beta-laktam (β-laktam) halkası olarak bilinen dört atomlu bir halka. Laktamaz enzimi hidroliz yoluyla β-laktam halkasını kırarak molekülün antibakteriyel özelliklerini devre dışı bırakır.

<span class="mw-page-title-main">Βeta-laktamaz inhibitörü</span> beta-laktamazların aktivitesini inhibe eden veya bloke eden maddeler ve ilaçlar

Beta-laktamazlar, beta-laktam antibiyotiklere karşı bakteriyel dirençte rol oynayan bir enzim ailesidir. Beta-laktam antibiyotiklere karşı bakteriyel dirençte, bakteriler beta-laktam halkalarını bozarak antibiyotiği etkisiz hale getiren beta-laktamazlara sahiptir. Ancak beta-laktamaz inhibitörleri ile bakteri üzerindeki bu enzimler inhibe edilerek antibiyotiğin etki göstermesi sağlanır. Bu direnç biçimiyle mücadele stratejileri, bölünmeye karşı daha dirençli yeni beta-laktam antibiyotiklerin geliştirilmesini ve beta-laktamaz inhibitörleri olarak adlandırılan enzim inhibitörleri sınıfının geliştirilmesini içermektedir. β-laktamaz inhibitörlerinin kendi başlarına çok az antibiyotik aktivitesi olmasına rağmen, beta-laktam antibiyotiklerin bakteriyel bozulmasını önlerler ve böylece ilaçların etkili olduğu bakteri yelpazesini genişletirler.

<span class="mw-page-title-main">Amoksisilin/klavulanik asit</span> ilaç kombinasyonu

Amoksisilin/klavulanik asit, diğerlerinin yanı sıra Augmentin markası altında satılan ko-amoksisilav veya amoks-klav olarak da bilinir, bir dizi bakteriyel enfeksiyonun tedavisinde kullanılan bir antibiyotik ilaçtır. Bir β-laktam antibiyotik olan amoksisilin ve bir β-laktamaz inhibitörü olan potasyum klavulanattan oluşan bir kombinasyondur. Özellikle orta kulak iltihabı, streptokok farenjiti, pnömoni, selülit, idrar yolu enfeksiyonları ve hayvan ısırıkları için kullanılır. Ağız yoluyla veya damar içine enjeksiyon yoluyla alınır.

<span class="mw-page-title-main">Üst solunum yolu enfeksiyonu</span> burun, sinüsler, yutak veya gırtlak dahil olmak üzere akut bir enfeksiyonun neden olduğu hastalık

Üst solunum yolu enfeksiyonu (ÜSYE), burun, sinüsler, farenks, larenks veya trakea dahil olmak üzere üst solunum yollarını tutan akut bir enfeksiyonun neden olduğu bir hastalıktır. Bu genellikle burun tıkanıklığı, boğaz ağrısı, bademcik iltihabı, farenjit, larenjit, sinüzit, orta kulak iltihabı ve soğuk algınlığını içerir.  Enfeksiyonların çoğu doğası gereği viraldir ve diğer durumlarda neden bakteriyeldir. ÜSYE'ler mantar veya helmintik kaynaklı da olabilir, ancak bunlar daha az yaygındır.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.