İçeriğe atla

Forum (Roma)

Roma, İtalya'daki Roma Forumu

Forum (Latince: forum "açık havada kamuya açık alan",[1] çoğulu fora ;) bir Roma municipiumunda veya civitasta bir halk meydanıydı, esas olarak malların satışı amaçlıydı; yani bir anlamda çarşıydı. Forumda dükkanlar için kullanılan binalar ve açık tezgahlar için kullanılan stoalar bulunurdu. Birçok forum, yoldan sorumlu magistra tarafından bir yol boyunca ilerleyen uzak yerlerde inşa edildi; bu durumda forum, sahadaki tek yerleşim yeriydi ve Forum Popili veya Forum Livi gibi kendi adına sahipti.[2]

Bir forumun işlevleri

Bir pazar yeri olarak standart işlevine ek olarak, forum, büyük sosyal önemi olan bir toplanma yeriydi ve genellikle siyasi tartışmalar ve tartışmalar, buluşmalar, toplantılar ve benzerleri forumda düzemlenirdi. Bu durumda, forumun bir conciliabulum işlevi vardı.

Her municipiumun bir forumu vardı. Forum, Latin, İtalik, Etrüsk, Yunan, Kelt ya da başka bir kültürde sinokizm yapılan bir civitas'ın ilk inşa edilen yeridir. Sadece arkeolojiyle bilinen ilk forumlar, o dönemde bağımsız köyler arasında kurulmuştu. Roma Cumhuriyeti'nin yükselişinden sonra, Roma dünyasının en dikkat çeken forumu olan Roma'daki Roma Forumu, yeni bir inşaat modeli olarak öne çıktı. Geç Cumhuriyet genişlemelerinin zamanına gelindiğinde, şehrin forumlarının yenilenmesi, Pompey Magnus'a MÖ 55 yılında Pompey Tiyatrosu'nu inşa etmesi için ilham vermişti. Tiyatro, Porticus Pompei (Pompey Sütunları) olarak bilinen tiyatro kemerlerinin arkasında büyük bir forum içeriyordu. Yapı, Jül Sezar'ın ilk İmparatorluk forumunun ve onu takip eden geri kalanının atasıydı.

Diğer önemli forumlar İtalya'da bulunur; ancak, bir dizi farklı antik kent merkezlerinden kaynaklanmış olabilecek olsalar da, daha büyük olasılıkla bunlardan bağımsız olarak inşa edilen modern şehrin meydanlarıyla karıştırılmamalıdır. Kullanım ve işlev açısından forumlara benzer olsalar da, çoğu Orta Çağ'da yapılmıştır ve genellikle şehrin orijinal kökeninin bir parçası değildirler.

Ceraş Forumu, Ürdün. Sütunlar, kötü hava koşullarında açık hava satıcılarının tezgahlarının yerleştirilebileceği kapalı bir yürüyüş yolunun veya bir stoanın yerini gösterir. İşlev olarak bir tiyatroya benzeyen, merkezi bir podyumun yarı dairesel şekline ve izlerine dikkat edin.

Forumlar, aşağıdaki arkeolojik örneklerde görüldüğü gibi Cumhuriyet ve İmparatorluk'taki her Roma eyaletinin önemli bir parçasıydı:

Yeni Roma kentlerinde forum genellikle kuzey-güney ve doğu-batı ana caddelerinin (cardo ve decumanus ) kesişme noktasında veya hemen yakınında bulunuyordu. Tüm forumların kuzey ucunda bir Jüpiter Tapınağı olurdu ve ayrıca başka tapınakların yanı sıra Bazilika da yer alırdı; halka açık bir ağırlık ve ölçü tablosu bulunurdu, böylece pazardaki müşterilere malların eksik ölçülerle satılmaması sağlanırdı; ve sık sık yakınlarında hamamlar olurdu. Seçim zamanlarında adaylar, seçim konuşmalarını yapmak için forumdaki tapınakların basamaklarını kullanır ve taraftarlarının onları desteklemeye gelmesini beklerlerdi.

Tipik forum yapıları

Diğer kültürlerdeki eşdeğer alanlar

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ From Proto-Indo-European *dʰworom "enclosure, courtyard", i.e. "something enclosed by a door"; cognate with English door and Old Church Slavonic дворъ dvorŭ "court, courtyard".
  2. ^ Municipal Administration in the Roman Empire. Princeton: Princeton University Press. 1926. s. 12. 

Dış bağlantılar

Wikimedia Commons'ta Ancient Roman forums ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Efes</span> Anadoluda bir antik kent

Efes, Anadolu'nun batı kıyısında, bugünkü İzmir ilinin Selçuk ilçesinin üç kilometre güneybatısında yer alan antik bir Luvi şehriydi. Şehir Anadolu'da Yunan sömürgeciliğinin başlamasıyla birlikte İyonya ve daha sonra Roma dönemlerinde de önemini korumuştur. Kuruluşu Cilalı Taş Devri'ne yani MÖ 6000 yıllarına dayanır. MÖ 10. yüzyılda eski Arzava başkentinin yerine Attik ve İyonyalı Yunan kolonistleri tarafından inşa edilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Faselis</span> Likyada bulunan antik Yunan ve Roma kenti

Faselis ya da Phaselis , Likya'da bulunan antik Yunan ve Roma kentidir. Günümüzde Antalya'nın Kemer ilçesi yakınlarındadır. Faselis, tarihî özelliklerinin yanında plajlarıyla da bir deniz turizmi alanı işlevi görmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Aspendos</span> Antalya-Serik ilçesine bağlı olan Belkıs köyü sınırları içerisinde bulunan antik kent.

Aspendos veya Belkıs, Antalya ili Serik ilçesinde bulunan Belkıs köyünde yer alan antik tiyatrosuyla meşhur bir antik kenttir. Pamfilya'nın en zengin şehirlerinden birisidir.

<span class="mw-page-title-main">Amfitiyatro</span>

Amfitiyatro, Roma uygarlığında gösteriler, gladyatör ve vahşi hayvan oyunları için kullanılan, daire ya da elips biçimli, yükselen tribünlerden oluşan bir kamu yapısıdır. Modern anlamdaki en eski örnekleri Etruria ve Campania'da MÖ 1.yüzyıl başlarında inşa edilmiştir. Arena, kanlı gösterilerin sergilendiği alanlardır. Vahşi hayvanlar birbirlerini parçalar, insanlar birbirleriyle ya da vahşi hayvanlarla dövüşürlerdi. Genellikle ölümle sonuçlanan bu acımasız dövüşlerin büyük bir izleyici kitlesi vardı. Arena ayrıca suyla doldurularak çeşitli gösteriler yapılırdı.

<span class="mw-page-title-main">Hierapolis</span> Denizlide bir antik Roma kenti

Hierapolis, Pamukkale (Denizli) yakınlarında bulunan ve Frigler döneminde ana tanrıça Kibele kültünün merkezlerinden biri olarak faaliyet göstermiş bir antik kenttir. Antik coğrafyacı Strabon ile Ptolemaios verdikleri bilgilerde, Karia bölgesine sınır olan Laodikeia ve Tripolis kentlerine yakınlığı ile Hierapolisin bir Frigya kenti olduğunu ileri sürülmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Roma Forumu</span> Romada meydan

Roma Forumu, Antik Roma'nın geliştiği merkez bölgesidir. Ticaret, iş, fahişelik, ibadet ve adaletin yönetimi burada gerçekleşmekteydi. Burası toplumsal ocağın olduğu yerdi. Kaldırım kalıntılarından anlaşılan, çevresindeki tepelerden aşınan çökeltilerin forumun seviyesini Cumhuriyet'in erken zamanlarından itibaren yükseltmeye başladığı görülmektedir. Asıl olarak bataklık bir zemin olan alan, Tarquins tarafından Cloaca Maxima ile kurutulmuştur. Hâlâ görülebilen en son traverten kaldırımı, Augustus'un yönetimi zamanındandır.

<span class="mw-page-title-main">Hamam</span>

Hamam, özel bir düzenle ısıtılan sıcak ve soğuk suyu bulunan, yıkanma amacıyla kullanılan yapı.

<span class="mw-page-title-main">Antioheia (Pisidya)</span>

Antakya, Pisidya, Türkiye'nin Akdeniz, Ege ve İç Anadolu bölgelerinin kesiştiği noktadaki Göller Yöresi'nde, tarihi Pisidya ve Frigya'nın sınırında bulunan antik kenttir. Pisidya Antakyası olarak da bilinir. Isparta ilinin modern ilçesi Yalvaç'ın kuzey şeridinde 1 km'lik bir alanı kapsar. Kent, kuzeyindeki 1236 metrelik en yüksek noktası ile bir vadi görünümündedir.

<span class="mw-page-title-main">Campus Martius</span>

Campus Martius, Antik Roma'da halk tarafından sahiplenilmiş yaklaşık 2 km² genişliğinde alan. Orta Çağlarda Roma'nın en meşhur yeriydi. Günümüz Roma'sının IV rione'si (bölge) olan Campo Marzio, orijinal alanın daha küçük bir bölümünü içerir ve aynı adı taşır.

<span class="mw-page-title-main">Curia</span> Romanın erken dönemlerinde kabile üyelerinin bir araya gelerek kabile ile ilgili meselelerini tartıştıkları yer

Curia, Roma'nın erken dönemlerinde aşağı yukarı kabilelere göre yapılmış toplumsal taksimle oluşmuş her bir alt bölüm ve aynı zamanda kabile üyelerinin bir araya gelerek kabile ile ilgili meselelerini tartıştıkları yer. Etimolojik olarak Eski Latince "erkekler topluluğu" anlamına gelen "co-viria" teriminden türetilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Thugga</span> Eski Roma kenti

Thugga veya Dugga, Tunus'ta en iyi korunmuş durumdaki Eski Roma kenti. Tebursuk yakınlarında, Kartaca'yla Theveste arasındaki eski yolun batısında yer alır. Buradaki en önemli Roma öncesi kalıntı, MÖ 2. yüzyılda bir Numidya prensinin onuruna yapılmış anıtmezardır. Bu iç katlı yapı Mısır'daki piramit mezarlarla Helenistik dönem Yunan tapınaklarının bir karışımı görünümündedir ve Afrika'da çok rastlanan kule biçimindeki küçük piramitli Roma mezarlarının ilk örneği olabilir. Üstünde Fenike ve Numidya dilinde yazılmış iki dilli bir yazıt vardır.

<span class="mw-page-title-main">Roma hamamı</span> antik Romada banyo yapmak için halk tesisleri

Roma hamamı, Roma İmparatorluğu'ndaki halk hamamıdır. Romalılar yıkanmak istediklerine bu hamamlara gider ve temizlenirlerdi. Çoğu Roma kentinde bulunur ve kamuya açık yıkanma ve sosyalleşme merkezi olarak işlev görürdü. Roma hamamlarında kullanılan su genellikle su kemerleri yardımıyla su kaynağından hamama taşınmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Antakya (antik kent)</span> Türkiyede bir antik kent

Antakya, Asi Nehri kıyısına kurulmuş bir antik kent. Kalıntıları günümüz Antakya şehrinde bulunur ve modern şehre ismini verir.

<span class="mw-page-title-main">İmparatorluk Forumları</span>

İmparatorluk Forumları Roma'da MÖ. 43 ile MS. 113 tarihleri arasındaki bir buçuk yüzyıl içinde inşa edilmiş, halka açık meydanlardır. Bu forumlar Roma İmparatorluğu'nun merkezinde sayılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Konstantin Forumu</span>

Konstantin Forumu imparator I. Konstantin tarafından yeni başkenti Konstantinopolis’in merkez meydanı işlevini görmesi için yaptırılmıştır. Kentin bu ilk forumu, Septimius Severus döneminden kalma Byzantion kent surlarının ana kapısının hemen önüne inşa edilmiştir. Dairesel meydanın doğu ve batısında kentin ana caddesi olan Mese’ye çıkan iki anıtsal geçit bulunmaktaydı. Forumun merkezinde günümüzde de ayakta olan ve Çemberlitaş olarak bilinen porfir sütun yer almaktadır. Forum 328’deki inşasından 1204’te yağmalanmasına kadar büyük ölçüde bozulmadan varlığını sürdürmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Soli, Kıbrıs</span>

Soli Antik Kenti, MÖ. 13.yy'da Truva savaşından dönen Atinalılar tarafından kurulduğuna inanılan antik bir şehir

<span class="mw-page-title-main">İtalyan mimarisi</span>

İtalya, 1861 yılına kadar çeşitli küçük devletlere bölünmesi nedeniyle, döneme veya bölgeye göre basitçe sınıflandırılamayacak kadar geniş ve çeşitli bir mimari tarza sahiptir. Bu, mimari tasarımlarda oldukça çeşitli ve eklektik bir yelpaze yaratmıştır. İtalya, antik Roma döneminde su kemerleri, tapınaklar ve benzeri yapıların inşası, 14. yüzyılın sonlarından 16. yüzyıla kadar Rönesans mimari hareketinin kurulması; Neoklasik mimari gibi hareketlere ilham veren 17. yüzyılın sonları ile 20. yüzyılın başlarında başta Birleşik Krallık, Avustralya ve Amerika Birleşik Devletleri olmak üzere tüm dünyada soyluların kır evlerini inşa ettikleri tasarımları etkileyen bir inşaat tarzı olan Palladyanizm'in anavatanı olması gibi önemli mimari başarıları ile tanınır.

<span class="mw-page-title-main">Hırvatistan mimarisi</span>

Hırvatistan mimarisi uzun bir geçmişe sahiptir: Hırvatlar on dört yüzyıldır bölgede yaşamaktadır, ancak ülkede hala korunan daha eski dönemlerin önemli kalıntıları da bulunur.

<span class="mw-page-title-main">Nikopolis Antik Kenti</span> Yunan anakarasında yer alan antik kent

Nikopolis (Niğbolu) Antik şehri veya Latince: Actia Nikopolis, Roma eyaleti olan Epir 'in başkentiydi. Modern Yunanistan devletinin batı kesiminde bulunuyordu. Şehir MÖ.29 yılında kuruldu. MÖ 31'de Caesar Augustus tarafından şehir yakınındaki Actium Savaşı'nda Antonius ve Kleopatra üzerindeki zaferinin anısına bu şehir kurulmuştur. Kısa süre sonra burası daha genişletilip Epirus bölgesinin en büyük şehri yapıldı. Antik kentin birçok etkileyici kalıntısı bugün ziyaret edilebilir.