İçeriğe atla

Formant

Amerikan İngilizcesi sesli harfleri [i, u, ɑ]'nın F 1 ve F 2 formantlarını gösteren spektrogram.

Fonetikte formant, insan ses yolunun akustik rezonansından kaynaklanan geniş frekans bölgesidir.[1][2] Akustikte, bir formant genellikle spektrumdaki geniş bir zirve veya yerel maksimum olarak tanımlanır.[3][4] Harmonik sesler için, bu tanıma göre formant frekansı, rezonans tarafından en çok güçlendirilen harmoniğin frekansı olarak kabul edilebilir. Bu iki tanım arasındaki fark, "formantların" bir sesin üretim şeklini mi yoksa üretilen sesi mi belirttiğidir. Pratikte, bir spektral tepe frekansı, ilişkili rezonans frekansından biraz farklı olabilir, sadece harmonikler şans eseri rezonans frekansıyla hizalandığında aynı olabilir.

Bir odanın rezonansları, yani sesin duvarlarından ve nesnelerinden yansıması nedeniyle o odaya özgü formant özelliklerine sahip olduğu söylenebilir. Bu nitelikteki oda formantları, örneğin Alvin Lucier tarafından I Am Sitting in a Room adlı eserinde kullanıldığı gibi, belirli frekansları vurgulayarak ve diğelerini de özümseyerek kendilerini pekiştirirler.

Hem konuşmada hem de odalarda formantlar, mekanın rezonanslarının karakteristik özellikleridir. Ses gibi akustik kaynaklar tarafından heyecanlandıkları ve kaynakların seslerini şekillendirdikleri (filtreledikleri) söylenir, ancak kendileri kaynak değildir.

Kaynakça

  1. ^ Titze, Ingo R. (1994). Principles of voice production. Englewood Cliffs, N.J: Prentice Hall. ISBN 978-0-13-717893-3. 
  2. ^ Day, D. F.; Yaphe, W. (Ekim 1975). "Enzymatic hydrolysis of agar: purification and characterization of neoagarobiose hydrolase and p-nitrophenyl alpha-galactoside hydrolase". Canadian Journal of Microbiology. 21 (10): 1512-1518. doi:10.1139/m75-223. ISSN 0008-4166. PMID 137. 30 Mayıs 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Mayıs 2023. 
  3. ^ McMahon, A. Philip; Jeans, James (Nisan 1938). "Science and Music". Parnassus. 10 (4): 36. doi:10.2307/771941. ISSN 1543-6314. 
  4. ^ Lubman, David (Eylül 2005). "Acoustical renovation of temporary classrooms to meet American National Standards Institute (ANSI) standard". The Journal of the Acoustical Society of America. 118 (3): 1871-1871. doi:10.1121/1.4779223. ISSN 0001-4966. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Akustik</span> Ses Bilimi

Akustik, sesi inceleyen bir bilim dalıdır. Katı, sıvı veya gaz halindeki maddelerde dalga yayılımının fiziksel özelliklerini inceler. Bunlar arasında gürültüye yol açan titreşimlerin ve gürültünün kontrolü de vardır.

<span class="mw-page-title-main">Gitar</span> perdeli yaylı çalgı

Gitar, bazı istisnalar dışında genellikle perdeli ve tipik olarak altı veya on iki teli olan telli bir müzik aletidir. Genellikle çalan kişinin vücuduna düz bir şekilde tutulur ve baskın el ile telleri tıngırdatarak veya kopararak çalınırken, aynı anda diğer elin parmaklarıyla seçilen telleri perdelere bastırarak çalınır. Tellere vurmak için bir gitar penası da kullanılabilir. Gitarın sesi ya akustik olarak, gitar üzerindeki rezonanslı bir oyuk oda aracılığıyla ya da elektronik bir pikap ve bir amplifikatör ile güçlendirilerek yansıtılır.

<span class="mw-page-title-main">Piyano</span> müzik aleti

Piyano, İtalya'da Bartolomeo Cristofori tarafından 1700 yılı civarında icat edilmiş akustik, tuşlu bir müzik aletidir. Piyanoda ses, teller vasıtasıyla elde edilir. Piyanonun tuşlarına basıldığında içindeki tahta çekiç tellere vurarak sesi oluşturur. Tahta çekicin tellere vurmasından dolayı piyano bazen vurmalı telli çalgı olarak da sınıflandırılır. Piyano klasik ve caz müzikte yaygın olarak kullanılır. Solo performanslar, ansambl, oda müziği, eşlik, bestecilik ve prova için oldukça uygun bir enstrümandır. Piyano taşınabilir bir enstrüman olmamasına ve genelde pahalı olmasına rağmen çok yönlülüğü ve aynı anda birçok yerde bulunma özelliği ile dünyada en yaygın olarak kullanılan enstrümanlardan biri olmayı başarmıştır

<span class="mw-page-title-main">Bas gitar</span> enstrüman

Bas gitar, çoğunlukla dört teli olan ve kalın ses veren telli bir çalgıdır. Günümüz müziğinin vazgeçilmez enstrümanlarından biridir. Bas gitar yoğun olarak Rock, Metal, Caz, Blues, Funk, Punk ve R&B gibi müzik türlerinde kullanılır. İlk olarak Fender tarafından 1950'li yılların başlarında Fender Precision Bass modeliyle üretilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Ultrason</span> İnsan işitme aralığının üzerinde frekanslara sahip ses dalgaları

Ultrason, 20 kilohertz'den daha yüksek frekanslara sahip sestir. Bu frekans, sağlıklı genç yetişkinlerde insan işitmesinin yaklaşık üst duyulabilir sınırıdır. Akustik dalgaların fiziksel prensipleri, ultrason dahil olmak üzere herhangi bir frekans aralığına uygulanır. Ultrasonik cihazlar, 20 kHz'den birkaç gigahertz'e kadar frekanslarda çalışır.

<span class="mw-page-title-main">Manyetik rezonans görüntüleme</span> tıbbi görüntüleme tekniği

Manyetik rezonans görüntüleme , nükleer manyetik rezonans görüntüleme veya manyetik rezonans tomografi, canlıların iç yapısını görüntüleme amacıyla daha çok tıpta kullanılan bir yöntemdir. Yüksek düzeyde manyetizmayla canlı doku, yansıtma yöntemiyle görüntülenir. Farklı özelliklerinden dolayı hastalıkların tespitinde bilgisayarlı tomografiden de destek alınabilir.

<span class="mw-page-title-main">Spektroskopi</span>

Spektroskopi elektromanyetik radyasyon ile maddenin etkileşiminin radyasyonun dalga boyu veya frekansının bir fonksiyonu olarak ortaya çıkan elektromanyetik spektrumu (tayf) ölçen ve yorumlayan bir çalışma alanıdır. Başka bir deyişle, elektromanyetik spektrumun tüm bantlarında görünür ışıktan kaynaklı olarak meydana gelen bir kesin renk çalışmasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Trompet</span>

Trompet, bir ağızlık ve kendi üstüne kıvrılmış silindir bir borudan oluşan nefesli çalgıdır. (~Fr trompette / İt trompetta [küç.] bir nefesli çalgı, askerî borazan < İt tromba boru +ette) Aerophone sınıfına ait bir bakır üflemelidir.

<span class="mw-page-title-main">Titreşim</span>

Titreşim bir denge noktası etrafındaki mekanik salınımdır. Bu salınımlar bir sarkaçın hareketi gibi periyodik olabileceği gibi çakıllı bir yolda tekerleğin hareketi gibi rastgele de olabilir.

Ses sinyali herhangi bir sesin iletilmek veya saklanmak için elektromanyetik enerjiye çevrilmiş halidir. Bu sinyal AF kısaltmasıyla da gösterilir.

İşitme kaybı veya işitme yetersizliği, sesleri algılama yetisindeki tam ya da kısmî bir azalmayı ifade eder. Birçok biyolojik ve çevresel etmene bağlı olarak gelişen duyma kaybı, ses algılama yetisine sahip bütün canlılarda ortaya çıkabilir.

<span class="mw-page-title-main">Ses</span> canlıların işitme organları tarafından algılanabilen periyodik basınç değişimleridir.

Ses, canlıların işitme organları tarafından algılanabilen periyodik basınç değişimleridir. Fiziksel boyutta ses, katı, sıvı veya gaz ortamlarda oluşan basit bir mekanik düzensizliktir. Bir maddedeki moleküllerin titreşmesi sonucunda oluşur.

<span class="mw-page-title-main">Ses mühendisliği</span>

Bir ses mühendisi sesin kaydı, düzenlemesi, karıştırması ve yeniden üretimi ile ilgilenir. Birçok ses mühendisi film, radyo, televizyon, müzik, elektronik ürünler ve bilgisayar oyunlarına ses üretmek için teknolojileri yaratıcı şekilde kullanırlar. Alternatif olarak, ses mühendisi terimi akustik mühendisliği alanı içinde çalışan yeni ses teknolojileri geliştiren bir bilim insanını veya mühendisi ifade edebilir.

Odyofil, sesin kaydedildiği doğal haline en yakın şekilde yeniden yüksek kaliteli şekilde üretimi konusunda meraklı ve hevesli kimselere denir.

Kükreme, hem düşük temel frekans (aralık) hem de düşük formant frekanstan oluşan bir hayvan ses türüdür. Birçok memeli, kükreme ve diğer kükreme benzeri sesler üretme yeteneğine sahiptir. Bunlar arasında büyük kediler, ayılar, goriller, uluyan maymunlar, çekiç başlı yarasalar, filler, bazı boynuzlugiller, kızıl geyik ve bazı yüzgeçayaklılar bulunur.

<span class="mw-page-title-main">Ses yalıtımı</span>

Ses yalıtımı, belirli bir ses kaynağına ve alıcısına göre ses basıncını düşürmenin herhangi bir yoludur.

<span class="mw-page-title-main">Çelik telli akustik gitar</span>

Çelik telli akustik gitar, gitar'ın içten telli Romantik gitardan türeyen modern bir gitar biçimidir, ancak daha parlak, daha yüksek bir ses için çelik teller ile dizilmiştir. Modern klasik gitar gibi, genellikle basitçe akustik gitar olarak anılır.

<span class="mw-page-title-main">Akustik levitasyon</span>

Akustik levitasyon, yüksek yoğunluklu ses dalgalarının akustik radyasyon basıncını kullanarak maddeyi yerçekimine karşı havada asılı tutmak için uygulanan tekniğe denir.

<span class="mw-page-title-main">Gürültü renkleri</span>

Gürültünün veya gürültü spektrumunun rengi, ses mühendisliği, elektronik ve fizik gibi birçok alanda bir gürültü sinyalinin güç spektrumunu ifade eder. Farklı gürültü renkleri önemli ölçüde farklı özelliklere sahiptir. Örneğin, ses sinyalleri olarak insan kulağına farklı gelirler ve görüntü olarak farklı bir dokuya sahip olurlar. Bu nedenle, her uygulamada gürültü için belirli bir renk gerekir. Gürültü sinyalleri için bu "renk" duygusu, müzikteki tını kavramına benzer.

<span class="mw-page-title-main">Dize titreşimi</span>

Bir dizedeki (tel) [[titreşim]] bir ses dalgasıdır. Rezonans titreşen bir dizenin sabit frekanslı, yani sabit perdeli bir ses üretmesine neden olur. Telin uzunluğu veya gerginliği doğru şekilde ayarlanırsa üretilen ses bir [[müzik tonu]] olur. Titreşimli teller gitar, [[Viyolonsel|çello]] ve piyano gibi yaylı çalgıların temelini oluşturur.