İçeriğe atla

Ford Model T

Ford Model T
Genel Bakış
ÜreticiFord Motor Company
Üretim1908–1927
MontajDetroit, Michigan
Highland Park, Michigan
Cork, İrlanda,
Manchester, İngiltere,
Berlin, Almanya
Kopenhag, Danimarka
São Bernardo do Campo, Brezilya
Geelong, Avustralya
Buenos Aires, Arjantin,
Toronto, Ontario,
Walkerville, Ontario
Tasarımcı(lar)Henry Ford, Childe Harold Wills, Joseph A. Galamb ve Eugene Farkas
SelefiFord Model S
HalefiFord Model A
Gövde ve Şasi
Sınıftam boyutlu araba, economy car
Gövde tipi2-kapı touring (1909-11)
3-kapı touring (1912-1925)
4-kapı touring (1926-1927)
kapısız roadster (1909-11)
1-kapı roadster(1912-1925)
2-kapı roadster (1926-1927)
roadster pickup (1925-1927)
2-kapı coupé (1909-1912,1917-1927)
Town car (1909-1918)
C-cab wagon (1912)
2-(Center)kapı sedan (1915-1923)
2-kapı sedan (1924-1927)
4-kapı sedan (1923-1927)
coachbuilder
DüzenÖnden motorlu, arkadan itiş düzeni
Teknik Özellikler
Motor177 Cubic inch (2.9 L) 20 hp Sıralı-4
Şanzıman2-vites planet dişli
Dingil mesafesi99.0 in (2515 mm)
Uzunluk134 (3404 mm)
Ağırlık1.200 pound (540 kg)

Ford Model T, Ford Motor Şirketi tarafından 1 Ekim 1908'den 26 Mayıs 1927'ye kadar üretilen bir otomobildir.[1] Genellikle orta sınıf Amerikalılar için otomobil yolculuğunu mümkün kılan ilk kitlesel olarak uygun fiyatlı otomobil olarak kabul edilir.[2] Nispeten düşük fiyat kısmen Ford'un bireysel el işçiliği yerine montaj hattı üretimini içeren verimli imalatının bir sonucuydu.[3] Seri üretimden sağlanan tasarruflar, fiyatın 1910'da 780 dolardan (2023'te 25.506 dolara eşdeğer) 1924'te 290 dolara (2023 doları cinsinden 5.156 dolara düşmesine olanak sağladı.[4]

Ford Model T (takma isimleri Tin Lizzie ve Flivver), Henry Ford'un Ford Motor Şirketi tarafından 1908-1927 arasında üretilmiş otomobil modeli olup dünyanın en çok satan otomobilleri sıralamasında 3. sıradadır.[5] Aileye yetebilecek, bireysel kullanıma elverişli, idamesi kolay olması amaçlanarak tasarlanmış ve ilk seri üretimi düşük fiyatlandırılmıştır.[6]

Esas olarak üç mühendis tarafından tasarlanmıştır: Joseph A. Galamb (baş mühendis),[7][8] Eugene Farkas ve Childe Harold Wills. Model T, halk arasında "Tin Lizzie" olarak bilinirdi.[9]

Giriş

1880'lerden itibaren üretilen ilk otomobiller çoğunlukla nadir, pahalı ve çoğu zaman güvenilmezdi. İlk güvenilir, bakımı kolay, kitle pazarı motorlu ulaşım aracı olması Model T'yi büyük bir başarıya taşıdı: Piyasaya sürülmesinden birkaç gün sonra 15.000 sipariş verildi.[10]

İlk üretim Model T, 12 Ağustos 1908'de üretildi[11] ve 27 Eylül 1908'de Detroit, Michigan'daki Ford Piquette Avenue Fabrikası'ndan çıktı. 26 Mayıs 1927'de Henry Ford, Michigan, Highland Park'taki fabrikasında 15 milyonuncu Model T Ford'un montaj hattından çıkışını izledi.[12]

Henry Ford, şirketin 1903'te kurulması ile Model T'nin piyasaya sürülmesi arasında bir dizi otomobil tasarladı. Ford ilk otomobiline Model A adını verdi ve alfabetik olarak Model T'ye kadar ilerledi. Toplamda yirmi model vardı ve hepsi üretime girmedi. Model T'den hemen önceki üretim modeli, şirketin o zamana kadarki en büyük başarısı olan Model N'nin yükseltilmiş bir versiyonu olan Model S'di[13]. Model T'nin devamı, "Model U" yerine başka bir Ford Model A idi. Şirket tanıtımında bunun nedeninin, yeni otomobilin eskisinden o kadar farklı olması olduğu ve Ford'un her şeye A harfiyle yeniden başlamak istemesi olduğu söylendi.

Motor

T Modelin motoru

T Modelinin öne takılı, sıralı-dört silindirli, 20 hp gücünde ve araca 64-72 (km/saat) arası hız yaptıran motoru vardır.[14] Ford Motor Company'ye göre Model T'nin yakıt tüketimi 11-18 (lt/100 km) arasındaydı. Motor benzin, gazyağı veya etanol ile çalışabiliyordu,[15][16] ancak benzinin azalan maliyeti ve daha sonra etanolün Amerika Birleşik Devletleri'nde yasaklanması çoğu kullanıcı için etanolü pratik olmayan bir yakıt yaptı. İlk yapılan 2,447 motor su pompaları ile soğutuldu; Yaklaşık 2,500 motordan önceki birkaç istisna dışında 2,448 motor ve sonrasındakiler ise termosifon hareketiyle soğutuldu.[17] T Modelindeki ateşleme sistemi alışılmadık bir sistemdi ve volana eklenmiş düşük voltajlı manyeto‘nun bujilere alternatif akım veren trembler bobinleri vardı. Bu daha çok diğer bazı arabalarda kullanılan pahalı yüksek voltajlı ateşleme manyetolarına değil sabit benzinli motor larındakilere benziyordu. Ayrıca bu T Modelini ateşleme kullandığı yakıtın kalite veya türü açısından daha esnek yaptı. Elle marş yeterli akımı oluşturduğundan sistemin marş için ayrıca aküye ihtiyacı yoktu. Manyeto ile çalışan elektrikli aydınlatma asetilen ve kandillerin yerini alarak 1915'te kabul edildi ancak elektrikli marş 1919'a kadar sunulmadı.[18]

Model T motoru, Model T'nin üretimi bittikten çok sonra, 1941 yılına kadar değişim ihtiyaçları, sabit ve denizcilik uygulamaları için üretildi.

Yaklaşık on yıl sonra tasarlanan Fordson Model F traktör motoru T Modelin motoruna çok benziyordu ama ondan daha büyüktü.[19]

Kaynakça

  1. ^ Gordon, John Steele. "10 Moments That Made American Business". American Heritage (dergi) (Şubat/Mart 2007). 20 Nisan 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Mart 2017. 
  2. ^ "1926 Ford Model T Sports Touring Car". Washington Post (ABD ingilizcesi). ISSN 0190-8286. 9 Temmuz 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Haziran 2023. 
  3. ^ Price, R. G. (29 Ocak 2004). "Division of Labor, Assembly Line Thought – The Paradox of Democratic Capitalism". RationalRevolution.net. 7 Nisan 2004 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Mart 2015. 
  4. ^ Beaudreau, Bernard C. (1996). Mass Production, the Stock Market Crash and the Great Depression. New York, Lincoln, Shanghi: Authors Choice Press. 
  5. ^ [[:en:List of best-selling automobiles|https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_best-selling_automobiles 6 Ekim 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.]]
  6. ^ H. Ford, S. Crowther (1922); "My Life and Work 12 Ekim 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.", Garden City, New York, USA: Garden City Publishing Company, Inc.
  7. ^ Conwill, David (23 Eylül 2018). "József Galamb". US: Hemmings. 25 Haziran 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Haziran 2023. 
  8. ^ Negyesi, Pal (24 Ekim 2018). "The 110-year-old Ford Model T and the Hungarians who made it a success". CE Auto Classic. Avusturya. 28 Mayıs 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Haziran 2023. 
  9. ^ Rosenberg, Jennifer (3 Ocak 2019). "Why the Model T Is Called the Tin Lizzie". 14 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Mart 2022. 
  10. ^ Curcio, Vincent (2013). Henry Ford. New York: Oxford University Press. ISBN 978-0195316926. 
  11. ^ "Chronicle of 1908". Library.thinkquest.org. 1908. 11 Şubat 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ekim 2012. 
  12. ^ "Henry Ford and the Model T". John Wiley & Sons. 1996. 19 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Aralık 2012. 
  13. ^ Ritzinger, André. "Early Ford-models from the years 1903–1908". s. 5. 15 Kasım 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Aralık 2012. 
  14. ^ Boggess, Trent E.; Patterson, Ronald (20 Şubat 2006). "The Model T Ignition Coil". US: Plymouth State College. 16 Ekim 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Temmuz 2017. 
  15. ^ English, Andrew (25 Temmuz 2008). "Ford Model T reaches 100". The Telegraph. 29 Mayıs 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Aralık 2012. 
  16. ^ Addison, Keith. "Ethanol fuel: Journey to Forever". Journey to Forever. 21 Temmuz 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Aralık 2012. 
  17. ^ Kimes & Clark Jr. (1989), s. 551.
  18. ^ "History of the Ford Motor Company – Fast Facts". The Frontenac Motor Company & The Ford Model T. 17 Şubat 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Eylül 2017. 
  19. ^ Manly 1919, s. 268

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Otomobil</span> yolcu veya yük taşımak üzere tasarlanmış, motorlu ve tekerlekli kara ulaşım aracı

Otomobil, yolcu veya yük taşımak üzere tasarlanmış, motorlu ve tekerlekli kara ulaşım aracı. Otomobil, yakıtla çalışan bir motor sayesinde hayvan gücü kullanılmadan, itmeden veya çekmeden hareket edebilen ve üzerindekileri de taşıyabilen bir taşıttır. Halk arasında -ve bundan sonra bu maddede de- "araba" olarak isimlendirilir ve bilinir.

<span class="mw-page-title-main">Ford Motor Company</span> Çokuluslu Amerikan otomotiv şirketi

Ford Motor Company, Henry Ford tarafından Detroit, Michigan, ABD'de 16 Haziran 1903 tarihinde kuruldu. Şu anda merkezi Dearborn, Michigan'dadır.

<span class="mw-page-title-main">Anadol</span> Türkiyenin ilk otomobil markası

Anadol, Türkiye'de seri olarak üretilen ilk otomobil markasıdır.

Toyota Motor Corporation, değişen alanlarda üretim yapan ve büyük bir model yelpazesine sahip olan, 2016 verilerine göre dünyanın en büyük otomotiv şirketidir. Yakın zamanda Ford'u geçerek dünyanın en büyük otomobil firması olan Toyota'nın 2007 yılında dünya üzerinde en çok otomobil üreten firma olan; ancak büyük bir ekonomik kriz içindeki General Motors'u tahtından edeceği düşünülmektedir. 2007 ilk çeyrek dünya satış rakamlarına göre General Motors'u geçmiş ve en çok satılan otomobil markası olmuştur. 2008 yılı itibarıyla dünyanın en büyük otomobil üreticisidir. 77 yıldır bu unvana sahip olan General Motors'tan bu unvanı ele geçirmeyi başarmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Henry Ford</span> Amerikalı iş insanı (1863 – 1947)

Henry Ford Amerikalı sanayici büyük işadamı, Ford Motor Company'nin kurucusu ve seri üretim'in montaj hattı tekniğinin baş geliştiricisiydi. Ford Motor Company'nin kurucusu olarak, Fordizm denilen sistem aracılığıyla orta sınıf Amerikalılar için otomobilleri uygun fiyatlı hale getirmede öncü olarak kabul edilir. 1911'de Ford Model T ve diğer otomobillerde kullanılacak olan şanzıman mekanizması için bir patent aldı.

<span class="mw-page-title-main">Buick</span>

Buick, Amerikalı bir otomobil markasıdır. 1899 yılında David Dunbar Buick tarafından Detroit, Michigan'da kurulmuş Amerika'nın en eski otomobil markasıdır. Günümüzde General Motors bünyesindedir. Buick, 2017 yılında dünya çapında 1,4 milyondan fazla araç satarak kendi rekorunu kırdı. Buick'in ana pazarı Çin'dir. Sattığı araçların %80'i Çin pazarında satılmaktadır. Buick, Çin ve Kuzey Amerika'da faaliyet göstermektedir. Buick, Çin pazarında bazı modellerinde Opel markasının araçlarını kullanmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Oldsmobile</span>

Oldsmobile, 21 Ağustos 1897'de Lansing, Michigan'da Ransom Eli Olds tarafından Olds Motor Vehicle Company adı altında kurulmuştur. 1899'da Samuel L. Smith adında bir bakır ve kereste kralı tarafından satın alınan şirketin adı Olds Motor Works olarak değiştirildi. Yeni şirket Lansing'den Detroit'e taşındı. Smith şirketin başkanı olurken, Ransom başkan yardımcısı ve genel müdürlük görevini aldı.

<span class="mw-page-title-main">Ransom Eli Olds</span> Amerikalı iş insanı (1864 – 1950)

Ransom Eli Olds, Amerikalı sanayici ve Amerikan otomotiv endüstrisinin kurucularından biriydi. Daha sonra Oldsmobile adını alan ve General Motors tarafından satın alınan Amerikan otomobil üreticileri Olds Motor Works ile Reo Motor Car Company'nin kurucusuydu.

<span class="mw-page-title-main">Ford Fiesta</span> Otomobil

Ford Fiesta, Ford Motor Company tarafından 1976'dan 2023'e kadar üretilen, önden çekişli B segmenti otomobil modeli. Avrupa, Brezilya, Arjantin, Meksika, Venezuela, Çin, Hindistan, Tayland ve Güney Afrika Cumhuriyeti'nde üretilmektedir. Son nesil Fiesta dünya çapında satılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Ford Corcel</span>

Ford Corcel, Ford Motor Şirketi tarafından 1968-1984 yılları arasında Brezilya'da üretilen otomobil modelidir. Güney Amerika pazarı için Brezilya, Şili ve Arjantin'de satışa sunulmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Otomotiv endüstrisi</span> Motorlu araçları tasarlayan, geliştiren, üreten ve pazarlayan iş sektörüdür

Otomotiv endüstrisi, terim anlamı olarak, motorlu taşıtları tasarlayan, geliştiren, üreten ve pazarlayan iş sektörüdür. 2007 yılı itibarıyla, tüm dünyada 73 milyondan fazla motorlu araç üretildi. Otomotiv sanayii, tüm sanayileşmiş ülkelerde ekonominin lokomotifi olarak kabul edilmektedir. Sektörün ekonomideki sürükleyici-lokomotif etkisinin nedeni, diğer sanayi dalları ve ekonominin diğer sektörleri ile olan çok yakın ilişkisidir. Otomotiv sanayii demir-çelik, petro-kimya, lastik gibi temel sanayi dallarında başlıca alıcı ve bu sektörlerdeki teknolojik gelişmenin de sürükleyicisidir. Turizm, altyapı ve inşaat ile ulaştırma ve tarım sektörlerinin gerek duyduğu her çeşit motorlu araçlar sektör ürünleri ile sağlanmaktadır. Bu sektördeki değişimler, ekonominin tümünü yakından etkilemektedir. Otomotiv sektörü Motorlu Taşıt Aracı üreten bir sanayidir. Dünyada toplam motorlu taşıt seri üretiminin yaklaşık %70'ini otomobil üretimi oluşturmaktadır. Türkiye'de de bu oran geçerlidir. Otomobil üretimi, diğer motorlu taşıtlara göre çok daha yüksek adetlerde yapılır. Bu suretle otomobil üretimi, güçlü bir yan sanayiini oluşturarak diğer taşıtların üretimine de destek olur. Bu nedenle otomobil üretimi, otomotiv sanayiinin temelidir..

Ford Otosan, 1959 yılında Vehbi Koç tarafından Acıbadem, Üsküdar'da kurulmuş Türk otomotiv şirketidir.

<span class="mw-page-title-main">Geely</span>

Geely, Çin merkezli bir çok uluslu otomotiv şirketidir. Şirket, Çinli girişimci Li Shufu'ya ait olup ağırlıklı olarak otomotiv sektöründe faaliyet göstermektedir. Şirket 1986 yılında buzdolabı üretmek amacıyla kurulmuş ve 1997 yılında Çin’in Zhejiang Eyaleti, Taizhou Şehrinde ‘Geely Auto’ markasıyla otomotiv endüstrisine girmiştir. Geely Automobile Çin'de bir otomobil üreticisi olarak onaylanan ilk özel girişim haline geldi. Şirket, Çin'in en büyük özel otomotiv şirketidir. Geely'nin başlıca ürünleri; otomobiller, motosikletler, motorlar, şanzımanlardır. Geely 2004 yılından bu yana Hong Kong Menkul Kıymetler Borsası'nda işlem görmektedir. Buna ek olarak Geely, Aralık 2005'te 61. Frankfurt Otomobil Fuarı'na katıldı. Böylece, fuardaki ilk Çinli otomobil üreticisi oldu. 2008'de Detroit'te Geely Auto, Kuzey Amerika Uluslararası Otomobil Fuarı'na katıldı. Şirketin merkezi Hangzhou'de yer almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Austin 7</span> Araba modeli

Austin 7, Austin tarafından 1922-1939 yılları arasında üretilen bir otomobil modelidir. Araç, "Baby Austin" olarak anılmakta olup o dönem Britanya pazarı için üretilen en popüler araçlardandı. Yurtdışında da iyi satış rakamlarına ulaştı.

Firestone Tire and Rubber Company, Amerika Birleşik Devletleri merkezli bir otomobil lastiği üreticisidir. Şirket 1900 yılında Harvey Firestone tarafından kurulmuş olup seri üretim lastiklerin öncülüğünü yapmıştır. Şirket ilk yıllardavagon ve at arabaları için pnömatik lastik üretirken daha sonra Ford Motor Company otomobillerinin lastik tedarikçisi haline geldi. Şirket 1988 yılında Bridgestone tarafından satın alındı. Şirketin merkezi Nashville'de yer almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Alternatör (otomotiv)</span>

Alternatör modern otomobillerde aküyü doldurmak ve motor çalışırken elektrik sistemine elektrik vermek için kullanılan bir tür elektrik jeneratörüdür.

<span class="mw-page-title-main">George B. Selden</span>

George Baldwin Selden, 1895 yılında ABD'de otomobil patenti alan patent avukatı ve mucittir.

<span class="mw-page-title-main">Ford Model C</span>

Ford Model C, Ford Motor Company tarafından üretilen bir otomobildir. 1904 yılında tanıtılan Model A'nın daha modern bir görünüme sahip bir revizyonuydu. Model C, Model A'ya göre biraz daha güçlü bir motora ve 6 inç daha uzun (15 cm) dingil mesafesine sahipti. Ford Piquette Avenue Fabrikası'nda inşa edilen bu araç, Ford modelleri arasında lüks sınıf olarak üretilen Model B'nin altında yer alan giriş seviyesi bir otomobildi. Üretim 1905 yılında 800 araba ile sona erdi; Model C'nin yerini ise Model F aracı almıştır.

<span class="mw-page-title-main">Tucker 48</span>

Tucker 48, Tucker Corporation tarafından 1947-1948 yılları arasında üretilen bir üst sınıf otomobil modelidir. Özellikle günümüzün modern arabalarında yaygın olarak kullanılan birçok özelliği tanıtan bir otomobil olarak bilinmekteydi. Genellikle Tucker Torpido olarak anılsa da aslında bir prototipti ve resmi olarak "Tucker 48" olarak adlandırılan üretim modeli için bu isim hiçbir zaman kullanılmadı.

<span class="mw-page-title-main">Harry Ferguson</span>

Harry Ferguson, tam adıyla Henry George Ferguson İngiliz mucit ve girişimci.