İçeriğe atla

Folkhemmet

Makale serilerinden
Sosyal Demokrasi
Gelişme
Aydınlanma Çağı  · Fransız Devrimi  · Ütopik sosyalizm  · 1848 Devrimleri  · Ortodoks Marksizm  · Revizyonizm  · Reformizm  · Kademecilik  · Frankfurt Deklarasyonu  · Godesberg Programı  · Hümanizm  · Emek hareketi  · Keynesyenizm  · İskandinav modeli  · Refah kapitalizmi  · Sendikacılık
Kavramlar
Temsilî demokrasi  · Sivil özgürlükler  · Ekonomik demokrasi  · İşçi hakları  · Karma ekonomi  · Kamulaştırma  · Refah devleti  · Adil ticaret  · Çevre koruma  · Ren Kapitalizmi  · Laiklik  · Sosyal korporatizm  · Sosyal piyasa ekonomisi  · Folkhemmet  · Refah ekonomisi  · Sosyalist devlet  · Sosyal adalet  · Sosyal korporatizm  · İlerlemecilik  ·
Türler
Liberal sosyalizm  · Bernsteinizm  · İsveç Modeli  · Godesberg  · Üçüncü Yol
Düşünürler
Obafemi Awolowo  · Eduard Bernstein  · Zülfikar Ali Butto  · Hjalmar Branting  · John Curtin  · Ignacy Daszyński  · Tommy Douglas  · Bülent Ecevit  · Jean Jaurès  · Zhang Junmai  · Tetsu Katayama  · Ferdinand Lassalle  · René Lévesque  · Nelson Mandela  · Ramsay MacDonald  · Cevahirlal Nehru  · José Batlle y Ordóñez  · Georgi Plehanov  · Michael Joseph Savage  · Belinda Stronach
Organizasyonlar
Sosyal Demokrat partiler
Sosyalist Enternasyonal
Uluslararası Sosyalist Gençlik Birliği
Avrupa Sosyalistler Partisi
Genç Avrupalı Sosyalistler
Sosyalizm listesi
Sosyal demokrasi listesi

Folkhemmet (Türkçe: Halkın Evi, Halk Evi ya da Halk Evleri), İsveç Sosyal Demokrat Partisi'nin ve İsveç refah devletinin tarihinde önemli rol oynayan siyasi bir kavramdır. Ayrıca hem 1932-1976 arası uzun dönemde Sosyal Demokratların iktidarda olduğu ve bu fikri uyguladığı dönemi tanımlamak için hem de İsveç refah devletini şairane anlatım için kullanılır. Bazen de "İsveç Orta Yolu"nu tanımlamak için kullanılır, orta yol kapitalizm ve sosyalizm arasındaki görüşleri temsil eder. Folkhemmet görüşünün temelinde tüm toplumu herkesin katkıda bulunduğu küçük bir aile gibi görme fikri yatar. İsveç Sosyal Demokratları savaş öncesi dönemde partinin güdülemesiyle halka bu fikrini aşılamakta ve Folkhemmet görüşüyle ve halkın gayretiyle sosyal reformları gerçekleştirmede başarılı olmuştur.

Terim köklerini Rudolf Kjellén'ın büyük ölçüde Otto von Bismarck'ın muhafazakâr istikrar ve süreklilik anlayışıyla buna zıt olan sosyalist partilerin sosyal reform anlayışlarını bir araya getirmesine dayanan, ulusal çıkarları ve sınıflararası işbirliğini uygun gördüğü korporatist tarzlı toplum modelinden alır.

Azılı bir Keynesyen olan Sosyal Demokrat lider Ernst Wigforss ve Sosyal korporatist olan Per Albin Hansson, muhafazakâr düşünür Kjellén'ın ilhamıyla Folkhemmet'in ana hatlarını belirlediler. Daha sonra bu yapılar başbakan Tage Erlander ve Olaf Palme dönemlerinde de gelişme gösterip tarihi süreçte Sosyal Demokratların iktidarı kaybettikleri 1976 yılına kadar devam etti. Folkehommet'in önemli bir yanlısı da Uppsala Üniversitesinden gelip daha sonra İsveç'in ilk sosyalist başbakını olan Hjalmar Branting'dir.

Tarih

Per Albin Hansson.

Per Albin Hansson 18 Ocak 1928'de bu fikri "İsveç eşitlikle ve karşılıklı anlaşmayla daha çok "güzel bir ev" olmalıdır" sözleriyle tanıttı.[1] Hansson geleneksel sınıflı toplumun "Halkın Evi"ne taşınmasının avukatlığını yaptı.

Fikir, millileştirme politikalarının zamanı geldiğinde ilk kez sorgulandı ve partinin Sosyal Demokratik iktidarın ilk yıllarında sınıf mücadelelerini engelleme çabası olarak görüldü. Bu süreçte Folkhemmet ekonominin kamuya ait olmaktan çok düzenlemelerle kontrol edildiği Fonksionelsosyalizm'e ve hızlıca planlı ekonomiye uyarlandılar. Bu süreçte hükûmet bireyler üzerinde daha etkin olsa da vatandaşlar için gerekli olan refah artışını sağlamada aynı başarıyı gösteremedi.

Yüksek söğrenimlere kadar iyi ve kolayca erişilebilir eğitim, yeni toplumu inşa etmede en önemli unsur olarak görülüyordu. Bunun bir sonucu olarak İsveç 1960'larda birkaç yeni üniversite açarak herkese ve her düzeyde devlet üniversiteleri de dahil olmak üzere bedava eğitim imkânı sunan dünyadaki ilk devlet oldu. Bedava Evrensel sağlık hizmeti 1947-55 yılları arasında devletçe başlatılan birçok sosyal hizmetten birisi oldu.

Myrdal'ın Etkisi

1930'larda Toplum mühendisliği Folkhemmet'in önemli bir parçası hâline geldi. Alva Myrdal ve Gunnar Myrdal tarafından 1934'te yazılan Nüfus Sorununda Kriz (İsveççe: Kris i befolkningsfrågan) kitabı azalan nüfus sorunuyla nasıl başa çıkılacağına dair radikal ve ilerici bir politikaya ilham verdi. Kamu sektörünün büyümesi döneminde birçok değişiklik yapıldı Wigforss'un ekonomi politikası, Gustav Möller'in emeklilik sistemi reformu ve Gunnar Myrdal'ın ev edindirme politikası bunlardan belli başlılarıdır.

1940-50'lerde dar gelirlilerin yaşadığı, eskimiş yıkık, tamiri olanaksız ve kalabalık sağlıksız evler yıkıldı.Bu evlerden çıkarılan insanlara hızlı bir şekilde adına Funkis denilen banyolu ve evin ışık almasını sağlayan pencereleri olan evler sunuldu. aynı şekilde 1960 ve 70'lerde yeni ev projeleri veya işçi banliyöleri Milyon Programı (İsveççe: Miljonprogrammet) çerçevesinde artan nüfusun ev ihtiyacını karşılamak için inşa edildi.

Alva ve Gunnar Myrdal, ailelere yardımcı olmak için bu ve benzeri programların tasarlanmasını önerdi.

Popüler kültürde

  • 1983'te Magnus Uggla, Välkommen till folkhemmet (Halkın Evine Hoş Geldin) albümünü çıkardı.[2]

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ Olle Lönnaeus (21 Eylül 2009). "I valkampen blir alla folkhemskramare" (İsveççe). Sydsvenskan. 6 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ağustos 2015. 
  2. ^ "Välkommen till folkhemmet" (İsveççe). Svensk mediedatabas. 1983. 17 Eylül 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ağustos 2011. 
  3. ^ Bedürftig, Friedemann (2008). Tredje riket från uppgång till fall: en uppslagsbok. Stockholm: Ersatz. Sid. 125–126. ISBN 978-91-88858-32-0


İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Marksizm</span> Alman filozof Marxın düşüncelerine dayanan devrimci sosyalist akım

Marksizm, özgün bir siyasal felsefe akımı, tarihin diyalektik materyalist bir yorumuna dayanan ekonomik ve toplumsal bir dünya görüşü, kapitalizmin Marksist açıdan çözümlenmesi, bir toplumsal değişim teorisi, Karl Marx'ın ve Friedrich Engels'in çalışmalarından çıkarılan, insanın özgürleşmesiyle ilgili bir düşünce sistemidir.

<span class="mw-page-title-main">Komünist parti</span> işçi sınıfının önderliğinde üretim araçlarının mülkiyetinin kolektifleştirilmesini hedefleyen siyasi parti

Komünist parti, işçi sınıfının önderliğinde üretim araçlarının mülkiyetinin kolektifleştirilmesini hedefleyen ve tüm dünyada herkesten yeteneğine göre, herkese ihtiyacı kadar ilkesi doğrultusunda sınıfsız, sınırsız ve sömürüsüz bir dünya kurmayı amaçlayan yasal veya yasa dışı olarak örgütlenen, silahlı kanadı da bulunabilen siyasi parti.

<span class="mw-page-title-main">Demokrat Parti (Amerika Birleşik Devletleri)</span> Amerikada iki büyük siyasi partiden biri

Demokratik Parti, Amerika Birleşik Devletleri'ndeki iki büyük partiden biri. Diğeri Cumhuriyetçi Partidir. Demokratlar, ABD'de "modern liberalizm" olarak bilinen sosyal liberal ideolojinin temsilcisidir; bu ideoloji sivil özgürlük ve sosyal eşitlik kavramlarını karma bir liberal ekonomi desteğiyle harmanlar.

<span class="mw-page-title-main">Faşizm</span> Aşırı sağcı, otoriter, aşırı milliyetçiliği savunan ideoloji

Faşizm, ilk olarak İtalya'da Benito Mussolini tarafından oluşturulan, otoriter devlet üzerine kurulu radikal bir aşırı milliyetçi politik ideolojidir. İlkeleri ve öğretileri, La dottrina del fascismo adı altında Giovanni Gentile tarafından yazılmıştır. Benito Mussolini'nin kurucusu olduğu Ulusal Faşist Parti'nin İtalya'da iktidara gelmesinin ardından, faşizm birçok milliyetçi ideolojiye örnek olmuştur. Hitler'in nasyonal sosyalizmi ve Franco'nun falanjizmi, faşizmden çok etkilenmişlerdir.

<span class="mw-page-title-main">Popülizm</span> politik yönelim veya bakış açısı

Popülizm veya halk çıkarcılığı, toplumdaki seçkin bir tabaka tarafından halkın çıkarlarının bastırıldığını ve engellediğini varsayan ve devlet organlarının bu seçkin tabakanın etkisinden çıkarılıp halkın yararına ve toplum olarak gelişmesi için kullanılması gerektiğini söyleyen siyasî bir felsefe veya söylem biçimi. Popülist söylem "sokaktaki insan"ın ekonomik ve sosyal çıkarlarını vurgulayarak, önyargılarını ve duygusal kırılmalarını kullanarak başarıya ulaşmayı amaçlar. Popülist söylem, belirli bir ideolojiye bağlı değildir. Nitekim, son yıllarda hem sol hem de sağ görüşlü liderlerin popülizme başvurduğu gözlemlenmiştir.

Muhafazakârlık veya tutuculuk, geleneksel toplumsal etmenlerin korunmasını destekleyen politik ve toplumsal felsefedir. Daha belirgin bir anlamda ilgili toplumun içinde bulunduğu çağın gereklerini göz ardı etmeksizin, geçmişten gelen tarihsel, kültürel ve uygar birikimlerini kaybetmeden, kısaca öz dinamiklerinin değişmesine karşı direnç gösteren, toplumsal-kültürel değerlerin korunmasını savunan politik bir görüştür.

Sosyal demokrasi, reformist ve aşamalı yöntemlerle laissez-faire kapitalizminin yarattığı eşitsizlikleri ortadan kaldırmayı hedefleyen politik bir ideolojidir.

<span class="mw-page-title-main">İskandinavya</span> Avrupanın kuzeyinde bir bölge

İskandinavya, Kuzey Avrupa'da, kendisini oluşturan halklar arasında güçlü tarihi, kültürel ve dilsel bağları olan bir alt bölgedir. İngilizce kullanımında, İskandinavya genellikle Danimarka, Norveç ve İsveç'i ifade eder. Bazen daha geniş anlamda Finlandiya, İzlanda ve Faroe Adaları'nı da kapsayacak şekilde ifade edilebilir. Bu ülkelerin dilleri Fince dışında birbirine benzemektedir. Bu dillere Kuzey Cermen dilleri veya İskandinav dilleri denir. Danimarka Danca, Norveç Norveççe, İsveç İsveççe, İzlanda İzlandaca dillerini kullanmaktadırlar.

<span class="mw-page-title-main">Solculuk</span> toplumsal eşitliği ve eşitlikçiliği destekleyen siyasi ideolojiler, politik duruş

Solculuk, genellikle bir bütün olarak toplumsal hiyerarşiye veya belirli toplumsal hiyerarşilere karşı çıkarak, toplumsal eşitlik ve eşitlikçiliği destekleyen ve bunu sağlamaya çalışan siyasi ideolojiler yelpazesidir. Sol siyaset tipik olarak, taraftarlarının toplumda diğerlerine göre dezavantajlı olarak algıladıkları kişiler için endişe duymanın yanı sıra, uygulandıkları toplumun doğasını değiştiren radikal yollarla azaltılması veya ortadan kaldırılması gereken haksız eşitsizlikler olduğuna dair bir inancı da içerir.

Muhafazakâr Parti, resmî adı Muhafazakâr ve Birlikçi Parti, Tory'ler olarak da bilinirler,

<span class="mw-page-title-main">Gunnar Myrdal</span>

Karl Gunnar Myrdal İsveçli ekonomist ve politikacıdır. 1974 yılı Nobel Ekonomi Ödülü kazanmistir.

<span class="mw-page-title-main">İsveç Sosyal Demokrat Partisi</span> İsveçte merkez sol siyasî parti

İsveç Sosyal Demokrat Partisi, resmî adıyla İsveç Sosyal Demokrat İşçi Partisi veya yaygın olarak kullanılan adıyla Sosyal Demokratlar, İsveç'te 1889'da kurulmuş, sosyal demokrat bir siyasi partidir. İsveç'in en eski ve güncel üye sayısı olarak en büyük siyasî partisidir.

<span class="mw-page-title-main">Alva Myrdal</span>

Alva Reimer Myrdal, İsveçli diplomat ve siyasetçi.

İsveç Modeli Danimarka, Norveç, Finlandiya, İzlanda ve İsveç gibi kuzey ülkelerinde uygulanan benzer iş gücü, eğitim ve sosyal politikalar için kullanılan bir üst terimdir. Bu model politik konsept olarak bu ülkelerdeki refah devletinin temelini oluşturur.

Muhafazakâr demokrasi, Türkiye'deki Adalet ve Kalkınma Partisi iktidarının kendi siyasi ideolojisini ve politik pozisyonunu tanımlama şeklidir.

<span class="mw-page-title-main">Per Albin Hansson</span> 23. İsveç başbakanı

Per Albin Hansson, 1925'te Sosyal Demokratların başkanı olan İsveçli bir siyasetçi. 1932 ve 1946 yılları arasında dört hükûmette iki kez Başbakanlık yaptı. İsveç'in tarafsızlık politikasını sürdürdüğü II. Dünya Savaşı sırasında, Riksdag'daki bütün büyük partileri içeren bir birlik hükûmetine başkanlık etti. İsveç siyaseti üzerindeki sosyal demokrat tutumu yüzyıl boyunca sürdürecek olan Hansson, partisi üzerine şaşırtıcı bir miras bıraktı ve bugüne kadar hala tarafsızlığını koruyan "İsveç modeli" ni yarattı.

2021 İsveç hükûmet krizi , 21 Haziran 2021 tarihinde Riksdag'da Yeni Kira Yasası Krizi ardından hükûmet için yapılan güven oylamasında meclisin çoğunluğunun evet oyu vermesiyle birlikte 2. Stefan Lövfen hükûmetinin görevden indirilmesiyle sonuçlanan ve yeni hükûmet kurulana kadar ya da gelecek genel seçime kadar sürecek olan hükûmet krizidir.

Azerbaycan milliyetçiliği veya Azerbaycancılık, Azerbaycanlıların Bu bir ulus olma şartı ve Azerbaycanlıların kültürel birliğini teşvik etme fikridir. Azerbaycan'da milliyetçiliğin oluşum süreci 19. yüzyıl ikinci yarıdan başladı. Azerbaycan görüşleri çoğunlukla Yirminci yüzyıl başlangıçta Azerbaycan'ın ideologlarını, kurucularını ve bu fikirlerin sonucu olarak Azerbaycan halklarıyla birlikte Azerbaycan Halk Cumhuriyeti kurulmuştur. Azerbaycan'da milliyetçilik içeriği ve önemi bakımından liberal bir milliyetçilikti. Bu, Azerbaycan Demokratik Cumhuriyeti'nin dış ve iç politikalarında açıkça görülebilir. Ayrıca içsel kimlik politikası özgürlük, eşitlik, Dayanışma ilkelerine dayanıyordu. Bütün Azerbaycan Esasen Azerbaycanlıların yaşadığı toprakların birleştirilmesini tarihsel olarak öngören modern Azerbaycan milliyetçiliğinin örneklerinden biridir.

<span class="mw-page-title-main">Ulf Kristersson</span> 35. İsveç başbakanı

Ulf Hjalmar Ed Kristersson, İsveçli politikacı ve mevcut İsveç başbakanı. 2017'dan beri Ilımlı Birlik Partisi Lideri olarak görev yapmaktadır. 2014'ten beri Södermanland bölgesinden Riksdag üyesidir ve daha önce 1991'den 2000'e kadar Stockholm bölgesini temsil etmiştir. Daha önce 2010'dan 2014'e kadar Sosyal Güvenlik Bakanı ve 1988'den 1992'ye kadar Ilımlı Gençlik Birliği Başkanı olarak görev yaptı.

<span class="mw-page-title-main">Gunnar Sträng</span> İsveçli siyasetçi

Gunnar Georg Emanuel Sträng, 23 Aralık 1906 - 7 Mart 1992 tarihleri arasında görev yaparak İsveç'in en uzun süre hizmet veren Maliye Bakanı, aynı zamanda İsveçli bir Sosyal Demokrat politikacıdır.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.