Folkeskole

Folkeskole, Danimarka'daki devlete bağlı olan ilköğretim ve ortaokul sistemidir.^[1] Bir yıl hazırlık sınıfı ile birlikte toplam olarak eğitim süresi on yıldır. Danimarka'da 6-7 yaş ile 16 yaş arası herkes için eğitim zorunludur.

Genel standartlara bağlı kalındığı sürece eğitim alma şekli kişilerin tercihine kalmıştır, kişi isterse devlet okullarında, isterse özel okullarda ya da evde bireysel olarak eğitim alabilir. Zorunlu olan okul değil, eğitimdir.

Folkeskole 1814'te kurulmuştur. Bu tarihlerde çocukların 7 yıl eğitim alma hakkı vardır. Müfredatında din, yazma ve aritmetik dersleri olduğu sanılıyor. Eğitim sisteminde 5 önemli değişiklik 1903, 1937, 1958, 1975 ve 1993 yıllarında yapılmıştır. İlköğretim düzeyinde verilen eğitim-öğretimin amaçları arasında öğrencilerin bilgi ve beceri kazanmaları, ortaokul eğitimine hazırlanmaları, özgürlük ve demokrasi içeren bir toplumda öğrencileri siyasal katılım, ortak sorumluluklar, haklar ve yükümlülükler konusunda bilinçlendirilmeleri sayılabilir.

İlköğretim okulları yasası, okul ve aile arasındaki işbirliği temeline dayanmaktadır.

Folkeskole ayrıca öz güven gelişimine yardımcı olabilecek fırsatlar yaratmayı hedefler. Böylece öğrendiklerini uygulamaya geçmede gönüllü olabilirler.

Danimarka okul sisteminin amacı toplumunun mutluluğu ve refahını artırmak ekonomiyi, uluslararası sosyal ve kültürel gelişmeyi ve birleşmeyi desteklemek, modern uygarlık içerisinde ulusunu daha yaratıcı ve fark edilebilir kılmaktır.

Danimarkalı filozof, din bilgini, öğretmen, tarihçi ve şair olan Nikolai Frederik Severin Grundtvig (1783-1872), halk okullarının babası olarak bilinir. Halk eğitimi, yaşam boyu öğrenme Danimarka geleneği ile çok yakından bağlantılıdır. Temel olarak, sadece bir meslek veya kariyer amacıyla değil, manevi tatmin içinde bireylerin yaşam boyu eğitime katılmaları gerektiği düşüncesini savunmuştur. Grundtvig, yaygın eğitimde İskandinav geleneğinin kurucusu olarak bilinir. Grundtvig'in bu konu hakkında Danimarka Kültürüne silinmez bir iz bıraktığı üzerine hiçbir şüphe yoktur.

Tabii ki bazıları eğer Grundtvig yaşamamış olsaydı tarihin akışı yine aynı olurdu diye düşünebilir. Ama Danimarka için bunu kimse söyleyemez. Eğer Grundtvig yaşamamış olsaydı Danimarka'da kültürel çevre, kilise hayatı, eğitim sistemi, siyasal kültür, atmosfer ve zihniyet kesinlikle şimdikinden daha az neşeli ve daha az eğlenceli olurdu.

Grundtvig yaptığı çalışmalarla ve ileri sürdüğü görüşlerle Danimarka'da eğitim hayatından kültürel çevreye, kilise yaşamından siyasete ve birçok alana önemli katkılarda bulunmuştur.

Hristiyanlık dersinin esas bilgi alanı Danimarka Milli Kilisesi'nin Protestan Lutherian Hristiyanlığıdır. Buna ek olarak, eski zamanlarda eğitim yabancı dinler ve hayat felsefeleri derslerini de kapsardı. Eğer istenirse, çocuğun velayetine sahip kişi okulun başöğretmenine (okul müdürü),çocuğun dini eğitiminin sorumluluğunu kişisel olarak üstlendiğine dair yazılı bir belge sunarsa, çocuk Hristiyanlık dersinden muaf tutulur.Muafiyet normalde sadece çocuk okula ilk başladığı yılda etkilidir. Eğer çocuk 15 yaşına ulaşırsa muafiyet, çocuğun kendi rızasına bırakılır.

• Okul ve devlet arasındaki ilişki eğitimin her safhasında görülür. Devlet daima eğitimle iç içedir ve çoğunlukla eğitimi yönlendir. Müfredat ve ders seçimleri daima devletin onayına sunulur.
• Devlet onay vermezse ya da ders ve müfredatta bir eksik görürse, seçilen ders kaldırılır.
• Okul ve devlet daima iş birliği içerisindedir.

• Danimarka'daki devlet okullarında okul ve aile sıkı bir ilişki içerisindedir. Aileler çocuğunun gelişimin her aşamasını yakından takip eder.
• Danimarka da iki ebeveyn de meslek sahibidir. Bu yüzden çocukların sorumluluğunu daha çok okul ve öğretmen alır.
• Ayrıca Danimarkalı aileler okul organizasyon ve yönetimde yer alırlar. Bu sayede çocuklarının gelişimini ve sınıf içinde neler olduğunu yakından takip etme fırsatını yakalarlar.
• Öğrencilerin neleri öğrenmeleri gerektiği okul ve ailenin sorumluluğudur.
• Okulda sınıf ve ailelerin kendi çocukları hakkında konuşma fırsatı buldukları toplantılar düzenlenir.
• Okul ve aileler arasındaki ilişki öğrencinin yararınadır.
• Danimarkalı ailelerin okul hayatı içerisinde bulunmalarında oldukça fazla fırsatları vardır.

Sınıf grubu, Danimarka Folkeskole'nin başlıca ünitesidir. Genellikle bu sınıf grubunun kendi odası vardır: Ev Odası. Her okulun başında yeni 1.sınıflar kurulur. Her sınıf grubu en fazla 28 yeni başlayan öğrencide oluşur (6-7 yaşlarında ortalama yaklaşık 22 kişi). Bir sınıf öğretmenine bir sınıf verilir ve sınıf öğretmeninin bütün 9 yıl boyunca aynı sınıf grubunu alma imkânı vardır. Sınıf öğretmenin görevi birçok açıdan kapsamlıdır ve şunları içerir:

• Konu öğretimi
• Sosyal ve kişisel eğitim
• Çevre bilinci

Sınıf öğretmenlerinin %95'i sınıf grupları için anadil (Danca) öğretmenleridir.Buna ek olarak sınıf gruplarına çoğu kez bir ya da iki başka ders daha öğretirler.Sınıf öğretmenlerinin ayrıca, sınıf grubuna ayrılan, okul takımı koordinatörü olması da beklenir. Sınıf öğretmenin genel olarak görevleri:

• Rehberlik ve Danışmanlık
• Ailelerle işbirliği sağlamak ve Dayanışma
• Pastoral Bakım (Öğrenciyi motivasyon, cesaretlendirme, sorunlarını dinleme gibi ruhsal açıdan desteklemek)
• Boş zaman kulüpleri, okul psikologları, özel eğitim dersleri, öğrencilere gerektiğinde bireysel veya grup desteği sağlamak.

Şüphesiz ki sınıf öğretmeni sadece bütün bu görevleri yerine getirmekle sorumlu tek kişi değildir. Sınıf öğretmeninin temel görevi, sınıf için en uygun öğrenme ortamını sağlamaktır.

Danimarka'daki her çocuk bir devlet okulunda ücretsiz eğitim hakkına sahiptir. Herhangi bir giriş koşulları yoktur. Danimarka'daki devlet okullarında tüm çocuklar için eğitim sağlanır. Danimarka'da, 10 yıllık zorunlu okul eğitimi vardır. Çocuklar, altı yaşına ulaştıklarında ağustos ayında okula başlarlar. İlk yıl ana sınıfı ve ardından 10. sınıf isteğe bağlı tamamlandığı dokuzuncu sınıf gelir.Çocuk doğal olarak yaşanılan ilçedeki bir okula bağlıdır. Çocuk okul çağına geldiğinde kayıt bilgilendirilmesi ve okulu ziyaret etmek için okuldan bir mektup alınır. Bu okul veli ile temas yapmak zorunda, bu durumda farklı bir devlet okulu veya özel okul (Friskole ya da Fri Grundskole) seçilebilir.

• Üyeler: Parlamento, hükûmet ve Milli Eğitim Bakanlığı
• Sorumluluk: Hedefleri belirlemek
• Yerel / Belediye düzeyinde
• Üyeler: Yerel belediyeler
• Sorumluluk: Devlet okulları ile sorumlu, hedefleri belirlemek

• Üyeler: Okul müdürleri
• Sorumluluk: Okul kurallarını belirlemek

• Üyeler: Öğretmenler
• Sorumluluk: Okul ders planın yapmak ve aile ile iletişimde olmak

• Üyeler: Öğrenci ve aileler
• Sorumluluk: Eğitim almak, Farklı alanlarda okulla iletişime geçmek

Okul veliler ile işbirliği içerisindedir. Böylece bilgi, beceri, yöntem ve yollarla kendilerini ifade etmeye çalışan daha bireysel kazanımları olan öğrencilere çok yönlü kişisel gelişimlerinde katkıda bulunur.

Okul yargılarını bağımsız oluşturan ve kişisel harekete geçmek için kendi olanaklarıyla bir arka plana olan güveni kazandırır. Böylece öğrencinin bilinci, hayal gücü ve öğrenme dürtüsü deneyimi gelişir. Endüstri ve emilmesi için bu fırsatları yaratmak amacıyla çaba sarf edilir. Okullar Danimarka kültürü ile öğrencileri tanımak, diğer kültürleri tanımak ve insanın doğa ile etkileşimi anlayışlara katkı sağlar. Okul özgürlük ve demokrasiye dayalı bir toplumda aktif katılım, ortak sorumluluk, hak ve görevler için öğrencileri hazırlar. Bu nedenle öğretimi okul ve günlük yaşam, entelektüel özgürlük, eşitlik ve demokrasi üzerine inşa etmeliyiz.

Danimarka özel okul geleneğine sahip bir ülkedir ve bu geleneğin öncüleri N.F.S. Grundtvig ve Christen Kold' dur. Danimarka'daki öğrenciler en az 9 yıllık bir eğitim almaktadırlar ve ilkokul seviyesindeki çocukların %13'ü özel okullarda eğitim almaktadırlar. 2006 yılında 91.000 öğrenci 491 özel okulda eğitim alırken yaklaşık 1600 kadar olan devlet okuluna giden öğrencilerin sayısı 690,000'dir.

Özel okul çeşitleri:

• 1 - Kırsal bölgelerdeki küçük bağımsız okullar
• 2 - Kentsel bölgelerdeki büyük bağımsız okullar
• 3 - Dinsel veya cemaat okulları
• 4 - Aşamalı ücretsiz okullar
• 5 - Özel eğitim amacı olan okullar, Rudolf Steiner Okulu gibi.
• 6 - Alman azınlık okulları
• 7 - Göçmen okulları

Özel okullarda gösterilen önemli dersler aritmetik, matematik, Danca ve İngilizcedir. Özel okulların kamu hibe sistemleri vardır ve öğrenci başına yıllık gider ücreti yaklaşık 41,000 Danimarka kronu olup, aileler tarafından ödenen hibe fiyatı ise 9000 Danimarka kronudur.

Din, politik ve etnik durumlara bakmaksızın devlet özel okullara finansal yardımda bulunur. Bazı özel okullar çok eski, bazıları oldukça yeni, bazı yeni, okullarda yapılmaya devam ediyor. Özel okullar devlet okullarından daha küçüktür.

Danimarka parlamentosundaki bütün partiler özel okulları finansal olarak desteklemek istemektedir. Ve devlet okulları, özel okulların uzmanlık alanlarından yararlanıyor.

Devlet okulları zorunlu olarak ilkokul ve ortaokulu içerir. Öğrencilerin yaklaşık % 85 devlet okuluna gider. %1 in den daha azı evde özel eğitim alır. 7 yaşından önce eğitim zorunlu değil. 1-9 kadar olan zorunlu eğitimin yanı sıra okul öncesi eğitimi de içerir. Çocukların %99 dan daha fazlası okul öncesi eğitime katılır. Sınıf ortalaması 19 öğrencidir. Okul 8 başlar ve ilkokul için 13:00 da biter, ortaokul için ise 14:00 ya da 15:00 biter. Folkeskole yasasına göre o öğrencilere değişik konularda uzmanlık tanımak zorundadır ve ayrıca bir sonraki eğitim için hazırlamalı ve demokratik bir toplumun vatandaşları olarak yetişmeli. Öğretmen öğrencinin ilgilerine ve ihtiyaçlarına göre organize edilmeli. Aynı zamanda öğrencinin grup çalışma yeteneklerini geliştirmeli. öğrenciler belirli aralıklarla değerlendirilmeli ve öğretmenler önceden hazırladıkları ders planlarını yazmalı. Sınavlar zorunlu. Öğrenciler haftalık proje yapmalı.

Danimarka okullarında dersler iki kategoriye ayrılır. Bunlardan biri zorunlu derslerdir. Bu dersler tüm okul dönemini kapsar. İsteğe bağlı olan dersler ise 8-10 yıllarında verilir.

Zorunlu dersler okul sisteminin 9 yıllık sürecini kapsar. Bu zorunlu derslere tüm öğrenciler katılır. bu dersler:

• Din dersleri: Geçmiş süreçler, formlar, diğer dinler-inançlar ve diğer felsefeci-düşünürlerin hayatını kapsar.
• Beden eğitimi ve spor dersleri
• İlk 10 yıl Matematik dersi
• 1. ve 8. yıllar arasında Resim- sanat dersleri
• 2. ve 7. yıllar arasında Müzik
• 4. ve 10. yıllar arasında İngilizce ve tarih dersleri
• 6. ve 10. yıllar arasında Dikiş-nakış, ağaç-metal işleme, yemek yapma
• 7. Yıla kadar Fen bilimleri
• 7. ve 10. yıllar arasında Sosyal alan dersleri: coğrafya, tarih
• Trafik kuralları, sağlık, cinsel eğitim, aile planlaması, dersleri zorunlu derslere dahildir.

• 7. ve 9. Yıllar arasında ikinci yabancı dil olarak Almanca veya Fransızca seçilebilir.
• 8. ve 10. Yıllar arasında: Dünya gelişim teknolojisi, medya, sanat, fotoğrafçılık, film, drama, müzik, el işleri, ağaç ve orman işleri, marangozluk, ev ekonomisi, motor dersleri verilir.
• 10. Sınıfta Latince dersi alınabilir.

Folkeskole'de iki çeşit değerlendirme yöntemi vardır. Bunlar:

• sürekli değerlendirme
• sınava dayalı değerlendirme

Bu değerlendirme yöntemi öğrenciye öğretim planlamasının ileriki safhalarında rehberlik eden bir yöntemdir. Folkeskole her öğrencinin kendi kapasitelerine göre gelişimlerini desteklemekle yükümlüdür. Bu okulların çalışma yöntemleri öğrencinin olgunluk düzeyini ve öz güven duygusunu önemsemekte ve merkezi yapmaktadır. Bu durumda, düzenli olarak yılda en az iki öğrencinin kişisel ve sosyal gelişiminin yanı sıra onun salt akademik düzeyi hakkında da bilgiler verir.

Notlar öğrencinin başarısına göre 7 puan üzerinden verilmektedir.

• 12 - mükemmel bir performans için
• 10 - çok iyi bir performans için
• 07 - iyi bir performans için
• 04 - adil bir performans için
• 02 - yeterli bir performans için
• 00 - yetersiz bir performans için
• -3 - kabul edilemez bir performans için

Sınavlar iki düzeyde yapılır.

10. ve 11. düzeyden sonra mezuniyet sınavı düzenlenmektedir. Yazılı sınav soruları orta düzeyde düzenlenmektedir. Sınavlar zorunlu değildir. Öğrenciler sınava girip girmeme konusunda özgürdürler ve istedikleri kararı verebilirler. Aynı zamanda, genel olarak % 90-95 oranında öğrenci 10. düzeyden sonra bu sınava katılır, %85-90 oranındaki öğrenci ise 11. düzeyden sonra bu sınavlara katılmaktadırlar.