İçeriğe atla

Folk rock

Folk rock
Müzikal kökenleriHalk müziği, rock
Kültürel kökenleri1960'ların başı, Amerika Birleşik Devletleri ve Birleşik Krallık
Önemli çalgılarElektro gitar - Akustik gitar - Bas gitar - Armonika - Bateri - Piyano - Vokal - Keman - Hammond orgu
Popülerlik1960'ların ortasından 1970'lerin başına doğru; günümüzde hâlen bir dinleyici kitlesi bulundurmaktadır.
Alt tarzlar
Elektrik folk - Folk metal - Folk punk - Folktronica - Nu folk - Neofolk - Bağımsız folk - Viking metal
Bölgesel tarzlar
Anadolu rock - Kelt rock

Folk rock, halk müziği ve rock müziği birleştiren bir müzik türüdür.[1] Genel olarak folk rock terimi 1960'ların ortasında Birleşik Krallık ve Amerika Birleşik Devletleri'nde ortaya çıkan bir türü tanımlamak için ortaya atılmıştır.[2] Türün öncülüğünü Los Angeleslı müzik grubu The Byrds yapmıştır. Grup, geleneksel halk müziği ile Dylanvari şarkıları rock enstrümanları ile çalmış, bu noktada ise The Beatles ve diğer İngiliz gruplarından büyük ölçüde etkilenmiştir.[3][4] "Folk rock" terimi ise ilk kez ABD basını tarafından The Byrds'ün müziğini tanımlamak için 1965 Haziran'ında ortaya atılmıştır.[5][6] The Byrds'ün "Mr. Tambourine Man" cover'ı ve bu cover'ın ticari başarısı ise folk rock'ın 1960'ların ortasında büyük bir başarıya ulaşmasını sağlamıştır.[7][8] Dylan'ın kendisi de türe büyük bir ilham kaynağı olmuştu; özellikle elektro gitarla kaydın da yapıldığı Bringing It All Back Home, Highway 61 Revisited ve Blonde on Blonde albümleri türün gelişiminde önemli bir role sahipti.[8] Dylan'ın 25 Temmuz 1965 tarihinde Newport Folk Festival'inde elektronik altyapılı bir müzik grubuyla konser verişi ise aynı zamanda folk rock için önemli bir atılımdı.[9]

Joan Baez ve Bob Dylan

Folk rock'ın kökenini Amerikan folk müziği dirilişi, The Beatles'ın ve diğer British Invasion gruplarının beat müziği, The Animals'ın orijinalde bir folk şarkısı olan hit teklisi "The House of the Rising Sun" ve The Beau Brummels'in folk etkileşimli şarkı yazım teknikleri oluşturmaktadır.[8][10][11][12] Ayrıca The Beatles'ın "I'm a Loser" ve "You've Got to Hide Your Love Away" gibi folk'dan etkilenmiş şarkıları da tür için önemli bir esin kaynağı olmuştu.[8] Folk rock girişimlerinin repertuvarları her ne kadar halk müziği kökenli olmuş olsa da, yine halk müziği kökenli olan Bob Dylan gibi şarkıcı-sözyazarlarından da etkilenmiştir.[7] Müzikal olarak, folk rock ahenkli vokaller ve distorsiyonsuz gitar efektleri bulundurmuştur.[3][13]

Elektrik folk ve Celtic rock gibi müzik türlerinin ortaya çıkmasını folk rock, çeşitli dünya müziği ile de etkileşime girmiştir.

Bob Dylan, Jeff Buckley, Cat Stevens, Bruce Springsteen, Joan Baez, Leonard Cohen gibi müzisyenlerle The Byrds, Simon & Garfunkel, Led Zeppelin ve Jethro Tull gibi gruplar türün en popüler sanatçıları olmuştur.


Türkiye'de folk rock

Türkiye'de folk rock akımının en önemli temsilcileri Barış Manço, Erkin Koray ve Cem Karaca olmuştur.

Tarihçe

1960'lar

Bob Dylan

Bob Dylan'ın beşinci albümü Bringing It All Back Home 11 şarkıdan oluşmaktaydı. 11 şarkıdan 7'si önceki akustik folk rock albümlerindeki şarkılardan farklı olarak, elektro gitar içermekteydi. Dylan'ın elektro gitarı tercih etmesinin sebepleri The Beatles'ın folk ve beat müzik tarzı akor dizisi, The Byrds'ün rock tarzıyla yorumladığı ''Mr. Tambourine Man'' şarkısı ve The Animals'ın hit şarkısı ''The House of the Rising Sun''dı.

Ek olarak Dylan'ın prodüktörü Tom Wilson'ın jazz ve soul eğilimi, onu 1964'ten beri elektro gitarla deneme yapmaya yönlendiriyordu. Aslında "Bringing It All Back" albüm kayıtları Dylan'ın arkasında orkestrayla performans sergilediği ilk sefer değildi; Ekim 1962'deki "The Free Wheelin Bob Dylan" albümü kayıtları sırasında Dylan, albümde yer almayan ''Mixed-Up Confusion'' adlı şarkısını skiffle tarzı enstrümanlarla kaydetti. Fakat, bu şarkı başarısız pazarlama sebebiyle yeterince duyulmadı. "Bringing It All Back Home" 22 Mart 1965'te yayınlandı ve Billboard Top LPs listesinde 6., UK Album Chart listesinde 1. sırada yer aldı. Albümün rythm and blues tınılı rock tarzı ve soyut, şiirsel sözlerinin uyumu; akıllıca yazılmış iarkı sözlerinin rock and rolll ile uyumlu olabileceğini göstermekte bir ilkti. Albümdeki şarkılar Dylan'ın folk rock türünden uzaklaşmasını yansıtıyordu.

Folk ve akustik türünde parçalara üzerinde çalışırken de, Dylan'ın dokunaklı ve bazen nükteli şarkı sözleri, özellikle folk-protest türü şarkıları, modern folk müziğin sınırlarını aştı.

Kaynakça

  1. ^ "Folk rock definition". TheFreeDictionary.com. 6 Haziran 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Mart 2010. 
  2. ^ "Folk-Rock Entry". Encyclopædia Britannica. 3 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Mart 2010. 
  3. ^ a b "Folk-Rock Overview". Allmusic. 4 Ekim 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Mart 2010. 
  4. ^ Gendron, Bernard. (2002). Between Montmartre and the Mudd Club: Popular Music and the Avant-Garde. University Of Chicago Press. s. 180. ISBN 0-226-28737-8. 
  5. ^ Unterberger, Richie. (2002). Turn! Turn! Turn!: The '60s Folk-Rock Revolution. Backbeat Books. s. 133. ISBN 0-87930-703-X. 
  6. ^ Rogan, Johnny. (1998). The Byrds: Timeless Flight Revisited. Rogan House. s. 83. ISBN 0-9529540-1-X. 
  7. ^ a b "Mr. Tambourine Man review". Allmusic. 14 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Mart 2010. 
  8. ^ a b c d "Folk Rock: An Overview". Richieunterberger.com. 6 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Mart 2010. 
  9. ^ Unterberger, Richie. (2002). Turn! Turn! Turn!: The '60s Folk-Rock Revolution. Backbeat Books. s. 1. ISBN 0-87930-703-X. 
  10. ^ "The Byrds Biography". Allmusic. 3 Ekim 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Mart 2010. 
  11. ^ Burt, R and North, P. (1977). West Coast Story: The 60s Rock Revolution. Phoebus Publishing Company. s. 28. ISBN 0-600-39393-3. 
  12. ^ Wadhams, W. (2001). Inside The Hits: The Seduction Of A Rock And Roll Generation. Berklee Press. s. 194. ISBN 0-634-01430-7. 
  13. ^ "Roger McGuinn Biography". Allmusic. 10 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Mart 2010. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">The Beatles</span> İngiliz rock müzik grubu (1960–1970)

The Beatles, 1960 yılında Birleşik Krallık'ın Liverpool kentinde kurulmuş bir rock grubudur. Ağustos 1962'den dağılışına kadar John Lennon, Paul McCartney, George Harrison ve Ringo Starr dörtlüsünden oluşan The Beatles, kültürel ve ekonomik açıdan müzik tarihinin en etkili gruplarından biri olarak kabul edilmektedir. Birçok satış rekoru kırmış ve elliden fazla şarkısıyla Billboard listelerinde yer almıştır. 1964 yılında ABD'ye gelerek Britanya Müziği'nin Amerika'da popülerleşmesine neden olmuştur. Grup ayrıca 2004'te Rolling Stone dergisi tarafından son elli yılın en önemli ve etkili rock müzik sanatçıları arasında birinci sırada gösterilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">George Harrison</span> The Beatles grubunun gitaristi

George Harrison, İngiliz müzisyen, The Beatles grubunun gitaristi.

<span class="mw-page-title-main">Bob Dylan</span> Amerikalı şarkıcı

Robert Allen Zimmerman veya sahne adıyla Bob Dylan,, Amerikalı müzisyen ve yazardır.

Heavy metal, 1960'lı yılların sonlarında 1970'li yılların başlarında İngiltere ve ABD'de gelişen bir rock müzik türüdür. Kökenleri blues rock, psikedelik rock ve acid rock'a dayanan heavy metal grupları; kalın ve ağır bir ses, distortion, uzun gitar soloları ve yüksek ses gibi kendine özgü elementler geliştirmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Rock müzik</span> 1950lerde Amerika Birleşik Devletlerinde "rock and roll" olarak ortaya çıkan popüler müzik türü

Rock, 1950'lerde ABD'de "rock and roll" olarak doğan, 1960'larda ve sonrasında farklı tarzlara ayrılarak özellikle İngiltere ve ABD'de gelişen bir müzik türüdür. Kökleri 1940'ların ve 1950'lerin rock and roll'una dayanır. Rock and roll ise blues, rhythm and blues ve country müzikten yoğun biçimde esinlenmiştir. Rock müzik; electric blues ve folk, caz, klasik müzik gibi diğer müzik kaynaklarından da esinlenir.

<i>Abbey Road</i>

Abbey Road, İngiliz The Beatles grubunun 1969 yılında piyasaya sürdükleri rock türünde on birinci resmi albümleri. Son albümleri olan Let It Be Albümünden önce yayınlanmış olsa da aslında Let It Be Albümünden sonra kaydedilmiştir ve Beatles grubunun stüdyoda kaydettiği son albümleri olmuştur.

<i>The Beatles</i> (albüm)

The Beatles ya da The White Album, İngiliz The Beatles grubunun 1968 yılında piyasaya sürdükleri grupla aynı adı taşıyan rock türünde dokuzuncu stüdyo albümleri.

<span class="mw-page-title-main">The Band</span> Folk-Rock grubu

The Band, 1960’lı yılların sonu ve 1970’li yıllarda ününün doruğuna ulaşmış ve üyelerinin bir bölümü Kanadalı bir bölümü de Amerikalı olan efsanevi folk-rock grubu.

Viking Metal, 1980'lerin sonunda Black Metal grubu Bathory'nin çıkarttığı Hammerheart albümünün Black Metal'den uzak olması sonucunda ortaya çıkmıştır ve Bathory ilk Viking Metal grubu olmuş bundan böyle de Viking Metal'e yönelmiştir.

İngiliz rock grubu Queen'in 21 Mayıs 1982 tarihinde yayınladığı dokuzuncu stüdyo albümüdür. Queen bu albümde en az rock müzik kadar pop, funk, soul, disko, reggae, r&b gibi müzik türlerini denemiştir. Sonuç olarak ise grup, geleneksel rock hayranlarını kaybetmiştir. Queen'in albüm satışları düşmüş ve konserleri ise daha sönük geçmiştir. Albümün yayınlanmasından bir yıl önce Queen ve David Bowie, Under Pressure isimli teklik'i (single) yayınlamıştır. Bu şarkı, İngiltere başta olmak üzere pek çok ülkede 1 numaraya yükselmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Willie Dixon</span>

William James "Willie" Dixon Amerikalı blues müzisyeni, vokalist, şarkı sözü yazarı, aranjör ve müzik yapımcısı idi. Hem kontrbas ve gitarda, hem de şarkı söyleme alanında sesi ve becerisi ile Grammy Ödülü ile ödüllendirilmiştir. Dixon, yaşadığı dönemin, en üretken şarkı yazarı olarak bilinmektedir. Chicago blues tarzı müziğin kurucularından biri olarak kabul edilmektedir. Şarkıları sadece kendisi tarafından veya dahil olduğu gruplar tarafından değil, aynı zamanda sayısız müzisyen tarafından kaydedilmiş ve seslendirilmiştir. "Little Red Rooster", "Hoochie Coochie Man", "Evil", "Spoonful", "Back Door Man", "I Just Want to Make Love to You", "I Ain't Superstitious", "My Babe", "Wang Dang Doddle" ve "Bring It on Home" isimli şarkılar, Dixon'un en ünlü şarkılarındandır. Bu şarkılar 1950 ve 1965 yılları arasında, Chess Records isimli plak şirketinin doruk noktasında iken yazılmış ve Muddy Waters, Howlin' Wolf, Little Walter tarafından seslendirilmiş ve dünyanın çeşitli yerlerinden, çeşitli nesilden müzisyenleri etkilemiştir. Muddy Waters ile birlikte, 2. Dünya Savaşı döneminde Chicago Blues tarzı müziği en çok etkileyen kişi idi. Aynı zamanda, 1950'li yılların sonlarında, Chuck Berry ve Bo Diddley ile birlikte çalışarak Blues ve Rock and Roll müzikleri arasında bir köprü vazifesi görmüştür. Dixon'un şarkıları, Styx, Bob Dylan, Cream, Jimi Hendrix, Led Zeppelin, Foghat, The Yardbirds, The Rolling Stones, Queen, Megadeth, The Doors, The Allman Brothers Band, Steppenwolf, Eric Clapton gibi yakın zamanların en büyük grupları tarafından yorumlanmıştır.

<i>Turn It Up Faggot</i>

Turn It Up Faggot bağımsız rock grubu Deerhunter'ın ilk albümüdür. Her ne kadar kimi zaman albüme grubun ismiyle de hitap edilse de, albüm asıl adını grubun ilk canlı performanslarının birinde kendilerine söylenen bir alaycı ve saldırgan bir ifadeden almıştır. Albümün iç notları grubun 2004'te vefat eden asıl basçısı Justin Bosworth'a ithaf edilmiştir.

Dream pop, 1980'lerin ortasında Birleşik Krallık'ta ortaya çıkan bir alternatif rock alt türüdür. İlk olarak 1980'lerde Alex Ayuli tarafından grubu A.R. Kane'in müziğini tasvir etmek için kullanılan terim, New York kökenli müzik gazetecisi Simon Reynolds'ın terimi Britanyalı shoegazing gruplarını tanımlamak için kullanması ile ün kazanmış, Reynolds da bu terimi kullanan ilk profesyonel gazeteci olmuştur. 1990'larda ise "shoegazing" ve "dream pop" terimleri bölgelere göre birbirinin yerine kullanılmıştır.

Psikedelik pop, psikedelik rock ve psikedelik folk tarzlarının pop müzik elementleri ile birleştirilmesidir. Power pop ve pop punk gibi rock müzik etkisinde oluşmuş müzik tarzlarındandır. 1960'ların ortalarında ortaya çıkmıştır.

Buffalo Springfield 1966 yılında Los Angeles, California’da kurulan country rock ve folk-rock grubu. the byrds dışında hiçbir amerikalı grubun folk-rock ve country-rock alanında buffalo springfield kadar etkili olamadığı ve buffalo springfield'in bu türde the byrds'le birlikte en etkili grup olduğu iddia edilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Bruce Langhorne</span> Amerikalı siyahi folk müzisyeni

Bruce Langhorne, Amerikalı siyahi folk (halk) müzisyenidir. 1960'lı yıllarda Greenwich Kasabası halk sahnesinde, özellikle halk müziği albümleri ve performansları için gitarist olarak sahnede aktif bir müzisyendi.

Psikedelik folk 1960'larda ortaya çıkan, Psikedelik müziğin daha oynak, gevşemiş bir biçimidir. Büyük ölçüde halk müziğinin akustik enstrümantasyonu korunur, ancak Psikedelik müziği oluşturan ortak öğeler de görülür.

Müzik ve siyaset arasındaki bağlantı, özellikle şarkılardaki politik ifadeler, birçok kültürde görülmektedir. Müziğin, protesto veya karşıtlık ifadeleri başta

"Two of Us", Paul McCartney tarafından yazılan ve Lennon-McCartney ortaklığına atfedilen 1969 tarihli bir şarkıdır. Şarkı, 31 Ocak 1969'da Beatles tarafından kaydedildi.

The Byrds, 1964'te Los Angeles, California'da kurulmuş bir Amerikan rock grubuydu. Grup, varlığı boyunca birden fazla kadro değişikliğine uğradı ve solist Roger McGuinn tek tutarlı üye olarak kaldı. Dünyadaki en popüler gruplardan biri olarak zamanları 1960'ların ortalarında kısa bir süre sürse de, Byrds bugün eleştirmenler tarafından dönemlerinin en etkili rock grupları arasında kabul ediliyor. Berrak armoni şarkıları ve McGuinn'in kendine özgü karışımı 12 telli Rickenbacker gitarı "rock sözlüğüne çekildi" ve etkili olmaya devam etti.