İçeriğe atla

Fol Deresi

Koordinatlar: 41°02′58″N 39°16′39″E / 41.0495°K 39.2776°D / 41.0495; 39.2776
Fol Deresi
Tonya'da Fol Deresi

Fol Deresi veya Kumandere[1](Eski adı: Viopoli[2]), Gümüşhane'nin Kürtün ilçesinden doğan, Trabzon'un Tonya ve Vakfıkebir ilçelerinden geçerek Karadenize akan bir nehirdir. Nehrin içinden geçtiği ilçelerden Vakfıkebir'in eski adı Foldur.[3] Bu ad nehirden türemiştir.[4] Coğrafyacı Heinrich Kiepert, bu nehirden Kerasun Dere olarak bahsetmektedir.[5] Fol Deresi çevresinin antik Liviopolis olduğu iddia edilmiştir ama bu iddianın doğruluğu belirsizdir. Nehrin uzunluğu 45 kilometredir.[6] Derenin yıllık ortalama debisi 130 hm³'tür.[7]

Kaynakça

  1. ^ Demir, Necati (2005). Orta ve doğu Karadeniz bölgesi'nin tarihî alt yapısı: tarih, etnik yapı, dil, kültür. Genelkurmay Basım Evi. s. 90. Erişim tarihi: 8 Aralık 2019. 
  2. ^ Kulak, Aydın (2017). İmparatoriçe Livia'nın Parıldayan Cenneti: Görele/Liviopolis. s. 47. Erişim tarihi: 8 Aralık 2019. 
  3. ^ Emiroğlu, Kudret (1989). Trabzon Maçka etimoloji sözlüğü. Sanat Kitabevi. s. 97. Erişim tarihi: 8 Aralık 2019. 
  4. ^ Umar, Bilge (2000). Karadeniz Kappadokia'sı: Pontos. İnkılâp. s. 116. ISBN 9751015707. Erişim tarihi: 8 Aralık 2019. 
  5. ^ Giresun: dün, bugün, yarın. İki nokta. 1987. s. 19. Erişim tarihi: 8 Aralık 2019. 
  6. ^ "VAKFIKEBİR TARİHÇESİ". vakfikebir.gov.tr. 8 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Aralık 2019. 
  7. ^ Uğur Satılmış (12 Mayıs 2015). "Değirmendere Havzası Yerüstü Su Kalitesinin Mekana ve Zamana Bağlı Değişiminin İncelenmesi" (PDF). acikerisim.ktu.edu.tr. 3 Eylül 2021 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Eylül 2021. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Vakfıkebir</span> Trabzonun ilçesi

Vakfıkebir (Vakf-ı Kebir, eski adları: Büyük Liman, Fol, Trabzon ilinin bir ilçesi olup batısında Beşikdüzü, güneyinde Tonya ve Düzköy, doğusunda ise Çarşıbaşı ve Akçaabat ilçeleri ile çevrilidir.

<span class="mw-page-title-main">Beşikdüzü</span> Trabzonun ilçesi

Beşikdüzü, Trabzon iline bağlı bir ilçedir. 1930'lu yıllara kadar Şarlı adıyla bilinirdi.

<span class="mw-page-title-main">Sayvancık, Beşikdüzü</span>

Sayvancık, Trabzon ilinin Beşikdüzü ilçesine bağlı bir mahalledir.

<span class="mw-page-title-main">Bayırköy, Beşikdüzü</span>

Bayırköy, Trabzon ilinin Beşikdüzü ilçesine bağlı bir mahalledir.

<span class="mw-page-title-main">Tonya</span> Trabzonun ilçesi

Tonya, Trabzon iline bağlı bir ilçedir.

<span class="mw-page-title-main">Denizli, Beşikdüzü</span> Trabzonda bir mahalle

Denizli, Trabzon ilinin Beşikdüzü ilçesine bağlı bir mahalledir.

<span class="mw-page-title-main">Fenerköy, Çarşıbaşı</span>

Fenerköy, Trabzon ilinin Çarşıbaşı ilçesine bağlı bir mahalledir.

<span class="mw-page-title-main">Çağlayan Deresi</span>

Çağlayan Deresi, Abunoğa Irmağı veya Fındıklı Deresi, Rize ilinin Fındıklı ilçesinde bulunan ve Karadenize akan bir nehirdir. Nehrin kaynağının denizden yüksekliği yaklaşık 2600 metredir ve nehrin uzunluğu yaklaşık 34.7 kilometredir. Nehrin yatak eğimi %75'tir. Nehir, Karadeniz alasının en önemli yumurtlama alanlarından biri olarak kabul edilir. Nehirde sportif olta balıkçılığı yapılabilmektedir. Doğu Karadeniz bölgesindeki ilk kültür balıkçılığı girişimi, Çağlayan Alabalık Çiftliği adıyla 1974 yılında Çağlayan Deresi'nde gerçekleşti.

Sabuncular Deresi, Senoz Deresi, Çayeli Deresi veya Büyükdere Deresi, Rize ilinin Çayeli ilçesinde bulunan ve Karadenize akan bir nehirdir. Kuzeye doğru akan nehrin kaynağının denizden yüksekliği yaklaşık 3000 metredir ve nehrin uzunluğu yaklaşık 46 kilometredir. Nehrin yatak eğimi %65'tir ve kaynağı Tekfur Tepesidir. Çayeli'nin batısından Karadeniz'e akmaktadır. Denizden 30 kilometre uzaklıkta Ligovi Deresi ve İncesu Deresi'ne ayrılır. Batıdaki kolu Ligovi Deresi, doğudaki kolu ise İncesu Deresidir. Nehirde sportif olta balıkçılığı yapılabilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">İyidere Deresi</span> Rize ilindeki en uzun akarsu

İyidere Deresi veya İkizdere Çayı, Rize ilinin İyidere, Kalkandere ve İkizdere ilçeleri ile Trabzon ilinin Of ve Hayrat ilçelerinin arasından geçen ve Karadeniz'e akan bir nehirdir. Rize ilindeki en uzun akarsudur. Ortalama debisi 28,35 m³/s'dir. Kaynağı İkizdere ilçesinin dağlık bölgeleri olan nehir, baskın olarak kuzey-kuzeybatı yönünde akmaktadır. Nehrin kaynağının denizden yüksekliği yaklaşık 3000 metredir ve nehrin uzunluğu yaklaşık 78,4 kilometredir. Nehrin yatak eğimi %38'dir. İspir'den Karadeniz'e giden D 925 kara yolu nehrin yanından geçer. Nehrin havza alanı 1047,4 kilometrekaredir. Kalkandere'nin merkezinden geçmekte olan "Karadere" adlı bir uzantısı vardır. Cimil ve Anzer derelerinin birleşmesiyle oluşmuştur. Nehirde sportif olta balıkçılığı yapılabilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Rize'deki akarsular listesi</span>

Rize ilinde irili ufaklı pek çok akarsu vardır. Bu bölgedeki akarsular oldukça kısadır; yüksek yerlerden doğar ve hızlı bir akışa sahiptir. Çoğu ana bir akarsuda toplandıktan sonra Karadeniz'e dökülür. Bu akarsular arasında en uzun olanı, 78.4 kilometre uzunluğuyla İyidere Deresi, beslenme alanı en geniş olan ise Fırtına Deresi'dir.

<span class="mw-page-title-main">Solaklı Deresi</span>

Solaklı Deresi, Solaklı Çayı veya Çataklı Çayı, Trabzon ilinin Çaykara, Dernekpazarı ve Of ilçelerinde bulunan, Karadenize akan bir nehirdir. Nehirde bulunan 4 hidroelektrik santral toplamda 99 MW'lik enerji üretmektedir. Nehrin kaynağı denizden yaklaşık 2800 metre yüksekliktedir ve nehrin uzunluğu yaklaşık 65 kilometredir. Nehrin yatak eğimi %43'tür. Doğu Karadeniz Dağlarından doğan nehir kuzey yönünde akar. D 915 yolu nehrin yanından geçmektedir. Uzungöl, nehrin kaynağının yakınlarında yer almaktadır. Nehrin adı, buraya yerleştirilen Solaklı bölüklerinden gelmektedir. Derenin yıllık ortalama debisi 605 hm³'tür.

<span class="mw-page-title-main">Manahoz Deresi</span>

Manahoz Deresi, Manahoz Çayı, Manahos Deresi veya Manahos Çayı, Trabzon ilinin Sürmene ve Köprübaşı ilçelerinde bulunan, Karadeniz'e akan bir nehirdir. Nehirde bulunan 7 hidroelektrik santral toplamda 66 MW'lik enerji üretmektedir. Nehrin kaynağı denizden yaklaşık 2300 metre yüksekliktedir ve nehrin uzunluğu yaklaşık 40 kilometredir. Nehrin yatak eğimi %58'dir. Doğu Karadeniz Dağlarından doğan nehir kuzey yönünde akar. Nehir, Ksenofon ve komutasındaki 10.000 paralı askerin devetabanı yedikten sonra hastalandığı yer olarak bilinmektedir. Derenin yıllık ortalama debisi 230 hm³'tür. Derenin ana kolu Madur Tepesi'nden doğar. Dere, Hazmaağa Yaylası'ndan doğan ikinci kolla Arpalı köyünde birleşir ve kuzeye akmayı sürdürür. Doğudan Vartan Deresi, batıdan Vizara Deresi, Egşeho Deresi, Çifteköprü Deresi ve Ormanseven Deresi akarsuya katılır.

<span class="mw-page-title-main">Değirmendere (akarsu)</span> Trabzonda bir nehir

Değirmendere, Trabzon ilinin Maçka ve Ortahisar ilçelerinden geçen, Karadenize akan bir nehirdir. Nehrin kaynağı denizden yaklaşık 2000 metre yüksekliktedir ve nehrin uzunluğu yaklaşık 60 kilometredir. Nehrin yatak eğimi %33'tür. Kaynağı Zigana Geçidi olan nehrin yanından Avrupa E-yolu E97 yolu geçmektedir. Nehir, kuzey-kuzeydoğu yönünde akmaktadır. Nehrin ana kolları Galyan Deresi ve Altındere'dir. Nehrin debisi saniyede 560 metreküptür.

<span class="mw-page-title-main">Yanbolu Deresi</span>

Yanbolu Deresi veya Yanbolu Çayı, Gümüşhane'deki Kalkanlı Dağlarında doğan, Trabzon'un Arsin ilçesinden geçerek Karadenize akan bir nehirdir. Nehir, Arsin ve Araklı ilçelerinin doğal sınırını oluşturur. Nehrin uzunluğu 46 kilometredir. Nisan, mayıs ve haziran ayları nehrin en fazla su taşıdığı zamandır. Nehirde bulunan 5 hidroelektrik santral toplamda 37 MW'lik enerji üretmektedir. Tandırlı Köprüsü nehrin üzerinde konumlanmıştır. Derenin yıllık ortalama debisi 189 hm³'tür.

Baltacı Deresi, Baltacı Çayı veya Yeniköy Deresi, Trabzon'un Hayrat ilçesinde doğan, Trabzon'un Of ilçesinden geçerek Karadenize akan bir nehirdir. Nehirde bulunan 3 hidroelektrik santral toplamda 44 MW'lik enerji üretmektedir. Nehir, I. Dünya Savaşı'nda Osmanlı ve Rusların kaşılaştığı yerlerden biriydi. 7 Mart ve 28 Mart 1916 tarihleri arasında, nehrin batısına çekilmiş Osmanlı birlikleri, Rus birliklerine karşı savaşmış, ancak 28 Mart 1916 tarihinde Rus İmparatorluğu Of'u ele geçirmiştir. Nehrin adı, buraya yerleştirilen Baltacı bölüklerinden gelmektedir. Nehrin havza alanı 200 km²'dir. Derenin yıllık ortalama debisi 352 hm³'tür.

Söğütlü Deresi, Kalanima Deresi veya Kalenüma Deresi, Trabzon'un Balahor Yaylası'ndan geçerek Akçaabat ilçesinin doğusundan Karadenize akan bir nehirdir. 25 km uzunluğundaki nehrin kaynağının rakımı 1250 metredir. Kaynağı Kumanandoz Yaylası olan derenin, Çal Deresi ve Visera Suyu adlı iki kolu vardır. Dere, 18. yüzyıla ait bir bilgi arşivine göre, Akçaabatı iç kesimlere bağlıyordu. Arşivde, 1727 yılında derenin bitişiğinde bir gümrük merkezinin olduğu yazar. Gayrimüslimler gümrük vergilerini burada öder, sonrasında dereyi takip ederek güneye giderdi. Derenin yıllık ortalama debisi 112 hm³'tür.

Ağasar Deresi, Akhisar Deresi veya Aksa Deresi, Trabzon'un Şalpazarı ilçesinde doğan, Trabzon'un Beşikdüzü ilçesinden geçerek Karadeniz'e karışan bir nehirdir. İlçenin en önemli derelerinden olan Ağasar'ın çevresinde 29 köy konumlanmıştır. Bu köylerde ağırlık olarak Çepniler yaşamaktadır. Derenin yıllık ortalama debisi 88 hm³'tür.

Yomra Deresi veya Durana Deresi, Maçka'nın dağlık bölgelerinde doğan ve Yomra ilçe merkezinde Karadenizle buluşan bir nehirdir. Yomra'nın köyleri çoğunlukla Yomra Deresi vadisinde kuruludur. Şana Deresi ile birlikte ilçedeki en önemli iki su kaynağından biridir. Nehrin üzerine kurulan hidroelektrik santralinde yıllık ortalama 11,24 GWh enerji üretilmektedir. Derenin yıllık ortalama debisi 69.60 hm³'tür.

<span class="mw-page-title-main">Trabzon ilindeki yaylalar listesi</span> Vikimedya liste sayfası

Türkiye'nin Doğu Karadeniz bölgesinde bulunan Trabzon ilindeki yaylalar genel olarak iç kesimlerde bulunmaktadır. Trabzon'da bulunan 18 ilçeden 14'ünde kayıtlara geçmiş irili ufaklı 325 yayla mevcuttur.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.