İçeriğe atla

Foie gras

Bütün bir kaz ciğeri
Mısır'da kazların zorla beslenmesini gösteren bir kabartma
Kazların beslenmesi

Foie gras (foie = karaciğer, gras = yağlı, şişman), Fransızların kaz ve ördek ciğerinin yağlandırılması yoluyla elde ettiği yiyecek.

Genelde kazlar "gavage" (zorla besleme, zorla yemi yedirme) yöntemiyle ciğerleri yağlandırılırken, ördekler için de benzer işlem yapılmaktadır. "Foie gras" ya da "Pate" olarak isimlendirilmektedir. Ciğerler biftek şeklinde de değerlendirilirken yağlı kısmı ise tereyağ gibi sürülür bir şekle krema kıvamına getirilir. Daha çok "Pate" olarak isimlendirilen değerli ve Fransız mutfağındaki pahalı kısmı budur.

Tarihçe

Milattan önce 22. yüzyılda antik Mısır'da göçmen kuşlara bu yöntemin uygulandığı, planlı ve zorla beslenerek ciğerlerin yağlandırıldığı bilinmektedir. Şimdi ise özellikle Fransa'da çok büyük üreticiler bulunmakta, Dünyada ABD, Macaristan, Bulgaristan, Kanada ve Çin'de de üretilmektedir.

Ülke Üretim Mik. (ton, 2005) %
Fransa 18.450[1]%78,5
Macaristan 1.920[1]%8,2
Bulgaristan 1.500[1]%6,4
ABD 340 (2003)[2]%1,4
Kanada (Quebec) 200 (2005)[3]%0,9
Çin 150[1]%0,6
Diğer 940 %4,0
Toplam 23.500[1]%100

Besleme şekli

Ciğeri için beslenen hayvanlar ilk dört ayda normal şekilde serbest yaşamaktadırlar. Daha sonra özel kümeslere alınarak kilitli mekanizmalar içerisinde tutulur ve hareket etmemesi sağlanır. Bu esnada "Gavage" denen besleme yöntemi uygulanır ve Huni benzeri aletlerle beslenme saatlerinde aşırı miktarda, mısır ağırlıklı besinler verilerek, zorla beslenme yapılır.[4]

Kesimden önceki son 20-30 gün, bu işlem ördek ciğerleri 300 gr, kaz ciğerleri ise 400 gr olana kadar devam etmektedir.Fransız yasalarına göre foie gras (yağlı ciğer) olabilmesi için ciğerlerin bu gramajın üzerinde olması gerekmektedir.

Bu suni yiyeceği elde etmek için kaz ve ördeklerin ciğerlerinin eziyet çektirilerek zorla doldurulması dünyanın birçok yerinde hayvan hakları savunucuları ve normal insanları harekete geçirmiştir.[5][6][7][8][9] Buna rağmen İspanya gibi bazı ülkeler, daha etik yöntemlerle ciğer yağlandırdıklarını iddia ederek pazar elde etmeye çalışmaktadırlar.[10]

Dış bağlantılar

Wikimedia Commons'ta Foie gras ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.

Kaynakça

  1. ^ a b c d e "Arşivlenmiş kopya". 2 Haziran 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Haziran 2008. 
  2. ^ "starchefs.com". 6 Temmuz 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Haziran 2008. 
  3. ^ "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 28 Şubat 2008 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Haziran 2008. 
  4. ^ "Dordogne: Kaz ciğeri ve trüf". 13 Mayıs 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Haziran 2008. 
  5. ^ 4 pençe Hayvan Hakları Örgütü Sonunda Zoru Başardı! 4 Şubat 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., HAYTAP, erişim 19 Aralık 2012
  6. ^ Endüstride ağır sömürü: Sanayi tipi hayvan üretimi 4 Şubat 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., HAYTAP, erişim 19 Aralık 2012
  7. ^ Kazlara akıl almaz işkence! 28 Ocak 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., HABERTÜRK, 21 Temmuz 2011
  8. ^ Londra’da ‘kaz zulmüne’ protesto gösterisi 18 Nisan 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., NTV 13 Şubat 2009
  9. ^ Chicago'da kaz ciğeri yasaklandı, Milliyet, 28 Nisan 2006
  10. ^ "İspanyol Palavrası mı?". 9 Kasım 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Haziran 2008. 

İlgili Araştırma Makaleleri

Hayvansal üretim ya da yaygın adı ile hayvancılık; ürünleri ve güçleri ile insanlara yararlı evcil hayvanların bakımı, beslenmesi, üretimi ve yetiştirilmesini kapsayan çiftlik ve tarım koludur.

<span class="mw-page-title-main">Hayvan bakımevi</span>

Hayvan bakımevi veya Hayvan barınağı devlet ya da özel kuruluşlar tarafından işletilen, genellikle sokakta yetişmiş, kaybolmuş ya da sahipleri tarafından terkedilmiş hayvanlara sığınacak geçici bir yer sağlamak için, çoğu ülkede hayvan hakları savunucularının ve hayvan severlerin desteğiyle kurulan barınaklardır. Bazı ülkelerde ise, devletin sağladığı kamu kaynaklarıyla kurulan barınaklar vardır. Çoğunlukla kedi ve köpeklere ev sahipliği yaparlar.

<span class="mw-page-title-main">Safra taşı</span> Safra kesesinde taş oluşumu

Tıpta safra taşları (kolelit) normal veya anormal safra bileşenlerinin büyüme veya birleşme yoluyla vücutta oluşan kristal yapılardır.

Hayvan hakları, insan harici hayvanların tümünün ya da bir kısmının kendilerine ait bir özerkliğe sahip oldukları ve acıdan kaçınma gibi temel çıkarlarının tıpkı insanların temel çıkarlarının korunduğu gibi korunması gerektiğini savunan fikirdir. Hayvan hakları kavramı, insan harici hayvanların insan amaçlarına uygun düştüğü biçimde kullanılabilecek birer eşya olmadığı, kendi arzuları ve ihtiyaçları olan bireyler olarak muamele görmeleri gerektiği anlamına gelir. Pratikte bu, hayvanların insancıl muamele görmelerinin gerekli olması anlamına gelebileceği gibi, hayvanların tibbi ve kozmetik deneylerde kullanılmasının, eti ya da derisi için öldürülmesinin, eğlence için avlanmasının ve hayvancılık sektöründe hammadde ya da kaynak olarak kullanılmalarının hayvan hakkı ihlalleri olarak tanımlanması anlamına gelecektir.

Gıda ya da besin, yaşamı sürdürmek için gereksinim duyulan inorganik ve organik kimyasal maddeleri topluca belirten terim.

<span class="mw-page-title-main">Veganlık</span> Hayvan kökenli ürünleri ve gıdaları kullanmayı reddeden yaşam tarzı

Veganlık veya veganizm, bazı nedenlerle hayvan kökenli gıdaları ve diğer hayvansal ürünleri kullanmayı reddetmektir. Vegan kişiler, vejetaryen'lerden farklı, hayvan kullanımı yoluyla elde edilen gıdaları, giyecekleri ve yumurta, süt, bal, yün gibi diğer tüm yan ürünleri kullanmayı reddeder.

<span class="mw-page-title-main">Fransız mutfağı</span> maestro

Fransız mutfağı, Fransa'da geliştirilmiş, zenginliği ve çeşitliliğiyle ünlü, yemek pişirmenin sanatsal yönünü ön plana çıkaran bir ulusal mutfaktır. Fransız mutfağının kökeni Orta Çağına uzanır.

Skate Canada International ISU Grand Prix Finalleri'ne gidecek sporcuları belirlemek için yapılan yarışmalardan biridir. Erkekler, kadınlar, çiftler ve buz dansında yarışmalar düzenlenir. ISU Grand Prix Finalleri serilerindeki yarışmaların 2.'sidir. Yarışmalar 1973'ten bu yana düzenlenmekte ve 1995'ten beri Grand Prix serilerileri içinde yer almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">PETA</span>

Hayvanlara Etik Muamele İçin Mücadele Edenler bir hayvan hakları organizasyonudur. Norfolk, Virginia kökenli ve yaklaşık 6.5 milyon üye ve destekçisi olan organizasyon dünyanın en büyük hayvan hakları grubudur. Grubun uluslararası başkanı Ingrid Newkirk'tür.

Yeni Zelanda'daki Yahudilerin tarihi, Yahudi tüccarların 1830'larda ülkeye gelmesiyle başladı. Yeni Zelanda, 1840'ta Britanya sömürgesi olmadan önce aralarında Joel Samuel Polack'ın da bulunduğu 30'dan az Yahudi yaşamaktaydı. Göçlerle Yahudiler dört ana gruba ayrıldılar: 19. yüzyılda Birleşik Krallık'tan gelen en eski Yahudi aileler; 1930'lar ve 1940'larda gelen Avrupa Yahudisi mülteciler; Britanya'dan 1950'lerde gelenler; son zamanlarda Güney Afrika Cumhuriyeti, İsrail ve eski Sovyetler Birliği'nden gelenler. Ülkedeki Yahudi cemaati, Başbakan Julius Vogel ve aralarında Dove-Myer Robinson da bulunduğu 5 Auckland valisi çıkarmıştır. Şimdiki Başbakan John Key, Yahudiliği icra etmemesine rağmen Aşkenaz kökenlidir. 14 Mayıs - 30 Mayıs 1925 tarihleri arasında kısa bir dönem başbakanlık yapan Francis Bell Hristiyan olmasına rağmen Yahudi ataları vardı.

<span class="mw-page-title-main">HAYTAP</span> Hayvan Hakları Federasyonu

Hayvan Hakları Federasyonu veya kısaca HAYTAP, doğanın korunması ve hayvan hakları konusunda faaliyet gösteren çeşitli derneklerin bir araya gelerek oluşturduğu bir sivil toplum örgütü. Kuruluş, adını aldığı Hayvan Hakları Türkiye Aktif Güç Birliği Platformunun devamı niteliğindedir ve tüzel bir kişilik olan federasyonun kurulmasından sonra da eski adı olan HAYTAP'ı kullanmaya devam etmiştir. Halihazırdaki üye derneklerin 19'u Türkiye, biri Azerbaycan merkezlidir.

<span class="mw-page-title-main">Tom Regan</span> Amerikalı filozof (1938 – 2017)

Tom Regan, Amerikalı ahlak felsefecisi ve önde gelen bir hayvan hakları aktivisti. Regan, Kuzey Karolina Üniversitesi'nin fahri profesörüdür. Üniversitede 1967 yılından 2001 yılında emekli oluncaya dek görev yaptı. Regan, The Case for Animal Rights (1983) gibi hayvan hakları konusunda daha pek çok kitap yazdı. Çalışmaları modern hayvan hakları hareketlerini önemli bir ölçüde etkiledi.

<span class="mw-page-title-main">Gary L. Francione</span> Amerikalı hukukçu

Gary Lawrence Francione hukuk alanında çalışan Amerikalı akademisyen. Francione, Newark'ta bulunan Rutgers Hukuk Okulu'nda seçkin profesör unvanını taşımaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Amerikan Veteriner Hekimleri Birliği</span> Meslek kuruluşu

Amerikan Veteriner Hekimler Birliği (AVMA), 1863 yılında kuruldu, 86,500 'den fazla özel ve kurumsal Amerikalı Veteriner hekimi temsil eden bir kuruluştur.

<span class="mw-page-title-main">Pâté</span>

Pâté, genel anlamda içeriğinde ördek, sülün gibi kanatlı kümes hayvanlarının ciğerinin bulunduğu et ezmesidir.

Hayvan hakları savunucuları ve hayvan özgürlüğü aktivistleri, duyarlı bireylerin insan olmayan hayvanların acıdan kaçınma gibi en temel ihtiyaçlarını, yalnızca tür üyeliği temelinde reddetmenin, ırkçılık veya cinsiyetçiliğe benzer bir ayrımcılık biçimi olduğu görüşündedir. Birçok hayvan hakları savunucusu, hayvanların, menfaatleri yasal korumayı hak eden ahlaki topluluğun bireyleri ve üyeleri olarak görülmesi gerektiğini savunmaktadır.

Fransa'da hayvan hakları ve refahı, Fransa'daki insan olmayan hayvanların tedavisi ve bu hayvanlarla ilgili yasalarla ilgilidir. Fransa, uluslararası standartlara göre orta düzeyde hayvan refahı korumasına sahiptir.

Mercy For Animals (MFA), 1999 yılında Milo Runkle tarafından kurulmuş, kâr amacı gütmeyen uluslararası bir hayvan koruma kuruluşudur. MFA'nın misyonu, "çiftlik hayvanlarına yönelik zulmü önlemek ve merhametli gıda seçimlerini ve politikalarını teşvik etmektir."

Yeni Usûl Yemek Kitabı, Osmanlı döneminde yayınlanan yemek kitabıdır. 1880-81 yıllarında, kimliği belirsiz bir yazar tarafından yazılmıştır. 1924 yılında Muammer Mehri tarafından yeniden basılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Antrozooloji</span> insan ve insan olmayan hayvanlar arasındaki etkileşimlerin ve ilişkilerin incelenmesi

Antrozooloji, insan-insan-olmayan-hayvan çalışmaları (HAS) olarak da bilinen etnobiyolojinin insanlarla diğer hayvanlar arasındaki etkileşimlerle ilgilenen alt kümesidir. Antropoloji, etnoloji, tıp, psikoloji, sosyal hizmet, Veteriner tıp ve zooloji gibi diğer disiplinler ile örtüşen disiplinler arası bir alandır. Antrozoolojik araştırmaların ana odak noktalarından biri, insan-hayvan ilişkilerinin her iki taraf üzerindeki olumlu etkilerinin ölçülmesi ve bunların etkileşimlerinin incelenmesidir. Antropoloji, sosyoloji, biyoloji, tarih ve felsefe gibi alanlardan akademisyenleri içerir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.