İçeriğe atla

Foça Deniz Muharebesi

Foça Deniz Muharebesi (1656)
1645-1669 Osmanlı-Venedik Savaşı

Foça Deniz Muharebesi
Tarih12 Mayıs 1649
Bölge
Sonuç Venedik zaferi
Taraflar
Osmanlı İmparatorluğuVenedik Cumhuriyeti Venedik Cumhuriyeti
Komutanlar ve liderler
Voynuk Ahmed PaşaVenedik Cumhuriyeti Giacomo da Riva
Güçler

Osmanlı İmparatorluğu:

Venedik Cumhuriyeti Venedik Cumhuriyeti:

Kayıplar

Osmanlı İmparatorluğu:

  • 9 kalyon battı/yandı, 1 kalyon esir
  • 3 kalite battı/yandı, 1 kalite esir
  • 2 kadırga battı/yandı, 1 kadırga esir

Venedik Cumhuriyeti Venedik Cumhuriyeti:

  • 3 kalyon battı/yandı

Foça Deniz Muharebesi, 1645-1669 Osmanlı-Venedik Savaşı'nda evre.

Voynuk Ahmed Paşa komutasındaki Osmanlı donanması 12 Mayıs 1649 tarihinde Foça açıklarında Giacomo da Riva komutasındaki Venedik donanmasına mağlup oldu.

Muharebe öncesi

Venedik Cumhuriyeti üç yıldır süren Girit Savaşı'nda 1648 yılından itibaren Çanakkale Boğazı'nı abluka altında tutma stratejisi benimsemişti. Bu bağlamda, Venedikli Amiral Giorgio Morosini 1648-1649 kışı için Venedik'e dönerken Giacomo Riva komutasında 20 gemilik bir filoyu ablukayı sürdürmek için Çanakkale Boğazı açıklarında bırakmıştı. Kış boyu ablukayı sürdüren Riva'nın kuvveti 12 gemiye düşse de ilkbaharda Kandiye'den gelen Bertucci Civrano komutasındaki 7 gemilik takviye filoyla yeniden güçlendi.

1 Mayıs 1649'da ise 84 gemilik (70 kadırga, 10 mavna ve 4 yelkenli) Osmanlı donanması Çanakkale Boğazı'nda belirdi. Kaptan-ı derya Voynuk Ahmed Paşa Boğazın Avrupa yakasına toplar yerleştirerek Venedik donanmasını baskı altında tuttu ve Osmanlı donanması 6 Mayıs'ta taarruza uğramadan Boğaz'dan çıktı. 12 Mayıs'ta Foça'ya gelen Osmanlı donanması buradaki takviyelerle 93 parçaya ulaştı.

Muharebe

Foça Deniz Muharebesi ( Giovanni Giacomo de Rossi)

Venedik donanması Foça açıklarında muharebe düzeni alınca Osmanlı donanmasında da 10 mavnayı limanın girişinde ön saflara dizildi ve diğer gemiler iç limana sığındı. Muharebe günbatımından iki saat önce başladı ve geceyarısına dek devam etti.

Venedik donanması önce bir mavna ve bir yelkenliyi ele geçirdi. Ardından forsaların ele geçirdiği bir kadırga da Venedik tarafına kaçtı. Venediklilerin etkili salvo atışlarıyla Osmanlı donanmasından 3 mavna, 9 yelkenli ve 2 kadırga yanarken, karadan esen rüzgar bu gemilerdeki yangının gerideki gemilere sıçramasını engelledi.

Kundak gemisi kullanan Osmanlı donanması Venedik donanmasını geri çekilmeye zorladı. Venedik donanması sadece St. Bartolamio adlı gemisini kaybetti. Ağır hasar alan James gemisi de altı gün sonra Andıra civarında battı.[1]

Muharebe sonrası

Giacomo Riva Foça'da önemli bir başarı kazandıysa da devamını getiremedi. 23 Mayıs'ta Nakşa civarına geldi ve yeni Venedikli Amiral Alviso Mocenigo'nun 27 parçalık donanmasıyla birleşti.

Voynuk Ahmed Paşa komutasındaki Osmanlı donanması ise Haziran başında Foça'dan ayrıldı ve Rodos'ta Mısır, Libya, Tunus ve Cezayir'den gelen gemilerle birleşerek 157 parçalık bir güce ulaştı. 7 Temmuz'da Hanya'ya ulaşan donanma Girit'teki Türk birliklerini takviye getirdi. 15 Temmuz'da Kandiye önlerinde görülen donanma 16 Temmuz'da adanın doğusundaki Palaikastro'yu ele geçirdi. Bu muharebelerde Venediklilerin 800 askeri öldü. 18 Temmuz'da iki donanma Kandiye açıklarında sonuçsuz bir muharebeye giriştiler.[2]

Temmuz sonunda ise Osmanlı donanması Suda'ya taarruz ettiyse de Voynuk Ahmed Paşa'nın 28 Temmuz'da kaleden açılan ateş sonucu hayatını kaybetmesiyle[3] harekâtı sonlandırdı ve Ağustos ayında Sakız üzerinden İstanbul'a döndü.

Kaynakça

  1. ^ "Naval wars in the Levant, 1559-1853", R.C. Anderson, Princeton University Press (1952), s.137-138
  2. ^ "Naval wars in the Levant, 1559-1853", R.C. Anderson, Princeton University Press (1952), s.140
  3. ^ "Türk Silahlı Kuvvetleri Tarihi / Girit Seferi (1645-1669)", ATASE Yayınları, Ankara (1977), s.47

İlgili Araştırma Makaleleri

Birinci Çanakkale Deniz Muharebesi, Kaptan-ı Derya Kara Dev Murat Paşa komutasındaki Osmanlı Donanması'nın 16 Mayıs 1654'te bir Venedik Cumhuriyeti Donanması ile Çanakkale Boğazı önlerinde yaptığı deniz muharebesi. 1645–1669 döneminde Girit'in Fethi sırasında Osmanlı-Venedik Savaşları'nın bir evresidir.

<span class="mw-page-title-main">Limni Kuşatması (1657)</span>

Limni Kuşatması, Osmanlı Donanması'nın 1657 yılında, bir yıl önce Venedik'in eline geçmiş olan Limni adasını geri almasıyla sonuçlanan deniz harekâtı; 1645-1669 Osmanlı-Venedik Savaşı'nın bir evresi.

(İkinci) Çanakkale Deniz Muharebesi, Kaptan-ı Derya Zurnazen Mustafa Paşa komutasındaki Osmanlı Donanması'nın 21 Haziran 1655'te Venedik Cumhuriyeti Donanması ile Çanakkale Boğazı önlerinde yaptığı deniz muharebesi, 1645-1669 Osmanlı-Venedik Savaşı'nın bir evresi.

<span class="mw-page-title-main">Çanakkale Deniz Muharebesi (1656)</span>

(Üçüncü) Çanakkale Deniz Muharebesi, Kaptan-ı Derya Sarı Kenan Paşa komutasındaki Osmanlı Donanması'nın 23 Haziran 1656'da Venedik Cumhuriyeti Donanması ile Çanakkale Boğazı önlerinde yaptığı deniz muharebesi, 1645-1669 Osmanlı-Venedik Savaşı'nın bir evresi. Osmanlı Donanması, İnebahtı Deniz Muharebesi'nden (1571) beri en büyük yenilgisini aldı.

<span class="mw-page-title-main">Hanya Kuşatması (1645)</span>

Hanya Kuşatması, 1645-1669 Osmanlı-Venedik Savaşı'nda evre.

<span class="mw-page-title-main">Bibercik Deniz Muharebesi</span>

Bibercik Deniz Muharebesi, 1645-1669 Osmanlı-Venedik Savaşı'nda evre.

<span class="mw-page-title-main">Nakşe Deniz Muharebesi</span>

Nakşe Deniz Muharebesi, 1645-1669 Osmanlı-Venedik Savaşı'nda evre.

<span class="mw-page-title-main">Bozcaada Deniz Muharebesi (1697)</span>

Bozcaada Deniz Muharebesi, 1684-1699 Osmanlı-Venedik Savaşı'nda evre.

<span class="mw-page-title-main">Matapan Deniz Muharebesi</span>

Matapan Deniz Muharebesi, 1714-1718 Osmanlı-Venedik Savaşı'nda evre.

<span class="mw-page-title-main">Benefşe Kuşatması (1655)</span>

Benefşe Kuşatması, 1645-1669 Osmanlı-Venedik Savaşı'nda evre.

<span class="mw-page-title-main">Çanak Limanı Deniz Muharebesi</span>

Çanak Limanı Deniz Muharebesi, 1645-1669 Osmanlı-Venedik Savaşı'nda evre.

Kaplan Mustafa Paşa, Osmanlı devlet adamı ve asker

<span class="mw-page-title-main">Midilli Deniz Muharebesi</span>

Midilli Deniz Muharebesi, 1645-1669 Osmanlı-Venedik Savaşı'nda evre.

Palabıyık Yusuf Paşa ya da Çelebi Yusuf Paşa, Osmanlı kaptan-ı deryası.

Bozcaada Muharebesi, 1645-1669 Osmanlı-Venedik Savaşı'nda evre.

<span class="mw-page-title-main">Ammarzade Mehmed Paşa</span>

Ammarzade Mehmed Paşa, Osmanlı kaptan-ı deryası (1647-1648),.

<span class="mw-page-title-main">Voynuk Ahmed Paşa</span>

Voynuk Ahmed Paşa, Osmanlı kaptan-ı deryası.

<span class="mw-page-title-main">Hanya Kuşatması (1660)</span>

Hanya Kuşatması, 1645-1669 Osmanlı-Venedik Savaşı sırasında gerçekleşen kuşatmaydı.

Haydarağazade Mehmed Paşa, Osmanlı asker, devlet adamı ve kaptan-ı deryası.

<span class="mw-page-title-main">Bozcaada Deniz Muharebesi (1464)</span>

Bozcaada Deniz Muharebesi, 1463-1479 Osmanlı-Venedik Savaşı'nda evre.