İçeriğe atla

Floransa Dükalığı

Floransa
Ducato di Firenze
Floransa Dükalığı
1532-1569
Floransa bayrağı
Bayrak
{{{arma_açıklaması}}}
Arma
1548'de Floransa Dükalığı'nın İtalya'da konumu
1548'de Floransa Dükalığı'nın İtalya'da konumu
BaşkentFloransa
Yaygın dil(ler)Latince
Toskanaca
İtalyanca
HükûmetKalıtımsal monarşi
• 1532 - 1537
Allessandro
• 1537 - 1569
I. Cosimo
Tarihçe 
• Kuruluşu
1532
• Kurulma Allessandro de Medici dük
1532
• I. Cosimo de Medici'nin Dük olması
1537
• Marciano Muharebesi ve Siena'nın fethi
1555
• I. Cosimo de Medici Toskana Büyük Dükü ve Toskana Büyük Dükalığı kuruluşu
1569
• Dağılışı
1569
Öncüller
Ardıllar
Floransa Cumhuriyeti
Toskana Büyük Dükalığı

Floransa Dükalığı (İtalyanca: Ducato di Firenze), Floransa, Toskana, İtalya merkezli olarak kurulmuş 1532–1569 döneminde hüküm sürmüş kalıtımsal monarşi ile idare edilen bir devlettir. Bu Dükalık 1530'de Floransa'yı kuşatarak eline geçiren Kutsal Roma Germen İmparatoru V. Karl (Şarlken) Floransa Cumhuriyeti'ne son verip bu cumhuriyetin büyük bir döneminde hükûmet süren Mediciler sülalesini bir kalıtımsal hükümdar hanedanı olarak ilan etmesi sonucu ortaya çıkmıştır. Floransa'da bu şekilde bir monarşik devlet kurulmasında o dönemde papa olan ve Medici sülalesine mensup olan Papa VII. Clemens başrol oynamıştır. Papa yakın akrabası olan Alessandro de Medici'yi Floransa Dükü olarak ilan edip bu dükalığın Medici hanedan mensuplarına kalıtsal olarak geçmesini sağlamıştır.

1537'de 26 yaşında olan birinci dük Alessandro de Medici bir suikaste uğrayarak öldürülünce doğrudan doğruya varisi olacak meşru olan bir oğlu bulunmadığından düklük Medici sülalesinin başka bir koluna geçti. O zamanlar Floransa'da ünlü bir paralı askerler komutanı olan "Giovanni dalle Bande Nere"'nin oğlu Floransa'nın ileri gelenleri tarafından I. Cosimo de Medici unvanı ile dük olarak seçildi. Bu yeni dük seçimi İtalya Savaşları'nda Floransa'nın desteğini sağlamak isteyen Kutsal Roma Germen İmparatoru V. Karl (Şarlken) tarafından da kabul edildi.

I. Cosimo Floransa için güçlü bir donanma kurdu. Düklüğün sınırlarını genişletti. Elba Adası'nin satın alarak düklük arazilerine kattı. Siena'yı savaş açarak bu şehri Floransa Düklüğü'ne katarak Siena Cumhuriyeti'ne son verdi. 1569'da Papa V. Pius, I. Cosimo'yu Toskana Büyük Dükü olarak ilan etti. Böylece "Floransa Düklüğü" devleti sona ermiş oldu ve yeni Toskana Büyük Dükalığı kurulmuş oldu.

Yeni Toskana Büyük Dükası unvan değiştiren I. Cosimo de Medici oldu. Mediciler sülalesi Toskana Büyük Dükalığı hükümdarlığı 1739'a kadar, bir erkek çocuk varisi bulunmayan III. Cosimo de Medici'nin 1737'de ölmesi ve dükalığın Habsburg-Lorraine hanedanına geçmesine kadar devam etti.[1]

Kuruluşu ve esas yapılanması

1434'ten itibaren Floransa Cumhuriyeti gayriresmî olarak gerçekte Mediciler oidare ve kontrolü altında idi. Cognac Ligi Savaşı sırasında İppolito de' Medici tarafından temsil edilmekte olan Medici idaresine karşı Floransa halkı ayaklandı ve Floransa Cumhuriyeti yeniden gerçek bağımsızlığa kavuşturuldu.[2][3]

Floransa Cumhuriyeti Floransa Kuşatması sonunda teslim olduktan sonra Kutsal Roma İmparatoru V. Karl (Şarlken) bir bildiri yayınlayarak gayet kesin bir ifade ile kendisinin ve yalnız kendisinin Floransa'nın hükûmetinin nasıl olacağına şahsen karar vereceğini açıkladı.[4] 12 Ağustos 1529'da İmparator V. Karl Mediciler sülalesinin Floransa Cumhuriyeti irşi hükümdarlar (capo) olduğuna karar verdiğini ilan etti.[2][5]

Papa VII. Clemens akrabası olan Allessandro de' Medici'nin Floransa'nın gerçek idarecisi olmasını istemekteydi.[6] Ama Papa aynı zamanda Floransalılara bu hükümdar seçiminin halkın isteğiyle ortaya çıktığını ve Allessendro'yu halkın demokratik olarak seçtiğini sanısını vermek istemekteydi.[5] Bu nedenle Medici irsi hükümdarının "Floransa Dükü" unvanını almasına ve böylece Toskana bölgesinde Madici iktidar gücü ve imajının daha da kuvvetlendirilmesine karar verdi.[7] Nisan 1532'de Papa Clemens Floransa'nın idareci kurulu olan Baliayi yeni bir "esas kanun" hazırlamaya ikna etti. Hazırlanan bu "Esas Kanun" ile Floransa hükümdarlığı resmen bir irsi monarşi olarak Medici'lere verildiği bildirilmekte idi. Ayrica bu "Esas Kanun"la cok eskiden beri Floransa Cumhuriyetinin en yüksek idare konseyi olan ve seçimle gelen "signoria" kurumunu ve (her iki ayda bir değişen) ve sadece unvan olarak devlet başkanı olan "gönfaloniere" kurumunu lağvedildi. Bu kurumların yerine devlet idaresi üç ana kuruma verildi.

  • Consigliere: Üç ay süreli olarak seçilmiş dört kişiden oluşan devlet idare konseyi. Bu konseyin başkanı "Floransa Cumhuriyeti Dükü".
  • Senato: "Balia" tarafından seçilmiş olan 46 kişilik bir meclis. Senato Floransa'nın maliye, güvenlik ve dışişlerini idare ile sorumlu devlet organı. Bundan başka Senato devletin kamu güvenliği yetkileri ve savaş ilan etme yetkileri ile donatılmıştı. Floransa'ya bağlı olan Pisa, Prato, Volterra ve Cortona valileri ve Floransa devleti tarafından yabancı ülkelere gönderilen elçileri de seçmek Senato yetkileri arasındaydı.[8]
  • İki Yüzler Konseyi: Halkın ve kişilerin verecekleri istidaları inceleyip onlara hakkında hüküm verme organı. Bu konseye üyelik hayat boyu olmakta.

Allessandro de Medici'nin saltanatı

Alessandro de Medici

Allessandro de Medici Floransa Dükü olarak göreve başladıktan sonra bile Kutsal Roma İmparatorluğu askerleri Floransa'daki garnizonlarından çekilmediler. 1535'te Floransa'da bazı ilerigelen aileler, bu arada Pazzi Komplosu adı verilen bir komplo ile Lorezenzo de Medici'ye suikast tertip eden) Pszzi ailesi dahil, İppolito de' Medici'ye bir heyet gönderdiler ve ondan İmparator V. Karl'in huzuruna çıkıp Allessandro'yu Dükalığı tahtından indirmesini sağlamak bu heyetin hedefi idi. Fakat Floransalıları yeise boğacak bir şekilde bu talebi İmparator V. Karl kabul etmedi. V. Karl'in kızı "Margaret Parma'lı" Allessandro ile evli idi ve imparator kızının kocasını tahtından indirmekten sakınmakta idi. Bundan sonra Allessandro iki yıl daha Floransa Dükü olarak hüküm sürdü. 1 Ocak 1537'de uzaktan Lorenzo de' Medici'ye bir akraba olan Lorenzino de' Medici tarafından suikasta kurban gidip öldürüldü.[9]

I. Cosimo de Medici'nin düklüğe geçmesi ve saltanatı

I. Cosimo de Medici Ressam:Angelo Bronzino

Allessandro meşru bir varış bırakmamıştı.[3] Kimin yeni Floransa Dükü olacağı bir pürüzlü sorun olarak ortaya çıktı. Floransa'daki devlet idaresi, en üst rütbelerde olanlar dahil, I. Cosimo de Medici'nin yeni Floransa Dükü olmasını istemekteydiler. Bu haber ortaya yayılınca Flornsa'dan sürgünde bulunan Strozzi sülalesi üyeleri Floransa'yı ele geçirip Cosimo'yu düklükten atmaya çalıştılar ama bunda başarı kazanamadılar.[10]

İdareyi tümüyle eline geçiren I. Cosimo De' Medici, önce devlet memurları bürokrasisini ve devlet erkanını kendine uygun olarak taradı ve kendine aleyhtar olanları elemine etti.[11]

1542'de Floransa'da garnizonlarinda bulunan İmparatorluk askerleri tamamen şehirden çekildiler.[12]

1548'de Cosimo Cenova Cumhuriyeti'ne bağlı olan Elba adasını onlardan satın aldı. Yeni geliştirmekte olduğu Floransa donanması'nı orada inşa etmeye başladı. Sonra Cosimo ana karada bir liman şehri olarak yeni Livorno şehrini kurdurdu, Bu yeni şehre gelip yerleşenlere istedikleri dini takip etmelerine izin verip bu sehre yerleşenlere din hüriyeti imtiyazları tanıdı,[13]

Fransa ile bir ittifak anlaşması yapan Siena Cumhuriyeti aleyhinde İspanya Krallığı ve Kutsal Roma İmparatorluğu ile ittifak yaparak 2 Ağustos 1554'te Marcianao Muharebesi'nde Sienalıları mağlup etti. 17 Nisan 1566'da Floransa ve İspanya orduları Sienna arazilerinin tümünü işgal ettiler. Temmuz 1557'de bu araziler İspanya Kralı II. Felipe tarafından Cosimo'ya bir Orta Çağ malikane haklarına uygun arazi olarak verildi.

Cosimo 15609'da ailesini Pitti Sarayı'na nakledip bu sarayı Dükalık sarayı olarak kullanmaya başladı. Mimar Vasari'ye Uffizi binasını Medici Bankası'nın idare merkezi olarak inşa etmesi için sipariş verdi. Bu şaşalı yeni bina ile Medici'lerin güzel sanatları teşvik etme geleneklerini sürdürmüş oldu.

Cosimo Floransa Dükü unvanını küçük görmekte idi. 1569'da buna çare olarak Floransa Devleti'ne yeni bir şekil vermeye karar verdi. Papa V. Pius'a verdiği borçtan sonra, Papa V. Pius kendisine "Toskana Büyük Dükü" unvanını vermeyi kabul etti.[14] Floransa devleti bundan sonra Napolyon döneminde bir aralıktan sonra da 19. yüzyılda İtalya'nın birleştirilinceye kadar "Toskana Büyük Dükalığı" ismini taşıdı. Böylece I. Cosimo De' Medici 1569 ile 1584 arasındaki dönemde "Toskana Büyük Dükü" unvanını taşıyıp "Toskana Büyük Dükalığı" devletini idare etti. Bu Büyük Dükalık üzerinde Medici hanedanı idaresi 1732'de son Medici Toskana Büyük Dükü'nün doğrudan doğruya bir erkek evlat varisi olmadan ölmesine kadar devan etti.[3]

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ Strathern, Paul (2007 Yeni baskı) Medici: Godfathers of the Renaissance Londra:Vintage Publishers, ISBN 978-0-099-52297-3 (İngilizce)
  2. ^ a b Frieda, Leonie, p. 29
  3. ^ a b c "Historyworld.net". 2 Temmuz 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Mayıs 2014. 
  4. ^ Hale, J.R.: Florence and the Medici, Londra:Orion books, ISBN 1-84212-456-0, s.118.
  5. ^ a b Hale, 119
  6. ^ Genellikle Allessandro de' Medici'nin Urbino Dükü'nin gayrimeşru oğlu olduğu kabul edilmektedir. Fakat bazı tarihçiler onun asıl babasının Papa VII. Clemens olduğunu iddia etmektedirler.
  7. ^ Frieda, Leonie, ( ) Catherine de Medici (Phoenix) ISBN 0-7538-2039-0
  8. ^ Hale, s.121
  9. ^ Strathern, Paul, s. 327
  10. ^ Strathern, Paul, s.329-330.
  11. ^ Strathern, Paul s. 332
  12. ^ Strathern, Paul, s.334.
  13. ^ Strathern, Paul, s. 335
  14. ^ Strathern, Paul, s. 339–342

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Floransa</span> Floransa iline bağlı komün (Toskana, İtalya)

Floransa, İtalya'da, San Marino'nun batısında bulunan bir şehirdir. Kuzey İtalya'daki Toskana Bölgesi'nin başkentidir ve kendi ismini taşıyan ilin merkezidir. Kısa bir dönem, İtalya Krallığı'na da başkentlik yapmıştır.

<span class="mw-page-title-main">V. Karl</span> Kutsal Roma imparatoru, İspanya kralı, Avusturya arşidükü ve Burgonya dükü (1500–1558)

V. Karl ya da Şarlken, Kutsal Roma İmparatoru, İspanya Kralı, Habsburg Hollandası Lordu ve Burgonya Kontu.

<span class="mw-page-title-main">Medici Hanedanı</span> Floransalı Soylu Aile

Medici ailesi 14. ve 17. yüzyıllar arasında Floransa'da (İtalya) yaşamış güçlü ve etkin bir ailedir. Aile üç papa, çok sayıda Floransa hükümdarı ve daha sonra Fransa kraliyet mensupları yetiştirmiş, ayrıca İtalyan Rönesansı'nı etkilemiştir.

<span class="mw-page-title-main">Siena Cumhuriyeti</span> İtalya Cumhuriyeti

Siena Cumhuriyeti, Siena şehri merkez olmak üzere, Orta Çağ ve Yeni Çağ'da İtalya yarımadası üzerinde önemli bir gücü ve etkisi olan şehir devleti.

<span class="mw-page-title-main">Francesco Guicciardini</span> İtalyan hümanist, yazar ve tarihçi (1483-1540)

Francesco Guicciardini, ünlü İtalyan tarihçi, diplomat ve devlet adamı. Çağının İtalyan tarihine ilişkin en önemli kaynak olan Storia d'Italia'nın yazarıdır.

<span class="mw-page-title-main">X. Leo</span> 217. Katolik Kilisesi papası (1475-1521; pd. 1513-1521)

Papa X. Leo, 9 Mart 1513 - 1 Aralık 1521 döneminde papalık yapmıştır. Kuzeni Giulio di Giuliano de' Medici de sonradan Papa VII. Clemens (1523-34) olarak aynı mevkiye gelmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Medici Villaları</span>

Medici Villaları, Medici ailesi üyelerinin 15. yüzyıl ve 17. yüzyıl arasında sahip oldukları Floransa yakınında yer alan kırsal yapı komplekslerinin bir serisidir. Villalar, birçok fonksiyonda hizmet verdiler: Onlar Medicilerin kır saraylarıydı, onların yönetmiş olduğu topraklar üzerinde yayılmaktaydılar ve onların zenginliklerinin ve güçlerinin bir gösterisiydiler. Onlar ayrıca onların sahiplerinin dinlenme ve zevk alma tatil yerleriydi. Onlar ayrıca tarım aktivite merkezleriydi.

<span class="mw-page-title-main">İtalya Savaşları</span>

İtalya Savaşları (1494-1559), Orta Çağ'dan Yeni Çağ'a geçiş döneminde Avrupa ve Akdeniz coğrafyasının büyük güçlerini karşı karşıya getiren savaşlar dizisidir.

<span class="mw-page-title-main">Albizzi ailesi</span> 1199 yılında resmi kayıtlara geçen İtalya’nın soylu bir familyası

Albizzi ya da Albizi ailesi, 1199 yılında resmi kayıtlara geçen İtalya'nın soylu ailelerinden biridir. 13. ve 14. yüzyıllarda, aile Guelfolar'ın başı olarak Floransa Cumhuriyeti'nde önemli mevkiler elde etmiştir. Piero degli Albizzi, Guealfolar'ın şiddet yönetimi zamanından, sonucunda ölüme mahkûm edilmiş olduğu, tekstil çalışanlarının çıkardığı, 1378 yılında Haziran'dan Ağustos'un sonuna kadar devam eden ve Floransa'yı sarsan Ciompi Ayaklanmasına kadar büyük rol oynamıştır.

<span class="mw-page-title-main">VII. Clemens</span>

Papa VII. Clemens, asıl adı Giulio di Giuliano de Medici'dir. Floransa ve İtalya'nın en önemli ve güçlü ailelerinden biri olan Medici’lere mensuptur. 19 Kasım 1523'ten 25 Eylül 1534'e kadar papalık yapmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Grosseto</span> İtalyanın Toskana bölgesinde, Grosseto iline bağlı ilçe (komün)

Grosseto, merkezi İtalya'nın Toskana Bölgesinde Grosseto ili'nin merkezi olan 82.284 kişi nüfuslu bir kent ve yerel idaresi bakımdan bir komündür.

<span class="mw-page-title-main">Floransa Cumhuriyeti</span> İtalyan Şehir Cumhuriyeti

Floransa Cumhuriyeti, 1115 ile 1532 arasında bir cumhuriyet olarak hükûmet süren ve modern Toskana Bölgesi, İtalya'da konumlanmış Floransa merkezli bir şehir devletidir.

<span class="mw-page-title-main">XIII. Benedictus</span>

Papa XIII. Benedictus,, asıl adı Pietro Francesco Orsini ve keşiş adı Vicenzo Maria Orsini, 29 Mayıs 1724 – 21 Şubat 1730 döneminde papa. Asıl Orsini-Gravina sülalesinden olup asıl babasının en büyük erkek çocuğu olduğu için, çocuğu olmayan amcası Bracciano Dükü'nün düklük (prens) unvanı ve düklük gayri-menkul ve menkullerinin varisi idi. Orsini sülalesinden papa olanlardan üçüncüsüdür.

<span class="mw-page-title-main">Parma dükleri listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Parma ve Piacenza Dükleri listesi, İtalya'da bulunan tarihsel bir küçük bölgesel dükalık devleti olan Parma ve Piacenza Dükalığı'nın hükümdarları olan "Parma ve Piacenza Dükleri" listesidir. Parma ve Piacenza Dükalığı bir devlet olarak 1542-1802 döneminde ve sonra 1814-1860 döneminde uluslararası devletler arasında bulunmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Toskana Büyük Dükalığı</span>

Toskana Büyük Dükalığı 1569 - 1859 döneminde bazı aralıklarla Merkezi İtalya'da bulunan bir monarşi devletidir. Bu devlet 1569'da Floransa Dükalığı devletinin yerine kurulmuştur. Toskana Büyük Dükalığı'nın başkenti Floransa idi.

<span class="mw-page-title-main">IV. Pius</span>

Papa IV. Pius veya doğum adı ile Giovanni Angelo Medici, 25 Aralık 1559 - 9 Aralık 1565 döneminde Papalık yapmıştır. Papa IV. Paulus yerine Papa seçilmiş ve ölünce 223'üncü Katolik Kilisesi papası olarak papalık görevine Papa V. Pius seçilmiştir. Papalık döneminde ortaya çıkan en önemli gelişme Trento Konsili'nin sona erip kapatılmasıdır.

<span class="mw-page-title-main">I. Cosimo de Medici</span> Floransa Dükalığı

I. Cosimo, de Medici Hanedanının Floransa Dükalığıın II. Dükü ve Toskana Büyük Dükalığının ise I. Büyük düküdür.

<span class="mw-page-title-main">Alessandro de Medici</span> Floransa Dükalığı

Alessandro Floransa Dükalığı'nın I. Düküdür. De Medici Hanedanı üyesidir.

<span class="mw-page-title-main">Milano Dükalığı</span>

Milano Dükalığı İtalya'nın kuzeyinde yer alan Kutsal Roma İmparatorluğu'na bağlı devlet. Başkenti Milano olan devlet Gian Galeazzo Visconti tarafından 1395 yılında kurulmuştu. Dükalığın komşuları doğuda Venedik Cumhuriyeti, batıda Savoy Dükalığı, güneyde Ceneviz Cumhuriyeti ve kuzeyde ise İsviçre Kantonlarıydı. Resmi olarak kullanılan diller Lombardca ve İtalyancaydı.

<span class="mw-page-title-main">Ferrara Dukalığı</span>

Ferrara Dukalığı, günümüzde kuzey İtalya'nın bir eyaleti olan eski bir dukalıktı. Sınırları Po Nehri'nin güneyi ve Ferrara kenti de dahil olmak üzere yaklaşık 1.100 km2 lik bir alandan oluşuyordu. Dükalığın bir parçası olan bölge, 1146'dan 1597'ye kadar Este Hanedanı tarafından yönetildi.