İşletim sistemi ya da işletim dizgesi, bir bilgisayarın donanım kaynaklarını yöneten ve uygulama yazılımlarına hizmet sağlayan yazılımların bir bütünüdür. İşletim sistemleri, bilgisayarın donanımı ile uygulama yazılımları arasında bir köprü görevi görerek kullanıcıların sistemle etkileşim kurmasını sağlar. Öne çıkan örnekler arasında Microsoft Windows, macOS, GNU/Linux dağıtımları, Android ve iOS yer alır.
UNIX türevi işletim sistemleri çok işlemcili çok pahalı makinelerden tek işlemcili, basit ve çok ucuz ev bilgisayarlarına kadar pek çok cihaz üzerinde çalışabilen esnek ve sağlamlığı çok değişik koşullarda test edilmiş sistemlerdir. Fakat özellikle kararlı yapısı ve çok kullanıcılı-çok görevli yapısıyla çok işlemcili sunucularda adeta standart haline gelmiştir ve özellikle akademik dünyada iş istasyonları üzerinde çok yaygın bir kullanım alanı bulmuştur. UNIX, Interdata 7/32, VAX ve Motorola 68000 arasında hızla yayıldı.
DOS, bilgisayarlar için ufak ve basit bir işletim sistemi türü olup, ana görevi disket ve sabit disk gibi saklama ortamlarının yönetimidir.
Macintosh, kısaca Mac olarak bilinen ve adını McIntosh Amerikan 1949 ses firmasından alan patent sorunu yaşamamak için Macintosh olarak yazılan, kişisel bilgisayar üreten Apple Computer Inc.'in bir ürünüdür. Ürün yelpazesi 1984 yılında başlamış ve piyasada fare ve grafik arayüz kullanan ilk başarılı bilgisayar serilerinden biri olmuştur. Bu başarıdan dolayı, 1986 yılından itibaren şirketin Lisa, Apple II, Apple III gibi yelpazeleri sonlandırılıp tüm bilgisayarları Macintosh serisi altında toplanmıştır.
macOS, Macintosh işletim sistemi ailesinin son sürümüdür ve Apple tarafından Macintosh bilgisayarları için tasarlanmış bir işletim sistemidir.
Newton OS, Apple'ın Apple Newton isimli PDA'sı için geliştirdiği bir işletim sistemidir. Newton OS, Apple dışında Motorola, Sharp, Harris, Siemens ve Digital Ocean gibi başka firmalar tarafından da kullanılmıştır, PDA ve Subnotebook'larda kullanılan bu işletim sistemi 1998 yılı itibarıyla geliştirilmesi durdurulmuştur.
BeOS, ilk olarak Be Inc. tarafından 1990 yılında kişisel bilgisayar için geliştirilmiş UNIX türevi bir işletim sistemi'dir. BeOS, Be Incorporated firması tarafından 1991 yılında piyasaya sürülmüştür. Kendine ait bir dosya sistemine (BeFS) sahiptir. İlk başta Apple için AT&T Hobbit tabanlı donanım üzerinde çalışacak şekilde tasarlanmıştır ve sonra PowerPC tabanlı işlemciler üzerinde çalışacak şekilde modifiye edilmiştir. Daha sonra BeBox için özel olarak geliştirilen BeOS, sonra diğer bilgisayarları da desteklemeye başlamıştır. BeOS multimedya, iş ve yüksek performans için geliştirilmiş bir işletim sistemidir. BeOS'un arayüzü temiz ve derli toplu olarak geliştirildi. BeOS kolay API programlama için C++ dilinde yazılmıştır. Büyük ölçüde POSIX uyumluluğu vardır.
AmigaOS, Amiga kişisel bilgisayarının işletim sistemidir. Grafik arabirimi olan Workbench, CLI komut satırı arabirimi ile birlikte AmigaDOS ve çoğu Amiga modelinde ROM'da yer alan Kickstart'tan oluşur.
IBM PC DOS, IBM Personal Computer Operating Disc System 'in kısaltması, IBM PC ve ardılları/uyumlu sistemler için geliştirilmiş tarihi bir işletim sistemidir.
Akıllı telefon, cep telefonunun sağladığı klasik özelliklere, bilgisayar dünyasının bir ürünü olan PDA’lerin özelliklerinin de eklenmesiyle tasarlanan gelişmiş mobil iletişim cihazıdır. Akıllı telefonlarda mobil işletim sistemleri bulunur bu sayede birçok farklı amaç için daha aktif bir şekilde kullanılabilir ve neredeyse her iş için bir uygulama bulunabilir.
QNX, gömülü sistemler pazarına yönelik Unix benzeri, gerçek zamanlı işletim sistemidir.
Darwin, Mac OS'un temelini oluşturan, 2000 yılında Apple tarafından yayınlanan açık kaynak bir işletim sistemidir. Darwin, OS X, iOS, watchOS, iPadOS ve tvOS platformlarının tabanını oluşturur.
Unix benzeri işletim sistemi, resmi bir UNIX markası olmamasına karşın Unix sistemine benzer şekilde çalışan işletim sistemleridir. Unix benzeri bir yazılım, Unix komut ve kabuğuna benzer işlevlere sahiptir. Bu terimin kullanımı için bir standart yoktur ve bir yazılımın veya işletim sisteminin Unix benzeri olarak adlandırılıp adlandırılamayacağı üzerine farklı görüşler vardır.
Bu sayfa işletim sistemi listesidir. Bilgisayar işletim sistemleri teknolojisine, sahibine, lisansına, çalışma durumuna, kullanıma ve birçok diğer özelliklerine göre kategorilere ayrılır. Uygulamada birçok grup ortak olabilir.
Mac OS X 10.0 veya Mac OS X Cheetah Apple tarafından üretilmiş ve piyasaya çıkarılmış ilk nesil Mac OS X bilgisayar ve sunucu işletim sistemidir. Sürüme takma isim olarak kedigillerin bir türü olan Çita ismi verildi. 129 dolar fiyat ile 24 Mart 2001'de piyasaya sürüldü.
XNU, MacOS işletim sisteminde kullanılmak üzere Aralık 1996'dan beri Apple'da geliştirilen ve Darwin işletim sisteminin bir parçası olarak ücretsiz ve açık kaynaklı yazılım olarak piyasaya sürülen bilgisayar işletim sistemi çekirdeğidir. Ayrıca, iOS, tvOS ve watchOS işletim sistemlerinin çekirdeği olarak da kullanılır. XNU, "X Not Unix"'in bir kısaltmasıdır.
iPadOS Apple tarafından oluşturulan ve geliştirilen yeni bir mobil işletim sistemidir. WWDC 2019 etkinliğinde iOS 13 ile birlikte tanıtılmıştır. İşletim sisteminin iOS'tan farklı olarak geliştirilmesinin sebebi iPhone ve iPad arasındaki özellikleri farklılaştırmak içindir. 24 Eylül 2019 yılında iPadOS 13, 16 Eylül 2020 yılında iPadOS 14 sürümü, 21 Haziran 2021 yılında iPadOS 15 sürümü, 24 Ekim 2022 yılında iPadOS 16 sürümü, 17 Eylül 2023 yılında iPadOS 17 sürümü tanıtıltı.
iOS 13, iOS 12'nin ardından Apple tarafından geliştirilen iOS mobil işletim sisteminin 13. sürümüdür. Yeni sürüm, şirketin 3 Haziran 2019 tarihli Apple Worldwide Developers Conference etkinliğinde macOS Catalina, watchOS 6 ve tvOS 13 ile beraber duyuruldu. Etkinlik sonrası beta sürecinin ardından 19 Eylül 2019 tarihinde yayınlandı.
Macintosh işletim sistemleri, Apple tarafından geliştirilen işletim sistemleri ailesidir. 1984 yılından beri Macintosh serisi kişisel bilgisayarlarıyla kullanılmak üzere tasarlanmıştır.
Graphics Environment Manager (GEM) ("Grafik Ortamı Yöneticisi"), Digital Research tarafından geliştirilen bir pencereleme sistemidir. 1985 yılında Intel 8088 ve Motorola 68000 mikroişlemcilerinde DOS işletim sistemi ile kullanılmak üzere oluşturulmuştur.