Spor, önceden belirlenmiş kurallara göre bireysel veya takım halinde yapılan, genellikle rekabete dayalı yarışma ve kişisel eğlence veya mükemmelliğe ulaşmak için yapılan fiziksel veya zihinsel aktivite. Sporları kabaca homo sapiens türünün medeniyete ulaşmadan önce doğayla veya diğer canlılarla yaptığı fiziksel mücadelelerin günümüzdeki medeni karşılığı olarak da tanımlayabiliriz. Sporlar güç, kardiyovasküler dayanıklılık ve esneklik bazlı veya bunların heterojen birleşiminden oluşmuş kompleks aktiviteler olabilir. Güç bazlı sporlara fitness, powerlifting, halter; kardiyovasküler dayanıklılık bazlı sporlara yüzme, atletizm; esneklik bazlı sporlara jimnastik, pilates gibi örnekler verilebilir. Bu unsurların birleşiminden doğan sporlara futbol, basketbol, tekvando, judo gibi örnekler verilebilir. Çünkü spor kişilerin yaptıkları hareketlere ek olarak top, hayvan gibi birtakım objelerle yapılan hareketlerin tümünü kapsamaktadır. Bazı kesimlerce yalnızca zihinsel yeteneklere dayalı bazı masa oyunları da spor olarak kabul edilmektedir. Günümüzde, kendine has kuralları ve oynayış biçimi olan birçok spor dalı bulunmaktadır. Bilinen en eski spor dalı atletizmdir.
Nikotin (C10H14N2), patlıcangiller (Solanaceae) bitki familyasında bulunan güçlü bir uyarıcı ve alkaloid.
Sigara, kıyılmış tütünün kağıda sarılmasıyla üretilen, yakılıp dumanı çekilerek tüketilen bir nesnedir. Tütündeki psikotrop madde olan nikotin, sigarayı oldukça bağımlılık yapıcı kılar. Günümüzde çok yaygın olarak kullanılan bu ürünün, 18. yüzyılda Avrupa'ya İspanyol denizciler tarafından Amerika'dan getirildiği düşünülmektedir. Sigara, sigara tabakası veya sigara paketi içinde tutulur.
Dışsallık; bir ekonomik birimin kendi faydasını artırmak için aldığı kararın, aslında hiçbir organik bağı olmayan başka bir ekonomik birimin aldığı kararının sonuçlarını dolaylı ya da dolaysız etkilediği durumlarda ortaya çıkan bir kavramdır. Buna göre bir ekonomik birimin seçimleri, diğer birime fayda ya da zarar olarak etki edebilir. Dışsallıklar genelde pozitif dışsallıklar ve negatif dışsallıklar olarak iki grupta toplanır.
Kali Yuga, Hint Zaman Anlayışı'na göre maddi ve manevi yozlaşmanın doruğa çıktığı dördüncü zaman devresidir. Hindu metinlerinin çoğu yorumcusuna göre Kali Yuga Krişnanın ömrünün sona ermesinden itibaren başlayan –yaklaşık 5000 yıl önce MÖ 3102– ve 1200 yıl sürecek olan bu zaman döngüsü içinde Vişnunun son avatarı Kali, elinde kılıcı ve beyaz ata binmiş olarak ortaya çıkacak ve kötülüğü yok edecektir.
Tütün, Solanaceae familyasının Nicotiana cinsindeki birçok bitkinin adıdır. Başta Nicotiana tabacum ve Nicotiana rustica türleri olmak üzere, dünya genelinde bilinen 70'ten fazla tütün türü bulunmaktadır. Tütün endüstrisi birçok ülkelerin ekonomisinin esasıdır.
Yoksunluk sendromu, bir ilaca ya da maddeye olan fizyolojik adaptasyon demektir. İlacın ya da maddenin yokluğunda, şiddetli krizlere neden olabilir. Bir veya birkaç kimyasal maddeye bağlı gelişen tolerans sonucu vücuda yerleşir ve bu maddenin eksikliğinde yoksunluk sendromu ortaya çıkar. Alkol, sigara ve eroin yoksunluk sendromu tablosu en sık rastlanan madde bağımlılığı türleridir. Bağımlı gebelerin doğan bebeklerinde benzer bulgulara rastlanır. Eroin bağımlılarında, madde bırakıldığında ağır yoksunluk sendromu belirtileri izlenir. Kokain ve amfetamin gibi uyarıcıların bağımlılık yapmadığı görüşüne karşın, bu gruptaki toksik maddelerin kullanılış yöntemine göre eroin kadar güçlü bağımlılık yapabildiklerini gösteren örnekler vardır; örneğin, gebelik öncesi ve sonrası dönemlerde kokain kullanan annelerin bebeklerinde, memeden kesildikten sonra yoksunluk sendromuna özgü bulgular görülebilmektedir.
Madde bağımlılığı, uyutucu-uyarıcı-keyif verici psikotrop maddelere bağımlı olma durumudur. Bu maddeler, halk dilinde uyuşturucu olarak bilinirler ve bu maddeler merkezi sinir sistemini doğrudan etkileyen kimyasallardır. 4 ana grupta toplanırlar;
- Uyarıcı maddeler,
- Uyutucu/uyuşturucu maddeler,
- Halüsinojenler,
- Uçucular
- Tütün ürünleri
- Alkol içeren ürünler,
- Enerji içeceği
Uyuşturucu, kişisel zevk veya tıbbi amaçlı kullanılan psikoaktif maddelere verilen ortak isim.
Bağımlılık, zevke neden olan madde veya davranışların artan miktarlarda tekrarlanmasıyla oluşan biyopsikososyal bir bozukluktur. Bağımlılık kavramı, psikolojide ve politikada farklı tanımlanır. Tıptaki bağımlılık genellikle "toksik madde" olarak nitelendirilen kimyasal maddelerin istismarı için kullanılır.
Öfori, zevk veya heyecan ve yoğun refah ve mutluluk duygularının deneyimi veya etkisidir. Aerobik egzersiz, kahkaha, müzik dinlemek veya yapmak ve dans etmek gibi bazı doğal ödüller ve sosyal aktiviteler öfori durumuna neden olabilir. Öfori aynı zamanda mani gibi bazı nörolojik veya nöropsikiyatrik bozuklukların bir belirtisidir. Romantik aşk ve insan cinsel tepki döngüsünün bileşenleri de öforinin indüksiyonu ile ilişkilidir. Birçoğu bağımlılık yapan bazı ilaçlar, rekreasyonel kullanımlarını en azından kısmen motive eden öforiye neden olabilir.
Istırap, çeşitli felsefi ve dini sistemlere konu oluşturmuş, mistisizm, ezoterizm ve spiritüalizmde önem verilen ve ruhsal gelişimi sağlayıcı, öğretici niteliğiyle ele alınan bir kavramdır. Istırap konusunun işlendiği bu alanlarda, ıstırap, elin sobaya değmesi veya kesici bir aletle yaralanması gibi fiziksel bedenle ilgili maddi acılar anlamından ziyade, manevi acılara ilişkin bir kavram olarak ele alınır.
Relaps bir kişinin geçmişte yakalandığı bir rahatsızlıktan tekrar etkilenmesi durumunda kullanılan tıbbi bir terimdir. Bu rahatsızlık fiziksel ya da psikolojik bir durum olabilir. Depresyon, bipolar bozukluk, multipl skleroz, kanser ya da madde bağımlılığı bu tür durumlara örnek gösterilebilir.
Uyarıcı veya stimülan, genellikle merkezî sinir sistemine etki ederek farkındalığı, dikkati ve uyanıklığı artıran ilaçlar ya da maddelerdir. Genellikle etkinlikleri arttıkça yan etkileri de artar. En güçlü çeşitleri sıklıkla özel reçete ile verilen ya da yasa dışı ilaçlardır. Kahvede bulunan kafein ve sigarada bulunan nikotin dünyada en yaygın olarak kullanılan uyarıcılarıdır. En çok bilinen uyarıcılar arasında efedrin, amfetaminler, kokain, metilfenidat, metilendioksimetamfetamin ve modafinil yer alır.
Televizyon bağımlılığı, bir fiziksel bağımlılık olmamakla birlikte Öforik etkisi nedeniyle televizyon izlemenin kişinin yaşamında önemli bir yer tutmasını ifade eden bir rahatsızlıktır. Uyuşturucu madde, video oyunu, internet ve kumar bağımlılığına benzer bir seyir gösterir.
Rehabilitasyon veya Rehab şu anlamlara gelebilir:
- Rehabilitasyon hastanesi - bir hastane türü
- Psikiyatrik rehabilitasyon ya da psikososyal rehabilitasyon, psikiyatrik hastalık teşhisi almış kişilerin toplumsal yaşama kazandırılmasını ele alan bir psikiyatri branşı
- Uyuşturucu rehabilitasyonu, alkol, eroin, kokain gibi psikoaktif maddelere bağımlılık için yapılan tıbbi veya psikolojik tedavi sürecini anlatmak için kullanılan terim
- İtfaiye rehabilitasyonu, bir itfaiyecinin ateş altına acil tıbbi müdahalesinin itfaiyeciler tarafından sağlanması
- Arazi rehabilitasyonu, bazı süreçler sonrası hasar alan arazinin restorasyon süreci
- Mesleki terapi, insanlara "güncel iş becerileri" veya "iş için gerekli beceriler"i kazandırmayı amaçlayan terapi
- Nörokognitif rehabilitasyon, kognitif (bilişsel) veya motrisite hastalıklar için kullanılan bir rehabilitasyon metodolojisi
- Fizyoterapi, optimum nöromüsküloskeletal fonksiyonu edinme veya geri kazanmayı amaçlayan tedavi
- Fizik tedavi ve rehabilitasyon, fiziksel engelli kişilerin, mevcut kapasitelerini en üst düzeye çıkarmak, bağımlılıklarını azaltmak ve yaşam kalitelerini yükseltmek amacını taşıyan, bir tıp dalı.
- Siyasi rehabilitasyon, politikacı ve politik parti üyelerinin gözden düştükten sonra tekrar popülerliklerini kazanma süreci
- Rehabilitasyon mühendisliği, engelli kişilerin sorunlarını çözmek amacıyla teknolojik cihazların tasarımı, geliştirilmesi, adaptasyonu, testi, değerlendirilmesi, onaylanması ve dağıtımıyla ilgilenen mühendislik bilimleri
- Rehabilitasyon (nöropsikoloji), hastalık veya travma nedeniyle kaybolan veya azalmış nörolojik fonksiyonu iyileştirilmesini hedefleyen tedavi
- Rehabilitasyon (penoloji), kriminal davranışların rehabilitasyonu
- Felç rehabilitasyonu, felç sonrası iyilişme süreci
- Telerehabilitation, telekomünikasyon ağları ve internet üzerinden rehabilitasyon hizmetlerinin dağıtımını
- Mesleki rehabilitasyon, mesleki rehaberlik, mesleki eğitim ve seçici yerleşimi içeren sürekli ve koordine rehabilitasyonu süreci
- Yaban hayatı rehabilitasyonu, yaralı yaban hayvanlarının, yaban hayatına tekrar kazandırılmasını amaçlayan tedavisi
- Yaban Hayatını Araştırma ve Rehabilitasyon Derneği
- Türkiye İşitme Konuşma Rehabilitasyon Vakfı
- Pulmoner rehabilitasyon, akciğer rahatsızlığı olan kişilerde ilaç tedavisi yanı sıra uygulanan ve etkinliği kabul edilmiş multidisipliner bir rehabilitasyon programı
Rekreasyon; kişinin iş ve ihtiyaçlarından arta kalan zamanda gönüllü olarak yaptığı aktif veya pasif aktiviteler tümüdür. Yapay kurallar olmaksızın yapılan, fiziksel etkinliğe dayalı bir eğlencedir. Kazanç amacı gütmeden, devamlılık zorunluluğu olmadan, kişiyi tazeleyen ve çevresiyle etkileşimini sağlayan bir zaman geçirme yoludur. İş ve kişisel zamandan arta kalan serbest zamanı kapsar. Rekreasyon güncel etkinlikleri ve temelde insanın doğayla daha fazla etkileşim halinde olmasını gerektirir.
1955 Türkiye nüfus sayımı, 23 Ekim 1955 tarihinde, 66 il merkezi, 493 ilçe, 930 bucak ve 33.857 köyde yapılmıştır. Türkiye'nin nüfusunun 24.064.763 kişi olduğu belirlenmiştir. 1950 sayımına göre nüfus 3.117.575 kişi artmıştır, artış oranı %2,77'dir.
1945 Türkiye nüfus sayımı, 22 Ekim 1945 tarihinde, 63 il merkezi, 396 ilçe ve 34.063 köy ve beldede yapılmış nüfus sayımıdır. Türkiye'nin nüfusu 18.790.174 kişi olduğu belirlenmiştir. 1940 sayımına göre nüfus 969.224 kişi artmıştır, yıllık artış oranı %1,05'tir.
1950 Türkiye nüfus sayımı, 22 Ekim 1950 tarihinde, 63 il merkezi, 422 ilçe ve 34.252 köy ve beldede yapılmıştır. Türkiye'nin nüfusu 20.947.188 kişi olduğu belirlenmiştir. 1945 sayımına göre nüfus 2.157.014 kişi artmıştır, yıllık artış oranı %2,17'dir.