İçeriğe atla

Fiziğin altın çağı

Fiziğin altın çağı, fizik bilimlerindeki ilerlemeleri ve kozmoloji ve astronomideki şu anki ve önceki gelişmeleri kapsayan belirli dönemlerini tanımlamak için kullanılır. Her bir “altın çağ” teorik ve deneysel önemli gelişmeleri ortaya çıkarır. Mekaniğin Galileo (1564-1642) ve Newton (1642-1727) sayesindeki gelişimi “altın çağ” oluşturan zaman dilimlerine elle tutulur örnektir. Altın çağ olarak görülen diğer küçük önemli zaman dilimi ise 19. Yüzyılın diğer önemli isimlerinden olan Faraday, Maxwell sayesinde elektriğin birleşmesi, manyetizma ve optiktir.[1]

Teleskobun bulunması ve evrensel kütle çekiminin fark edilmesini de içeren, deney ve gözlemlerde önemli gelişmeler gök mekanik için tanıştırıldı. Mekaniği deneysel sonuçlara dayandırmak süreyi ölçen aletler ve mesafeyi ölçen araçlarla mümkün oldu. Elektromanyetizmadaki gelişmeler 19. yüzyıl fizikçilerini o kadar etkiledi ki, başka bir “altın çağ” kapandı, bu fizikçilerde daha fazla ilerleme göstermek için bir isteksizlik oluşturdu. Bu nedenle, “altın çağ” olarak adlandırılan, bir dönemin gelişimi fiziğin bir bilim olarak tamamlanması münasebetiyle ortaya çıkmıştır. Ancak bu algının yanlış olduğu ortaya çıkmıştır. Örneğin, Stephen Hawking, 1980'lerde teorik fiziğin 20 yıl içinde sona ereceğini tahmin etmişti. 2001 yılında, yaptığı tahminini yirmi yıl daha değiştirmiştir. Steven Weinberg 2050 yılında birleşmiş fiziği öngörmektedir. 2001 yılı kitabının yazarları Tadeusz Lulek, Barbara Lulek ve A. Wal ise kendilerini “fiziğin altın çağı”nın başlangıcında olarak görmektedirler.[1]

Paul Davies birçok yaşlı bilim adamı 20. Yüzyılın ilk 30 yılını fiziğin altınçağı olarak görebilirler ancak tarihçiler bunun yerine bu yılları “ Yeni Fiziğin” gün doğumu olarak göreceklerini söylemektedir.[2]

Fiziğin altın çağı 19. yüzyılda gerçekleşti.[3] Emilio Segrè'ya göre Alessandro Volta'dan sonra 18. Yüzyılda İtalya'da fizik bir sona gelmişti.[4] Otobiyografisinde yazdıklarına göre Enrico Fermi'ni fiziğin bir sona yaklaştığını 1933 yılında hissetmişti.[5] Fiziğin bir altınçağı, 19. Yüzyıl ortalarında enerjinin korunumu ilkesinin eş zamanlı keşfi ile başladı.[6][7] Fiziğin bir altın çağı 1925 ten 1927 ye kadar olan yıllardı.[8] Doğrusal olmayan fiziğin altın çağı Fermi-Pasta-Ulam problemi ve diğerlerini kapsayan 1950'den 1970'e kadar olan bir zaman dilimiydi.[9] 1930'un ortalarından 1950 yılının ortalarına kadar devam eden yirmi yılık süreyi kapsayan nükleer fiziğin altın çağını izledi.[10] Fiziğin bir başka altın çağı 1920'lerin sonunda başladı.[11]

Fizik kabinlerinin altın çağı ise, yeni fizik aletlerinin dersleri için icat eden John Keill, John Theophilus Desaguliers ve William Whiston gibi öğretim üyesi göstericilerin artması sayesinde 18. Yüzyıl idi.[12]

Ayrıca bakınız

  • Genel Göreliliğin Tarihi

Kaynakça

  1. ^ a b Lulek, Lulek & Wal 2001, ss. 13–23 (Chap.1)
  2. ^ Davies 1992, ss. ix
  3. ^ Van Name 1962, ss. 1
  4. ^ Amaldi 1998, ss. 168
  5. ^ Segrè 1993, ss. 86
  6. ^ Sandbothe 2001, ss. 21
  7. ^ Prigogine & Stengers 1984, ss. 111
  8. ^ Prigogine & Stengers 1984, ss. 220
  9. ^ Mitra 2009, ss. 112
  10. ^ Cook 2006, ss. 14
  11. ^ Wilhelm 2008, ss. 225
  12. ^ Brenni 2002, ss. 12

Araştırma kaynağı

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Optik</span> fizik biliminin bir alt dalı

Optik, ışık hareketlerini, özelliklerini, ışığın diğer maddelerle etkileşimini inceleyen; fiziğin ışığın ölçümünü ve sınıflandırması ile uğraşan bir alt dalı. Optik, genellikle gözle görülebilen ışık dalgalarının ve gözle görülemeyen morötesi ve kızılötesi ışık dalgalarının hareketini inceler. Çünkü ışık bir elektromanyetik dalgadır ve diğer elektromanyetik dalga türleri ile benzer özellikler gösterir.

<span class="mw-page-title-main">Mekanik</span> kuvvetlere veya yer değiştirmelere maruz kalan fiziksel cisimlerle ilgilenen bilim

Mekanik, fiziğin fiziksel nesnelerin hareketleriyle, özellikle kuvvet, madde ve hareket arasındaki ilişkilerle ilgili alanıdır. Nesnelere uygulanan kuvvetler yer değiştirmeler veya bir nesnenin çevresine göre konumunda değişikliklerle sonuçlanır. Fizik'in bu dalının kökenleri Antik Yunanistan'da Aristoteles ve Arşimet'in yazılarında bulunur.. Erken modern dönem sırasında, Galileo, Kepler ve Newton gibi bilim adamları şimdiki klasik mekaniğin temellerini attılar. Klasik mekanik, duran veya ışık hızından çok daha düşük hızlarla hareket eden cisimlerle ilgili klasik fizikin bir dalıdır. Kuantum aleminde olmayan cisimlerin hareketini ve üzerindeki kuvvetleri inceleyen bilim dalı olarak da tanımlanabilir. Alan bugün kuantum teorisi açısından daha az anlaşılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Genel görelilik</span> kütle-zaman ilişkisini tanımlayan teori

Genel görelilik teorisi, 1915'te Albert Einstein tarafından yayımlanan, kütleçekimin geometrik teorisidir ve modern fizikte kütle çekiminin güncel açıklamasıdır. Genel görelilik, özel göreliliği ve Newton'un evrensel çekim yasasını genelleştirerek, yerçekimin uzay ve zamanın veya dört boyutlu uzayzamanın geometrik bir özelliği olarak birleşik bir tanımını sağlar. Özellikle uzayzaman eğriliğine maruz kalmış maddenin ve radyasyonun, enerjisi ve momentumuyla doğrudan ilişkilidir. Bu ilişki, kısmi bir diferansiyel denklemler sistemi olan Einstein alan denklemleriyle belirlenir.

<span class="mw-page-title-main">Elektron</span> Temel elektrik yüküne sahip atomaltı parçacık

Elektron, eksi bir temel elektrik yüküne sahip bir atomaltı parçacıktır. Lepton parçacık ailesinin ilk nesline aittir ve bileşenleri ya da bilinen bir alt yapıları olmadığından genellikle temel parçacıklar olarak düşünülürler. Kütleleri, protonların yaklaşık olarak 1/1836'sı kadardır. Kuantum mekaniği özellikleri arasında, indirgenmiş Planck sabiti (ħ) biriminde ifade edilen, yarım tam sayı değerinde içsel bir açısal momentum (spin) vardır. Fermiyon olmasından ötürü, Pauli dışarlama ilkesi gereğince iki elektron aynı kuantum durumunda bulunamaz. Temel parçacıkların tamamı gibi hem parçacık hem dalga özelliklerini gösterir ve bu sayede diğer parçacıklarla çarpışabilir ya da kırınabilirler.

<span class="mw-page-title-main">Enrico Fermi</span> İtalyan-Amerikalı fizikçi (1901 – 1954)

Enrico Fermi, dünyanın ilk nükleer reaktörü olan Chicago Pile-1'i inşa eden ve Manhattan Projesi'nin bir üyesi olarak tanınan, İtalyan ve daha sonra Amerikan vatandaşlığına kabul edilen bir fizikçiydi. Kendisine "atom çağının mimarı" ve "atom bombasının mimarı" adı verilmiştir. Hem teorik fizikte hem de deneysel fizikte üstün olan çok az fizikçiden biriydi. Fermi, nötron bombardımanı yoluyla indüklenmiş radyoaktivite üzerine yaptığı çalışmalar ve uranyum ötesi elementlerin keşfi nedeniyle 1938 Nobel Fizik Ödülü'ne layık görüldü. Fermi, meslektaşlarıyla birlikte nükleer enerjinin kullanımına ilişkin, tamamı ABD hükûmeti tarafından devralınan birçok patent başvurusunda bulundu. İstatistik mekaniğinin, kuantum teorisinin, nükleer ve parçacık fiziğinin gelişimine önemli katkılarda bulundu. Parlak bir öğrenciydi, henüz 21 yaşındayken Pisa Üniversitesi'nden fizik doktoru unvanını aldı.

<span class="mw-page-title-main">Biyofizik</span> Fiziksel bilimlerdeki yöntemleri kullanarak biyolojik sistemlerin incelenmesi

Biyofizik, biyolojik olayları incelemek için fizikte geleneksel olarak kullanılan yaklaşım ve yöntemleri uygulayan disiplinler arası bir bilimdir. Biyofizik, moleküler seviyeden organizma ve popülasyon seviyesine kadar tüm biyolojik organizasyon ölçeklerini kapsar. Biyofiziksel araştırmalar biyokimya, moleküler biyoloji, fizikokimya, fizyoloji, nanoteknoloji, biyomühendislik, hesaplamalı biyoloji, biyomekanik, gelişim biyolojisi ve sistem biyolojisi ile önemli ölçüde örtüşmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Stephen Hawking</span> İngiliz fizikçi, kozmolog ve yazar (1942–2018)

Stephen William Hawking, İngiliz fizikçi, kozmolog, astronom, teorisyen ve yazar.

<span class="mw-page-title-main">Teknesyum</span> simgesi Tc ve atom numarası 43, atom ağırlığı yaklaşık 98 olan, sunî olarak elde edilen radyoaktif element

Teknesyum, simgesi Tc ve atom numarası 43, atom ağırlığı yaklaşık 98 olan, sunî olarak elde edilen radyoaktif element. Nükleer tıpta kullanılır.

<span class="mw-page-title-main">Doğa bilimleri</span> doğal dünyayı inceleyen bilim dalları

Doğa bilimleri, gözlem ve deneylerden elde edilen ampirik kanıtlara dayalı olarak doğal olayların tanımlanması, anlaşılması ve tahmin edilmesiyle ilgilenen bilim dallarından biridir. Akran değerlendirmesi ve bulguların tekrarlanabilirliği gibi mekanizmalar, bilimsel ilerlemelerin geçerliliğini sağlamaya çalışmak için kullanılır.

<span class="mw-page-title-main">Teorik fizik</span> fizik biliminin bir branşı

Teorik fizik, fiziğin matematiksel modellemeler ve fiziksel nesnelerin soyutlandırılmaları çalışmaları ve doğa olaylarını açıklayan, gerçekselleştiren ve tahmin yürüten fizik dalıdır. Bu deneysel fiziğin zıttıdır ki deneysel fizik araçlarla bu olayları soruşturur.

<span class="mw-page-title-main">Walther Bothe</span> Alman nükleer fizikçi, Nobel Ödülünü Max Born ile paylaştı

Walther Wilhelm Georg Bothe, 1954'te Max Born ile Nobel Fizik Ödülü'nü paylaşan bir Alman nükleer fizikçiydi.

<span class="mw-page-title-main">Cilalı Taş Devri</span> tarihöncesi bir devir

Cilalı Taş Devri veya bilimsel adıyla Neolitik Çağ, tarih öncesi çağlardan biridir. Neolitik Çağ veya Yeni Taş Devri Taş Devri'nin Avrupa, Asya ve Afrika'daki son bölümü olan arkeolojik bir dönemdir. Neolitik çağ, dünyanın çeşitli yerlerinde bağımsız olarak ortaya çıkmış gibi görünen geniş kapsamlı gelişmelerden oluşan Neolitik Devrimi gördü. Bu "Neolitik paket" çiftçiliğin başlayışını, hayvanların evcilleştirilmesini ve avcı-toplayıcı yaşam tarzından yerleşik tarza geçişi içeriyordu.

Yeni Çağ veya Erken Modern Çağ, Avrupa tarihinde Orta Çağ'ın sonu ile Yakın Çağ ve Sanayi Devrimi arasındaki dönemdir. Bu bağlamda Erken Modern Dönem, 15. yüzyılın ikinci yarısından 18. yüzyılın ikinci yarısına kadar geçen yaklaşık üç asırlık dönemi kapsar. Çağın başlangıcı farklı tarih olaylarına bağlanmıştır. Yeni Çağ, 1453 senesinde Fatih Sultan Mehmed liderliğindeki Osmanlı İmparatorluğu'nun Doğu Roma İmparatorluğu'nun başkenti Konstantinopolis'in fethi ile başlamıştır. Avrupa'da Rönesans'ın başlaması veya coğrafi keşifler dönemi de çağın başlangıç noktalarından kabul edilmektedir. Çağ, sınıf ayrılılıkları sebebiyle patlak veren ve daha sonra bütün Avrupa ile dünya ülkelerinin tarihini değiştiren Fransız İhtilali ile bitmiştir.

<span class="mw-page-title-main">İnsanlık tarihi</span> İnsanlığın kayıtlı ve detaylı tarihi

İnsanlık tarihi, insanlığın geçmişinin tasviridir. Arkeoloji, antropoloji, genetik, dilbilim, epigrafi, filoloji, paleografi ve diğer disiplinler ile yazının icadından bu yana kayıtlı tarih, ikincil kaynaklar ve araştırmalar yoluyla incelenir.

<span class="mw-page-title-main">Jim Al-Khalili</span> Irak doğumlu Britanyalı teorik fizikçi ve yazar

Jim Al-Khalili OBE, Irak doğumlu Britanyalı teorik fizikçi ve yazar. Surrey Üniversitesi'nde teorik fizik profesörü. BBC adına birkaç bilim programı sunmuş ve Britanya medyasında sıkça bilim yorumculuğu görevini üstlenmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Emilio Segrè</span> İtalyan fizikçi (1905 – 1989)

Emilio Gino Segrè, İtalyan fizikçidir.

Orta Çağ İslam dünyasında fizik, İslam'ın Altın Çağı, Antik Yunan yeniliklerine ek olarak doğa bilimlerinde birçok gelişmeler görüldü. Bu zaman aralığında İslam Teolojisi bilgiye ulaşmaya çalışan düşünürleri cesaretlendirirken, bilim etkisinin ya da gücünün dini inanç adına herhangi bir çelişkinin ya da sakıncanın olmadığı yargısına sahipti. Bu dönemde sayabileceğimiz düşünürler arasında Farabi, Kindî, İbn-i Sina, İbn-i Heysem ve İbn Bacce yer alır. Bu düşünürlerin önemli çalışmaları Orta Çağ Döneminin bilimsel kaynaklarıydı ve Lingua franca olarak kabul edilen Arapça esas alınarak yazılmıştı.

<span class="mw-page-title-main">David Thouless</span> İngiliz fizikçi (1934 – 2019)

David J. Thouless tam adı ile David James Thouless, Britanyalı fizikçi ve bilim insanı.

<span class="mw-page-title-main">Harold Jeffreys</span> İngiliz matematikçi, istatistikçi, jeofizikçi ve gökbilimci (1891 – 1989)

Sir Harold Jeffreys, İngiliz matematikçi, istatistikçi, jeofizikçi ve gökbilimcidir. İngiltere Kraliyet Akademisi'nin bir üyesidir.

<span class="mw-page-title-main">Nikolay Basov</span>

Nikolay Gennadiyevich Basov, Sovyet fizikçi ve eğitmendir. Lazer ve maser'in gelişmesini sağlayan kuantum optiği alanındaki temel çalışmalarından dolayı, Basov 1964 yılında Nobel Fizik Ödülünü Alexander Prokhorov ve Charles Hard Townes ile paylaştı.