İçeriğe atla

Fitz James O'Brien

Fitz James O'Brien
William Winter'ın çizdiği portresi
DoğumMichael O'Brien
25 Ekim 1826(1826-10-25)
Cork, İrlanda
Ölüm06 Nisan 1862 (35 yaşında)
Cumberland, Maryland, ABD
MeslekYazar, şair
Vatandaşlıkİrlandalı - Amerikalı
TürBilimkurgu, gotik kurgu
Etkin yılları1850'ler

İmza

Fitz James O'Brien (ismi Fitz-James olarak da geçer; 25 Ekim 1826 - 6 Nisan 1862) İrlandalı-Amerikan yazar, şair ve Amerikan İç Savaşı döneminde asker. O'Brien bilimkurgu türünün ilk yazarları arasında gösterilir.[1]

Yaşamı ve kariyeri

İlk yılları

O'Brien İrlanda'nın Cork kentinde Michael O'Brien adıyla dünyaya geldi. Henüz çok küçükken ailesiyle birlikte Limerick'e taşındı. Bir süre Dublin Üniversitesi'ne devam etti, muhtemelen bir dönem İngiliz ordusuna katıldı. Sonrasında Londra'ya gitti ve 1851 dünya fuarının tanıtımı için çıkarılan bir dergide editörlük yaptı. 1852 civarında ABD'ye göç etti ve adını "Fitz James" olarak değiştirerek sadece edebiyatla ilgilenmeye başladı.

Yazarlığı

Üniversite yıllarında şiirle ilgilenmeye başlayan O'Brien'ın Loch Ine ve Irish Castles başlıklı şiirleri 1856 tarihli The Ballads of Ireland kitabında yer aldı. Amerika'da ilk yazıları John Brougham'ın editörlüğünü yapmakta olduğu Lantern'de yer aldı. Daha sonra Home Journal, The New York Times ve American Whig Review'da yazıları yayımlandı. İlk önemli edebî başarısını Harper's Magazine ile yakaladı ve Şubat 1853'te yayımlanan The Two Skulls ile başlamak üzere bu dergide toplam altmış şiir ve düzyazısı yer aldı. New York Saturday Press, Putnam's Magazine, Vanity Fair gibi dergilerde de yazıları çıktı. Önemli öykülerinden "The Diamond Lens" 1858'de, "The Wonder Smith" ise 1859'da Atlantic Monthly'de yayımlandı.

O'Brien'ın en ünlü öykülerinden biri olan "The Diamond Lens", icat ettiği güçlü bir mikroskop yardımıyla bir su damlası içindeki çok güzel bir kadını keşfeden bir bilimadamı hakkındaydı. Robot isyanı temasının öncüllerinden olan "The Wonder Smith" ise kötü ruhlar tarafından ele geçirilip sahiplerine karşı gelen oyuncaklar hakkındaydı. 1858 tarihli "From Hand to Mouth", Sam Moskowitz'e göre "Alice Harikalar Diyarında'dan önceki döneme ait en dikkat çekici gerçeküstü örnekti". 1859 tarihli "What Was It? A Mystery" ise edebiyatta görünmezlik temalı ilk örneklerdendi. Yazarın eserlerini beğenenler arasında H.P. Lovecraft da bulunuyordu.[2]

O'Brien oyun yazarı olarak da çalışıyordu. James William Wallack için yazdığı A Gentleman from Ireland uzun yıllar boyunca sahnelendi.[3] Başka tiyatro kumpanyaları için de çeşitli oyunlar yazdı ya da uyarladı.

Askerliği ve ölümü

1861'de Amerikan İç Savaşı'nın başlamasıyla O'Brien, cepheye gönderilme isteğiyle New York National Guard'ın yedinci alayına katıldı. Altı hafta boyunca Washington, DC yakınlarındaki Camp Cameron'da kaldıktan sonra General Frederick W. Lander'ın emrine girdi. 26 Şubat 1862'de girdiği çatışmada yaralandı, uzun süre hastanede kaldıktan sonra Nisan ayında Cumberland, Maryland'de tetanozdan öldü.[4]

Arkadaşı William Winter, O'Brien'ın eserlerinden oluşan ve onu tanıyanların anılarına da yer veren The Poems and Stories of Fitz James O'Brien başlıklı kitabı 1881'de Boston'da yayımladı.[5]

Bibliyografi

Önemli kısa öyküler

  • "The Diamond Lens" (1858)
  • "From Hand to Mouth" (1858)
  • "The Wondersmith" (1859)
  • "What Was It? A Mystery" (1859)
  • "How I Overcame My Gravity" (1864)

Toplu eserler

  • The Poems and Stories of Fitz James O'Brien (1881)
  • Collected Stories (şömizde Collected Stories And Tales) - Editör ve giriş yazısı: Edward J. O'Brien (Albert & Charles Boni, New York 1925)

Kaynakça

  • Maddede Appleton's Cyclopedia of American Biography'den (1887-1889) alınmış metinler yer almaktadır.
  1. ^ D. J. McRenyolds, "The Short Fiction of Fitz-James O'Brien", Frank N. Magill editörlüğündeki Survey of Science Fiction Literature içinde, cilt 4. Englewood Cliffs, NJ: Salem Press, 1979. 0-89356-194-0 (sayfa 1944-1947).
  2. ^ Corstorphine, Kevin (2015). "Fitz-James O'Brien: The Seen and the Unseen". The Green Book: Writings on Irish, Gothic, Supernatural and Fantastic Literature, 5. Swan River Press. s. 10 – JSTOR vasıtasıyla. 
  3. ^ New International Encyclopedia
  4. ^ Appletons' annual cyclopaedia and register of important events of the year: 1862. New York: D. Appleton & Company. 1863. s. 664. 
  5. ^ Winter, William (1881). The poems and stories of Fitz-James O'Brien. Boston: James R Osgood. Erişim tarihi: 27 Haziran 2016. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Sylvia Plath</span> Amerikalı yazar (1932 – 1963)

Sylvia Plath, Amerikalı şair ve yazar. Plath'ın başlıca eserleri şiirleri, özellikle de geride bıraktığı şiir kitabı Ariel ve tek romanı Sırça Fanus’tur. Plath ayrıca kısa öyküler ve çocuk kitapları da yazmıştır.

<span class="mw-page-title-main">William Butler Yeats</span> Irdandalı şair, oyun yazar

William Butler Yeats, İrlandalı şair ve oyun yazarıdır. İrlanda'da yetişen en önemli lirik şairlerden biri olmanın yanı sıra, 20. yüzyıl edebiyatının esas figürlerinden biridir. İrlanda edebiyatının rönesans sürecinin öncüsü sayılmaktadır. Abbey Tiyatrosu'nun kurucularından biri olan Yeats, 1923 yılında Nobel Edebiyat Ödülü'ne layık görülmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Henry Wadsworth Longfellow</span>

Henry Wadsworth Longfellow, Amerikalı şair. Maine'de doğmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Margaret Atwood</span> 1939 doğumlu Kanadalı yazar

Margaret Eleanor Atwood, Kanadalı feminist yazar, şair, eleştirmen ve denemeci.

<span class="mw-page-title-main">Hans Magnus Enzensberger</span>

Hans Magnus Enzensberger, Alman yazar, şair, çevirmen ve editördür. Yazılarını, bir zamanlar yaşadığı Münih'ten Andreas Thalmayr müstear adı ile yazmaktaydı.

Paul Bowles, Amerikalı yazar, besteci ve gezgin. En ünlü romanı, Çölde Çay adıyla filme de uyarlanan The Sheltering Sky 'dür. Bernardo Bertolucci'nin yönettiği 1990 yapımı filmde John Malkovich ve Debra Winger oynamıştır. Time dergisi tarafından 1923'ten beri İngilizcede yazılmış en iyi 100 kitap arasında gösterilen Esirgeyen Gökyüzü insan ruhunun ıssızlığını ve yalnızlığını sorgular. Romanın, yazarın iyi bildiği Sahra Çölü'nde geçmesi de bu sorgulamayı simgeselleştirir. Bowles 89 yıllık yaşamının 53 yılını Fas'ta geçirmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Edna O'Brien</span>

Edna O'Brien, İrlandalı romancı ve kısa öykü yazarı. Yapıtları çoğunlukla kadınların duygu dünyaları ve erkekler ve bütün olarak toplumla ilgili problemleri etrafında geçer.

<span class="mw-page-title-main">William Carlos Williams</span> Amerikalı şair (1883 – 1963)

William Carlos Williams, modernizm ve imgecilik akımlarına dahil edilen Amerikalı şair. Ayrıca pediyatristtir. Tıp alanında çalışıyor olması, kesinlikle şiirinin ana konusunu da etkiledi. Biyografi yazarı Linda Wagner-Martin'e göre Williams, "yazar olmak için, pediyatrist olmak için çalıştığından daha fazla çalıştı." Williams yaşamı boyunca şair olarak da doktor olarak da başarılı oldu.

<span class="mw-page-title-main">Dylan Thomas</span>

Dylan Marlais Thomas Galli şair. Modernizm ve Romantizm akımlarından etkilenmiş olan şair, 20. yüzyılın en etkili şairlerindendir.

Denis Devlin, Samuel Beckett ve Brian Coffey ile birlikte 1920'lerin sonlarında ortaya çıkan İrlandalı modernist şairlerden biridir. Ayrıca, diplomat olarak da çalıştı.

<span class="mw-page-title-main">C. K. Williams</span> Amerikalı şair ve eleştirmen

Charles Kenneth Williams Amerikalı şair.

<span class="mw-page-title-main">Matthew Arnold</span> İngiliz şair, kültür eleştirmeni

Matthew Arnold, İngiliz şair ve kültür eleştirmeni.

<span class="mw-page-title-main">W. H. Auden</span> İngiliz-Amerikalı şair (1907 – 1973)

Wystan Hugh Auden, adının çok kere eserlerinde imza adı olarak kullandığı biçimiyle W. H. Auden, Birleşik Krallık doğumlu ve sonradan ABD vatandaşı olan bir şair ve edebiyat kritiği. 20. yüzyıl İngilizce edebiyatı üzerinde çok büyük etkisi olan ve önemli sayılan bir yazardır. Hayatının ilk yarısını Birleşik Krallık'ta geçirmiş, 1939'da Amerika Birleşik Devletleri'ne göç edip orada yaşamış ve 1946'da Amerikan vatandaşlığına geçmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Nathaniel Parker Willis</span>

Nathaniel Parker Willis ya da kısaca N. P. Willis, yazar, şair ve Edgar Allan Poe ve Henry Wadsworth Longfellow gibi çok sayıda kayda değer Amerikalı yazarla çalışmış editör. Döneminin en çok kazanan dergi yazarı haline geldi. Bir süre, eski köle ve geleceğin yazarı Harriet Jacobs'ın işvereniydi. Erkek kardeşi besteci Richard Storrs Willis, kız kardeşi ise, Fanny Fern takma adıyla yazan bir yazardı.

The Best American Short Stories, Houghton Mifflin Harcourt yayınevi tarafından her yıl yayımlanan hikâye seçkisidir. 1915'ten beri basılan bu seçki ABD'de bir önceki sene yayımlanmış en iyi öyküleri bir araya getirmeyi hedefler.

Gordon Jay Lish, Raymond Carver, Barry Hannah, Amy Hempel ve Richard Ford gibi birçok yazara editörlük yapmış Amerikalı romancı, öykü yazarı, gazeteci ve editör.

<span class="mw-page-title-main">Conrad Aiken</span> Amerikalı romancı ve şair (1889 – 1973)

Conrad Aiken, Amerikalı şair, öykü yazarı, romancı ve eleştirmendir.

Raymond Clevie Carver Jr. Amerikalı kısa öykü yazarı ve şair. Amerikan edebiyatının en önemli yazarları arasında sayılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Sylvia Townsend Warner</span> İngiliz lezbiyen şair ve yazar

Sylvia Nora Townsend Warner, Lolly Willowes, The Corner That Held Them ve Kingdoms of Elfin gibi eserleriyle tanınan İngiliz romancı, şair ve müzikologdur.

Stanley Moss, Amerikalı şair, yayıncı ve sanat koleksiyoneri.