İçeriğe atla

Fitts kanunu

Fitts's law: draft of target size W and distance to target D
Fitts yasası: W hedef boyutunun taslağı ve hedef D'ye uzaklık

Fitts kanunu (genellikle Fitt yasası olarak anılır), esas olarak insan-bilgisayar etkileşimi ve ergonomide kullanılan insan hareketinin öngörücü bir modelidir. Bu bilimsel yasa, bir hedef alana hızla hareket etmek için gereken sürenin, hedefe olan uzaklık ile hedefin büyüklüğü arasındaki oranın bir fonksiyonu olduğunu öngörür.[1] Paul Fitts tarafından ortaya atılmıştır. Fitts yasası, bir nesneye el veya parmakla fiziksel olarak dokunarak veya bir işaretleme cihazı kullanarak; bilgisayar monitöründeki nesneyi işaret ederek, işaret etme eylemini modellemek için kullanılır. Hedef nesnenin boyutuna ve uzaklığına bağlı olan bir şeye işaret etmek için geçen süreyi hesaplar. Fare kullanma ve diğer giriş araçlarıyla ekranda herhangi bir yere tıklama süresini gösterir. Tasarımcılar tarafından hedefteki butonların, örneğin kaydet butonu gibi önemli butonların daha büyük ve yakın düzenlenmesi ile uygulama alanı bulmaktadır.

Fitts yasasının çeşitli koşullar altında geçerli olduğu gösterilmiştir. Birçok farklı uzuv (eller, ayaklar,[2] alt dudak,[3] başa takılan nişangahlar[4]), manipulanda (giriş cihazları),[5] fiziksel ortamlar (su altı[6] dahil) ve farklı kullanıcı popülasyonları ile (genç, yaşlı,[7] özel eğitim ihtiyacı olanlar[8] ve ilaç verilmiş katılımcılar[9] gibi) denenmiştir.

Ayrıca bakınız

  • Accot-Zhai idare hukuku
  • Hick yasası
  • İşaretle ve tıkla
  • Çapraz tabanlı arayüz

Kaynakça

  1. ^ Fitts (June 1954). "The information capacity of the human motor system in controlling the amplitude of movement". Journal of Experimental Psychology. 47 (6): 381-391. doi:10.1037/h0055392. PMID 13174710. 
  2. ^ Hoffmann (1991). "A comparison of hand and foot movement times". Ergonomics. 34 (4): 397-406. doi:10.1080/00140139108967324. PMID 1860460. 
  3. ^ Jose (2015). "Human–computer interface controlled by the lip". IEEE Journal of Biomedical and Health Informatics. 19 (1): 302-308. doi:10.1109/JBHI.2014.2305103. PMID 25561451. 
  4. ^ So (2000). "Effects of target movement direction cue on head-tracking performance". Ergonomics. 43 (3): 360-376. doi:10.1080/001401300184468. PMID 10755659. 
  5. ^ A comparison of input devices in elemental pointing and dragging tasks. Proceedings of the ACM CHI 1991 Conference on Human Factors in Computing Systems. 1991. ss. 161-166. doi:10.1145/108844.108868. ISBN 978-0897913836. 23 Kasım 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Mayıs 2021. 
  6. ^ Kerr (1973). "Movement time in an underwater environment". Journal of Motor Behavior. 5 (3): 175-178. doi:10.1080/00222895.1973.10734962. PMID 23961747. 
  7. ^ Brogmus (1991). "Effects of age and sex on speed and accuracy of hand movements: And the refinements they suggest for Fitts's law". Proceedings of the Human Factors Society Annual Meeting. 35 (3): 208-212. doi:10.1177/154193129103500311. 
  8. ^ Smits-Engelsman (2003). "Fine motor deficiencies in children with developmental coordination disorder and learning disabilities: An underlying open-loop control deficit". Human Movement Science. 22 (4–5): 495-513. doi:10.1016/j.humov.2003.09.006. PMID 14624830. 
  9. ^ Kvålseth (1977). "Effects of marijuana on human reaction time and motor control". Perceptual and Motor Skills. 45 (3): 935-939. doi:10.2466/pms.1977.45.3.935. PMID 600655. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Parkinson hastalığı</span> beynin alt kısımlarındaki gri cevher çekirdeklerinin bozukluğuna bağlı bir sinir sistemi hastalığıdır

Parkinson hastalığı (PH) veya kısaca Parkinson, başlıca merkezî sinir sisteminin etkilendiği, uzun süreli bir nörodejeneratif hastalıktır ve hem motor hem de motor olmayan sistemleri etkiler. Semptomlar genellikle yavaş yavaş ortaya çıkar ve hastalık ilerledikçe motor olmayan semptomlar daha yaygın hale gelir.

Özgür irade veya erkin irade, kişinin eylemlerini, arzu, niyet ve amaçlarına göre kontrol altında tutabilme ve belirleme gücüdür. Kişinin belli eylem ya da eylemleri gerçekleştirmede ser­gilediği kararlılık; belli bir durum karşısın­da, gerçekleştirilecek olan eylemi, herhangi bir dış zorlama ya da zorunluluk olmaksı­zın, kararlaştırma ve uygulama gücü; eyle­me neden olan eylemi başlatabilen yetidir. İnsanın liberteryen mânâda bir erkin iradeye sahip olup olmadığı hâlen bir tartışma konusudur.

<span class="mw-page-title-main">Dikeyhız</span> nesne hızının, nesne ile nokta arasındaki yarıçapı birleştiren yöne işaret eden bileşeni

Dikey hız, bir hedefin bir gözlemciye göre iki nokta arasındaki vektörel yer değiştirme miktarının değişim hızıdır. Hedef-gözlemci izafi hızının, iki noktayı birleştiren izafi yön veya görüş çizgisi üzerindeki vektörel izdüşümü olarak tanımlanır. Daha basitçe, bir hedefin bir gözlemciye göre, görüş çizgisi boyunca yaklaşma veya uzaklaşma hızıdır.

<span class="mw-page-title-main">Cinsel yönelim</span> kalıcı cinsel çekim modeli

Cinsel yönelim kişilerin karşı cinsiyete, hemcins veya cinsiyete veya birden fazla cinsiyete karşı romantik veya Cinsel çekim hissetmeye yönlendiren kalıcı kişisel bir niteliktir. Bu çekimler genellikle karşıcinsellik (heteroseksüellik), eşcinsellik (homoseksüellik), biseksüellik, altında toplanır; bununla beraber aseksüellik de bazen dördüncü kategori olarak tanımlanır. Bu kategoriler cinsel kimliklerin daha ayrıntılı dünyasını yönleridir. Örneğin, insanlar panseksüel veya poliseksüel, veya hiçbirinden olmak gibi diğer etiketleri de kullanabilir. Amerikan Psikologlar Derneği'ne göre, cinsel yönelim "aynı zamanda bir kişinin bu çekimlere dayanan, davranışlarla ilişkili kimlik hissi ve bu çekimleri paylaşan diğer kişilerden oluşan topluluğa olan üyeliğini de tanımlar".

<span class="mw-page-title-main">Temporal lob</span> İnsanların beyninde bulunan dört lobdan biri

Temporal lob, memelilerin beynindeki serebral korteksin dört ana lobundan biridir. Temporal lob, memeli beyninin her iki serebral hemisferindeki lateral fissürün altındadır.

<span class="mw-page-title-main">Nöroloji ve cinsel yönelim</span>

Cinsel yönelim, bir bireyin, cinsellikle ilgili davranışlarını, düşüncelerini ve/veya duygularını kapsayan kişisel veya toplumsal kimliğini ifade eder. İnsanların cinsel yöneliminin gelişiminin nasıl olduğu ve mekanizmaları belirsizliğini sürdürmektedir. Bu konuda ortaya atılan birçok teori kurgusal ve tartışmalıdır. Ama nöroloji bilimindeki gelişmeler sonucu cinsel yönelimle bağlantılı karakteristikler açıklanabilmektedir. Araştırmalar insanların cinsel yönelimiyle ilgili yapısal sinirler bağlantılar, fonksiyonel ve/veya bilişsel ilişkiler keşfetmiş ve gelişimsel teoriler ortaya atmıştır.

Dilinin ucunda fenomeni bilinen bir kelimenin bellekten geri çağırmadaki hata nedeniyle hatırlanamaması, bellekten kısmi geri çağırma ile birlikte her an hatırlanabileceği hissine kapılmaktır. Fenomenin ismi bu gibi durumlarda sıklıkla söylenen "Dilimin ucunda." sözünden gelmektedir. Hemen hemen evrensel bir durum olarak çok iyi bilinen bir kelimenin ya da ismin hatırlanmasında zorluk şeklinde bir bellek çağırma durumu olarak ifade edilir. Dilinin ucunda fenomeni sözcüksel erişimin aşama aşama gerçekleştiğini ortaya koymaktadır.

Nootropikler veya nootropik ilaçlar, sağlıklı bireylerde dikkat, hafıza, yaratıcılık ve motivasyon gibi zihinsel fonksiyonları artırmaya yönelik kullanılan çeşitli ilaç ve gıda takviyelerine verilen ortak ad. 2018 yılı itibarıyla bu gruba giren pek çok madde hala araştırma aşamasında olup etkileri tam olarak belirlenmemiştir.

<span class="mw-page-title-main">Laili Mağarası</span>

Laili, Doğu Timor'un, Manatuto Belediyesi'ndeki, Laleia kasabası yakınlarında bulunan bir kireç taşı mağaradır. Laili'deki arkeolojik bulgular mağaranın günümüzden 44.600 yıl önce modern insanlar tarafından kullanıldığına dair kanıtlar sunar ve bu buluntular onu Wallacea'da bilinen en eski yerleşim yeri haline getirir.

Cinsiyet kimliği, kişinin kendi cinsiyetine ilişkin kişisel duygusudur. Cinsiyet kimliği, bir kişinin atanmış cinsiyetiyle ilişkili olabilir veya ondan farklı olabilir. Çoğu bireyde, cinsiyetin çeşitli biyolojik belirleyicileri, bireyin cinsiyet kimliğiyle uyumludur ve tutarlıdır. Cinsiyet ifadesi tipik olarak bir kişinin cinsiyet kimliğini yansıtır, ancak bu her zaman böyle değildir. Bir kişi, belirli bir toplumsal cinsiyet rolüyle tutarlı davranışlar, tutumlar ve görünümler ifade etse de, bu tür ifadeler mutlaka cinsiyet kimliklerini yansıtmayabilir. Cinsiyet kimliği terimi, 1964 yılında psikiyatri profesörü Robert J. Stoller tarafından icat edildi ve psikolog John Money tarafından popüler hale getirildi.

<span class="mw-page-title-main">Spinal müsküler atrofi</span> nadir görülen konjenital nöromüsküler bozukluk

Spinal müsküler atrofi (SMA), motor nöronların kaybı ve ilerleyici kas erimesi ile sonuçlanan nadir görülen bir nöromüsküler bozukluktur. Genellikle bebeklik veya erken çocukluk döneminde teşhis edilir ve tedavi edilmezse bebek ölümlerinin en yaygın genetik nedenidir. Ayrıca hastalığın daha hafif bir seyirli bir türü yaşamın ilerleyen dönemlerinde ortaya çıkabilir. Ortak özellik, önce kol, bacak ve solunum kaslarının etkilendiği istemli kasların ilerleyici zayıflığıdır. İlişkili problemler arasında zayıf baş kontrolü, yutma güçlüğü, skolyoz ve eklem kontraktürleri yer alabilir.

Bedenlenmiş biliş, bilişin birçok özelliğinin, organizmanın bedeninin çeşitli yönleri tarafından şekillendirildiğini ifade eden teoridir. Bilişin özellikleri, kavramlar ve kategoriler gibi üst düzey zihinsel yapılarla ve bilişsel görevlerde gözlenen performansla ilişkilidir. Bedenin çeşitli yönleri ise; motor sistem, algı, beden-çevre etkileşimi ve organizmanın yapısında yerleşik olan dünya hakkındaki varsayımlara işaret eder.

Hayvan hakları hareketi kavramı bazen hayvan özgürlüğü, hayvan kişiliği veya hayvan savunuculuğu hareketi olarak da adlandırılır. insan ve insan olmayan hayvanlar arasında çizilen katı ahlaki ve hukuki ayrıma son veren, hayvanların mülk statüsünde görülmelerine ve hayvan deneyleri gibi araştırmalarda, gıda, giyim ve sirk-yunus parkı gibi eğlence endüstrilerinde kullanılmalarına son vermeyi amaçlayan sosyal bir harekettir.

<span class="mw-page-title-main">Dallanmış zincirli aminoasit</span>

Dallı zincirli amino asit (BCAA), dallı bir alifatik yan zincire sahip olan bir amino asittir. Vücutta esansiyel olarak bulunur, üretilemez. Proteinojenik amino asitler arasında üç BCAA vardır: lösin, izolösin ve valin. Proteinojenik olmayan BCAA'lar 2-aminoizobütirik asidi ve alloisolösini içerir.

Hick kanunu veya Hick-Hyman yasası, İngiliz ve Amerikalı psikologlar William Edmund Hick ve Ray Hyman'ın adını taşıyan; bir kişinin olası seçimler sonucunda bir karar vermesi için geçen süreyi açıklayan kanundur. Buna göre seçimlerin sayısını artırmak karar süresini logaritmik olarak artırmaktadır. Hick-Hyman yasası, seçim tepkisi deneylerinde bilişsel bilgi kapasitesini değerlendirir. Hick-Hyman yasasında belirli bir miktarda biti işlemek için harcanan zaman miktarı, bilgi edinme oranı olarak bilinir.

Bağışıklık uyarıcılar bağışıklık sisteminin veya bileşenlerinin aktivasyonunu indükleyerek veya bileşenlerinden herhangi birinin aktivitesini arttırarak uyaran maddelerdir. Dikkate değer bir örneği, granülosit makrofaj koloni uyarıcı faktördür.

Bilişsel psikolojide, bilişsel yük, birim zamanda çalışma belleği kaynaklarının ne derecede kullanıldığını ifade eder. Üç tür bilişsel yük bulunur. Asıl bilişsel yük, öğrenenin bir konuyu öğrenirkenki çalışma belleği kullanımı ifade eder. Konu dışı bilişsel yük, bilgi veya görevlerin öğrenene sunulma şeklinin ve öğrenenin bunlarla etkileşimlerini ifade eder. Son olarak etkili bilişsel yük, kalıcı bir bilgi deposu yaratmak için yapılan çalışmayı ifade eder.

Okratoksin A— farklı Aspergillus ve Penicillium türleri tarafından üretilen bir toksindir ve gıdaları en çok kirleten mikotoksinlerden biridir. Aynı zamanda, sudan zarar gören evlerde ve ısıtma kanallarında da sık görünen bir kirleticidir. İnsana bulaşması, kontamine gıda ürünlerinin, özellikle kontamine tahıl ve domuz ürünlerinin ve bunların yanı sıra kahve, şaraplık üzüm ve kuru üzüm tüketimi yoluyla meydana gelebilir. Toksin, insan kanı ve anne sütü de dahil olmak üzere hayvanların doku ve organlarında da bulunmuştur. Okratoksin A, çoğu toksik madde gibi, türe ve cinsiyete özgü büyük toksikolojik farklılıklara sahiptir.

Xaliproden bir 5HT1A agonisti olarak işlev gören bir ilaçtır. İn vitro olarak nörotrofik ve nöroprotektif etkileri vardır ve amyotrofik lateral skleroz (ALS) ve Alzheimer hastalığı dahil olmak üzere çeşitli nörodejeneratif durumların tedavisinde kullanılması önerilmiştir.

Soykırım kastı veya soykırım niyeti soykırım suçunun mens rea'sıdır. "Yok etme niyeti" 1948 Soykırım Sözleşmesi'ne göre soykırım suçunun unsurlarından biridir. Bir cinayetin sorumluluğunun bireye zihinsel durumuna bağlı olarak atfedildiği ulusal ceza hukuku ile uluslararası hukukta kasıt kavramı arasında bazı analitik farklılıklar vardır. Uluslararası hukukta sorumluluk, belirli örgütlerin üyesi veya diğer resmi rollerdeki bireylere düşmektedir. Soykırım için niyet daha az doğrudandır. Uluslararası bir mahkeme, sanığın soykırım eylemlerinin planlanmasına katılıp katılmadığına, belki de belirli bir örgütsel yapının himayesinde olup olmadığına veya önceden tasarlanmış böyle bir planın bilgisi dahilinde hareket edip etmediğine bakabilir.