İçeriğe atla

Firo (kripto para birimi)

Firo Logo

Eskiden Zcoin olarak bilinen Firo, kullanıcıları için Bitcoin gibi diğer kripto para birimlerine kıyasla daha yüksek gizlilik sağlamak için kriptografiyi kullanmayı amaçlayan bir kripto para birimidir.

Tarihi

Zcoin

2014'ün sonlarında, Johns Hopkins Üniversitesi Güvenlik Bilişiminde bir Yüksek Lisans öğrencisi olan Poramin Insom ve fakülte üyesi Matthew Green ile zerocoin protokolünün kripto para birimine uygulanması üzerine bir makale yazdı.[1][2] Zerocoin protokolünü uygulayan bağımsız bir kripto para birimi oluşturma projesine "Moneta" adı verildi.[3]

Zerocoin protokolünü uygulayan ilk kripto para birimi olan Zcoin 28 Eylül 2016'da Poramin Insom ve ekibi tarafından piyasaya sürüldü.[4] Roger Ver ve Tim Lee, Zcoin'in ilk yatırımcılarıydı.[5] Poramin ayrıca Tayland Bahtı'nı doğrudan Zcoin'e dönüştürebilen "Satang" adlı bir takas sistemi kurdu.[2]

20 Şubat 2017'de Zerocoin protokolüne yapılan kötü niyetli bir kodlama saldırısı, faillerin 400 Bitcoin'e (440.000$) sattığı 370.000 sahte token oluşturdu. Zcoin ekibi, bir kod parçasındaki tek sembol hatasının "bir saldırganın karşılık gelen bir varlık olmadan Zerocoin harcama işlemleri yapmasına izin verdiğini" duyurdu.[6] DAO etkinliği sırasındaki Ethereum'un aksine, geliştiriciler herhangi bir kripto parayı imha etmemeyi veya yeni oluşturulanlarla olanları tersine çevirmeyi seçti.[7]

Nisan 2018'de Zerocoin protokolünde saldırganların Zcoin'leri çalmasına, yok etmesine ve oluşturmasına izin veren kriptografik bir kusur bulundu.[8] Zcoin kripto para birimi ekibi, kusuru kabul ederken, bu tür saldırıları gerçekleştirmede yüksek zorluk ve saldırgana ekonomik fayda sağlama olasılığının düşük olduğunu belirtti.[9]

Eylül 2018'de Zcoin, Onion Router (Tor) veya Virtual Private Network (VPN) kullanmadan bir göndericinin başlangıç IP adresini gizleyen Dandelion protokolünü tanıttı.[10][11]

Kasım 2018'de Zcoin, Tayland Demokrat Partisi için dünyanın ilk büyük ölçekli parti seçimlerini, oyları saymak için seçim komisyonuna güvenmek yerine blokzincir kullanarak gerçekleştirdi.[12][13]

Aralık 2018'de Zcoin, madenciler için daha yoğun bellek kullanarak madencilik madeni paralarında Uygulamaya özel entegre devre (ASIC) kullanımını engelleyen bir madencilik algoritması olan Merkle ağacı kanıtı uyguladı. Bu, madeni para madenciliğinde eşitlik sağlamak için sıradan kullanıcıların madencilik için merkezi işlem birimi (CPU) ve grafik kartını kullanmasına izin verdi.[14] Aynı ay, Zcoin, güvenilir kurulum ihtiyacını ortadan kaldıran ve bir işlemdeki kaynak ve para miktarını gizleyen Lelantus protokolünü öneren bir akademik makale yayınladı.[15][16]

Şubat 2019'da Zcoin, Binance kripto para borsası tarafından desteklenen cüzdana eklendi.[17] Aynı ay Zcoin, Afrika'daki "Çocuklar için Öğle Yemeği" programı için fon toplamak amacıyla Binance Charity Foundation ile ortaklık kurdu. Yardım kuruluşu, bağışçıdan alıcıya fonların ilerlemesini izlemek ve doğrulamak için blokzincir kullandı.[18]

30 Temmuz 2019'da Zcoin, sahte gizlilik madeni paralarının madeni para arzını şişirmesini önleyen "Sigma" adlı yeni bir protokol benimseyerek resmen zerocoin protokolünden ayrıldı. Bu, zerocoin protokolünden "güvenilir kurulum" adı verilen bir özelliği kaldırarak elde edildi.[19] Ağustos 2019'da Zcoin, OVEX adlı bir Afrika kripto para borsasına eklendi.[20] Aralık 2019'da Zcoin, proje için yardımcı görevleri finanse etmek için merkezi olmayan bir kitle fonlaması ve karar alma sistemi başlattı.[21]

Ocak 2020'de Zcoin, alıcı adresi gizliliğini (RAP) uygulayacak, böylece kullanıcılar, adresteki herhangi bir işlem geçmişini bilmeden para almak için halka tek bir kalıcı adresi paylaşabileceklerdi.[22] Mayıs 2020'de Zcoin, tüm kurucu gelirlerinin durdurulacağını açıklarken; aynı zamanda geliştirme fonunu, blok gelirinin %15'ine yükseltti ve blok gelirinin %35'ini masternodelara tahsis etti. Ayrıca, fiyat dalgalanmalarına karşı koruma sağlamak için 100.000 ABD Doları tutarında bir rezerv fonu oluşturuldu.[23] Eylül 2020'de Zcoin, blok gelirlerinin ilk yarısını tamamladı.[24]

Firo

Ekim 2020'de Zcoin, madeni paraları yakmanın (yok etmenin) ve kullanmanın benzersiz bir yolunu ifade eden "Firo" adlı yeni bir adla yeniden markalaştığını duyurdu.[25]

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ "An Interview with Poramin Insom, Zcoin's lead developer and founder". zcoin.io. 24 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Eylül 2018. 
  2. ^ a b Ezra Kryill (4 Nisan 2019). "Cyberwarfare to cryptocurrency". Elite Plus Magazine. 5 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Mayıs 2019. 
  3. ^ "Moneta - Engineering an ideal cryptocurrency". Moneta.cash. 3 Şubat 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ağustos 2018. 
  4. ^ "Cryptocurrency Zcoin Have Just Released 'French Drop' Their Best Privacy Update Yet". Business Insider. Zcoin team. 1 Mart 2018. 7 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Ağustos 2018. 
  5. ^ "A message from our new investor in Zcoin, Tim Lee". 29 Aralık 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Ağustos 2018. 
  6. ^ "The risky business of bitcoin: High-profile cryptocurrency catastrophes". ZDNet (İngilizce). 15 Aralık 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Aralık 2018. 
  7. ^ Rob (20 Şubat 2017). "A single typo let hackers steal $400,000 from a bitcoin rival". Business Insider. 11 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ağustos 2018. 
  8. ^ Tim (12 Nisan 2018). "A Cryptographic Flaw in Zerocoin (and Two Critical Coding Issues)". Chair of Applied Cryptography. Germany: University of Erlangen-Nuremberg. 9 Eylül 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Eylül 2018. 
  9. ^ "A statement on the paper "Burning Zerocoins for fun and profit"". Zcoin.io. 9 Eylül 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Eylül 2018. 
  10. ^ Jintana (15 Aralık 2018). "The distributed passion of a crypto pioneer Insom". The Nation (Thailand). 15 Aralık 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ocak 2019. 
  11. ^ "Zcoin is the first cryptocurrency to implement Dandelion privacy protocol". finder.com.au. 2 Ocak 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ocak 2019. 
  12. ^ Jintana. "Reliable voting TECHNOLOGY". The Nation (Thailand). 3 Aralık 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Aralık 2018. 
  13. ^ Chris (11 Şubat 2020). "Blockchain: The revolution that hasn't quite happened". BBC News. 11 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Şubat 2020. 
  14. ^ "Zcoin Moves Against ASIC Monopoly With Merkle Tree Proof". Finance Magnates. 6 Aralık 2018. 6 Aralık 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Aralık 2018. 
  15. ^ "Lelantus: Private transactions with hidden origins and amounts based on DDH" (PDF). Zcoin. 29 Aralık 2018 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Aralık 2018. 
  16. ^ Aram (7 Nisan 2019). "Lelantus: Towards Confidentiality and Anonymity of Blockchain Transactions from Standard Assumptions". Cryptology ePrint Archive (Report 373). 14 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Nisan 2019. 
  17. ^ JD (26 Şubat 2019). "Binance's Trust Wallet adds Zcoin Privacy Coin". Crowdfund Insider. 16 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Ocak 2020. 
  18. ^ "Binance Charity Launches Blockchain-Powered 'Lunch For Children' Program". RTTNews. 22 Şubat 2019. 23 Şubat 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Şubat 2020. 
  19. ^ Andrew (30 Temmuz 2019). "Zcoin cryptocurrency introduces zero knowledge proofs with no trusted set-up". Finder Australia. 30 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Temmuz 2019. 
  20. ^ Lloyd (29 Ağustos 2019). "Zcoin – a private cryptocurrency coming to OVEX". The South African. 29 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Ocak 2020. 
  21. ^ Samantha (26 Aralık 2019). "Zcoin Announces Launch of Crowdfunding System". Crownfund Insider. 26 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Ocak 2020. 
  22. ^ Charles (7 Ocak 2020). "Zcoin's RAP to enhance wallet address privacy". Enterprise Times UK. 11 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Şubat 2020. 
  23. ^ Arnab (4 Mayıs 2020). "Zcoin Unveils New Block Reward Allocation, Creates a Reserve Fund". Finance Magnates (İngilizce). 15 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Temmuz 2020. 
  24. ^ "Zcoin's (XZC) first halving is just around the corner". Somag News (İngilizce). 12 Eylül 2020. 12 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Eylül 2020. 
  25. ^ "Zcoin Announces Rebranding to New Name & Ticker "Firo"". Crowdfund Insider. 30 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Kasım 2020. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Dogecoin</span> Doge logolu kripto para birimi

Dogecoin, anlık, eğlenceli ve geleneksel bankacılık ücretlerinden muaf bir ödeme sistemi kurmaya karar veren yazılım mühendisleri Billy Markus ve Jackson Palmer tarafından icat edilmiş bir kripto paradır. Dogecoin, logosunda ve isminde popüler bir internet meme'i olan ve Doge olarak anılan bir Shiba Inu cinsi köpeği taşır. Litecoin tabanlı bir elektronik para birimidir. 6 Aralık 2013'te tanıtılan Dogecoin, hızlı bir şekilde kendi internet topluluğunu geliştirerek 28 Ocak 2021'de 5,4 milyar ABD Doları tutarında bir piyasa değerine ulaştı. 8 Mayıs 2021'de Dogecoin'in piyasa değeri 94 milyar ABD dolarını aşarak tarihinin en yüksek piyasa değerine ulaştı. 2 Şubat 2021 itibarıyla, r/dogecoin subreddit'inin toplam takipçi sayısı 781.000'e ulaşmıştır. Dogecoin Türkçeye "Aya!" veya "Aya doğru!" olarak çevrilebilen "To the moon!" sloganıyla anılır.

<span class="mw-page-title-main">Ethereum</span> Programlanabilir işlem fonksiyoneli ile halka açık blok zinciri platformu.

Ethereum, ERC-20 kod sistemi sayesinde birçok kripto para biriminin altyapısını oluşturan merkeziyetsiz ve açık kaynak kodlu bir blok zinciridir. Ethereum blok zincirinin kurumsal kripto para birimi ise Ether'dir. Ether, Bitcoin'den sonra en büyük piyasa değerine sahip sanal paradır.

<span class="mw-page-title-main">Kripto para</span> İşlemleri güvence altına almak ve mülkiyet transferini doğrulamak için defter üzerinde kriptografi kullanan dijital değişim aracı

Kripto para veya kısaca kripto, bir değişim aracı olarak çalışmak üzere, işlemleri güvence altına almak için matematiğin bir dalı olan kriptografi kullanılarak tasarlanmış bir dijital unsurdur. Kripto paralar bir nevi dijital döviz, alternatif döviz ve sanal dövizdir. Kripto varlıklar, merkezi elektronik para ve merkezi bankacılık sistemlerin aksine tümüyle merkeziyetsizlerdir. Her bir kripto para biriminin merkeziyetsizliği, umumi işlem veri tabanı olan dağıtık muhasebe defteri (ledger) olarak işlev gören bir blok zincirinden (Blockchain) gelmektedir.

Litecoin, 2011 yılında bir Google çalışanı Charlie Lee tarafından üretilen kripto para birimidir. İlk olarak 84 milyon adet üretilmiştir. Herhangi bir merkeze bağlı değildir. Litecoin Blok Zinciri, Bitcoin Blok Zincirine göre daha hızlı blok üretmektedir. Bitcoin ile Litecoin arasındaki en büyük fark bu olarak kabul edilir ve bu nedenle piyasa & transfer işlemleri daha süratli yapılabilir. İlk çıktığı dönemlerde büyük bir başarı yakalayarak diğer kripto para değerleri arasında kendisine önemli bir yer edindi. İlk alt coin olma özelliğini taşıyan Litecoin şu anda 1 milyar dolar üzerinde bir pazar değerine sahiptir. Diğer kripto para değerlerinden daha fazla depolama imkanı sunmaktadır.

Airdrop, bir kripto para belirteci veya paranın, genellikle ücretsiz olarak çok sayıda dijital cüzdana dağıtılmasıdır. Airdrop'lar öncelikle dikkat çekmenin ve yeni takipçiler kazanmanın bir yolu olarak uygulanmakta, bu da daha büyük bir kullanıcı tabanı ve daha geniş bir para kullanımı ile sonuçlanmaktadır.

Diem, Amerikan sosyal medya şirketi Meta, Inc. tarafından önerilen izinli bir blok zinciritabanlı ödeme sistemidir. Plan ayrıca bir kripto para birimi olarak uygulanan özel bir para birimini de içermektedir.

Bitcoin Magazine, Bitcoin ve dijital para birimlerini kapsayan orijinal haber ve basılı dergi yayımcılarından biridir. Bitcoin Magazine 2012'de yayımlanmaya başladı. Vitalik Buterin, Mihai Alisie ve topluluğun diğer üyeleri tarafından ortaklaşa kuruldu. Şu anda Nashville, Tennessee'deki BTC Inc'e aittir ve onun tarafından işletilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Cardano (kripto para platformu)</span> Kripto Para

Cardano, akıllı sözleşmeler için halka açık bir blockchain platformu çalıştırmayı amaçlayan bir kripto para birimi ağı ve açık kaynaklı bir projedir. Cardano'nun dahili kripto para birimine ADA denir. Projenin gelişimi Zug, İsviçre merkezli Cardano Vakfı tarafından denetlenmektedir.

Verge, işlem yapan katılımcıların konumunu ve İnternet Protokolü (IP) adresini gizleyerek tamamen anonim işlemler sunmayı amaçlayan açık kaynaklı, merkezi olmayan bir kripto para birimidir. Verge, XVG sembolü ile kripto para borsalarında işlem görmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Dash (kripto para birimi)</span> Altcoin

Dash, açık kaynaklı bir kripto para birimidir. Bitcoin protokolünden çatallanan bir altcoindir. Aynı zamanda, "ana düğümler" adı verilen, kullanıcılarının bir alt kümesi tarafından yönetilen, merkezi olmayan bir özerk organizasyondur (DAO). Para birimi, izlenemeyen işlemlere izin verir.

<i>Ledger</i> (dergi)

Ledger, kripto para birimi ve blok zinciri teknolojisi araştırmalarına adanmış ilk hakem denetimli akademik dergidir. Dergi, bitcoin gibi kripto para birimleriyle ilgili konuları kapsamaktadır. Bu; matematik, bilgisayar bilimi, mühendislik, hukuk, ekonomi ve felsefe yönlerini içermektedir. Wilmer'e göre odak noktası "blok zinciri teknolojisi araştırması" dır. Kâr amacı gütmeyen Coin Center tarafından finanse edilmektedir.

Zerocoin, 2013 yılında Johns Hopkins Üniversitesi profesörü Matthew D. Green ve lisansüstü öğrencileri Ian Miers ve Christina Garman tarafından önerilen bir gizlilik protokolüdür. Protokolde yerleşik olarak madeni para karıştırma yeteneklerine sahip olarak Bitcoin işlemlerinin anonimliğini iyileştirecek Bitcoin protokolünün bir uzantısı olarak tasarlandı. Zerocoin günümüzde Bitcoin ile uyumlu değildir.

<span class="mw-page-title-main">TRON (kripto para birimi)</span>

TRON, TRX olarak bilinen, sisteme özgü bir kripto para birimine dayalı, Blockchain tabanlı merkezi olmayan bir işletim sistemidir.

<span class="mw-page-title-main">Stellar (ödeme yöntemi)</span>

Stellar, herhangi bir para birimi çifti arasında sınır ötesi işlemlere izin veren itibari para transferleri için dijital para birimi için açık kaynaklı, merkezi olmayan bir protokoldür. Stellar protokolü, 501(c)3 kâr amacı gütmeyen bir kuruluş olan Stellar Development Foundation tarafından desteklenmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Nxt</span>

Nxt, anonim yazılım geliştiricisi BCNext tarafından 2013 yılında başlatılan açık kaynaklı bir kripto para birimi ve ödeme sistemidir. İşlemler için fikir birliğine varmak için hisse ispatı kullanılır çünkü sabit bir para tedariki vardır ve Bitcoin'in aksine madencilik yoktur. Nxt, özellikle uygulama ve finansal hizmetlerin oluşturulabileceği değişken bir platform olarak tasarlandı.

<span class="mw-page-title-main">Binance</span>

Binance, çeşitli kripto para birimlerinin alım satımı için bir platform sağlayan bir kripto para borsasıdır. Ocak 2018 itibarıyla Binance, işlem hacmi açısından dünyanın en büyük kripto para borsası oldu.

<span class="mw-page-title-main">Kripto para birimleri listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Kripto para, işlemleri güvenceye almak için kriptografi yani şifreleme kullanan, çalışma şekli nakite alternatif bir değişim aracı olarak tasarlanmış bir dijital varlık, bir sanal unsurdur. Kripto paralar bir nevi dijital döviz, alternatif döviz ve sanal döviz’dir. Kripto varlıklar, merkezi elektronik para ve merkezi bankacılık sistemlerin aksine tümüyle merkeziyetsizlerdir. Her bir kripto para biriminin merkeziyetsizliği, umumi işlem veri tabanı olan dağıtık muhasebe defteri (ledger) olarak işlev gören bir blok zincirinden (Blockchain) gelmektedir. Kripto para birimleri geleneksel anlamda para birimi olarak kabul edilmez ve bunlara emtia, menkul kıymetler ve para birimleri olarak sınıflandırma da dahil olmak üzere çeşitli işlemler uygulanmış olsa da, kripto para birimleri genellikle ayrı bir varlık sınıfı olarak görülür. Ancak, geleneksel para birimlerine kıyasla, kripto paralar, altın veya gümüş gibi fiziksel bir mal tarafından desteklenmez ve değerleri, kullanıcı ve yatırımcıların kabul ve kullanım seviyelerine ve piyasa koşullarına göre belirlenir.

<span class="mw-page-title-main">Bitcoin Gold</span>

Bitcoin Gold, 2017 yılında orijinal Bitcoin blok zincirinin bir çatalı olarak oluşturulan bir kripto para birimidir. Bitcoin Gold, ASIC'ler yerine GPU aracılığıyla madencilik yapılabilmesi için tasarlanmıştır. Bitcoin Gold'un ana amacı Bitcoin'i yeniden merkeziyetsiz hale getirmektir. Borsa simgesi BTG'dir ve maksimum arzı 21 milyondur.

USD Coin (USDC), ABD dolarına sabitlenmiş; Ethereum, Stellar, Algorand, Solana, Tron ve Hedera Hashgarph sisteminde çalışan sabit kripto para birimidir. USD Coin, Circle tarafından kurulan ve kripto para borsası Coinbase ve Bitcoin madencilik şirketi Bitmain'den üyeleri içeren Centre adlı konsorsiyum tarafından yönetilmektedir.

Blok zincirinde çatal kavramı çeşitli şekillerde tanımlanır: