İçeriğe atla

Finlandiya Krallığı

Koordinatlar: 60°10′K 024°56′D / 60.167°K 24.933°D / 60.167; 24.933
Finlandiya Krallığı
1918-1919
1917–1920 yılları arasında bağımsız Finlandiya, Finlandiya Grandüklüğü ile aynı sınırlara sahipti.
1917–1920 yılları arasında bağımsız Finlandiya, Finlandiya Grandüklüğü ile aynı sınırlara sahipti.
BaşkentHelsinki
Yaygın dil(ler)Fince · İsveççe · Laponca  · Karelce
DemonimFin
HükûmetNaiplik altında meşruti monarşi
Hükümdar 
• 1918
Frederick Charles
Naip 
• 1918
Pehr Evind Svinhufvud
• 1918–1919
Carl Gustaf Emil Mannerheim
Başbakan 
• 1918
Juho Kusti Paasikivi
• 1918–1919
Lauri Ingman
• 1919
Kaarlo Castrén
Yasama organıParlamento
Tarihî dönemİki savaş arası dönem
• Naiplik makamının oluşturulması
18 Mayıs 1918
• Kralın seçimi
9 Ekim 1918
• Genel seçimler
3 Mart 1919
• Anayasanın oluşturulması
17 Temmuz 1919
Para birimiFin markkası
Öncüller
Ardıllar
Finlandiya Grandüklüğü
Finlandiya Sosyalist İşçi Cumhuriyeti
Finlandiya

Finlandiya Krallığı (Fince: Suomen kuningaskunta; İsveççe: Kungadömet Finland), Finlandiya Bağımsızlık Bildirgesinden sonraki günlerde ilan edilen rejimdir. Alman İmparatorluğu’nun desteklerine karşılık tahta Prens Frederik Charles Hesse getirilmiştir.

Tarih

Finlandiya Rus İç Savaşı sırasında, 6 Aralık 1917’de Rus İmparatorluğu’dan bağımsızlığını ilan etti. Bağımsızlık ilanından daha sonra monarşistlerin azınlıkta kaldığı Fin parlamentosu Finlandiya Cumhuriyetini ilan etti. İç savaş sürerken, 9 Ekim 1918’de Prens Frederick parlamento tarafından Finlandiya tahtına seçildi.

Finlandiya tacı.

Litvanya’da da benzer adımlar izlenmiş ve Temmuz 1918’de Urach dükü ve Württemberg kontu Wilhelm Karl II. Mindaugas adıyla tahta geçti. Letonya ve Estonya’da, Alman İmparatorluğunun yardımıyla kurulan Birleşik Baltık Düklüğü'nün başına Adolf Friedrich getirildi.

Almanya savaşta olmasına rağmen Fin İç Savaşı'na Alman ordusundaki Fin gönüllüler ile katılmış, bu da Finlandiya ile Almanya arasında iyi ilişkiler kurulmasına yol açmıştı. Sonuç olarak gelişen ilişkiler giderek himayeye dönüşmüştü.

Fin Parlamento üyesi Gustaf Arokallio teklifi ile "I. Charles, Finlandiya ve Karelya Kralı, Åland Dükü, Laponya Grandükü, Laponya, Kaleva ve Pohjola Lordu" (FinceKaarle I, Suomen ja Karjalan kuningas, Ahvenanmaan herttua, Lapinmaan suuriruhtinas, Kalevan ja Pohjolan isäntä; İsveççeKarl I, Kung av Finland och Karelen, hertig av Åland, storhertig av Lappland, herre över Kaleva och Pohjola).[1] ilan edildi.

9 Kasım 1918'de, Alman İmparatoru II. Wilhelm Almanya'dan çıkarıldı ve cumhuriyet ilan edildi. 2 gün sonra, 11 Kasım 1918'de taraflar arası ateşkes sağlandı. Müttefik kuvvetler Alman prensin Finlandiya Kralı olmasından rahatsızdılar. Bir süre sonra Başbakan Lauri Ingman –monarşistti– Prens Frederick'ten Finlandiya'ya gelmeden tahtı bırakmasını istedi.

Seçilmiş Kral Frederick 14 Aralık 1918'de tahtından feragat etti. Cumhuriyetçi partiler Finlandiya meclisinin %75'ini elde etti ve Finlandiya cumhuriyetçi anayasayı kabul etti.

Diğer benzer bölgeler

I. Dünya Savaşı sırasında Alman İmparatorluğu tarafından Rusya'dan ele geçirilmiş bölgelerde Alman koruması altında yeni devlet kuruldu. Bu devletler:

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ Ohto Manninen (päätoim.), Pertti Haapala, Juhani Piilonen, Jukka-Pekka Pietiäinen: Itsenäistymisen vuodet 1917–1920: 3. Katse tulevaisuuteen. Helsinki: Valtionarkisto, 1992. ISBN 951-37-0729-6. pp. 188–189


İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Finlandiya</span> Kuzey Avrupa ya da diğer adıyla İskandinavya yarım adasında yer alan devlet, ülke

Finlandiya, resmî adıyla Finlandiya Cumhuriyeti, Kuzey Avrupa'daki bir İskandinav ülkesi. Doğuda Rusya, kuzeyde Norveç ve batıda İsveç'le komşudur. Batıda Botniya ve güneyde Finlandiya körfezlerine kıyısı vardır. Yüz ölçümü 338.455 km² ve nüfusu 5,5 milyondur. Helsinki ülkenin başkenti ve en büyük şehridir. Finlerin ana dili olan Fince, yeryüzündeki az sayıda Baltık-Fin dilinden biridir. Finlandiya'nın iklim özellikleri enleme göre değişkenlik gösterir: Güneyde nemli karasal iklim, kuzeyde kutup altı iklimi görülür. Ülke genel olarak tayga biyomuna dahildir. Ayrıca Finlandiya'da 180 binden fazla göl bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Kış Savaşı</span> 1939-1940 yılları arasında Finlandiya ile Sovyetler Birliği arasında geçen savaş

Kış Savaşı ya da Fin-Sovyet Savaşı, II. Dünya Savaşı'nın başlarında Finlandiya ile Sovyetler Birliği arasında yaşanan savaştır. Savaş, II. Dünya Savaşı ve Sovyetlerin Polonya İstilasından iki ay sonra, 30 Kasım 1939'da Sovyetlerin saldırısıyla başladı ve 13 Mart 1940'ta Moskova Barış Antlaşması'yla sona erdi. Milletler Cemiyeti saldırıyı yasa dışı olarak kabul etti ve 14 Aralık 1939'da Sovyetler Birliği'ni cemiyetten attı.

<span class="mw-page-title-main">Åland</span> Finlandiyaya bağlı takımadalar, özerk bölge

Åland, Güneybatı Finlandiya'da Ahvenanmaa Özerk Bölgesi'ni (maakunta) oluşturan takımadalar. Botni Körfezi girişinde, Aland Denizi'nin doğusunda, İsveç kıyılarının 25 mil açığındadır. Yalnızca 80 ada üzerinde yerleşme vardır; bunun dışında 6 bin ada ıssızdır. Alçak kayalıklarla birlikte yüzölçümü 1.481 km²dir.

<span class="mw-page-title-main">V. George</span> 1910dan 1936ya kadar Birleşik Krallık Kralı ve Britanya Dominyonları ve Hindistan İmparatoru

V. George, 6 Mayıs 1910'dan 1936'daki ölümüne kadar Birleşik Krallık kralı, İngiliz İmparatorluğu dominyonlarının ve Britanya Hindistanı'nın imparatoruydu.

<span class="mw-page-title-main">Prusya Krallığı</span> Alman devleti (1701-1918)

Prusya Krallığı (Almanca: Königreich Preußen, [ˈkøːnɪkʁaɪç ˈpʁɔʏsn̩] olarak telaffuz edilir) 1701 ile 1918 yılları arasında Alman İmparatorluğu'nun Prusya eyaletini oluşturan bir krallıktı. 1866'da Almanya'nın birleşmesinin arkasındaki itici güçtü ve 1918'de dağılıncaya kadar Alman İmparatorluğu'nun önde gelen devletiydi. Adını Prusya denilen bölgeden alsa da merkezi Brandenburg Margravlığı'ydı. Başkenti Berlin'di.

<span class="mw-page-title-main">Carl Gustaf Emil Mannerheim</span> 6. Finlandiya cumhurbaşkanı

Carl Gustaf Emil Mannerheim, Fin asker ve devlet adamı. II. Dünya Savaşı'nda çok üstün Sovyet güçleri karşısında Finlandiya'nın savunulmasına başarıyla önderlik etmiş ve 1944-1946 arasında cumhurbaşkanlığı yapmıştır. Mannerheim'ın savaş suçları davasında yargılanması gerektiği talep edildi, ancak Sovyetler Birliği yargılanmayacağını belirtti.

<span class="mw-page-title-main">Fin İç Savaşı</span> 1918 yılı Fin İç Savaşı

Fin İç Savaşı, sürmekte olan I. Dünya Savaşı sırasında bağlı bulunduğu Rus İmparatorluğunda Çarlık rejiminin devrilmesinin ardından yaşanan Ekim Devrimi sonrasında bağımsızlığını kazanan Finlandiya'da 27 Ocak-15 Mayıs 1918 tarihleri arasında yaşanan iç savaştır. Solcularla sağcılar arasında yaşanan iç savaş sırasında sosyalistler Kızıllar olarak, karşı taraftaki anti-sosyalistler ise Beyazlar olarak adlandırılmıştır. Kızıllar Sovyetler Birliği, Beyazlar ise Alman İmparatorluğu tarafından askeri ve ekonomik olarak desteklenmişlerdir.

<span class="mw-page-title-main">Finlandiya tarihi</span>

Finlandiya tarihi günümüzde Finlandiya Cumhuriyeti'nin sınırları içinde kalan bölgelerin tarih öncesi zamanlardan günümüze kadar süregelen tarihidir.

Slovenya tarihi bugünkü Slovenya Cumhuriyeti topraklarının tarih öncesi dönemlerden günümüze kadar uzanan tarihini kapsar.

<span class="mw-page-title-main">III. George</span> Büyük Britanya Kralı

III. George ya da George William Frederick, 1760-1801 yılları arasında İngiltere kralı. 12 Ekim 1814'te Hannover Kralı seçilmeden önce Kutsal Roma Cermen İmparatorluğu'na bağlı olarak Brunswick-Lüneburg Düklüğü ve Seçilmiş Hannover Prensliği görevlerini yürütüyordu. III. George, Hannover soyağacından gelen üçüncü Büyük Britanya hükümdarıydı. Bununla beraber Hannover soyağacından gelip de Britanya'da doğan ve anadili olarak İngilizceyi kullanan ilk hükümdardır. Daha da ilginç olarak III. George anavatanı olan Almanya'yı hayatı boyunca hiç ziyaret etmemiştir.

<span class="mw-page-title-main">I. Carol</span> Romanyanın İlk Kralı

I. Carol veya I. Charles, 20 Nisan 1886'dan 15 Mart 1881'e kadar Romanya domnitoru, 1881'de Romanya Krallığı'nın kurulmasından 10 Ekim 1914'deki ölümüne kadarki Romanya kralı görevini yapmış siyasetçidir. Alexandru Ioan Cuza'nın indirilmesinin ardından 20 Nisan 1886'da Eflak ve Boğdan Birleşik Prensliği'nin Domnitoru olarak seçildi. 1877'de Romanya'nın bağımsız bir ulus olduğunu ilan etti. Osmanlı İmparatorluğu'nun 93 Harbi'nde Romanya'nın bağımsızlığını güven altına aldı. 26 Mart 1881'de prenslikleri birleştirerek 1947'deki sosyalist cumhurietin ilanına kadar ülkeyi yönetecek olan Romanya Krallığı'nı ilan etti. Romanya'daki ilk Hohenzollern-Sigmaringen hanedanı kökenli kraldır.

<span class="mw-page-title-main">Hohenzollern Hanedanı</span>

Hohenzollern Hanedanı, 12. yüzyıl'da Svabya'da ortaya çıkmış, 1525 yılında Prusya Düklüğü'nün başına geçmiş, 1701'de Prusya Krallığı'nı kurmuş, 1871 yılında ise Alman Ulusal Birliğinin kuruluşuna öncülük ederek Alman İmparatorluğu'nu kurmuş bir kraliyet ailesidir. Bu tarihten başlayarak 1918 yılında Almanya'da Weimar Cumhuriyeti'nin kuruluşuna kadar olan süre boyunca Alman İmparatorları bu aileden çıkmıştır. Son tahta çıkmış Hohenzollern ferdi ise Romanya Kralı I.Michael'dir.

Fin Yahudileri, Finlandiya vatandaşı olan Yahudilere denir. Yaklaşık 1500 kişi olan Yahudi nüfusunun %80'i Helsinki'de yaşamaktadır. Finlandiya'daki Yahudilerin tarihi 18. yüzyılda başladı. Fin Yahudilerinin çoğu 19. yüzyılda Finlandiya'ya girmiş olan Rus askerlerinin soyundan gelir.

<span class="mw-page-title-main">Bohemya Krallığı</span> Orta Avrupada bulunan bir krallık

Bohemya Krallığı Orta Avrupa'da Bohemya bölgesinde yer alan Çek devletidir, bugünkü Çekya sınırları içinde kalmaktadır. 1806 tarihine kadar Bohemya kralı Kutsal Roma Cermen İmparatorluğu hükümdarı seçme yetkisine sahip olan elektör heyetinin üyesiydi. Krallık önce Avusturya İmparatorluğu, 1867 yılında da Avusturya-Macaristan İmparatorluğu topraklarının parçası olmuştur. I. Dünya Savaşı'nda İttifak Devletlerinin yenilgisinin ardından krallık ve bağlı olduğu imparatorluk dağılmış, sonrasında bağımsızlığını ilan eden Çekoslovakya'nın ana unsurlarından olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Finlandiya Parlamentosu</span>

Finlandiya Parlamentosu, 9 Mayıs 1906'da kurulan Finlandiya'nın tek kamaralı yüksek yasama organıdır. Finlandiya Anayasası uyarınca, egemenlik halka aittir ve bu güç Parlamentoya verilmiştir. Parlamento, her dört yılda bir, D'Hondt sistemi kullanılarak seçilen 200 üyeden oluşur. Bu üyelerin 199'u Finlandiya'dan 1 tanesi ise Åland'dan seçilir.

<span class="mw-page-title-main">Heimosodat</span> Fin topraklarında iki savaş arası dönem çatışmaları

Heimosodat aralarında Fin akrabalığı olan halkarın bağımsız ve büyük bir Finlandiya kurmak için yaptıkları savaşları anlatan bir terimdir. Genellikle Rusya'da ya da Rusya sınırlarındaki diğer baltık Fin halklarının yaşadığı bölgelerdeki çatışmaları ifade eder. 1918-1922 yılları arasında bu harplere katılan yaklaşık 9000 Finlandiya gönüllüsü ya ilgili Fin halklarının yaşadığı alanları kontrol etmeye ya da bağımsızlık kazanmalarına yardımcı olmak için muharebelere katılmıştır. Gönüllü askerlerin çoğu Büyük Finlandiya fikrinden esinlenmiştir. Çatışmaların bir kısmı Finlandiya'dan gelen saldırılardır ve bazıları da gönüllülerin ya bağımsızlık mücadelesinde halka yardım etmeyi ya da bölgeyi Finlandiya'ya katmayı amaçlayan yerel ayaklanmalardı.

<span class="mw-page-title-main">Finlandiya Bankası</span>

Finlandiya Bankası, Birleşik Krallık'ın merkez bankasıdır. 1 Mart 1812 tarihinde kurulmuş olup dünyanın dördüncü en eski merkez bankasıdır. Finlandiya Bankası, Finlandiya'nın para otoritesidir ve ülkenin para arzı ve döviz rezervlerinden sorumludur. Merkezi Helsinki'de yer almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Sırbistan Krallığı</span> 1882-1918 Güneydoğu Avrupa ülkesi

Sırbistan Krallığı, 1882'de Sırbistan Prensliği Prensi Milan'ın kral ilan edilmesiyle kurulan Sırp krallığı.

<span class="mw-page-title-main">Finlandiya hükümdarları listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Bu liste, 1919'da cumhuriyet kurulana kadar Finlandiya hükümdarlarının listesidir. Bu listede ayrıca İsveç kralları, Kalmar Birliği hükümdarları ve Finlandiya Büyük Dükleri de yer almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Finlandiya-Rusya ilişkileri</span>

Finlandiya-Rusya ilişkileri, 18. yüzyılın başlarında İsveç ve Rusya arasındaki savaşlardan ve 19. yüzyılın başlarında Napolyon döneminde Finlandiya Büyük Dükalığı'nın Rusya İmparatorluğu içinde planlı bir şekilde kurulması ve ilhakından, Rusya'nın son çarı 1917'de tahttan indirildikten sonra Rusya ve Finlandiya arasındaki kişisel birliğin dağılmasına ve ardından Bolşevik (Sovyet) Rus hükûmetinin desteğiyle modern Finlandiya'nın doğuşuna kadar yüzyıllar boyunca yürütülmüştür. Finlandiya, Sovyet Rusya'nın küçük çaplı katılımıyla kendi iç savaşını yaşadı, daha sonra SSCB tarafından işgal edildi ve iç siyaseti ondan etkilendi. O zamandan beri ilişkiler hem sıcak hem de soğuk bir şekilde ilerledi. Rusya'nın Helsinki'de büyükelçiliği, Turku'da bir başkonsolosluğu ve Lappeenranta ve Mariehamn'da konsoloslukları bulunmaktadır. Finlandiya'nın Moskova'da bir büyükelçiliği, Saint Petersburg'da bir başkonsolosluğu ve konsolosluğun iki şubesi bulunmaktadır.