İçeriğe atla

Finansal risk yönetimi

Finansal risk yönetimi, bir firmanın, finansal araçları kullanarak başta kredi riski ve piyasa riski olmak üzere karşılaştığı riskleri yöneterek ekonomik değer yaratma faaliyetidir. Karşılaşılan diğer risk türleri arasında, döviz riski, Shape riski, volatilite riski, sektörel risk, likidite riski, enflasyon riski vb. yer almaktadır. Genel risk yönetimine benzer bir şekilde, finansal risk yönetiminde de kaynakların tespit edilmesi, ölçülmesi ve bunlara karşı önlemlerin planlanması gereklidir. Finansal risk yönetimi nitel ve nicel olabilir. Risk Yönetiminin bir alt dalı olarak, maliyeti yüksek olan risklere karşı finansal araçları kullanarak ne zaman ve hangi ölçüde koruma sağlanması gerektiği konuları üzerinde odaklaşır. Dünya genelinde bankacılık sektöründe, operasyonel, kredi ve piyasa risklerinin takibi, raporlanması karşılanması için uluslararası alanda aktif bankalar genel olarak Basel Anlaşmalarına uygun hareket etmektedirler.[1][2][3][4]

Finansal risk yönetimine ne zaman başvurulur 

Finans teorisi, (yani finansal iktisat) firma yöneticilerinin, ancak firma sahipleri (ortaklar) için bir değer yaratma imkânı bulunan durumlarda bir proje üzerinde çalışmasını tavsiye eder. Finans teorisi aynı zamanda ortaya koymaktadır ki, firma yöneticileri, hisse senedi sahiplerinin aynı maliyetle kendi başlarına gerçekleştirme imkânına sahip oldukları projeler yoluyla hisse senedi sahipleri için (ilave) bir değer yaratamazlar. Bu prensip risk yönetimine uygulanırsa, yöneticilerin, yatırımcıların aynı maliyetle kendilerini koruyabilecekleri risklere karşı korunma çabası içerisinde olmaması gerekir. Bu durum ‘alakasız korunma durumu’ olarak da ifade edilmektedir:Mükemmel bir piyasada, bir firma, firma içerisinde veya firma dışarısında korunma maliyeti eşit olan bir riske karşı kendisini koruyarak değer yaratamaz. Ancak uygulamada, piyasalar genellikle mükemmel piyasa niteliğinde değildir. Bu durum, firma yöneticilerinin, finansal risk yönetimi vasıtasıyla, firma için korunması daha düşük maliyetli olan riskleri tespit ederek, hisse senedi sahipleri için değer yaratma fırsatları olduğunu ortaya koymaktadır. Firma bakımından kendine özgü riskler ortaya koyan piyasa riskleri, finansal risk yönetiminin uygulanabileceği en iyi risk türleridir. Finansal Risk Yönetimi kavramı, uluslararası alanda büyük farklılık gösterebilir. Çok uluslu firmalar bu alanda çeşitli zorluklarla karşı karşıyadır. Birden fazla ülkede faaliyet gösterdikleri zaman firmaların dikkate alması gereken risklerle ilgili olarak çeşitli araştırmalar yapılmış olup, gelecekteki farklı zaman dilimleri bakımından firmaların karşı karşıya olduğu üç farklı döviz kuru riski ele alınmıştır: işlemsel risk muhasebesel risk ve ekonomik risk.[4][5][5][6][7][8][9]

Kaynakça

  1. ^ Peter F. Christoffersen (22 November 2011).Elements of Financial Risk Management 15 Şubat 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. Academic Press. ISBN 978-0-12-374448-
  2. ^ Allan M. Malz (13 September 2011). Financial Risk Management: Models, History, and Institutions 8 Nisan 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. John Wiley & Sons.ISBN 978-1-118-02291-7
  3. ^ Van Deventer, Donald R., and Kenji Imai. Credit risk models and the Basel Accords. Singapore: John Wiley & Sons (Asia), 2003.
  4. ^ a b EMMANUEL ATTAH KUMAH. COST OF CAPITAL (A FINANCIAL TOOL TO CREATE AND MAXIMIZE SHAREHOLDER VALUE) 27 Nisan 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. Lulu.com. pp. 39–. ISBN 978-1-304-26045-1.
  5. ^ a b KRISHNAMURTI CHANDRASEKHAR; Krishnamurti & Viswanath (eds.) "; Vishwanath S. R. Advanced Corporate Finance 5 Mart 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. PHI Learning Pvt. Ltd. pp. 178–. ISBN 978-81-203-3611-7.
  6. ^ Dietmar Franzen (6 December 2012). Design of Master Agreements for OTC Derivatives 5 Mart 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. Springer Science & Business Media. pp. 7–. ISBN 978-3-642-56932-6.
  7. ^ http://www.emeraldinsight.com/Insight/viewContentItem.do;jsessionid=EFA8D4FB63329F2C94F48279646551BF?contentType=Article&contentId=1649008 14 Mayıs 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi(contrary to conventional wisdom it may be rational to hedge translation exposure. Empirical evidence of agency costs and the managerial tendency to report higher levels of translated income, based on the early adoption of Financial Accounting Standard No. 52).
  8. ^ Aggarwal, Raj, "The Translation Problem in International Accounting: Insights for Financial Management." Management International Review 15 (Nos. 2-3, 1975): 67-79. (Proposed accounting framework for evaluating and developing translation procedures for multinational corporations).
  9. ^ http://www.iijournals.com/doi/abs/10.3905/jpm.1997.409611 (Discusses the benefits for hedging in foreign currencies for MNCs).

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Borsa</span> organize ticaret pazarı

Borsa veya sermaye piyasasının değişimi, alınıp satılabilir menkul kıymetler, stok, hisse senedi, emtialar, döviz, istikraz, vadeli kontratlar ve opsiyon sözleşmelerinin halka açık satıldığı veya satın alındığı organize bir piyasadır. Sermaye piyasası, üretken faaliyetleri destekleyen bir yatırım mekanizması oluşturur ve borsa ise bu amaca ulaşmak için kullanılan bir pazardır. Borsa, yatırımcıların faaliyetleri için güvenli bir ortam yaratmasının yanı sıra düzenli işlem mekanızmasına, güncel fiyatlara ve gerçek zamanlı alışveriş yapmaya sahip olmasından dolayı popülerdir.

Finansal kiralama veya İngilizce adıyla leasing, işletmelerin kuruluş veya büyüme dönemine geçtiklerinde, yatırımlarını gerçekleştirmek için ihtiyaç duydukları orta vadeli finansman yöntemlerinden birisidir.

Envanter, belirli bir tarihe ilişkin borç, alacak ve varlıkların miktarlarının ve değerlerinin, sayım, kontrol ve düzeltme yaparak saptanmasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Finans</span> Akademik disiplin

Finans, para, döviz ve sermaye varlıklarının incelenmesi ve disiplinidir. Mal ve hizmetlerin üretimi, dağıtımı ve tüketiminin incelenmesi olan ekonomi ile ilgilidir ancak ondan farklıdır. Kapsama dayalı olarak Finansal sistemlerde finansal faaliyetlere ilişkin disiplin, kişisel, kurumsal ve kamu finansmanı olarak ayrılabilir.

<span class="mw-page-title-main">Piyasa değeri</span>

Piyasa değeri, bazen market cap' denilir, hissedarların sahip olduğu halka açık şirketin mevcut hisse senetlerinin toplam değeridir.

<span class="mw-page-title-main">1997 Asya mali krizi</span> Temmuz 1997nin ikinci yarısından itibaren ortaya çıkan ve Taylandda başlayan bir domino etkisi ile tüm Asyayı sarmış ekonomik kriz

Doğu Asya Mali Krizi Temmuz 1997'nin ikinci yarısından itibaren ortaya çıkan ve Tayland'da başlayan bir domino etkisi ile tüm Asya'yı sarmış ve Güneydoğu Asya krizi adını almış finans krizidir. Asya Kaplanları olarak bilinen birçok Doğu Asya ülkesinin para birimleri, borsaları ve diğer kıymetleri ekonomik krizden etkilenmiştir. Yerel olarak IMF Krizi olarak da bilinir ama bu isim tartışmalıdır. Krizin varlığı ve sonuçları üzerinde görüş birliği olsa da nedenleri, kapsamı ve çözümleri tartışmalıdır. Uluslararası fon akımlarının yön değiştirmesine sebep olan ekonomik bir krizdir.

Wirecard AG, merkezi Almanya'da bulunan, iflasını ilan etmiş global bir finansal hizmetler ve teknoloji firmasıdır. Şirketin önceki kıdemli yöneticilerinden bazıları dolandırma suçlamalarıyla tutuklanmıştır. Şirket, Haziran 2020'de 1.9 milyar Euro değerindeki nakit paranın kayıp olduğunu bildirmiştir. Ayrıca, şirketin 3.2 milyar Euro değerinde borcu bulunmaktadır. Şirketin temel birimleri Kasım 2020'de 100 milyon Euro'ya İspanya merkezli Santander Bankasına satılmıştır.

Risk veya riziko, bir olayın gerçekleşme olasılığı ve olaydan etkilenme olanağı. Değerler, fiziksel sağlık, toplumsal statü, duygusal durum ya da görülemeyen belirli bir eylem, aksiyon ya da eylemsizlik sonucu risk alındığında kazanılabilir ya da kaybedilebilir. Risk aynı zamanda belirsizlikle kasıtlı etkileşim olarak da tanımlanabilir. Belirsizlik olası, tahmin edilemeyen, ölçülemeyen ve kontrol edilemeyen sonuç olup; risk bu sonuca rağmen karar almanın bir neticesidir.

Maliyet muhasebesi, "ticari malların üretimi ve hizmetlerin gerçekleştirilmesi için yapılan maliyet ölçümlerinin kayıt altına alınması ve raporlanması için sistematik bir prosedür dizisi olarak tanımlanır. Maliyet muhasebesi, maliyetlerin tanınması, sınıflandırılması, tahsis edilmesi, toplanması, raporlanması ve bunların standart maliyetlerle karşılaştırılması için gerekli yöntemleri kapsar." (IMA) Genellikle yönetim muhasebesinin bir alt kümesi olarak kabul edilen maliyet muhasebesinin nihai hedefi, yönetime maliyet verimliliği ve kabiliyetine dayalı olarak iş uygulamalarının ve süreçlerinin nasıl optimize edileceği hakkında tavsiyelerde bulunmaktır. Maliyet muhasebesi, yönetimin mevcut operasyonları kontrol etmesi ve gelecek planlaması için ihtiyaç duyduğu ayrıntılı maliyet bilgilerini sağlar.

<span class="mw-page-title-main">Finansal piyasalar</span> fonların, fon fazlası olanlardan fon eksiği olanlara aktarılmasını sağlayan mekanizmalar

Mali piyasalar veya finansal piyasalar, fonların, fon fazlası olanlardan fon eksiği olanlara aktarılmasını sağlayan mekanizmalardır. Finansal piyasalar vadesi bakımından para piyasaları ve sermaye piyasaları olmak üzere ikiye ayrılırlar. Para piyasaları kısa süreli fon arz ve talebinin karşılaştığı piyasalardır. Burada kısa süre ile kastedilen bir yıl ve daha kısa vadedir. Sermaye piyasaları ise uzun süreli fon arz ve talebinin karşılaştığı piyasalardır. Burada ise uzun süre ile kastedilen bir yıldan uzun vadedir. Finansal piyasalar düşük işlem maliyet değeri ve etkin-piyasa hipotezini yansıtan fiyatlar olmasını da sağlar.

Türev, temel olan asıl değerin fiyat araçlarına bağlı olması anlamına gelir. Hakların garanti altına alındığı, bir malın sabit bir fiyattan satın alınması ya da satılmasını sağlayan ticari anlaşmadır. Esas olan mal asıl değer olarak da tanımlanır. Asıl değer; menkul kıymetler, pazar (piyasa) bağlantılı referans büyüklükleri, diğer ticaret maddeleri olabilir; fakat ekonomik olmayan miktar da hava türevleri olabilir. Türevler fiyat değişimlerinin risklerine karşı güvenliği ve asıl değerlerin fiyat gelişimindeki spekülasyonu mümkün kılmaktadır.

Proje yönetimi, belirli bir projenin hedef ve amaçlarına ulaşıp bitirilmesi için kaynakların planlanması, organize edilmesi, tedarik edilmesi ve yönetilmesi disiplinidir.

Risk hafifletici önlemler, kabul edilen riskin etkilerini, yapılan kontrol/değerlendirme işlemleri neticesinde azaltma anlamına gelir. Riskin belirlenmesiyle, riskten kaçınılması, etkilerinin önlenmesi veya en aza indirilmesi, kaçınılmaz kayıpların tazmini için tedbir alınması faaliyetlerini ifade eder. İngilizcedeki Risk Mitigation kavramının karşılığıdır.

Riskten kaçınma, kaybetme ihtimalini elimine etmek. Uygulamada riskten kaçınma, yeni bir ürün tanıtımı yapmamak, var olan ürünün üretimini sonlandırmak, bazı faaliyetleri durdurmak veya belirli bir tehlike bulundurmayan işyeri yerleşkesi seçmek gibi anlamlara gelir. Örneğin, bazı yabancı ülkeler vardır ki Amerikan ticari işletmeleri bu ülkelere yatırım yapmazlar. Bu firmalar kâr etme girişiminde bulunmak yerine, varlıklara el konulması ya da çalışanların rehin tutulması gibi risklerden kaçınmayı tercih ederler. Bireyler meslek hayatlarındaki tercihlerinde, ciddi şekilde ölüm riski içeren ya da vazifeden alıkoyacak derecede sakatlık oluşturacak işlerden kaçındıkları zaman, riskten kaçınmış olurlar. Bazı insanlar da meslek hayatlarında onlar için önemli görünen finansal başarısızlık ihtimalinden kaçınmayı seçerler.

Üst yönetim destek sistemi, olarak da bilinen üst yönetim bilgi sistemi, karar verme gereksinimlerini ve üst düzey yönetsel bilgiyi destekleyen ve kolaylaştıran Yönetim bilişim sisteminin bir parçasıdır. Organizasyonel amaçlar için, konu ile ilgili iç ve dış bilgiye kolay erişim sağlar. Yaygın olarak karar destek sisteminin özelleşmiş bir biçimi olarak göz önüne alınmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Finans teknolojisi</span>

Finans teknolojisi veya fintech, finansal hizmetlerin sunumunda geleneksel finansal yöntemlerle rekabet etmeyi amaçlayan bir teknoloji ve yeniliktir. Finans teknolojisi, finans alanındaki faaliyetleri iyileştirmek için teknolojiyi kullanan gelişmekte olan bir sektördür. Akıllı telefonların mobil bankacılık, yatırım, borçlanma hizmetleri ve kripto para birimi için kullanılması, finansal hizmetleri genel halk için daha erişilebilir hale getirmeyi amaçlayan teknolojilere örneklerdir. Finansal teknoloji şirketleri, hem yeni girişim şirketleri hem de mevcut finans şirketleri tarafından sağlanan finansal hizmetlerin kullanımını değiştirmeye veya geliştirmeye çalışan yerleşik finansal kuruluşlardan ve teknoloji şirketlerinden oluşmaktadır.

Hedge fon, serbest yatırım fonu veya risk fonu; göreli olarak likit olan mal varlıkları üzerinden al-sat yapılan ve açığa satış, kaldıraç ve türevler gibi daha karmaşık finansal işlem, portföy-yapımı ve risk yönetimi tekniklerinin çok sık kullanıldığı bir yatırım fonu türüdür. Bu karmaşık tekniklerin kullanımı yüzünden, finansal düzenleyiciler genel olarak hedge fonlarının, kurumsal yatırımcıların, yüksek net değerli bireylerin ve nitelikli yatırımcılar gibi bu konuda yeteri kadar sofistike olabilen yatırımcılar dışında hiç kimseye pazarlamansına ya da erişime açılmasına izin vermezler.

Döviz kuru riski, bir finansal işlem şirketin yerel para birimi dışındaki bir para birimi cinsinden ifade edildiğinde ortaya çıkan bir finansal risktir. Döviz kuru riski, işlemin tamamlandığı tarihten önce yerel para birimi ile para birimi arasındaki kurda olumsuz bir değişiklik riski olduğunda ortaya çıkar.

Finansal muhasebe, bir işletme ile ilgili finansal işlemlerin özeti, analizi ve raporlanması ile ilgili muhasebe alanıdır. Bu, kamuya açık mali denetim ve mali bilanço'ların hazırlanmasını içerir. Hissedarlar, taşeron'lar, bankalar, çalışanlar, devlet dairesi, işletme sahipleri ve diğer paydaşlar, karar verme amacıyla bu tür bilgileri almak isteyen kişilere örnektir.

Finansal sistem, borç verenler, yatırımcılar ve borç alanlar gibi finansal piyasa katılımcıları arasında fon alışverişine izin veren sistemdir. Mali sistemler ulusal ve küresel düzeylerde çalışır. Mali kurumlar, karmaşık, yakından ilişkili hizmetlerden, piyasalardan ve yatırımcılar ile borç alanlar arasında verimli ve düzenli bağlantı sağlamayı amaçlayan kurumlardan oluşur. Diğer deyişle, paranın potansiyelini kullanmak ve faydalanmak için fonların gerek duyulduğu yerlere yeniden tahsisinin olduğu finansal ortam (para) mübadelesinin olduğu her yerde finansal sistemler vardır. Bütün bu mekanizmaya finansal sistem denilir.