İçeriğe atla

Finansal istihbarat

Finansal istihbarat, doğalarını ve yeteneklerini anlamak ve niyetlerini tahmin etmek için ilgili kuruluşların ve onların mali işleri hakkında bilgi toplanmasıdır. Genel olarak bu terim, kolluk kuvvetleri ve ilgili faaliyetler bağlamında geçerlidir. Finansal istihbaratın temel amaçlarından biri, vergi kaçakçılığı, kara para aklama veya diğer bazı suç faaliyetlerini içerebilecek finansal işlemleri belirlemektir. Finansal istihbarat, suç ve terör örgütlerinin finansmanının belirlenmesinde de etkili olabilir. Finansal istihbarat, bilgi toplama ve analiz olmak üzere iki ana alana ayrılabilir. Bilgi toplama normalde bir mali istihbarat kuruluşu olarak bilinen bir devlet kurumu tarafından yapılır. Kurum, yasal gerekliliklerin bir parçası olarak genellikle bankalar ve diğer kuruluşlar tarafından sağlanan ham işlem bilgilerini ve şüpheli faaliyet raporlarını toplayacaktır. Veriler, devletler arası ağlar aracılığıyla diğer ülkelerle paylaşılabilir. Analiz, belirli bir faaliyetle potansiyel olarak meşgul olan kişileri belirlemek için veri madenciliği veya veri eşleştirme tekniklerini kullanarak büyük hacimli işlem verilerini incelemeyi içerir. Şüpheli faaliyet raporları ayrıca belirli bir faaliyeti tanımlamaya çalışmak için incelenebilir ve diğer verilerle ilişkilendirilebilir.

Bilgi toplama

Finansal istihbarat, genellikle bankalar ve diğer kuruluşlar tarafından düzenleyici gerekliliklerin bir parçası olarak sağlanan büyük hacimli işlem verilerinin incelenmesini içerir. Alternatif olarak, veri madenciliği veya veri eşleştirme teknikleri, potansiyel olarak belirli bir faaliyette bulunan kişileri tanımlamak için kullanılabilir. Pek çok sanayileşmiş ülke, finans kuruluşları için düzenleyici raporlama gereksinimlerine sahiptir. Finansal istihbarat kurumlarının bir finans kuruluşundaki ham verilere erişim elde etmesi oldukça olasıdır. Yasal açıdan bakıldığında, bu tür bir bilgi toplama süreci oldukça karmaşık olabilir. Örneğin, CIA, Terör Finansmanı İzleme Programı aracılığıyla Dünya çapında Bankalararası Finansal Telekomünikasyon Derneği (SWIFT) veri akışlarına erişim elde etti, ancak bu Belçika gizlilik yasasını ihlal etti. Raporlama şartları, gayriresmî değer aktarım sistemlerini (IVTS) ve geleneksel bir finans kuruluşunda raporlama gerektirmeyecek miktarları etkilemeyebilir.[1] IVTS, gözetimden kaçınmak için yasa dışı amaçlar için de kullanılabilir.

Bilgi analizi

Finansal istihbarat analizi için bazı örnekler şunlardır:

  • Kira geçmişlerine göre yüksek riskli konut kiracılarının belirlenmesi.
  • Varlıklarını gizlice vergi uygulayan bir yetki alanından çıkararak mütevelli yükümlülüklerinden kaçınmaya çalışan vergi mükelleflerini tespit etmek.
  • Suçluların, gelirlerini sakladığı güvenli alanları keşfetmek.
  • Hedeflenen bir kişiye verilen büyük miktarda paranın nasıl ortadan kaybolduğunu açıklamak.
  • Yolsuzluğa bulaşmış bir bireyin ani ve açıklanamayan talihsizlikler yaşayıp yaşamadığını kontrol etmek.
  • Havale yoluyla terörist hücreler arasındaki ilişkileri tespit etmek.

Türkiye'de finansal istihbarat

Türkiye'de Mali Suçları Araştırma Kurulu, finansal istihbarat görevlerini yürütmekle görevli olan kurumdur.[2]

Kaynakça

  1. ^ "Informal Value Transfer Systems, FinCEN Advisory Issue 33" (PDF). March 2003. FinCEN-2003-33. 21 Kasım 2008 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. 
  2. ^ "1 sayılı Cumhurbaşkanlığı Teşkilatı Hakkında Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi" (PDF). 26 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mart 2021. 

İlgili Araştırma Makaleleri

Veri madenciliği, büyük ölçekli veriler arasından faydalı bilgiye ulaşma, bilgiyi madenleme işidir. Büyük veri yığınları içerisinden gelecekle ilgili tahminde bulunabilmemizi sağlayabilecek bağıntıların bilgisayar programı kullanarak aranması olarak da tanımlanabilir.

<span class="mw-page-title-main">Muhasebe</span> Ekonomik kuruluşlarla ilgili finansal bilgilerin ölçülmesi, işlenmesi ve iletilmesi

Muhasebe, bir işletmenin varlıkları ve kaynakları üzerindeki mali nitelikteki bilgileri kayıt, sınıflandırma, özetleme, analiz etme ve yorumlama gibi fonksiyonlar ile takip eden bilimsel bir sistemdir.

<span class="mw-page-title-main">Finans</span> Akademik disiplin

Finans, para, döviz ve sermaye varlıklarının incelenmesi ve disiplinidir. Mal ve hizmetlerin üretimi, dağıtımı ve tüketiminin incelenmesi olan ekonomi ile ilgilidir ancak ondan farklıdır. Kapsama dayalı olarak Finansal sistemlerde finansal faaliyetlere ilişkin disiplin, kişisel, kurumsal ve kamu finansmanı olarak ayrılabilir.

İstihbarat ya da Bilgi alma, siyasi makamlara sunulmak üzere toplanmış ve çözümlenmiş izlemsel veya taktik içerikli işlenmiş bilgilere denir. Her türlü kaynaktan elde edilen ham bilgi ilişkisiz gibi görünen parçalardan oluşan, çelişkili, güvenilmez, yanıltıcı veya yanlış olabilir. İstihbarat ise birleştirilmiş, değerlendirilmiş, çözümlenmiş, yorumlanmış ve ayıklanmış bilgidir. Tamamlanmış bir istihbarat, istihbarat çevriminin sonuç ürünü olan ve siyasi belirleyicilere sunulmaya hazır olan işlenmiş bilgidir. Her devlet için, ülkenin bölünmez bütünlüğüne, anayasal düzenine, varlığına, bağımsızlığına, güvenliğine ve ulusal gücünü oluşturan bütün unsurlarına karşı içten ve dıştan gelecek mevcut ve olası tehditler hakkında bilgi toplamak ve istihbarat oluşturmak için vazgeçilmez bir gereksinimdir. İstihbarat devlet için, hasım veya hasım olması olası kişi, kurum-kuruluş, devletler ve diğer organizasyonlar hakkında açık veya kapalı kaynaklardan bilgi toplayıp, çözümleme ve değerlendirmelere tabi tutarak sonuca ulaşılması anlamına gelmektedir.

Para aklama, çok genel tanımı ile, suçtan elde edilen malvarlığı değerlerinin yasal olmayan kaynağının gizlenmesi amacıyla meşru bir kaynaktan elde edilmiş gelir gibi gösterilmesi yönündeki işlem ve eylemlerdir.

Veri ambarı, ilişkili verilerin sorgulandığı ve analizlerinin yapılabildiği bir depodur. Veri ambarı veritabanını yormamak için oluşturulmuştur. Bir veri ambarı ilgili veriyi kolay, hızlı ve doğru biçimde analiz etmek için gerekli işlemleri yerine getirir. Veri ambarı, işlemsel sistemlerdeki veriyi kopyalayıp, karar verme işlemi için uygun formda saklar. Veri ve bilgiler, üretildiklerinde heterojen kaynaklardan elde edilirler. Yıldız Teknik Üniversitesi'ne göre: Veri ambarı, başlangıçta farklı kaynaklardan gelen verinin üzerinde daha etkili ve daha kolay sorguların yapılmasını sağlamaktadır.

Konum istihbaratı (Kİ), belirli bir sorunu çözmek için coğrafi veri ilişkilerinden anlamlı fikir türetilmesi işlemidir. Bu, bir harita üzerinde kolay referans için, mekansal ve/veya kronolojik birden fazla veri setleri katmanları içerir ve uygulamaları sanayileri yayılmış, kategoriler ve kuruluşların genellikle tüm verilerin %80'inden fazlası bir konum öğesi vardır ve bu konumu doğrudan birçok bilgi setleri ile çizmek olabilecek anlayışları türlü etkilediği kabul edilmektedir. Haritalar, çağlar boyunca bilgi temsil etmek için kullanılmıştır, ama gerçek konum 'istihbaratı' ilk örneği olarak referans olabilir, 1854 yılında Londra'da yapıldı. Ne zaman John Snow haritasını kaplayan kolera yayılması hakkında teoriler ile putları kırmayı başardı. Su pompalarının konumu ile bölgenin tek su pompasına kaynak daraltmak mümkün oldu. Bir harita üzerinde bilgilerin bu tabakalama işlemi, ilişkileri belirlenmesi mümkün oldu ve dönüş içgörülerinin aksi anlaşılmıştır. Bu konum istihbaratının çekirdeğidir bugün.

<span class="mw-page-title-main">Hazine ve Maliye Bakanlığı (Türkiye)</span> hazine ve maliye işlerinden sorumlu olan bakanlık

Türkiye Cumhuriyeti Hazine ve Maliye Bakanlığı, Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığına bağlı olarak çalışan, hazine ve maliye işlerinden sorumlu olan bakanlıktır.

<span class="mw-page-title-main">Denetim</span>

Bağımsız denetim, herhangi bir işletmenin finansal bilgilerinin, kitaplarının, menkul kıymet hesaplarının, yasal kayıtlarının, belgelerinin ve kuponlarının sistematik ve bağımsız bir incelemesidir. Bir finansal tablo açıklamasının yanı sıra finansal olmayan açıklamaların doğru ve net bir şekilde ortaya çıktığını tespit eder. Ayrıca, hesap kitaplarının yasaların gerektirdiği bir şekilde muhafaza edilmesini sağlamaya çalışır. Denetim, kamu sektöründe ve her yerde böyle bir fenomen haline geldi. Denetçi inceleme için önlerinde bulunan önerileri algılar ve tanır, kanıtlar alır, aynısını değerlendirir ve denetim raporuyla iletilen kararına dayanarak bir görüş oluşturur.

Denetçi, denetim yapmak üzere bir şirket tarafından atanan kişi veya firmadır. Denetçi olarak hareket edebilmek için, kişinin muhasebe ve denetim düzenleyici otoritesi tarafından onaylanması veya belirli niteliklere sahip olması gerekir. Genel olarak, şirketin dış denetçisi olarak hareket etmek için bir kişinin düzenleyici otoriteden bir uygulama sertifikası olması gerekir.

<span class="mw-page-title-main">Nükleer Düzenleme Kurumu</span>

Nükleer Düzenleme Kurumu, Türkiye'de nükleer enerji sektöründeki faaliyetler ile radyasyonla ilgili tesis ve faaliyetleri düzenlemek ve denetlemekle görevli kurum. 9 Temmuz 2018 tarihinde 702 sayılı Kanun Hükmünde Kararname ile kurulmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Belarus Devlet Kontrol Komitesi</span>

Beyaz Rusya Devlet Kontrol Komitesi , Belarus'ta bütçenin yürütülmesi üzerinde devlet denetimi yetkisi bulunan, kamu mallarının kullanımı, ekonomik, mali ve vergi ilişkilerin ilişkilerini düzenleyen kamu kurumu. 5 Aralık 1996'da kurulan kurum devlet başkanı, Beyaz Rusya parlamentosu, hükûmet ve diğer kamu kuruluşlarının eylemlerinin yürütülmesinden sorumludur. Devlet Kontrol Komitesi tarafından oluşturulur ve komite başkanı da devlet başkanı tarafından atanır. Leonid Anfimov'dur 19 Ağustos 2014'te Komite Başkanı olarak atandı. Genel merkezi Minsk'te yer alır. Öncülü 1992-1996 yılları arasında faaliyet yürüten Beyaz Rusya Kontrol Ofisi'dir.

<span class="mw-page-title-main">Maliye Bakanlığı (Azerbaycan)</span> Azerbaycan Hükûmetine bağlı bir bakanlık

Azerbaycan Cumhuriyeti Maliye Bakanlığı, Azerbaycan Cumhuriyeti'nde finans sektörünü düzenlemekten sorumlu, Azerbaycan Kabinesi'ne bağlı bir devlet kurumu. Bakanlığa Samir Şerifov başkanlık etmektedir.

Azerbaycan'daki finans sistemi, borçlanma ve borç verme ve varlıkların transferine ilişkin hükûmet politikası ve düzenlemelerinden oluşmaktadır. Sistem, bankalar, sigorta şirketleri, diğer finans kuruluşları, emeklilik sistemi, finansal piyasalar ve ödeme sistemlerinden oluşmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Veri bilimi</span> verilerden bilgi ve içgörü elde etmeye odaklanan disiplinler arası çalışma alanı

Veri bilimi, yapılandırılmış ve yapılandırılmamış verilerden bilgi ve öngörü elde etmek için bilimsel yöntemleri, süreçleri, algoritmaları ve sistemleri kullanan çok disiplinli bir alandır. Veri bilimi veri madenciliği ve büyük verilerle ilişkilidir.

Mali Suçları Araştırma Kurulu (MASAK), Hazine ve Maliye Bakanlığına bağlı olan bir finansal istihbarat birimidir. MASAK'ın başlıca görevleri para aklama suçunu, terörün finansmanı ve kitle imha silahları yayılımının finansmanını önlemek, bunlar hakkında araştırma yapmak, önlemler geliştirmek ve toplanan bilgileri işleyerek gerekli makamlara sunmaktır.

Gayri resmi değer aktarım sistemi (IVTS), aynı biçimde olsun ya da olmasın, başka bir coğrafi konumdaki üçüncü bir tarafa ödenmesi gereken fonları veya eşdeğer bir değeri ödenebilir yapmak amacıyla para alan herhangi bir sistem, mekanizma veya insan ağıdır. Gayri resmi değer aktarımları, genellikle, banka dışı mali kurumlar veya birincil faaliyeti para aktarımı olmayan diğer ticari kuruluşlar aracılığıyla geleneksel bankacılık sisteminin dışında gerçekleşir. IVTS işlemleri, IVTS operatörü tarafından tutulan banka hesaplarının kullanılması gibi, zaman zaman resmi bankacılık sistemleriyle bağlantılıdır.

Finansal muhasebe, bir işletme ile ilgili finansal işlemlerin özeti, analizi ve raporlanması ile ilgili muhasebe alanıdır. Bu, kamuya açık mali denetim ve mali bilanço'ların hazırlanmasını içerir. Hissedarlar, taşeron'lar, bankalar, çalışanlar, devlet dairesi, işletme sahipleri ve diğer paydaşlar, karar verme amacıyla bu tür bilgileri almak isteyen kişilere örnektir.

Veri analisti, veri analizi araçlarını kullanarak bilgileri inceleyen kişidir. Ham verilerden elde ettikleri anlamlı sonuçlar, işverenlerinin veya müşterilerinin çeşitli gerçekleri ve eğilimleri belirleyerek önemli kararlar almasına yardımcı olur. Bir veri analisti, bir soruyu yanıtlamak veya bir sorunu çözmek için veri kümelerini toplar, temizler ve yorumlar. İşletme, finans, ceza adaleti, bilim, tıp ve hükûmet dahil olmak üzere birçok sektörde çalışabilirler. Bir işletme bir sonraki reklam kampanyasında ne tür müşterileri hedeflemelidir? Hangi yaş grubu belirli bir hastalığa karşı en savunmasızdır? Hangi davranış kalıpları finansal dolandırıcılıkla bağlantılıdır? Bunlar, bir veri analisti olarak yanıtlamak zorunda kalabileceğiniz soru türleridir. Veri analistleri, soruları yanıtlamak ve sorunları çözmek için verilerin nasıl kullanılabileceğini belirlemektedir. Trendleri belirlemek ve gelecekle ilgili tahminlerde bulunmak için şu anda neler olduğunu incelemekte ve tıpkı bir dedektif gibi çalışmaktadırlar. Veri analistleri, genellikle bilgisayar sistemlerini ve hesaplama uygulamalarını kullanır. Olgular ve sayılar başlangıç noktasıdır, ancak en önemlisi bunların ne anlama geldiğini anlamak ve bulguları ilginç bir şekilde grafikler, çizelgeler, tablolar ve grafikler kullanarak sunmaktır.

Düzenlemeleri izleme teknolojisi ya da İngilizce olarak, Regulatory Technology (Regtech), finansal kurumların düzenleyici uyumluluk süreçlerini kolaylaştırmak ve geliştirmek için teknolojik çözümleri kullanma yaklaşımını ifade eder. Bu teknolojik yenilikler, finans sektöründe giderek artan düzenlemelerle başa çıkmak ve uyumluluk süreçlerini daha verimli hale getirmek için kullanılır.