İçeriğe atla

Fin karşıtlığı

Fin karşıtlığı, Fin düşmanlığı veya Finofobi, Finlere, İngriya Finlerine, Orman Finlerine, Torne Vadisi Finlerine, İsveç Finlerine, Finlandiya'ya ve Fin kültürüne karşı olan düşmanlık olarak tanımlanır.

Sovyetlerin Finlandiya'nın başkenti Helsinki'deki sivil hedefleri kasıtlı olarak bombalamasının ardından şehrin Lönnrotinkatu ve Abrahaminkatu sokaklarında çıkan yangın, 30 Kasım 1939

Ülkelere göre

Amerika Birleşik Devletleri

1907 ve 1916 yıllarında Minnesota'da madenci olarak çalışan Fin göçmenlerin sistematik grevlerdeki önemli rolleri, birçok iş yerinin Finleri fişlemesine ve işçi olarak kabul etmemesine sebep oldu.[1][2][3] O yıllarda Minnesota ve çevre eyaletlerde üzerlerinde "Kızılderililer ve Finler giremez." yazılı tabelalar bulunan işyerleri yaygındı.[4]

Birleşik Krallık

Birleşik Krallık içinde yaşayan Finler, diğer İngilizce konuşmayan Avrupalılar gibi Brexit referandumu'ndan sonra ayrımcılığa maruz kaldılar. Çeşitli ırkçı saldırılarda Finlerin farklı bir dil konuştukları vurgulandı, üzerlerine dondurmalar fırlatıldı ve "evlerine dönmeleri" söylendi.[5][6][7]

İsveç

1960'lar ve 1970'lerde Finlandiya'dan İsveç'e önemli bir göç dalgası yaşandı. Bu yıllar arasında İsveç'teki Finlerin nüfusu 45,000'den 300,000'e çıktı.[8] Bu Fin göçmenlere karşı İsveç halkının davranışı ve görüşü sıklıkla negatifti. "En finne igen" ("yine bir başka Fin") gibi Finlere karşı birçok aşağılayıcı terim mevcuttu ve bunlar sıklıkla kullanılıyordu.[9][10]

Finnjävel

Finnjävel (tekil) ve Finnjävlar (çoğul), ("Fin piçi" veya "Fin şeytanı") İsveç'te Fin göçmenler için özellikle 1950'lerde ve 60'larda kullanılmış aşağılayıcı söz. Kelime Fince şeytan anlamına gelen jävel'den veya djävel'den gelmektedir.[11] Günümüzde Finnjävlar isimli İsveç'in Fin azınlığından bahseden bir kitap bulunmaktadır.[12] Ayrıca Helsinki'de Finnjävel isimli bir restoran bulunmaktaydı, ancak daha sonra kapatıldı.[13]

Sovyetler Birliği

Laponya'daki Seitajärvi'de Sovyet partizanları tarafından öldürülmüş Fin çocuklar, 1942

1939'da Sovyetler Birliği'ndeki İngriya Finlerinin nüfusu, 1928'deki nüfus tahminlerinin %43'ü olan 50,000'e düştü[14] ve İngriya Fini ulusal bölgesi kaldırıldı.[15] Nazilerin Sovyetler Birliği'ni işgali ve Leningrad Kuşatması'nın başlamasından sonra 1942'de, Sovyetler tarafından kontrol edilen topraklarda kalan 20,000 İngriya Fini Sibirya'ya sürüldü. Alman işgalindeki topraklar altında yaşayan İngriya Finlerinin çoğu Votlar ve İngriler ile birlikte 1943 ve 1944'te Finlandiya topraklarına kaçtı. Finlandiya'nın savaşı kaybetmesi üzerine Moskova Ateşkes Antlaşması'nın imzalanması ile, Finlandiya hükûmeti bu kaçakları iade etmeye zorlandı.[14] Sovyet hükûmeti iade edilen 55,733 sivilin İngriya'daki evlerine geri yerleşmesine izin vermedi ve bunun yerine onları Rusya'nın ortalarına sürdü.[14][16] İngriya Finlerinin yerleşmeye zorlandığı başlıca bölgeler Sibirya'nın iç kısımları, Rusya'nın ortaları ve Tacikistan'dı.[17]

1941 ve 1944 yılları arasında Sovyet partizan birlikleri Fin topraklarına sıklıkla baskınlar düzenledi ve bu baskınlarda köyler ve diğer sivil hedeflere saldırıldı. Kasım 2006'da, Sovyetler tarafından Finlere karşı yapılan katliamlar ve diğer saldırıların fotoğrafları Fin hükûmeti tarafından kamuoyunda yayınlandı. Bunlar, öldürülen kadın ve çocukların görsellerini içeriyordu.[18][19][20] Partizanlar sıklıkla ele geçirdikleri askeri ve sivil Fin esirleri küçük bir sorgulamanın ardından infaz ediyordu.[21]

5'i kadın olan 3,500 Fin savaş esiri II. Dünya Savaşı boyunca Kızıl Ordu tarafından ele geçirildi. Bu esirlerin ölüm oranı %40 civarındaydı. En yaygın ölüm nedenleri açlık, soğuk ve Sovyet hükûmeti tarafından gerçekleştirilen, kötü şartlar altındaki sürgünlerdi.[22]

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ Nybergh, Thomas (27 Eylül 2015). "How Finnish immigrants battled racism to help build America". Inktank.fi. 28 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Mart 2017. 
  2. ^ "MPR: Finland Was a Poor Country". News.minnesota.publicradio.org. 10 Haziran 1997. 10 Haziran 2005 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Mart 2017. 
  3. ^ Tristram McPherson; David Plunkett (24 Ağustos 2017). The Routledge Handbook of Metaethics. Taylor & Francis. ss. 349-. ISBN 978-1-351-81791-2. 24 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Aralık 2020. 
  4. ^ Scorich, Jason (13 Ocak 2016). "Mesaba Co-op Park". MNopedia. Minnesota Historical Society. 1 Şubat 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  5. ^ "Rasismi roihahti Briteissä - suomalaisetkin vihan kohteena". www.iltalehti.fi (Fince). 11 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Ocak 2021. 
  6. ^ Radio, Sveriges. "Britannian pohjoismaalaiset: Brittien asenteet ovat koventuneet meitäkin kohtaan - Sveriges Radio Finska". sverigesradio.se (Fince). 3 Şubat 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Ocak 2021. 
  7. ^ "Huorittelua, nimittelyä ja kylmää tuijotusta: Suomen passi ei auta brexit-Britanniassa, eikä oikeudesta jäädä maahan ole takeita". Helsingin Sanomat (Fince). 3 Mart 2017. 3 Mart 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Ocak 2021. 
  8. ^ Lehtinen, Lasse (8 Mayıs 2017). "Lasse Lehtisen kolumni: Suomensukuisten pakolaisten pahat teot". Ilta-Sanomat. 8 Mayıs 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  9. ^ "En Finne Igen" 27 Ekim 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. suomi24, December 28, 2007
  10. ^ "Too many Finnish politicians and parties are ignorant of their country's migrant and refugee history". 29 Eylül 2014. 3 Ocak 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  11. ^ "Artisans created all the dishes and other objects for Finnjävel restaurant". Helsinki Design Week. 7 Nisan 2016. 4 Kasım 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  12. ^ Radio, Sveriges. "Finnjävlar-antologia kirjoittaa uusiksi Ruotsin suomalaisten historiaa - Sisuradio". sverigesradio.se. 22 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  13. ^ "Finnjävel sulkee lauantaina - Henri Alén ja Tommi Tuominen perustavat hävikkiravintolan Sitran tuella". Viisi Tähteä. 4 Nisan 2018. 4 Kasım 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  14. ^ a b c Taagepera (2013), p. 144
  15. ^ Taagepera (2013), p. 143
  16. ^ Scott and Liikanen (2013), pp. 59–60
  17. ^ Evmenov and Muslimov (2010), p. 92
  18. ^ Nykänen, Anna-Stina (19 Kasım 2006). "Too awful an image of war: Sixty years on, there are no grounds to withhold images kept in a Finnish Defence Forces' safe". Helsingin Sanomat. 16 Aralık 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  19. ^ "Iltalehti - Kuvagalleria". 19 Aralık 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Şubat 2016. 
  20. ^ "Iltalehti - Kuvagalleria". 19 Aralık 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Şubat 2016. 
  21. ^ Nikkilä, Reijo (2002). Alava, Teuvo; Frolov, Dmitri; Nikkilä, Reijo (Ed.). Rukiver!: Suomalaiset sotavangit Neuvostoliitossa (Fince). Edita. s. 17. ISBN 951-37-3706-3. 
  22. ^ Malmi, Timo. "Jatkosodan suomalaiset sotavangit". Leskinen, Jari; Juutilainen, Antti (Ed.). Jatkosodan pikkujättiläinen (Fince) (1.1yıl=2005 bas.). Werner Söderström Osakeyhtiö. ss. 1022-1032. ISBN 951-0-28690-7. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Finlandiya</span> Kuzey Avrupa ya da diğer adıyla İskandinavya yarım adasında yer alan devlet, ülke

Finlandiya, resmî adıyla Finlandiya Cumhuriyeti, Kuzey Avrupa'daki bir İskandinav ülkesi. Doğuda Rusya, kuzeyde Norveç ve batıda İsveç'le komşudur. Batıda Botniya ve güneyde Finlandiya körfezlerine kıyısı vardır. Yüz ölçümü 338.455 km² ve nüfusu 5,5 milyondur. Helsinki ülkenin başkenti ve en büyük şehridir. Finlerin ana dili olan Fince, yeryüzündeki az sayıda Baltık-Fin dilinden biridir. Finlandiya'nın iklim özellikleri enleme göre değişkenlik gösterir: Güneyde nemli karasal iklim, kuzeyde kutup altı iklimi görülür. Ülke genel olarak tayga biyomuna dahildir. Ayrıca Finlandiya'da 180 binden fazla göl bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Helsinki</span> Finlandiyanın başkenti

Helsinki, Finlandiya'nın başkenti ve en büyük şehridir. Şehir, Finlandiya'nın güneyinde Finlandiya Körfezi'nin kıyısında yer almaktadır. Şehrin nüfusu 2016 yılı itibari ile 642.045 olup metropol alanının nüfusu ise 1.47 milyondur.

<span class="mw-page-title-main">Kış Savaşı</span> 1939-1940 yılları arasında Finlandiya ile Sovyetler Birliği arasında geçen savaş

Kış Savaşı ya da Fin-Sovyet Savaşı, II. Dünya Savaşı'nın başlarında Finlandiya ile Sovyetler Birliği arasında yaşanan savaştır. Savaş, II. Dünya Savaşı ve Sovyetlerin Polonya İstilasından iki ay sonra, 30 Kasım 1939'da Sovyetlerin saldırısıyla başladı ve 13 Mart 1940'ta Moskova Barış Antlaşması'yla sona erdi. Milletler Cemiyeti saldırıyı yasa dışı olarak kabul etti ve 14 Aralık 1939'da Sovyetler Birliği'ni cemiyetten attı.

<span class="mw-page-title-main">Karelya</span> Kuzey Avrupada tarihi bölge

Karelya, Karelyalılar ile Finler'in yaşadığı Finlandiya, Rusya ve İsveç sınırlarında kalan bir bölgedir. Bugün bölge, Rusya'nın Karelya Cumhuriyeti ile Leningrad eyaleti ve Finlandiya'nın Kuzey Karelya ile Güney Karelya bölgelerine bölünmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Devam Savaşı</span> 25 Haziran 1941-19 Eylül 1944 tarihleri arasında meydana gelen ve Kış Savaşının devamı niteliğindeki savaş

Devam Savaşı, II. Dünya Savaşı'nın Doğu Cephesi'nde 25 Haziran 1941 - 19 Eylül 1944 tarihlerinde gerçekleşen savaştır. Kış Savaşı'nın devamı niteliğinde olduğu için bu isimle adlandırılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Sovyet savaş suçları</span> Sovyetler Birliğinin gerçekleştirdiği katliamlar

Sovyet savaş suçları, 1919 ve 1991 arasında Kızıl Ordu ve NKVD tarafından işlenen savaş suçlarını ifade eder. Bazı durumlarda, bu suçlar, Sovyet lideri Josef Stalin'in emriyle işlendi. Diğer durumlarda ise, savaş esirlerine ve sivillere karşı partizan savaşı veya diğer ülkelerin SSCB ile silahlı çatışmaları sırasında Sovyet birlikleri tarafından herhangi bir emir alınmadan işlendi.

Finlandiya İstihbarat Araştırma Kurumu (FIRE) 1960 yılında kurulmuş bir sinyal istihbaratı yapan (SIGINT) Finlandiya Savunma Kuvvetleri birimidir. Fin Hava Kuvvetleri kuruluşunun parçası olarak Tikkakoski'de bir merkezi paylaşıyor. Fin Askeri İstihbarat Servisi'nin bir parçasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Suomussalmi Muharebesi</span> Kış Savaşında Fin ve Sovyet güçleri arasında yapılan savaş

Suomussalmi Muharebesi, 7 Aralık 1939-8 Ocak 1940 tarihleri arasında Fin ve Sovyet güçleri arasında gerçekleşen muharebedir. Muharebe Fin zaferi ile sonuçlanmış olup Finlandiya'nın kuzey yarısındaki en temiz, en önemli ve en anlamlı Fin zaferi olarak kabul edilir ve halen Finlandiya'da tüm Kış Savaşı'nın bir sembolü olarak görülmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Karelya Sorunu</span>

Karelya sorunu ; Finlandiya'nın Kış Savaşı ve Devam Savaşı sonrasında, hükümranlık haklarından vazgeçerek, SSCB yönetimine terk ettiği topraklarda, yeniden hak iddia edip etmeme konusunda, Fin siyasetinde hala tartışılmakta olan meseledir. Her ne kadar Karelya sorunu olarak adlandırılmış olsa da Petsamon Bölgesi, Salla ve Kuusamo'nın Ruslara devredilen kısımları ile Finlandiya Körfezi'nde bulunan dört ada da bu sorun kapsamında değerlendirilmektedir. Bazen de Feragat edilen toprakların iadesi sorunu olarak tanımlanmaktadır. Bir devlet meselesi ya da politik bir sorun haline getirilmemiş olmakla birlikte, halen tartışılmaya ve Fin kamuoyu gündemini meşgul etmeye devam etmektedir.

<span class="mw-page-title-main">İngriya Finleri</span>

İngriya Finleri, İngriya bölgesinde yaşayan bir Fin azınlığıdır. İngriya Finleri, Finlandiya ve İngriya'nın İsveç İmparatorluğu'nun bir parçası olduğu 17. yüzyılda bölgeye göç eden Fin göçmenlerinin soyundan gelmektedirler. II. Dünya Savaşı öncesi ve sonrasında yaşanan sürgünlerde çoğunlukla Sovyetler Birliği'nin diğer bölgelerine taşındılar. Günümüzde Rusya'da yaşayan Fin nüfusunun en büyük bölümünü oluşturmaktadırlar.

<span class="mw-page-title-main">Vickers 6-Ton</span>

Vickers 6-Ton, Vickers tarafından üretilen Birleşik Krallık yapımı bir hafif tanktır. Tank, çoğunlukla ihracat amaçlı üretilmiş olup çok sayıda ülke tarafından kullanılmıştır. Sovyetler Birliği tarafından T-26 adıyla üretilmiş olup Polonya 7TP tankının doğrudan öncülüydü.

<span class="mw-page-title-main">Seija Simola</span>

Seija Simola, Fin şarkıcı. Kariyerine 1960'ların ortalarında Eero Seija & Kristian Trio'da başladı ve ilk solo albümü 1970 yılında piyasaya çıktı: Seija Simola 1.

Jouko Innanen, Fin çizgi roman sanatçısı.

<span class="mw-page-title-main">Anna-Maja Henriksson</span> Finli siyasetçi

Anna-Maja Kristina Henriksson, bir Fin siyasetçidir. İlk olarak 2011 yılından 2015'e kadar Finlandiya Adalet Bakanı olarak görev yapan Henriksson 2019'da yeniden bu göreve başlamıştır. 2007'den beri Finlandiya Parlamentosu üyesidir. 2010-2016 yılları arasında Finlandiya Halk Partisi başkan yardımcısı ve 2015-2016 İsveç Parlamento Grubu başkanıdı olarak görev yapmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Riikka Purra</span> Fin siyasetçi

Riikka Purra, 2023'ten beri Finlandiya Başbakan Yardımcısı olarak görev yapan Finlandiyalı bir siyasetçidir. Ayrıca Finlandiya Parlamentosu'nda Uusimaa seçim bölgesi için görev yapan, Gerçek Finler üyesidir. Ağustos 2021'de Jussi Halla-aho'dan sonra partinin yeni lideri seçildi.

<span class="mw-page-title-main">Nasima Razmyar</span> Finli siyasetçi

Nasima Razmyar, Sosyal Demokrat Partisi temsil eden Afgan-Fin bir politikacıdır. Razmyar, 2015 yılındaki seçimde 5.156 oy aldı ve Finlandiya Parlamentosu'na seçildi. Haziran 2017'ye kadar Parlamentoda görev yaptı. Ayrıca 2012 yılından bu yana Helsinki Belediye Meclisi üyesidir.

<span class="mw-page-title-main">Ben Zyskowicz</span> Finli siyasetçi

Ben Berl Zyskowicz, Fin bir politikacı ve Finlandiya Parlamentosu'nun bir üyesidir. Zyskowicz, 1993'ten 2006'ya kadar Finlandiya Ulusal Koalisyon Partisi'nin parlamento grubunun başkanıydı ve 1979'dan beri Ulusal Koalisyon Partisi parlamento üyesidir. Fin parlamentosuna seçilen ilk Yahudi soyundan gelen kişi olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">2004 Yaz Olimpiyatları'nda Finlandiya</span>

Finlandiya, 13-29 Ağustos 2004 tarihleri arasında Atina, Yunanistan'da 2004 Yaz Olimpiyatları'nda yarıştı. Fin sporcular, 1908'deki ilk çıkışından bu yana tüm Olimpiyat Oyunlarında yarıştılar. Finlandiya Olimpiyat Komitesi ülkenin şimdiye kadarki en küçük grubunu gönderdi. 36'sı erkek 17'si bayan toplam 53 sporcu sadece 12 spor dalında yarıştı; ülkenin takım büyüklüğü, sporcuların dörtte biri kadardı.

<span class="mw-page-title-main">Meeri Koutaniemi</span>

Meeri Koutaniemi Finlandiyalı fotoğrafçı ve gazetecidir. Koutaniemi, insan hakları, azınlıklar ve gelişimle ilgili konularda yaptığı röportajlar ve portreleriyle tanınmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Eeles Landström</span>

Eeles Enok Landström, Fin sırıkla atlamacı, siyasetçi ve iş insanı.