İçeriğe atla

Fin-Ugor kavimleri

Fin-Ugor halkları

Fin-Ugor halkları, bugün Kuzeydoğu Avrupa'da yaşayan ve aynı dil ailesini oluşturan halklar topluluğu. Fin-Ugor halklarının konuştuğu diller ve lehçeler Samoyed dilleri dışındaki tüm Ural dilleri değişkelerini kapsayan Fin-Ugor dilleri grubuna girmektedir. Bu kavimlerin toplam nüfusu 30 milyon civarındadır. Fin-Ugor halklarının en bilinenleri Macarlar, Finler ve Estonlardır.

Yerleşim kolları

Fin-Ugor(Ural) kavimleri yedi alt-koldan oluşmaktadır.

a. Ugor kolu: Bugünkü Macaristan ve Rusya'ya bağlı ülkenin orta kesiminde bulunan Hantı-Mansi Özerk Okrugu'nun halkları Ugor halkları içerisindedir. Yaklaşık 20 milyon insandan oluşmaktadır.

b. Perm kolu: Rusya içerisinde yer alan Komi Cumhuriyeti ve Udmurtya ile Komi-Permyak Özerk Okrug'u halkları bu kavimlerin Perm kolunu oluşturmaktadır. Yaklaşık 2 milyon insan bu kolun bünyesindedir.

c. Finno/Volga kolu: Rusya içerisinde yer alan Mari El, Mordovya Özerk Cumhuriyetleri ile Eryza Oblast'da yaşayan halk bu kolu oluşturur. Yaklaşık 1 milyon kişi bu koldadır.

d. Sami kolu: İskandinavya'nın kuzeyinde yaşayan Laponlar (Samiler) bu kolu oluşturur. Yaklaşık 30 bin insan bu koldadır. Sami halkı; Norveç, İsveç ve Finlandiya'nın kuzeyinde yoğunlaşmaktadır. Geleneksel dinleri Şamanizm'dir.

e. Fin kolu: Finlandiya ve Rusya'ya bağlı İngriya, Karelya bölgeleri ile Estonya halkı Fin-Ugor kavimlerinin Fin kolunu oluşturur. Bu kol yaklaşık 6 milyon insandan oluşur.

f. Samoyed kolu: Enet ve Nenet halkları Rusya'da çoğunlukla Nenets (Samoyedin Rusçası)özerk bölgesi ve Yamalo-Nenets bölgesinde yaşarlar. Enets, Nenets, Nganasan, Yurats, Selkup gibi grupları vardır. Nüfusları 50 bin kadardır.

g. Yukagir kolu: Genelde Kolyma nehri çevresindeki oblastlarda ve Yakutistan'da yaşayan küçük bir grup. (5000 bin kadar)

Fin/Ugor Ülkeleri

  • Macaristan -UGOR
  • Finlandiya -FİN
  • Estonya -FİN
  • Hantı-Mansi Özerk Okrugu (Rusya'ya bağlı özerk bölge) -UGOR
  • Mari El (Rusya'ya bağlı özerk cumhuriyet) - FİN/VOLGA
  • Mordovya (Rusya'ya bağlı özerk cumhuriyet) - FİN/VOLGA
  • Karelya (Rusya'ya bağlı özerk cumhuriyet) -FİN
  • İngriya (Rusya'ya bağlı Finlerin yaşadığı bölge) -FİN
  • Komi (Rusya'ya bağlı özerk cumhuriyet) -FİN/PERM
  • Udmurtya (Rusya'ya bağlı özerk cumhuriyet)-FİN/PERM
  • Komi-Permyak (Rusya'ya bağlı il) -FİN/PERM
  • Nenets Özerk Okrugu (Rusya'ya bağlı özerk bölge) -SAMOYED
  • Yamalo-Nenets Özerk Okrugu (Rusya'ya bağlı özerk bölgeSİ) -SAMOYED
  • Sami flag Sami/Laponya kültür bölgesi, Finlandiya-İsveç-Norveç ve Rusya'da kültürel bir bölge

Rusya'ya bağlı Fin/Ugor ülkeleri

Rusya Federasyonu'nda özerk statüye sahip Fin/Ugor ülkeleri:

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Ülkeler listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Bu liste, egemen devletlere genel bir bakış sağlamaktadır ve ülkelerin egemenliklerinin tanınması hakkında bilgi veren bir listedir.

<span class="mw-page-title-main">Taymır Özerk Okrugu</span> Rusyada eski bir irade birim

Taymir Özerk Okrugu, Rusya'nın Krasnoyarsk Krayı'na bağlı bir eski özerk okrug. Taymır bölgesinin özerkliği 1 Ocak 2007 yılında kaldırılıp Krasnoyarsk Krayı'na bağlanmıştır. Rusya'nın ve Asya'nın en kuzey noktasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Rusya Sovyet Federatif Sosyalist Cumhuriyeti</span> Sovyetler Birliğinin nüfus ve yüzölçümü bakımından en büyük ve kurucu cumhuriyeti

Rusya Sovyet Federatif Sosyalist Cumhuriyeti (RSFSC) (Rusça: Росси́йская Сове́тская Федерати́вная Социалисти́ческая Респу́блика; Rossiyskaya Sovetskaya Federativnaya Sotsialistiçeskaya Respublika), Sovyetler Birliği'nin nüfus ve yüzölçümü bakımından en büyük ve kurucu cumhuriyetidir.

<span class="mw-page-title-main">Nenetsler</span> Sibirya Samoyède halkı daha çok Yamal Yarımadası ve Krasnoyarsk Kraide bulunuyor

Nenetsler ya da Yuraklar, Rusya Federasyonu'nun yaşayan yerli bir halktır. 2002 yılı nüfus sayımına göre Rusya'da 41,302 Nenet yaşamaktadır ve nüfusları Yamalo-Nenets Özerk Okrugu ve Nenets Özerk Okrugu. Nenetslerin dili Nenetsçedir. Bazen İngilizcedeki çoğul takısı olan (s) ile karıştırıldıkları için Nenet şeklinde telaffuz edilmektedir.

Okrug bazı Doğu Avrupa ve Slav ülkelerinde idari birime verilen addır. Almanca "bezirk" sözcüğünden türemiş, buradan diğer dillere geçmiştir. Hem okrug hem bezirk sözcükleri kuşatılmış anlamına gelmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Ural dilleri</span> otuz dokuz dil barındıran ve toplamda 50 milyon insan tarafından konuşulan dil ailesi

Ural dilleri, içinde otuz dokuz dil barındıran ve toplamda 25 milyon insan tarafından konuşulan dil ailesidir. Dünya üzerinde en çok konuşanı olan Ural dilleri, sırasıyla Macarca, Fince, Estonca, Marice ve Udmurtçadır. Yine dünyada içinde belirgin olarak Ural dilleri konuşanı barındıran ülkeler Estonya, Finlandiya, Macaristan, Romanya, Rusya, Sırbistan ve Slovakya'dır.

<span class="mw-page-title-main">Samoyedler</span> Yerli Sibirya halkı

Samoyed Halkları günümüzde ve tarihte Samoyed dillerini konuşmuş olan halk ve topluluklara verilen toplu isimdir. Dil akrabalığından dolayı Ural halklarının Fin-Ugor kolundan sayılırlar.

<span class="mw-page-title-main">Karelya</span> Kuzey Avrupada tarihi bölge

Karelya, Karelyalılar ile Finler'in yaşadığı Finlandiya, Rusya ve İsveç sınırlarında kalan bir bölgedir. Bugün bölge, Rusya'nın Karelya Cumhuriyeti ile Leningrad eyaleti ve Finlandiya'nın Kuzey Karelya ile Güney Karelya bölgelerine bölünmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Perm Krayı</span> Rusyanın idarî bir birimi

Perm Krayı,, 1 Aralık 2005 tarihinde Komi-Permyak Özerk Okrugu ve Perm Oblastı'nın birleşimi sonucu kurulmuştur.

Sovyetler Birliği Özerk Cumhuriyetleri, Sovyetler Birliği içindeki bazı halklar için oluşturulan yönetim birimleridir. Bu özerk cumhuriyetlerin statüsü ülkeyi oluşturan cumhuriyetlerden düşük olup, ülkedeki özerk oblastlardan ve özerk okruglardan daha yüksektir.

<span class="mw-page-title-main">Rusya'nın ekonomik bölgeleri</span>

Rusya on iki tane "ekonomik bölge" 'ye bölünmektedir. Bu ekonomik bölgeler, ekonomik ve istatistiksel gereksinmeler için Rusya'nın federal yapılarının yeniden bir araya getirilmeleridir. Bu ekonomik bölgelere bölünme, ülkenin federal bölgelere bölünmesinden değişiktir, çünkü federal bölgelerinin tek amacı idareciliktir.

<span class="mw-page-title-main">Kuzey ekonomik bölgesi</span>

Kuzey ekonomik bölgesi, Rusya Federasyonu'nun 12 ekonomik bölgesinin bir tanesi. Aşağıdaki federal bölgelerini kapsamaktadır:

<span class="mw-page-title-main">Krasnoyarsk Krayı</span> Rusyanın Sibirya bölgesinde idarî birim

Krasnoyarsk Krayı, Rusya'nın Sibirya Federal Bölgesi'nde bulunan kray. Krayın idarî merkezi Krasnoyarsk'tır. Yüzölçümü 2.366.797 km²'dir. Yakutistan ve Batı Avustralya'dan sonra dünyanın en büyük üçüncü idari-bölgesel birimidir.

<span class="mw-page-title-main">Sverdlovsk Oblastı</span>

Sverdlovsk Oblastı Rusya'nın Ural Federal Bölgesi'nde yer alan idârî bölgedir. Vilâyetin idarî merkezi, Yekaterinburg şehridir. Vilâyetin adı, Yakov Sverdlov'a ithâf edilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Yamalo-Nenets Özerk Okrugu</span>

Yamalo-Nenets Özerk Okrugu ya da Yamal Nenets Özerk Okrugu ya da Yamalya, toprağı Tümen Oblastı'nın kuzeyindeki Yamal Yarımadası ve bazı komşu bölgelerle oluşan bir özerk okrug olarak Rusya Federasyonu'na bağlı bir federal bölge. Merkezi Salehard'dır. Bu okrugda Nenetsçe, Rusçayla birlikte resmî statüye sahiptir.

<span class="mw-page-title-main">UTC+06.00</span>

UTC+06:00, UTC'den 6 saat ileri zaman dilimi.

<span class="mw-page-title-main">Hantılar</span>

Kantı veya Hantı kendilerince Kantı, Kande, Kantek (Kantı), tarihte Yugra olarak bilinen Rusya'ya bağlı Kantı–Mansı Otonom Okrug içinde yaşayan yerli halk. Mansiler ile birlikte yaşarlar. Hantıca ve Mansice Rusça ile birlikte resmi bir durum elde etmiştir. 2010 yılı Rusya nüfus sayımında, 30,943 kişi kendilerini Hantı(Kantı) olarak belirtmişlerdir. Onların, 26,694 kişi Tümen Oblastında, onun 17,128 kişi kadarı da Hantı–Mansi Özerk Okruğunda bulunmaktadır. 8,760 kişi ise Yamalo-Nenets Özerk Okrugu'nda yaşamaktadır. Tomsk Oblastında 873 kişi, Komi Cumhuriyetinde ise 88 Hantı yaşamaktadır.

Rusya'daki posta kodları listesidir.

<span class="mw-page-title-main">Komi-Permyak Okrugu</span>

Komi-Permyak Okrugu veya Permyakya, Rusya'nın Perm Krayı'na bağlı bir okrugdur. Yüzölçümü 32,770 km² olan okrugun nüfusu 2010 yılı itibarı ile 116,157'dir. Okrugun idari merkezi Kudımkar'dır.