İçeriğe atla

Filon (mühendis)

Bizantiyonlu Filon, (İngilizcePhilo/Philon of Byzantium, GrekçeΦίλων ο Βυζάντιος[1]) milattan önce 280 ve 220 yılları[2] arasında yaşadığı tahmin edilen bir askerî mühendistir.

Hayatı

Filon, ömrünün çoğunu İskenderiye ve Rodos’ta geçirmiştir; ancak Romalı mimar Vitruvius tarafından "Bizantiyonlu Filon" olarak adlandırılmaktadır.[3] Hayatı hakkında ise kesin bilgi yoktur. Sadece dönemin gezginlerinin ve bilim adamlarının yazdıkları kitaplarda adına rastlanmaktadır. Ayrıca Filon'un kendi kitabında yazdıklarından da kesin olmayan bazı bilgilere ulaşılmaktadır: Filon kitabında mancınık üzerinde çalışmak için Rodos'a ve İskenderiye'ye yaptığı yolculuklardan ve İskenderiye hükümdarı ile mancınığın askerî uygulamaları hakkında yaptığı tartışmadan bahseder.[4] Anlatım biçiminden Filon'un, çalışmalarının peşinde seyahat edebilecek kadar başına buyruk ve zengin bir adam olduğu izlenimi doğmaktadır.[4] Diğer taraftan, askerî konularda öğütleri dinlenen, doğru bir insan olduğu ve hayatını hükümdarlara öğüt vererek kazandığı da anlaşılmaktadır.[4]

Filon’un çalışmaları ve buluşları

açısının kollarını noktasından geçmek şartıyla birleştiren en kısa doğru parçası koşulunu sağlamalıdır. ( doğruya inilen dikme)

Ktesibios'un öncüsü olduğu İskenderiye mekanik ekolünün temsilcilerinden biri olan Filon'un Mekaniğin Esasları adlı 9 ciltten oluşan bir kitabı vardır:[1][5][6]

  1. Isagoge (εἰσαγωγή) – Matematiğe giriş
  2. Mochlica (μοχλικά) – Kaldıraçlar [genel olarak mekanik üzerine]
  3. Limenopoeica (λιμενοποιικά) – Liman inşası üzerine
  4. Belopoeica (βελοποιικά) – Mancınıklar üzerine
  5. Pneumatica (πνευματικά) – Pnömatika [hava veya su basıncı ile çalıştırılan cihazlar üzerine]
  6. Automatopoeica (αὐτοματοποιητικά) – Otomatik Tiyatrolar [mekanik oyuncaklar ve oyalamalar üzerine]
  7. Parasceuastica (παρασκευαστικά) – Sur ve Duvarların İnşası
  8. Poliorcetica (πολιορκητικά) – Şehirlerin Kuşatılması ve Savunulması
  9. Peri Epistolon (περὶ ἐπιστολῶν) – Savaş Hileleri [gizli mektuplar üzerine]

Bu kitap savaş sanatı üzerine yazılmış ilk kitaptır. Ancak yalnızca 4, 7 ve 8. ciltler günümüze ulaşabilmiştir.[7] Hava basıncıyla çalışan (pnömatik) aygıtlardan bahsedilen 5. cildin (Pnömatika) ise Arapça çevirisi[*] [**] Süleymaniye Kütüphanesi’nde bulunmaktadır.[7]

Askerî mühendis olan Filon’un çalışmalarının ve buluşlarının çoğu askerî alandadır. Savaş makineleri tasarlamış olmasının yanında, savaşta üstünlük getirecek yeni fikirler de üretmiştir. Sadece saldırı, savunma veya kuşatma gibi doğrudan savaşla ilgili olan konuları değil, savaş sırasındaki şehir hayatını da incelemiştir.

Matematikte de adından söz ettiren Filon; Delian problemi olarak da bilinen, bir küpün hacminin cetvel ve pergel kullanılarak iki katına çıkarılması[***] problemini çözmüş[8] ve Filon çizgisi (Philon's Line)[9] olarak bilinen, bir açının bir kolundan diğerine açının iç bölgesinde bulunan belli bir noktadan geçmek kaydıyla çizilen en kısa çizgiyi tanımlamıştır.

Ayrıca Pnömatika'da hava ve boşluk hakkında yeni fikirler öne sürmüştür. Bu kuramlara dayanarak dönemin önemli sorunlarından biri olan kandillerdeki yağ seviyesini kontrol etmeyi başarmış ve kandilin uzun süre aynı parlaklıkta yanmasını sağlamıştır. Yine bu kitapta sabit yağ seviyeli lambayla birlikte tanıtılan birkaç düzenek otomatik kontrol sistemlerinin dünyadaki ilk örneklerindendir.

Notlar

*. ^ Kitabü'l-Hiyeli'r-Ruhaniyye ve Mihanikü'l-Ma / Filon el-Beriti el-Hakim
**. ^ Kitabü'l-Hiyel ve'l-Mihanikat li'l-Ma / Filon el-Beriti el-Hakim
***. ^ 2 birim3 hacimli küpün bir kenarı birim olmaldır.

Kaynakça

Özel
  1. ^ a b İngilizce wikipedia
  2. ^ Robertson ve O'Connor
  3. ^ Mayr, 1970
  4. ^ a b c Robertson ve O'Connor, para.3
  5. ^ Robertson ve O'Connor, para.4
  6. ^ Azerice wikipedia
  7. ^ a b Drachmann, 1948
  8. ^ Robertson ve O'Connor, para.2
  9. ^ "Philon's Line"
Genel

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Arşimet</span> Yunan matematikçi, fizikçi, mühendis, mucit ve gökbilimci

Arşimet, Antik Yunan matematikçi, fizikçi, astronom, filozof ve mühendis.

<span class="mw-page-title-main">Robotik</span> robotların tasarımı, üretimi ve kullanımı ile ilgilenen çok disiplinli bir bilim dalı

Robotik, robotların tasarımı, üretimi ve kullanımı ile ilgilenen çok disiplinli bir bilim dalıdır. Makine mühendisliği, uçak mühendisliği, uzay mühendisliği, elektronik mühendisliği, bilgisayar mühendisliği, mekatronik mühendisliği ve kontrol mühendisliği dallarının ortak çalışma alanıdır. Robotlar bir yazılım aracılığıyla yönetilen ve yararlı bir amaç için iş ve değer üreten karmaşık makinelerdir.

<span class="mw-page-title-main">Öklid</span> Yunan matematikçi, aksiyomatik geometrinin mucidi

Öklid (Grekçe: Εὐκλείδης Eukleídēs; MÖ 330 - 275 yılları arasında yaşamış, İskenderiyeli bir matematikçidir. Megaralı Öklid'den ayırmak için bazen İskenderiyeli Öklid olarak anılır, genellikle "geometrinin kurucusu" veya "geometrinin babası" olarak anılan bir Yunan matematikçiydi. Ptolemy I döneminde İskenderiye'de aktifti. Elemanlar, yayınlandığı zamandan 19. yüzyılın sonlarına veya 20. yüzyılın başlarına kadar matematik öğretimi için ana ders kitabı olarak hizmet veren, matematik tarihindeki en etkili çalışmalardan biridir. Elemanlar’da, Öklid, küçük bir aksiyom setinden, şimdi Öklid geometrisi olarak adlandırılan şeyin teoremlerini çıkardı. Öklid ayrıca perspektif, konik kesitler, küresel geometri, sayı teorisi ve matematiksel kesinlik üzerine eserler yazdı.

<span class="mw-page-title-main">John von Neumann</span>

John von Neumann, Macar-Amerikalı matematikçi ve bilgisayar bilimcisi.

<span class="mw-page-title-main">Makine mühendisliği</span> Mühendislik

Makine mühendisliği, mekanik sistemlerin tasarım, analiz, imalat ve bakımı için mühendislik fiziği ve mühendislik matematiği ilkelerini malzeme bilimi ile birleştiren bir mühendislik dalıdır.

<span class="mw-page-title-main">Max Born</span> Alman-İngiliz fizikçi ve matematikçi (1882–1970)

Max Born kuantum mekaniğinin gelişmesinde etkili olan Alman matematikçi ve fizikçi. Kuantum fiziği dışında katı hâl fiziği ve optiğe katkıda bulunmuş ve 1920-30'larda önemli fizikçilerin çalışmalarının denetimini yapmıştır. Born, yaptığı "Kuantum Mekaniği'nin temelini araştırma, özellikle dalga fonksiyonunun istatistiksel yorumlanması üzerine" adlı çalışması ile 1954 yılında Nobel Fizik Ödülü'nü almıştır.

<span class="mw-page-title-main">İskenderiyeli Heron</span> MS 1. yüzyıl Greko-Mısırlı matematikçi ve mühendis

İskenderiyeli Hero, memleketi İskenderiye, Roma dönemi antik Mısır'da faal olan bir Greko-Mısır matematikçi ve mühendisti. Genellikle antik çağın en büyük deneycisi olarak kabul edilir ve çalışmaları Helenistik bilimsel geleneğin temsilcisidir.

Pnömatika, Filon tarafından milattan önce 3. yüzyılda yazılan Mekaniğin Esasları adlı kitabın 5. cildi.

<span class="mw-page-title-main">Cezerî</span> Cizreli mühendis, matematikçi ve polimat (1136–1206)

Cezerî ya da tam adıyla İsmâil bin er-Rezzâz el-Cezerî, İslam'ın Altın Çağı döneminde çalışmalar yapan Cizreli Müslüman âlim, mucit ve mühendistir. Sibernetiğin ilk adımlarını attığı ve ilk robotu yapıp çalıştırdığı kabul edilen Cezerî'nin, ünlü sanatçı Leonardo da Vinci'ye ilham kaynağı olduğu düşünülür.

<span class="mw-page-title-main">Ahmed bin Musa</span>

Ahmed bin Musa sistem mühendisliği ve sibernetik ilminin öncülerinden aynı zamanda matematik ve astronomi alanında eserler veren Müslüman Fars âlim.

Ctesibius, Ktesibios veya Tesibius, antik İskenderiye'deki Yunan mühendisliği ekolünün ilk ve önemli temsilcilerindendir. Aristotales'ten sonra Arşimed'den önce yaşamıştır. Ktesibios tarafından İskenderiye'de yazılmış olan eserlerin tümü kaybolmuştur. Ktesibios'u kaynak olarak gösteren diğer eserler ve yazarlar sayesinde kendisi hakkındaki mevcut bilgiye ulaşılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Subrahmanyan Chandrasekhar</span>

Subrahmanyan Chandrasekhar, Hint asıllı Amerikalı astrofizikçi. A. Fowler ile birlikte 1983'te kara deliklerin yüksek kütleli yıldızların evrimlerinin son aşamalarından biri olduğunu matematiksel teori haline getirdiklerinden dolayı Nobel Fizik Ödülünü kazanmıştır. 1930 Nobel Fizik Ödülü sahibi Chandrasekhara Venkata Raman'ın yeğenidir. Chandrasekhar limiti olarak bilinen astrofizik kavramını ortaya atmıştır.

Sör Geoffrey Ingram Taylor OM FRS FRSE akışkan dinamiği ve dalga teorisinde önemli bir yeri olan İngiliz fizikçi ve matematikçidir. Biyograficisi ve öğrencisi olan George Batchelor onu bu yüzyılın (20.) en kayda değer bilimcilerinden biri olarak tanımlamıştır.

Samoslu Conon bir Yunan astronom ve matematikçiydi. Öncelikle bir takımyıldız olan Coma Berenices'i adlandırmasıyla hatırlanır.

Abbas bin Saîd Cevherî, Al-ʿAbbās ibn Saʿid al-Jawharī Bağdat'taki Beyt'ül Hikmet'inde ve kısa bir süre Şam'da astronomik gözlemler yapan bir geometriciydi. Muhtemelen İran asıllıydı. En önemli eseri, yaklaşık 50 ek önerme içeren ve paralellik postülatını ispatlamaya çalışılan bir kanıtını da içeren Öklid'in Elemanları Üzerine Yorumu idi.

<span class="mw-page-title-main">Ole Peder Arvesen</span>

Ole Peder Arvesen Norveçli bir mühendis ve matematikçiydi.

<span class="mw-page-title-main">Tullio Levi-Civita</span> İtalyan matematikçi ve fizikçi (1873–1941)

Tullio Levi-Civita, ForMemRS, İtalyanca telaffuz: [ˈtulljo ˈlɛːvi ˈtʃiːvita]; 29 Mart 1873 - 29 Aralık 1941), mutlak diferansiyel hesap üzerine çalışmaları ve görelilik teorisine uygulamaları ile ünlü, ancak diğer alanlarda da önemli katkılarda bulunan İtalyan bir matematikçidir. Tensör hesabının mucidi Gregorio Ricci-Curbastro'nun öğrencisi idi. Çalışmaları hem saf hem de uygulamalı matematik, gök mekaniği, analitik mekanik ve hidrodinamik konularında temel makaleler içeriyordu.

William Prager, Willy Prager, Almanya doğumlu Amerikalı uygulamalı matematikçi. Mekanik alanında Drucker-Prager akma kriteri ile tanınır.

<span class="mw-page-title-main">Lajos Martin</span> Macar matematikçi ve mühendis

Lajos Martin, ulaşım ve aerodinamik alanındaki çalışmalarıyla tanınan Macar matematikçi ve mühendistir.

<span class="mw-page-title-main">Antoine Augustin Cournot</span> Fransız filozof ve matematikçi

Antoine Augustin Cournot ; d. 28 Ağustos 1801 – ö. 31 Mart 1877), ekonominin gelişmesine de katkıda bulunan bir Fransız filozof ve matematikçi.