Filo gemisi - Turkipedia

Filo gemisi ya da donanma gemisi, bir ülkenin donanmasının ana filosuyla çalışmak üzere tasarlanmış bir uçak gemisidir. Bu terim, II. Dünya Savaşı esnasında, filo gemisini refakat gemileri ile daha az kabiliyete sahip diğer gemilerden ayırt etmek için geliştirildi.^[1] Orta ölçekli birçok uçak gemisine ek olarak, süper uçak gemileri ile bazı hafif uçak gemileri de filo gemisi olarak sınıflandırılır.^[2]

II. Dünya Savaşı'ndaki filo gemilerinin karşılaştırması

Aşağıdakiler kapsamlı bir liste değildir, ancak II. Dünya Savaşı sırasında aktif olan filo gemilerinin üç türünden bazı örnekleri karşılaştırarak bağlam sağlar.

Ad	Tür	Ulus	Deplasman	Hız	Uçak	Kaynak
Akagi	muharebe kruvazörü dönüşümü	Japonya	36.500 ton	31 knot	72	^[3]
Lexington	muharebe kruvazörü dönüşümü	ABD	36.000 ton	34 knot	88	^[4]
Courageous	muharebe kruvazörü dönüşümü	BK	22.500 ton	30 knot	42	^[5]
Yorktown	Washington Deniz Antlaşması	ABD	19.800 ton	32 knot	79	^[6]
Ark Royal	Washington Deniz Antlaşması	BK	22.000 ton	31 knot	54	^[7]
Hiryū	Washington Deniz Antlaşması	Japonya	17.300 ton	34 knot	64	^[8]
Illustrious	antlaşma sonrası üretim	BK	23.000 ton	30 knot	33	^[9]
Shōkaku	antlaşma sonrası üretim	Japonya	25.675 ton	34 knot	72	^[10]
Essex	antlaşma sonrası üretim	ABD	27.100 ton	33 knot	90	^[11]

Kaynakça

^ Michael C. Horowitz, "The Diffusion of Military Power", Princeton University Press, 2010, 978-0-691-14396-5, s. 68.
^ .Michael C. Horowitz, "The Diffusion of Military Power", Princeton University Press, 2010, 978-0-691-14396-5, s. 65.
^ Brown, David (1977). Aircraft Carriers. New York: Arco Publishing. s. 15. ISBN 0-668-04164-1.
^ Brown, David (1977). Aircraft Carriers. New York: Arco Publishing. s. 54. ISBN 0-668-04164-1.
^ Brown, David (1977). Aircraft Carriers. New York: Arco Publishing. s. 40. ISBN 0-668-04164-1.
^ Brown, David (1977). Aircraft Carriers. New York: Arco Publishing. s. 57. ISBN 0-668-04164-1.
^ Brown, David (1977). Aircraft Carriers. New York: Arco Publishing. s. 42. ISBN 0-668-04164-1.
^ Brown, David (1977). Aircraft Carriers. New York: Arco Publishing. s. 21. ISBN 0-668-04164-1.
^ Brown, David (1977). Aircraft Carriers. New York: Arco Publishing. s. 44. ISBN 0-668-04164-1.
^ Brown, David (1977). Aircraft Carriers. New York: Arco Publishing. s. 24. ISBN 0-668-04164-1.
^ Brown, David (1977). Aircraft Carriers. New York: Arco Publishing. s. 61. ISBN 0-668-04164-1.

19. ve 20. yüzyılların savaş gemileri
Uçak gemisi Zırhlı Muharebe kruvazörü Kruvazör Muhrip Fırkateyn Korvet Monitör Denizaltı Torpido botu Hücumbot

İlgili Araştırma Makaleleri

Uçak gemisi, tam uzunlukta bir uçuş güvertesi ve uçakları taşıma, silahlandırma, konuşlandırma ve kurtarma tesisleri gibi olanaklarla donatılmış, açık deniz hava üssü olarak hizmet veren bir savaş gemisidir.

Sovyet Deniz Kuvvetleri, genel anlamıyla "SSCB deniz kuvvetleri"), Kızıl Ordu'nun deniz kuvvetleri. Genellikle Kızıl Donanma olarak bahsedilirdi, Sovyet donanması Varşova Paktı'nın NATO ile olabilecek savaşında elinden geleni yaparak Atlantik'ten Batı Avrupa'ya silah, mühimmat, asker getirebilecek deniz konvoylarını engellemek için kullanılacaktı. Böyle bir çatışma asla gerçekleşmedi, ama Kızıl Donanma, Soğuk Savaş sırasında hatırı sayılır görevlerde bulundu.

Barbaros Hayreddin veya SMS Kurfürst Friedrich Wilhelm, okyanus ötesi sefer yapabilen bir Alman zırhlısıdır. Alman İmparatorluk Donanması ve sonrasında Osmanlı donanması'nda görev yapmıştır. Geminin orijinal adı Prusya dükü ve Brandenburg seçici prensi olan I. Frederick Wilhelm'den gelmektedir. Brandenburg sınıfının dördüncü ön dretnot gemisi idi. 1890 yılında Kaiserliche Werft Wilhelmshaven'da inşa çalışmaları başladı, 1891'de denize indirildi ve 1893'te tamamlandı. Geminin yapımı 11,23 milyon marka mal oldu. Brandenburg sınıfı savaş gemileri üç zırhlı tarette taşıdıkları altı ana top ile, diğer donanmaların iki tarette dört top taşıyan gemilerine kıyasla daha modern bir tasarımdı.

Turgut Reis veya SMS Weißenburg, Alman İmparatorluğu Donanması'nın ilk okyanus ötesi savaş gemilerinden biridir. Alman İmparatorluğu Donanması'nın ardından son olarak Osmanlı donanmasında görev yapmıştır. Alman İmparatorluğu'nda 1890'larda yapılan Brandenburg sınıfı dört ön-dretnot zırhlısından üçüncüsüdür. 1890 yılında AG Vulcan firmasının Stettin tersanesinde inşası başlamış, 1891'de denize indirilmiş, 1894 yılında tamamlanmıştı. Brandenburg sınıfı zırhlılar, üç adet ikiz tarette taşıdıkları altı büyük kalibre top ile, dönemin standardı olan iki adet ikiz taret taşıyan zırhlılardan farklıydılar. İngiliz Kraliyet Donanması, bu gemilere "whaler" adını vermişti. Turgut Reis, kendisiyle aynı sınıftan gemiler olan SMS Brandenburg, SMS Wörth ve SMS Kurfürst Friedrich Wilhelm ile aynı yıllarda suya indi.

USS Franklin, Amerika Birleşik Devletleri Deniz Kuvvetleri'ne ait bir uçak gemisidir. Essex sınıf uçak gemilerinin beşincisidir. Benjamin Franklin'den adını almıştır. 'Big Ben' lakaplı USS Franklin, II. Dünya Savaşında defalarca hasar gördüğü halde batmamış gemi olarak ünlüdür.

Rusya Deniz Kuvvetleri, Rusya'yı denizden gelebilecek her türlü saldırıya karşı korumakla görevlidir. Rusya Silahlı Kuvvetleri komutası altındaki en büyük 4.kuvvettir.

<span class="mw-page-title-main">Lexington sınıfı muharebe kruvazörü</span>

Lexiogon sınıfı muharebe kruvazörü, ABD Deniz Kuvvetleri tarafından sipariş edilmiş ilk ve tek muharebe kruvazörü sınıfı. Sınıfa ait alt gemilerin adları Amerikan Bağımsızlık Savaşı sırasında muharebenin yaşandığı alanın adları ya da aynı savaşa katılmış olan savaş gemilerinin adları. Washington Donanma Antlaşması gereğince ikisi uçak gemisine çevrildi ve dördü iptal edildi.

<span class="mw-page-title-main">Torpido botu</span>

Torpido bot, savaşta torpido taşımak için tasarlanmış nispeten küçük ve hızlı bir savaş gemisidir.

SMS Brandenburg, Alman Donanması'nın 1890'ların başında inşa edilen Brandenburg sınıfı dört pre-dreadnought zırhlısından ilkidir. Sınıftaki diğer gemiler SMS Kurfürst Friedrich Wilhelm, SMS Weißenburg ve SMS Wörth'tür. Brandenburg, Alman Donanması için inşa edilen ilk pre-dreadnought gemidir. Donanma daha önce sadece kıyı savunma gemileri ve zırhlı fırkateynler inşa etmişti. Geminin omurgası 1890'da AG Vulcan tersanesinde serildi. 21 Eylül 1891'de denize indirilen gemi donatımının tamamlanmasının ardından 19 Kasım 1893'te Alman Donanması'na katıldı. Brandenburg ve üç kardeş gemisi, taşıdıkları altışar topla dönemin dört top taşıyan zırhlılarına kıyasla daha modern tasarımlardı. Geminin adı Almanya'nın Brandenburg ilinden gelmektedir.

SMS Wörth, Alman Donanması'nın 1890'ların başında inşa edilen Brandenburg sınıfı dört ön dretnot zırhlısından biridir. Sınıftaki diğer gemiler SMS Brandenburg, SMS Kurfürst Friedrich Wilhelm ve SMS Weißenburg zırhlılarıdır. SMS Wörth, Alman Donanması için inşa edilen ilk okyanus aşırı gemilerden ve ilk ön dretnot gemidir. Geminin omurgası Mayıs 1890'da Kiel'deki Germaniawerft tersanesinde serildi. 6 Ağustos 1892'de denize indirilen gemi, donatımının tamamlanmasının ardından 31 Ekim 1893'te Alman Donanması'na katıldı. Wörth ve üç kardeş gemisi, taşıdıkları altışar ağır topla dönemin dört ağır top taşıyan zırhlılarına kıyasla daha modern tasarımlardı. Geminin adı 1870-71 Fransa-Prusya Savaşı'nın başındaki Wörth Çatışması'ndan gelmektedir.

SMS Friedrich Carl, 1900'lü yılların başında Alman İmparatorluk Donanması için inşa edilmiş bir zırhlı kruvazördür. Prinz Adalbert sınıfının ikinci ve son gemisidir. Friedrich Carl, Hamburg'daki Blohm + Voss tersanesinde inşa edildi. 1901'de kızağa konuldu, Aralık 1903'te tamamlandı, toplam maliyeti 15.665.000 Goldmark idi. Ana bataryaları dört adet 21 cm'lik toptan oluşuyordu ve 20,4 kn (37,8 km/sa) hız yapabilmekteydi.

Focke-Wulf Fw 200 Condor, başta Focke-Wulf tarafından geliştirilen uzun menzilli bir yolcu uçağı olarak tasarlanan dört motorlu ve tamamı çelik tek kanatlı Alman uçağı.

<span class="mw-page-title-main">Kara havacılığı</span>

Kara havacılığı, bir ordunun kara kuvvetlerinin havacılık birimini oluşturan askeri sınıf. Bu birimler genellikle bir ülkenin hava kuvvetlerinden ayrıdır ve genellikle helikopter ve hafif sabit kanatlı uçaklardan oluşmaktadır.

Helikopter gemisi, operasyonel olarak helikopter kullanan uçak gemisi türüdür. Helikopter gemilerinde, geminin büyük bir kısmını kaplayan ve uzunlamasına seyreden bir uçuş güvertesi bulunur. Bu gemilere örnek olarak İngiliz kraliyet donanmasındaki HMS Ocean, Sovyet Donanması'ndaki Moskva sınıfı veya Çin Donanması'ndaki Tipi 0891A örnek verilebilir. Bu gemilerde genellikle uçak depolanması için hangar da bulunmaktadır.

Helikopter taşıma gemisi ya da İngilizce kısaltmasıyla LPH, bazı donanmalar tarafından öncelikle helikopterler ve diğer VTOL özellikli uçaklar için bir kalkış ve iniş platformu olarak çalışmak üzere tasarlanmış amfibi hücum gemisi tipini belirtmek için kullanılan terimdir. Bu nedenle, bir tip gemiler helikopter gemisi olarak kabul edilirler.

Cessna T-41 Mescalero, Amerika Birleşik Devletleri Hava Kuvvetleri ve ordusu tarafından işletilen, Cessna 172'nin askeri bir versiyonudur. Diğer birçok ülkenin silahlı kuvvetleri tarafından da pilot eğitim uçağı olarak kullanılmaktadır.

HMS Ark Royal, deniz uçağı gemisi olarak tasarlanan ve inşa edilen ilk gemiydi. 1914'te, omurga inşasının başlamasından kısa bir süre sonra Kraliyet Donanması tarafından satın alındı. İnşaatın erken safhada olması, geminin tasarımının neredeyse tamamen deniz uçaklarına uyum sağlayacak şekilde değiştirilmesine izin verdi. Birinci Dünya Savaşı'nda Ark Royal, 1915'in başlarında, hava keşif ve gözlem görevlerini yürüten uçakları ile Çanakkale Savaşı'na katıldı. Daha sonra 1916'da, bölgede faaliyet gösteren tüm deniz uçakları için bir depo gemisi olarak Çanakkale'ye dönmeden önce, uçakları ile 1916'da Makedonya Cephesi'ndeki İngiliz birliklerini destekledi. Ocak 1918'de İmroz Deniz Muharebesi'nde uçakları bölgedeki Müttefik gemilerine saldırmak için Çanakkale Boğazı'ndan ayrılan muharebe kruvazörü Yavuz'u bombaladı. Gemi, güney Ege Denizi'nde denizaltı devriyesi gezen deniz uçaklarını desteklemek için yıl içinde bölgeyi terk etti.

Hattiharp gemileri, bir donanmanın en önemli savaş gemileridir; kendi filolarındaki diğer savaş gemilerine kıyasla genellikle daha büyüklerdir. Bir gemisi, genellikle bir donanma filosundaki ana veya başka bir deyişle birincil gemidir.

Refakat gemisi ya da refakat uçak gemisi, II. Dünya Savaşı'nda Kraliyet Donanması, Amerika Birleşik Devletleri Donanması, Japon İmparatorluk Deniz Kuvvetleri ve Japon İmparatorluk Hava Kuvvetleri tarafından kullanılan küçük ve yavaş tipte bir uçak gemisiydi. Genellikle daha büyük filo gemilerinin yarısı uzunluğunda ve üçte biri deplasmanına sahip, daha yavaş, daha az uçak taşıma kapasitesi ile daha hafif silah ve zırha sahiptiler. Refakat gemileri çoğunlukla ticari bir gemi gövdesi üzerine inşa edilmeleri sebebiyle daha ucuzdu ve istenildiğinde hızlı bir şekilde inşa edilmeleri mümkündü. Bu, filo gemilerinin sayıca az olması durumunda, geçici olarak fazla sayıda görevlendirilebildikleri için bir avantajdı. Bununla birlikte, koruma eksikliği yaşanması refakat gemilerini savunmasız hale getirirdi ve bazıları bu nedenle battı. Hafif uçak gemisi, çoğu bakımdan refakat gemilerine benzer bir konseptti, ancak filo gemilerinin yanında görev yapmak için gerekli olan daha yüksek hızlara sahipti.

Nimitz sınıfı, nükleer güçle çalışan 10 uçak gemisinin hizmet ettiği Birleşik Devletler Donanması sınıfıdır. Sınıfın öncü gemisi ismini Chester W. Nimitz'den almıştır. 1.092 fit toplam uzunluğu ve 100.000 İngiliz tonu ağırlığı ile Nimitz sınıfı gemiler, USS Gerald R. Ford 2017 yılında hizmete girene kadar inşa edilen en büyük savaş gemileriydiler.

Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.