Filistin poundu
Filistin poundu, Filistin Mandası'nda 1 Kasım 1927 - 14 Mayıs 1948 tarihleri arasında İsrail şekeline ek olarak kullanılan para birimi. Mavera-i Ürdün Emirliği'nde de 1949'a dek kullanılmış ve yerini Ürdün dinarına bırakmıştır.
Filistin poundu, Filistin Mandası'nda 1 Kasım 1927 - 14 Mayıs 1948 tarihleri arasında İsrail şekeline ek olarak kullanılan para birimi. Mavera-i Ürdün Emirliği'nde de 1949'a dek kullanılmış ve yerini Ürdün dinarına bırakmıştır.
Filistin Devleti konuları | |||||
---|---|---|---|---|---|
Tarih | |||||
Çatışma |
| ||||
Semboller |
| ||||
İller | |||||
Siyaset |
| ||||
Coğrafya |
| ||||
Ekonomi |
| ||||
Demografi | |||||
Kültür |
| ||||
Medya |
| ||||
Filistinliler, Filistin bölgesi kökenli Arap halk. Dünya genelinde yaklaşık 12 milyon Filistinli Arap vardır ve bunlardan sadece yarısına yakını herhangi bir devletin vatandaşlığına sahiptir.
Ürdün ya da resmî adıyla Ürdün Hâşimi Krallığı, Orta Doğu'da bulunan bir Arap ülkesidir. Asya, Afrika ve Avrupa'nın kesişiminde bulunan ülke, Levant bölgesine dahildir ve Şeria Nehri'nin doğu yakasında yer alır. Kuzeyinde Suriye, kuzeydoğusunda Irak, güneyinde ve doğusunda Suudi Arabistan, batısında İsrail ve Batı Şeria ile Lut Gölü yer almaktadır. Ülkenin güneybatıda bulunan 26 km kıyısı Akabe Körfezi yoluyla Kızıldeniz'e açılmaktadır. Akabe Körfezi Ürdün'ü Mısır'dan ayırır. Ürdün yarı kurak bir ülke olup yüz ölçümü 89 bin km², nüfusu yaklaşık 10 milyondur. Bu da Ürdün'ü 11. en kalabalık Arap ülkesi yapmaktadır. Halkının %95'i Sünni Müslüman olan Ürdün'ün resmî dini İslam'dır, ayrıca Hristiyan azınlık da bulunur. Başkenti ve en büyük şehri Amman'dır.
Batı Şeria (Cisürdün) (Arapça: الضفة الغربية,, İbranice: הגדה המערבית,, Orta Doğu'da batı, kuzey ve güneyinde İsrail, doğusunda ise, Şeria nehri ve Lût Gölü ile çevrili bölgedir.
1948 Arap–İsrail Savaşı veya Birinci Arap–İsrail Savaşı, Filistin'de İngiliz manda rejiminin sona ermesinin hemen ardından 14 Mayıs 1948'de Tel-Aviv'de toplanan Yahudi Millî Konseyi'nin, İsrail Devleti’nin kurulduğunu ilan etmesinden birkaç saat sonra Arap Birliği'nin İsrail'e savaş ilanıyla başlayan savaştır. Yeni kurulan devletin sınırlarıyla ilgili, “Eretz İsrail” dışında hiçbir bildiri yoktu. Bunun hemen ardından ABD ve ertesi gün de Sovyetler Birliği İsrail'i tanıdığını açıkladı. Bu gelişmelerin öncesinde ise İngiliz birlikleri bölgeyi terk etmeye başlamışlardı.
Yaser Arafat, tam adıyla Muhammed Abdurrahman Abdurrauf Arafat el-Kudva el-Hüseyni, kod adı Ebu Ammar olan Filistinli lider. Filistin Kurtuluş Örgütünün (FKÖ) lideri ve Filistin Ulusal Yönetimi'nin ilk başkanı olan Arafat, Filistin'in özerkliği için İsrail'e karşı mücadele etmiştir. Hayatının çoğunu 1958 ile 1960 yılları arasında kurduğu siyasi el-Fetih örgütünün liderliğini yaparak geçirdi. Önceleri İsrail'in varlığına karşı olmasına rağmen sonradan 1988 yılında, BM Güvenlik Konseyi'nin 242 sayılı kararını kabul ederek bu görüşünü değiştirmiştir.
Filistin Kurtuluş Örgütü, kısaca FKÖ veya uluslararası İngilizce kısaltmasıyla PLO olarak bilinen, bağımsız ve özgür bir Filistin kurmayı amaçlayan bir örgüttür. Temelleri 13-16 Ocak 1964'te Kahire'de toplanan Arap Birliği zirvesinde atılan örgüt, 29 Mayıs 1964 tarihinde Filistin Ulusal Konseyinin toplanmasının ardından 2 Haziran 1964 tarihinde kuruldu. Örgüt Arap devletleri arasındaki liderlik savaşı yüzünden Filistinliler tarafından değil, Arap devletleri tarafında özellikle de Mısır Devlet Başkanı Cemal Abdünnasır'ın yoğun desteği ile kurulmuştur.
I. Abdullah,, Ürdün Kralı. Arap-İsrail savaşları sırasında öldürüldü, yerine oğlu 1. Talal geçmiştir.
Filistin, sıklıkla şu tanımları ifade eder:
1970 Eylül ayı, Arap tarihinde Kara Eylül olarak adlandırılır. Filistinlilerin Ürdün'e sürülmesi ve Filistin Kurtuluş Örgütünün Ürdün'de etkinliğini arttırması, Haşimi Kralı Hüseyin'i rahatsız etti. Yaşanan olaylar sonrasında her iki tarafta da 7.000 ila 8.000 insan kaybedildi. Silahlı çatışmalar FKÖ'nün ve Filistinlilerin 1971'de Lübnan'a sürülmesine kadar devam etti.
II. Abdullah el-Hüseyin, 1999'dan beri Ürdün kralı.
George Habaş, lakabı El-Hekim الحكيم, (Ağustos 1925, Lidda, Filistinli siyasetçi, Filistin Halk Kurtuluş Cephesi'nin kurucusu ve eski genel sekreteri.
Naif Havatme, Filistinli politikacıdır.
Filistin, resmî adıyla Filistin Devleti, Orta Doğu'da ve Batı Asya'da, Akdeniz kıyısındaki tarihî Kenan Bölgesi'nde bulunan ve Batı Şeria ile Gazze Şeridi'nde belirtilen bölgelerde de facto olarak hüküm süren bir Arap devletidir. Devletin başkenti her ne kadar Doğu Kudüs olarak belirlense de Kudüs tamamen İsrail'in kontrolünde olduğu için başkenti Ramallah'ta yani Batı Şeria'da bulunmaktadır. Filistin toprakları 1948'den 1967'ye kadar Mısır ve Ürdün tarafından ele geçirilmişken 1967'deki Altı Gün Savaşı'ndan sonra ise İsrail tarafından ele geçirilmiştir. Şubat 2020 itibarıyla 5.051.493 nüfusla dünyada en çok nüfusa sahip 121. devlet olmuştur.
Birleşik Krallık Filistin Mandası, Birleşik Krallık'ın Filistin'deki Osmanlı Devleti hakimiyetine son vermesiyle İtilaf Devletleri tarafından kararlaştırılan ve Milletler Cemiyeti tarafından Haziran 1922'de resmen onaylanarak kurulan manda cumhuriyeti.
Mavera-i Ürdün, Transürdün veya Şark'ül Ürdün Emirliği, Birleşik Krallık Filistin Mandası'nı oluşturan iki devletten biri ve eski bir Osmanlı toprağıdır. Varlığı boyunca es-Seyyid Abdullah bin el-Hüseyin tarafından yönetilmiştir. Ülkenin sınırları Ürdün Krallığı'nın 1942–1965 yılları arası olan sınırları ile aynı olup bugünkü Ürdün sınırlarından biraz farklıdır. Bağımsızlığına kadar Milletler Cemiyeti ve Birleşik Krallık'ın koruması altında kalmıştır.
Levant mutfağı, Levant ya da "Büyük Suriye" bölgesinin geleneksel mutfağıdır. Bu bölgede Osmanlı İmparatorluğu dönemine dayanan gelenekler paylaşılmaktadır; bu gelenekler günümüzde bile etkili bir hâldedirler. Suriye, Lübnan, İsrail, Ürdün, Kuzey Irak, Türkiye'nin Güneydoğu kısımları ve Filistin'i kapsar.
Ürdün'deki Yahudilerin tarihi, bugünkü Ürdün coğrafyasının büyük bir bölümü bir zamanlar İsrail Diyarı'ndaki Yahudilerin tarihi ile çakıştığı için antik döneme kadar uzanır.
Filistin Otoritesi pasaportu 1993 Oslo Anlaşması kapsamında Filistin Yönetimi'nin 2 Nisan 1995 yılından bu yana uluslararası seyahat amacı ile Filistin topraklarında yaşayan Filistin vatandaşları için Filistin Otoritesi tarafından verilen seyahat belgesidir. Sadece Batı Şeria'daki Filistin vatandaşlarına verilir. Filistin Otoritesi pasaportu, Filistin'de doğduğunu gösteren bir doğum belgesi ibraz eden herkes tarafından kullanılabilir. Kudüs'te yaşayan Filistinliler ancak Ürdün'den alınan geçici pasaport ve İsrail'den geçici alınma seyahat belgesi taşıyabilmektedirler. Filistin dışında doğan Filistinliler için pasaportun geçerli olup olmadığı hâlen net değildir. Bununla birlikte, pasaport verilmesi İsrail hükûmeti tarafından getirilen ek kısıtlamalara tabidir. İsrail, Geçici Anlaşma uyarınca güvenlik ihtiyaçları için gerekli olduğunu kabul etmektedir.
UTC+03:00, UTC'den 3 saat ileri zaman dilimi.
Filistin milliyetçiliği, Filistin halkının kendi kaderini tayin hakkı ve Filistin üzerindeki egemenliği için ulusal hareketidir. Başlangıçta Siyonizm'e karşı kurulan Filistin milliyetçiliği daha sonra uluslararasılaşmış ve kendini diğer ideolojilere bağlamıştır. Böylece Filistin topraklarının İsrail tarafından tarihi işgalini ve Mısır'ın Gazze Şeridi ve Ürdün'ün Batı Şeria üzerindeki hakimiyeti üzerindeki yerli olmayan Arap işgalini reddetmiştir.