İçeriğe atla

Filistin-Türkiye ilişkileri

Filistin-Türkiye ilişkileri
Haritada gösterilen yerlerde Palestine ve Turkey

Filistin

Türkiye

Filistin-Türkiye ilişkileri, Filistin ile Türkiye'nin sürdürdüğü uluslararası politikaları içerir.

İlişkilerin tarihçesi

Filistin Kurtuluş Örgütü ile 1975 yılından itibaren resmî ilişkilerini sürdüren Türkiye, 15 Kasım 1988'de ilan edilen Filistin Devleti'ni ilk gün resmen tanımıştır.[1]

Türkiye, İsrail-Filistin anlaşmazlığına BM parametreleri temelinde ve müzakereler yoluyla adil, kapsamlı ve kalıcı bir çözüm getirilmesini, bu çerçevede 1967 sınırları temelinde başkenti Doğu Kudüs olan, coğrafi bütünlüğe sahip, bağımsız ve egemen Filistin Devleti'nin kurulmasına yönelik çabaları desteklemiştir.

Günümüzdeki ilişkileri

Türkiye'nin Filistin'e yönelik resmî kalkınma yardımları, 2005 yılında Ramallah’ta bir Program Koordinasyon Ofisi açan TİKA eşgüdümünde sürdürülmektedir. TİKA, Ramallah Ofisi üzerinden Batı Şeria, Gazze Şeridi ve Doğu Kudüs'teki küçük ve orta ölçekli kalkınma ve insani yardım projelerine destek sağlanaktadır.

2009 yılında Kudüs’te ve Gazze’de birer Delegasyon Ofisi açan Türk Kızılayı da kendi kaynaklarıyla, Türkiye'nin sağladığı fonlarla ve yabancı donör katkılarıyla Gazze Şeridi’ne yönelik başarılı kalkınma ve insani yardım projeleri yürütmektedir.

Filistin Devlet Başkanı Abbas, 12-13 Ocak 2015 tarihlerinde Türkiye'ye resmî ziyaret gerçekleştirmiş, ayrıca 14-15 Nisan 2016 tarihlerinde İstanbul’da yapılan 13. İslam Zirvesi ile 13 Aralık 2017 tarihinde İstanbul’da düzenlenen Olağanüstü İslam Zirvesi'ne katılmıştır.[2]

Dönemin Filistin Başbakanı Rami Hamdallah, 18 Mayıs 2018’de Yenikapı, İstanbul'da hazırlanan İslam İşbirliği Teşkilatı Olağanüstü Zirvesi’ne katılmıştır. "Zalime Lanet Kudüs'e Destek" mitinginde Hamdallah,  "Türkiye tarihte olduğu gibi aynı rolü üstlenmektedir. Dünyada mazlumların sesi olmuştur. ABD Başkanı Trump büyük bir yanlışın içindedir. Başkenti Kudüs’e taşımakla büyük bir hata yapmıştır. Kudüs’ün bir Filistin şehir olduğunu unutmaktadırlar. Bir emrivakiyi gerçekleştirmişlerdir. ABD’nin yaptığı şey tahrik edici ve kışkırtıcıdır. Buradan bütün dünyaya Kudüs’e sahip çıkmaların çağrısında bulunuyorum. ABD’nin meşru olmayan bu adımına karşı tek vücut halinde mücadele etmeliyiz. Zalim İsrail'in Gazze’ye yönelik saldırı ve işgali son bulmalıdır. Gazze’deki Kardeşlerimize alçakça bir katliam yaptılar. Gazze’ye karşı abluka 11 yıldır devam ediyor artık bunun sonlandırılması gerekiyor. Kudüs Filistin’in başkent olarak layık olduğu yerde olacaktır." demiştir.[3]

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın 9 Temmuz'daki yemin törenine Filistin'i temsilen yine Başbakan Rami Hamdallah katılmıştır.

Filistin'in Türkiye'ye yaptığı son ziyaret, Dışişleri Bakanı Riad Malki'nin 25 Ekim 2018'de yaptığı ziyaret olmuştur. Bu ziyarette Türkiye-Filistin Ortak Komitesi Birincisi Toplantısı yapılmıştır.

Ayrıca Türkiye, Filistin'de ulusal birliğin sağlanmasını desteklemektedir.[1]

Kaynakça

  1. ^ a b "Türkiye - Filistin Siyasi İlişkileri". T.C. Dışişleri Bakanlığı. 22 Ocak 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  2. ^ "Filistin Devlet Başkanı Türkiye'ye geliyor". Anadolu Ajansı. 28 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  3. ^ "Filistin Başbakanı Rami Hamdallah : Abd'nin Yaptığı Şey Tahrik Edici". Milliyet. 18 Mayıs 2018. 27 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Filistin Ulusal Yönetimi</span> Batı Şeria ve Gazze Şeridini yöneten bir idari örgüt

Filistin Ulusal Yönetimi, Batı Şeria ve Gazze Şeridi'ni yöneten bir idari örgüt ve devlet yapılanmasıdır.

<span class="mw-page-title-main">1948 Arap-İsrail Savaşı</span> İsrail ile Arap ülkeleri arasında yapılan ilk savaş

1948 Arap–İsrail Savaşı veya Birinci Arap–İsrail Savaşı, Filistin'de İngiliz manda rejiminin sona ermesinin hemen ardından 14 Mayıs 1948'de Tel-Aviv'de toplanan Yahudi Millî Konseyi'nin, İsrail Devleti’nin kurulduğunu ilan etmesinden birkaç saat sonra Arap Birliği'nin İsrail'e savaş ilanıyla başlayan savaştır. Yeni kurulan devletin sınırlarıyla ilgili, “Eretz İsrail” dışında hiçbir bildiri yoktu. Bunun hemen ardından ABD ve ertesi gün de Sovyetler Birliği İsrail'i tanıdığını açıkladı. Bu gelişmelerin öncesinde ise İngiliz birlikleri bölgeyi terk etmeye başlamışlardı.

<span class="mw-page-title-main">Mahmud Abbas</span> 2. Filistin devlet başkanı

Mahmud Abbas veya kunya adıyla Ebu Mazin, Filistin Kurtuluş Örgütü kurucularından ve Filistin devlet başkanı.

<span class="mw-page-title-main">Filistin Kurtuluş Örgütü</span> Filistinde milliyetçi paramiliter örgüt

Filistin Kurtuluş Örgütü, kısaca FKÖ veya uluslararası İngilizce kısaltmasıyla PLO olarak bilinen, bağımsız ve özgür bir Filistin kurmayı amaçlayan bir örgüttür. Temelleri 13-16 Ocak 1964'te Kahire'de toplanan Arap Birliği zirvesinde atılan örgüt, 29 Mayıs 1964 tarihinde Filistin Ulusal Konseyinin toplanmasının ardından 2 Haziran 1964 tarihinde kuruldu. Örgüt Arap devletleri arasındaki liderlik savaşı yüzünden Filistinliler tarafından değil, Arap devletleri tarafında özellikle de Mısır Devlet Başkanı Cemal Abdünnasır'ın yoğun desteği ile kurulmuştur.

<span class="mw-page-title-main">İsrail-Filistin çatışması</span> Levantta devam eden askerî çatışma

İsrail-Filistin çatışması, Filistin ile İsrail Silahlı Kuvvetleri arasında Filistin topraklarında devam eden silahlı çatışmadır. Başta 1897 Birinci Siyonist Kongresi ve 1917 Balfour Deklarasyonu olmak üzere, Filistin'deki bir Yahudi vatanına ilişkin iddiaların kamuoyuna duyurulması, bölgede erken gerilim yarattı. O zamanlar, Yahudi göçü önemli ölçüde artmasına rağmen, bölgedeki Yahudi nüfusu çok azdı. İngiliz hükûmetine "Filistin'de Yahudi halkı için ulusal bir yuva kurulması" için bağlayıcı bir yükümlülük içeren Filistin Mandası'nın kurulması ardından gerilim, Yahudiler ve Araplar arasında çatışmaya dönüştü. Erken çatışmayı çözme girişimleri, 1947 Birleşmiş Milletler Filistin Bölme Planı ve daha geniş Arap-İsrail çatışmasının başlangıcı olan 1947-1949 Filistin savaşıyla sonuçlandı. İsrail-Filistin süregelen durumu, 1967 Altı Gün Savaşı'nda İsrail'in Filistin topraklarını işgal etmesiyle başladı.

<span class="mw-page-title-main">Filistin</span> Vikimedya anlam ayrımı sayfası

Filistin, sıklıkla şu tanımları ifade eder:

<span class="mw-page-title-main">Filistin Devleti</span> Batı Asyada yer alan bir ülke

Filistin, resmî adıyla Filistin Devleti, Orta Doğu'da ve Batı Asya'da, Akdeniz kıyısındaki tarihî Kenan Bölgesi'nde bulunan ve Batı Şeria ile Gazze Şeridi'nde belirtilen bölgelerde de facto olarak hüküm süren bir Arap devletidir. Devletin başkenti her ne kadar Doğu Kudüs olarak belirlense de Kudüs tamamen İsrail'in kontrolünde olduğu için başkenti Ramallah'ta yani Batı Şeria'da bulunmaktadır. Filistin toprakları 1948'den 1967'ye kadar Mısır ve Ürdün tarafından ele geçirilmişken 1967'deki Altı Gün Savaşı'ndan sonra ise İsrail tarafından ele geçirilmiştir. Şubat 2020 itibarıyla 5.051.493 nüfusla dünyada en çok nüfusa sahip 121. devlet olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Halid Meşal</span> Filistinli siyasetçi

Halid Meşal, 2004'ten beri İslami Direniş Hareketi'nin (Hamas) siyasi lideri olan Filistinli siyasetçi.

<span class="mw-page-title-main">Oslo I Anlaşması</span>

Oslo I Anlaşması veya Oslo I, resmen Geçici Yönetim Düzenleme İlkelerinin Bildirgesi olarak adlandırılır ve Filistin-İsrail çatışması için bir dönüm noktasıdır. Bu görüşme, İsrail ile Filistin temsilcilerinin üst düzeyde ilk doğrudan yüz yüze anlaşma çabası olarak tarihe geçmiştir. Bu anlaşma görüşmeleri İsrail ve Filistinliler arasındaki çatışmaların iki taraf arasında kalan nihai olarak çözecek bir anlaşma ve gelecekteki ilişkiler için bir çerçeve olarak düşünülmüştü.

Filistin'de İslam, Filistin nüfusunun çoğunluğunun dinidir. Batı Şeria nüfusunun % 85'ini Müslümanlar oluşturur, geri kalanını da, İsrail yerleşimcilere aittir.Gazze Şeridi nüfusunun % 99 Müslümandır. Filistinli Müslümanlar genellikle Sünni İslam'ın bir kolu olan Şafidirler.

<span class="mw-page-title-main">Filistin Ulusal Güvenlik Kuvvetleri</span> Filistin Devletinin paramiliter silahlı kuvvetleri

Filistin Ulusal Güvenlik Kuvvetleri,, Filistin Devleti'nin paramiliter silahlı kuvvetleridir. İsmi tüm ulusal güvenlik birimlerini kapsıyor gibi görünse de İç Güvenlik Kuvvetleri, Devlet Başkanlığı Muhafızları ve Genel İstihbarat dahil değildir.

Filistin'de turizm Doğu Kudüs, Batı Şeria ve Gazze Şeridi'ndeki turizmi ifade eder. 2010 yılında, 2009'daki 2.6 milyona kıyasla 4.6 milyon kişi Filistin topraklarını ziyaret etti. Bu rakamdan 2.2 milyonu yabancı turist, 2.7 milyonu yerli idi. 2012'nin son çeyreğinde, Batı Şeria otellerinde 150.000'den fazla turist konakladı; % 40'ı Avrupa, % 9'u ABD ve Kanada'dan geliyordu. Büyük seyahat rehberleri "Batı Şeria seyahat etmek için en kolay yer değil ama yapılan gayretler zengin bir şekilde ödüllendirilir" şeklinde yazmıştır.

<span class="mw-page-title-main">2021 Filistin-İsrail çatışmaları</span> Mayıs 2021de İsrailliler ve Filistinliler arasında başlayan çatışma

2021 Filistin-İsrail çatışmaları, 6 Mayıs 2021'de İsrail Yüksek Mahkemesinin Kudüs'ün Şeyh Cerrah Mahallesinde oturan bazı Filistinli ailelerin evlerinden zorla çıkarılmasına ve başka bir yere yerleştirilmesine karar vermesi üzerine başlayan, ardından Mescid-i Aksa'daki Filistinlilere orantısız müdahale sonrası başlayan protestolarla büyüyen ve daha sonra karşılıklı saldırılara dönüşerek devam eden çatışmalar bütünü.

<span class="mw-page-title-main">Tonga-Türkiye ilişkileri</span> Diplomatic relations between Tonga and Turkey

Tonga-Türkiye ilişkileri, Tonga ile Türkiye arasındaki dış ilişkilerdir. İki ülke arasındaki diplomatik ilişkiler 26 Ocak 1976'da başladı.

<span class="mw-page-title-main">Lesotho-Türkiye ilişkileri</span>

Lesotho-Türkiye ilişkileri, sınırlı düzeydedir. Türkiye'nin büyükelçiliği Pretorya'da yer almaktadır ve Lesotho'nun Roma Büyükelçiliği Türkiye ile akreditedir. İki ülke arasındaki ilk görüşmeler 2019 yılında Ankara'da gerçekleşmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Brunei-Türkiye ilişkileri</span>

Brunei ve Türkiye ilişkileri önceden Kuala Lumpur Büyükelçiliğine akredite iken Bandar Seri Begavan Büyükelçiliği Ekim 2013'te faaliyete geçmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Maldivler-Türkiye ilişkileri</span>

Maldivler ve Türkiye ilişkileri 1979 yılında tesis edilmiştir. Yeni Delhi Büyükelçiliği Maldivlere akredite, Maldivlerin Birleşmiş Milletler Cenevre Daimi Temsilciliği Türkiye'ye akreditedir.

Hamas'ın Haziran 2007'de Gazze Şeridi'ni ele geçirmesinden bu yana Gazze Şeridi'nin yönetimi Hamas tarafından yürütülmektedir ve bu yönetim genellikle Gazze'deki Hamas hükûmeti olarak anılmaktadır. Hamas yönetimi 2007'den 2014'e kadar ve 2016'dan itibaren İsmail Haniye tarafından yönetildi.

7 Ekim 2023 günü Hamas militanları Güney İsrail sınırlarından içeri girerek Aksa Tufanı isimli bir harekât başlattı. İsrail ise bu saldırıya karşılık olarak Demir Kılıçlar Harekâtı'nı başlattı. Bu sayfada devam eden savaştaki olaylar zaman çizelgesi olarak gösterildi.

<span class="mw-page-title-main">Filistin-İspanya ilişkileri</span> ikili diplomatik ilişkiler

Filistin–İspanya ilişkileri, bu iki ülkenin karşılıklı diplomatik ilişkileridir.