İçeriğe atla

Filipus

Filipus
Aziz Filipus, Peter Paul Rubens'in Oniki Havari serisinden (yak. 1611), Prado Müzesi, Madrid
Onikiler ve Şehit
Doğum1. inci yüzyıl
Bethsaida, Celile, Roma imparatorluğu
Ölüm54/80
Hierapolis, Roma imparatorluğu
KutsayanlarHristiyanlık'ta
Aziz ilanıPre-congregation
TürbeSanti Apostoli bazilikası, Roma
Yortu
3 Mayıs: Katolik Kilisesi


1 Mayıs: Anglikanizm, Lütercilik
14 Kasım ve 30 Haziran: Doğu Ortodoks Kilisesi
17 Kasım: Ermeni Apostolik Kilisesi


18 Kasım: Kıptî Ortodoks Kilisesi
SimgeŞehit (Hristiyanlık)
Koruyucu azizYeşil Burun Adaları; Pasta şefiler; Uruguay

Filipus (Yunanca:Φίλιππος, Philippos) İsa'nın on iki havarisinden biridir.

Hayatı

Filipus'un hayatı hakkında daha fazla bilgi elimizde olmasa da, İsa'nın havarileri arasında önemli bir rol oynadığı ve İsa'nın öğretilerini yaymak için büyük bir azimle çalıştığı bilinmektedir.

Filipus, İsa'nın havarilerinden biriydi ve İncil'de adı geçen birkaç havariden biridir. Filipus, Betsaida'da doğmuştu ve Petrus, Andreas ve Yehezkiel'in kardeşi olan Natanael ile birlikte İsa'nın havarileri arasına katıldı.

Filipus, İsa'nın mucizelerini ve öğretilerini takip etti ve birçok kez İsa'nın öğrencileri arasında öne çıktı. İncil'de, Filipus'un başlıca sözleri arasında, İsa'ya "Rab, bize Babayı göstermen yeter" (Yuhanna 14:8) dediği anlatılır.

Filipus, İsa'nın öğretilerini yaymak için görevlendirildi. İkinci sınıf ama tutucu olmayan Samiriyeli Yahudiler'e müjde'yi duyurmakta önderlik etti[1].

Ölümü

Filipus, İsa'nın çarmıha gerilmesinden sonra da İsa'nın öğretilerini yaymaya devam etti. Eusebius'a göre, Filipus, Frigya'da misyonerlik faaliyetleri yürütürken, Hierapolis kentinde şehit edildi.

Mezarı

Türkiye'de Hristiyan erkek çocuklarına verilen bir isim olmakla birlikte, Filip şeklinde de kullanılır. Tahminen MS 80 yılında Hierapolis kentinde çarmıha gerilerek idam edilmiştir. Mezarı 25 Temmuz 2011 günü Hierapolis (Pamukkale) antik kentinde, Şehitlik Tepesi'nde bulunmuştur[2].

Kaynakça

  1. ^ Hıristiyanlık Tarihi. W. Ward Gasque. Yeni Yaşam Yayınları. 2004. s. 59. ISBN 975 8318 86 1. 
  2. ^ "Aziz Philippus'un mezarı". 26 Mart 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Ocak 2012. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">İncil</span> Nasıralı İsanın yaşamını, öğretilerini, ölümünü ve dirilişini anlatan biyografi metinleri

İncil, İsa'nın yaşamını, öğretilerini, ölümünü ve dirilişini anlatan her bir biyografidir. Matta, Markos, Luka ve Yuhanna tarafından kaleme alınmış olan ve yazarlarının adlarıyla anılan dört incil, Yeni Ahit'in ilk dört bölümünü teşkil eder. İncil sözcüğü Türkçe konuşan kimseler arasında sıklıkla Yeni Ahit anlamında kullanılır. Bu kullanıma –hatalı olsa dahi– Türkçe Hristiyan kaynaklarda da rastlanabilir. Bu kaynaklarda Müjde sözcüğü de Yeni Ahit anlamında kullanılır.

<span class="mw-page-title-main">Pavlus</span> Erken Hristiyan din adamı ve misyoner (MS y. 5–65)

Pavlus veya Tarsuslu Saul, İsa'nın vaazlarını ve öğretilerini 1. yüzyıl dünyasında pagan inanışındaki Roma dünyasına öğreten bir Hristiyan elçi. Hristiyan olmadan önce tutuculuklarıyla tanınan Ferisilerden biriydi.

<span class="mw-page-title-main">Hristiyanlık</span> tek tanrılı İbrahimî bir din

Hristiyanlık, Nasıralı İsa'nın yaşamına, öğretilerine ve vaazlarına dayanan, tek Tanrılı İbrahimî bir dindir. Günümüzde Hristiyanlık, dünya nüfusunun yaklaşık %30,1'ini oluşturmaktadır ve 2,4 milyarı aşkın takipçisi ile dünyanın en kalabalık dinidir. Takipçilerine, "Mesihçi" anlamına gelen Hristiyan veya Nasıralı İsa'ya ithafen İsevi veya Nasrani denir. Kitâb-ı Mukaddes'e inanan takipçileri, Yahudi metni olan Tanah'ta kehanet edilen İsa'nın Mesih olarak gelişinin bir Yeni Ahit olduğuna inanırlar.

<span class="mw-page-title-main">Petrus</span> İsanın 12 havarisinden biri ve geleneğe göre 1. Katolik Kilisesi papası (MÖ 1-MS 65)

Simun Petrus, İsa'nın on iki havarisinden biridir. İsa'nın diğer bir havarisi olan Andreas'ın kardeşidir.

<span class="mw-page-title-main">Hristiyanlıkta İsa</span> Hristiyanlık inancında Mesih ve Tanrının Oğlu

Hristiyanlıkta İsa, birçok ana akım Hristiyan mezhebinde Üçlü Birlik'teki ikinci figür olan Oğul Tanrı'dır. Bununla birlikte, İsa'nın Tanrı'dan farklı bir kişilik olduğuna ve Tanrı'ya bağımlı olduğuna inanan mezhepler de vardır. Hristiyanlığın her biçiminde, İsa'nın "Eski Ahit" olarak adlandırılan Tanah'ta kehanet edilen Yahudi mesih olduğuna inanılmaktadır. Çarmıha gerilişi ve ardından dirilişi sayesinde Tanrı'nın insanlara kurtuluş ve sonsuz yaşam sunduğuna, ve İsa'nın, insanlığı Tanrı ile barışın günahını telafi etmek için öldüğüne inanılmaktadır.

Quo vadis, Latince telaffuz: [kʷoː ˈwaːdɪs] Türkçeye "Nereye gidiyorsun?" olarak çevrilebilecek Latince cümle. İncil'de geçen bu cümle bugün bir atasözü gibi kullanılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Hierapolis</span> Denizlide bir antik Roma kenti

Hierapolis, Pamukkale (Denizli) yakınlarında bulunan ve Frigler döneminde ana tanrıça Kibele kültünün merkezlerinden biri olarak faaliyet göstermiş bir antik kenttir. Antik coğrafyacı Strabon ile Ptolemaios verdikleri bilgilerde, Karia bölgesine sınır olan Laodikeia ve Tripolis kentlerine yakınlığı ile Hierapolisin bir Frigya kenti olduğunu ileri sürülmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Yuhanna</span>

Yuhanna, Hristiyanlık inancına göre İsa'nın 12 havarisinden biridir. Aslen Yahudi olan Yuhanna'nın, Yuhanna İncili'nin yazarı olduğu düşünülmektedir. Bu kitap dışında, Yuhanna'nın 1., 2. ve 3. mektupları ve Vahiy, Yuhanna'nın kaleme aldığına inanılan Yeni Antlaşma kitaplarındandır. Zebedi'nin oğlu olduğu bilinen Yuhanna'nın Efes'te öldüğüne inanılıyor.

Havârî, İsa'nın öğüt ve inançlarını yayma işiyle görevlendirdiği mürit ve öğrencilerinden her biri. Havari sözcüğü ile çoğunlukla "İsa'nın 12 Havarisi" kastedilmekle birlikte, kavram İsa'nın Hristiyanlığı yaymaya çalışan bazı diğer öğrencileri için de kullanılır.

Anglikanizm, İngiltere'nin resmî kilisesi olan İngiltere Kilisesi'ne has ilke, doktrin ve kurumlar. İngiltere Kralı VIII. Henry'nin kurduğu bir Hristiyan mezhebidir. İngiliz Reformu, Katoliklik ve Protestanlık arasında bir orta yol olarak görüldüğü için Latince Via Media olarak adlandırılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Aramatyalı Yusuf</span> İsanın cesedini kendisi için hazırlanan kabre koyan havari

Aramatyalı Yusuf, Kanonik İnciller'e göre İsa'nın gizli bir öğrencisi ve takipçisi. Kendisi için hazırlattığı kaya mezara İsa'yı koymuştur. Aramatyalı Yusuf'un, yaklaşık olarak MS 30 yılında çarmıha gerilen İsa'nın damlayan kanını Kutsal Kâse'ye koyduğuna inanılır. Hristiyanlığa göre azizdir. Batı Kiliselerinde 17 Mart, Doğu Kiliselerinde 31 Temmuz "Aziz Aramatyalı Yusuf Günü" olarak kutlanır.

<span class="mw-page-title-main">Andreas</span> İsanın on iki havarisinden biri

Havari Andreas ; Andreas ya da Doğu Ortodoks geleneğinde İlk Çağrılan olarak da bilinir, İsa'nın on iki havarisinden biridir. Doğu Ortodokslarda Konstantinopolis ekümenik patriğinin Andreas'ın havari halefi olduğu kabul edilir.

<i>Çarmıha Gerilme</i> (Michelangelo)

Çarmıha Gerilme 1492 yılında büyük Rönesans ustası Michelangelo tarafından bitirildiği düşünülen bir polikrom tahtadan heykeldir. Bu heykel, İtalya'da Floransa şehrindeki Santo Spirito Kilisesinin "Yuksek Sunak"ında yer almaktadır. Çalışma özellikle İsa'nın çıplak olması gerçeğiyle dikkate değerdir.

Karşılaştırmalı din alanında Hristiyanlık ve İslam arasındaki tarihsel etkileşim, Hristiyanlık ile İslam'ın benzer yönlerini ve temel fikirleri bağlar. İslam ve Hristiyanlık, Yahudilik gibi, semavi gelenekten aldıkları kökenlerini paylaşırlar. Bu kökene rağmen söz konusu iki din arasında derin farklar vardır. Örneğin, İsa’nın kim olduğu konusu bunlardan biridir.

<span class="mw-page-title-main">Hierapolisli Papias</span>

Papias, antik döneminde Hristiyan bir piskopos.

<span class="mw-page-title-main">Yusuf (Yeni Ahit)</span> Hristiyan aziz, Meryemin kocası ve İsanın dünyevi babası

Yusuf, Hristiyanlığa göre İsa'nın dünyevi babası olan Yahudi bir marangozdu. Hristiyanlıkta Aziz olarak kabul edilir ve 19 Mart "Aziz Yusuf Günü", 1 Mayıs "İşçi Aziz Yusuf Günü" olarak kutlanır. Yeni Ahit'te İsa'nın dünyevi babası ve Bakire Meryem'in eşi olarak bahsedilir. Yusuf'tan özellikle Matta ve Luka İncillerinde bahsedilir. Roma Katolik inanışına göre evrensel kilisenin baş azizi ve koruyucusudur.

<span class="mw-page-title-main">Dismas (aziz)</span>

Dismas; Tövbekar Hırsız, İyi Hırsız veya Günahkar Hırsız olarak da bilinen, Yeni Ahit'te İsa ile birlikte çarmıha gerildiği söylenen iki hırsızdan biri.

<span class="mw-page-title-main">Matta (havari)</span> Hristiyan havari ve evanjelist

Matta, Yeni Ahit'te bulunan dört incilin ilki olan Matta İncili'nin yazarı ve İsa'nın havarilerinden biridir. Yapılan son araştırmalara göre Matta'nın bir Hristiyan İbrani olduğuna inanılır. Simgesi insan olan Matta sanatta gerek havari gerekse bir evanjelist olarak tasvir edilir ve anılır.

Edessalı Thaddeus İsa'nın 70 müridinden biridir ve muhtemelen İsa'nın 12 havarisinden birisi olan Yehuda Taday (Thaddeus) ile aynı kişidir.

<span class="mw-page-title-main">Tarihî İsa</span> Tarihsel bir kişilik olarak İsa

Tarihî İsa, Kristolojik tanımların ve İsa'nın diğer Hristiyan anlatımlarının aksine, İsa'nın yaşamının ve öğretilerinin eleştirel tarihsel yöntemlerle yeniden inşasıdır. Ayrıca İsa'nın yaşadığı tarihsel ve kültürel bağlamları da göz önünde bulundurur. Tarihî İsa veya Nasıralı İsa, MÖ 4-7 arasında, muhtemelen Nasıra'da doğmuş; MS 30-31'de Kudüs'te yaşamış bir Yahudi gezgin vaizdi. 28 yılından itibaren Celile ve Yahudiye'de halka vaaz vermeye başladı. Aradan geçen iki ila üç yıl sonra, Roma valisi Pontius Pilatus'un emriyle Roma askerleri tarafından çarmıha gerildi. Yeni Ahit, Hristiyanlık inancının ilk belgesi olarak, İsa hakkında yapılan tarihi araştırmaların en önemli kaynağıdır. İsa, havarilerini topladı ve Yahudilere Tanrı’nın Krallığı’nda krallığını ilan etti, bu nedenle halkını tövbe etmeye çağırdı. Havarileri, ölümünden sonra onu İsa Mesih, Mesih ve Tanrı'nın Oğlu olarak ilan ettiler. Bu olayın sonrasında, yeni bir dünya dini olan Hristiyanlık doğdu. İsa, Hristiyanlığın dışında da önemli hale geldi.