İçeriğe atla

Filipin Komünist Ayaklanması

Filipin Komünist Ayaklanması
Filipinler İç Savaşı
Tarih29 Mart 1969 - Devam ediyor
Bölge
Filipinler
DurumDevam ediyor
Taraflar

Filipinler

Anti-komünist milis
Alsa Masa
Destekleyenler:
Amerika Birleşik Devletleri ABD
Avustralya Avustralya

Komünist Parti

Filipinler Marksist-Leninist Partisi

  • Devrimci Halk Ordusu
    Alex Boncayo Tugayı
    İşçi Silahlı Partizanlar
    Cordillera Halk Kurtuluş Ordusu
Destekleyenler:
Çin Çin
Kazakistan Kazakistan
Kırgızistan Kırgızistan
Komutanlar ve liderler
Ferdinand Marcos (1971-1986)
Corazon Aquino (1986-1992)
Fidel V. Ramos (1992-1998)
Joseph Estrada (1998-2001)
Gloria Macapagal Arroyo (2001-2010)
Benigno Aquino III (2010-Günümüz)		 Jose Maria Sison
Bernabe Buscayno
Satur Ocampo
Benito Tiamzon
Jorge Cabardo
Wilma Tiamzon
Adelberto Silva
Domingo Tarectecan
Francisco Pascual
Felimon Lagman
Güçler
220,000 5000
Kayıplar
9,867 ölü (1971–2002) [] 22,799 ölü (1971–2002) []
1969–2002 yılları arasında 10,672 sivil hayatını kaybetti. [] 2015 yılında ise toplam 30,000 ile 43,000 arasında sivil yaşamını yitirdi. []

Filipin Komünist Ayaklanması, Filipinler Komünist Partisi ve onun silahlı kuvveti olan Yeni Halk Ordusu öncülüğünde 1969 yılında Filipinler'de Marksist-Leninist ilkelere dayalı rejim kurma amacı ile meydana gelen ayaklanma.[1] Bu ayaklanma sonucu gelişen olaylar halen devam etmektedir.[2][3]

Hakkında

Ayaklanma aslında ilkin Japonya'ya ve daha sonra ülkeye gelen Amerikalılara karşı savaşan ancak başarıya ulaşamayan Hukbalahapların devamı niteliğindedir. Komünist ayaklanmacılar gerilla savaşı taktiği ile kırsalda etkili bir durum içerisindedirler. [] 2001 yıllı başta olmak üzere Filipinler'de Yeni Halk Ordusu'na destek veren halkı baskılamak amacıyla sürekli olarak antikomünist yargısız infazlar düzenlenmiştir. Örgüt aynı zamanda dış ülkelerden de mali yardım, eğitim ve diğer lojistik destekleri almaktadır. Bu yardımı verenlerden bazıları Kore İşçi Partisi, Filistin Kurtuluş Örgütü, Japon Kızıl Ordusu, Sandinista Ulusal Kurtuluş Cephesi, El Salvador Komünist Partisi ve Peru Komünist Partisi'dir.[3]

Kaynakça

  1. ^ "Mapping Militants Profile: Communist Party of the Philippines – New People's Army". cisac.fsi.stanford.edu. Stanford University, Stanford, California: Stanford University Freeman Spogli Institute for International Studies – Center for International Security and Cooperation (CISAC). 27 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Nisan 2020. 
  2. ^ "Armed Conflicts: Philippines-CPP/NPA (1969–2017)". Project Ploughshares (İngilizce). 27 Eylül 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Nisan 2020. 
  3. ^ a b "Philippines' communist rebellion is Asia's longest-running insurgency". South China Morning Post (İngilizce). 16 Eylül 2019. 16 Eylül 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Şubat 2020. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Filipinler</span> Güneydoğu Asya ülkesi

Filipinler, resmî adıyla Filipinler Cumhuriyeti, Pasifik Okyanusu'nun batısındaki coğrafyada konumlanan bir Güneydoğu Asya devletidir. Ülke irili ufaklı 7.641 adet ada ve adacıktan oluşur. Ancak ülkeyi oluşturan üç ana coğrafi kara parçası vardır. Bunlar Luzon, Visayas ve Mindanao'dur. Ülkenin başkenti Manila iken, en kalabalık şehri Quezon City'tir. Bu iki kent de Büyükşehir Manila yönetimsel birimine bağlıdır.

<span class="mw-page-title-main">Türkiye Halk Kurtuluş Ordusu</span> 1960ların ikinci yarısında kurulmuş silahlı sosyalist örgüt

Türkiye Halk Kurtuluş Ordusu ya da THKO, Deniz Gezmiş, Hüseyin İnan, Yusuf Aslan, Sinan Cemgil, Alparslan Özdoğan, Kadir Manga, Taylan Özgür, Cihan Alptekin ve Mustafa Yalçıner tarafından kurulan silahlı Marksist-Leninist örgüt. Örgüt, kuruluşunu, gerçekleştirdiği bir dizi eylemden sonra 4 Mart 1971 tarihinde yayımladığı bir bildiri ile kamuoyuna duyurdu.

<span class="mw-page-title-main">Türkiye Komünist Partisi/Marksist-Leninist</span> 1972de İbrahim Kaypakkaya ve arkadaşları tarafından kurulan yasa dışı Maocu komünist parti

Türkiye Komünist Partisi/Marksist-Leninist (TKP/ML), 24 Nisan 1972'de İbrahim Kaypakkaya ve arkadaşları tarafından kurulan yasa dışı komünist parti. Partinin siyasi düşünceleri doğrultusunda askeri kolu Türkiye İşçi Köylü Kurtuluş Ordusu (TİKKO) ve gençlik örgütü Türkiye Marksist-Leninist Gençlik Birliği'dir (TMLGB).

Çin-Sovyet Ayrılığı, dönemin iki büyük komünist devleti olan Çin ve Sovyetler Birliği (SSCB) arasında 1960-1989 yılları arasında Marksizm-Leninizm'e dair teorik ve ideolojik tartışmalardan kaynaklanan ciddi bir diplomatik ayrılıktır. Sovyetler Birliği Komünist Partisi Genel Sekreteri Josef Stalin'in 1953 yılındaki ölümünden sonra Nikita Kruşçev tarafından başlatılan destalinizasyon ve barış içinde bir arada yaşama politikaları sonucunda doktriner ayrılıklar kısmen başlamış, 1969'da zirveye ulaşmış ve farklı yollarla 1980'lerin sonuna kadar sürmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Vietnam Ulusal Kurtuluş Cephesi</span> Kuzey ve Güney Vietnamın yeniden birleştirilmesi amacıyla oluşturulan silahlı örgüt

Vietnam Ulusal Kurtuluş Cephesi ya da Vietkong, 20 Aralık 1960'ta Güney Vietnam yönetiminin çökertilmesi, Kuzey ve Güney Vietnam'ın yeniden birleştirilmesi amacıyla oluşturulan silahlı örgüt.

<span class="mw-page-title-main">Sovyetler Birliği Komünist Partisi</span> Sovyetler Birliğini yöneten parti

Sovyetler Birliği Komünist Partisi, Rusya Sosyal Demokrat İşçi Partisi'nin Bolşevik kanadınca kurulan ve 1917 Büyük Ekim Sosyalist Devrimi'nden sonra 1991 yılına dek Sovyetler Birliği'ni yöneten parti. Rusya Sosyal Demokrat İşçi Partisi olarak iktidara gelen parti 1918 yılında Komünist Parti adını aldı.

<span class="mw-page-title-main">Türkiye'de komünizm</span>

Türkiye'de komünizm, 1920 yılında Türkiye Komünist Partisi ile partileşme sürecine giren ve günümüzde devam eden siyasi hareket.

Halkın Kurtuluşu, Türkiye Halk Kurtuluş Ordusu (THKO) geleneğinden kişilerin 12 Mart dönemi sonrası ilk sayısını 1976'da yayınladıkları aynı isimli dergi etrafında örgütledikleri grup. Arnavutluk Emek Partisi (AEP) ve Çin Komünist Partisi (ÇKP) çizgisini benimseyen grup güçlü bir örgütlülük yarattı.

<span class="mw-page-title-main">Macaristan Sovyet Cumhuriyeti</span>

Macaristan Sovyet Cumhuriyeti Macaristan'da Béla Kun'un liderliğinde kurulan komünist bir rejimdir. Rusya'daki Bolşeviklerin yaptığı Ekim Devriminin ardından Avrupa'da kurulan Marksist-Leninist politikaların uygulandığı ilk komünist hükûmettir. Ömrü sadece dört ay sürmüştür. Romanya'nın Budapeşte'yi işgaliyle düşmüştür. Bu devletin varisi Macaristan Krallığı'dır. Krallık (1920-1944) arasında hüküm sürmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Portekiz Sömürge Savaşları</span> Portekiz Ordusuyla Portekiz’in Afrika’daki sömürgeleri arasında 1961-1974 yılları arasındaki yaşanmış savaşlar

Portekiz Sömürge Savaşları, aynı zamanda Denizaşırı Savaş ve Kurtuluş Savaşı olarak da bilinir, Portekiz Ordusuyla Portekiz'in Afrika'daki sömürgeleri arasında 1961-1974 yılları arasındaki savaşların adı. Soğuk Savaş döneminde Afrika kıtasındaki belirleyici ideoloji ve silahlı çatışmalardır. Portekiz, diğer Avrupa uluslarının aksine 1950 ve 1960'lı yıllarda Afrika'daki sömürgelerini bırakmamıştır. 1960'lı yıllarda sayısız silahlı kurtuluş örgütü ülkelerdeki komünist hareketin de gelişmesiyle bağımsızlık savaşı vermeye başlayacaktır. Bölgede ABD, Çin ve aparthayd yönetimindeki Güney Afrika desteğinde örgütlenen anti-komünist silahlı kuvvetlerle bağımsızlık yanlıları arasında iç savaşa varacak çatışmalar yaşanacaktır. Bölgedeki Portekiz'e karşı en belirgin kurtuluş savaşı veren ülkeler Angola, Mozambik ve Gine-Bissau olacaktır. Angola'da MPLA, Gine-Bissau'da PAIGC, Mozambik'de FRELIMO koordineli verdikleri silahlı mücadele karşısında Portekiz yönetimi zorlansa da öldürücü darbeyi 1974 yılında Lizbon'da gerçekleşen Karanfil Devrimi indirecektir. Portekiz Ordusu içerisinde örgütlenen Movimento das Forças Armadas Afrika'da sürmekte olan kanlı sömürge savaşları ve Salazar yönetiminden genel olarak kamuoyunun rahatsızlığı nedeniyle halkı da arkasına alarak darbe yapmış ve devrim sürecini başlatmıştır. Ülkedeki siyasal yapıda çok önemli değişiklikler gerçekleştiren yeni yönetim sömürgelerde kalan askerî birlikleri hızla geri çekecek ve Afrika'daki sömürgelerde iktidar yerel örgütlere hızla bırakılacaktır. Nisan 1974'te Lizbon'da gerçekleşen Karanfil Devriminin sömürge savaşını sona erdirmesinin ardından sömürge ülkelerindeki yüzbinlerce Portekiz vatandaşı ülkeye geri dönmeye başlamış, askerî personelin yanı sıra değişik etnik kökenden Afrikalı-Portekiz dönmüştür. Bu devasa göçten sonra özellikle Angola ve Mozambik'de uzun yıllar sürecek olan iç savaşlar çıkmıştır. Eski sömürge ülkeleri bağımsızlıklarını ilan ettikten sonra ciddi sorunlarla karşılaşacak, ekonomik ve sosyal gerilemenin yanı sıra, yolsuzluk, yoksulluk, eşitsizlik ve merkezi planlama eksikliği bağımsızlık dönemi üzerine kurulan beklentileri yerine getirmeye engel olacaktır. Afrika'da ilk sömürge sahibi olan Avrupalı ülke olan Portekiz, sömürgelerini de en son terkeden ülke olacaktır. Eski sömürgelerdeki ülkeler olan Angola'da Agostinho Neto, Mozambik'de Samora Machel, Gine-Bissau'da ise Luis Cabral devlet başkanı olacaklardır.

Yeni Halk Ordusu, 29 Mart 1969'da Filipinler Komünist Partisi'nin askerî kanadı olarak kurulmuştur. Filipinler hükümetine karşı gerilla savaşı veren örgütün amacı, Filipinler'de sosyalist halk iktidarını kurmaktır.

<span class="mw-page-title-main">Maoist Komünist Partisi</span> Yasa dışı komünist terör örgütü

Maoist Komünist Partisi ya da kısaca MKP veya MKP/HKO-PHG; Türkiye'de faaliyet gösteren Maoist ideolojiye sahip, yasa dışı, silahlı komünist parti. Örgütün amacı Türkiye'de Maoist ilkelere bağlı sosyalist bir devrim yapmaktır. Bu amaçla başta Tunceli (Dersim) olmak üzere çeşitli bölgelerde silahlı faaliyetler yürütmektedir. Partinin silahlı kanadı, Halk Kurtuluş Ordusudur (HKO). MKP, TKP(ML)-TİKKO'nun 2002 yılında yaptığı ilk kongresinde isim değiştirmesiyle ortaya çıkmıştır. Örgüt, silahlı faaliyetlerini Tunceli, Tokat, Kastamonu, Giresun, Ordu ve metropollerde yürütmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Yugoslav Partizanları</span>

Yugoslav Partizanları ya da Ulusal Kurtuluş Ordusu, resmi adıyla Ulusal Kurtuluş Ordusu ve Yugoslavya'nın Partizan Müfrezeleri, komünist olmayan otonomik bir yapıda olan Leh direniş hareketiyle karşılaştırılan Avrupa'nın en etkili Anti-Nazi direniş hareketiydi. Yugoslav Direnişi II. Dünya Savaşı sırasında Yugoslavya Komünist Partisi önderliğinde sürdürülmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Halkların Uluslararası Mücadele Birliği</span>

Halkların Uluslararası Mücadele Birliği, dünya üzerindeki anti emperyalist ve demokratik hareketleri koordine etmek amacıyla faaliyet gösteren bir uluslararası örgüttür.

Halk ordusu şu anlamlara gelebilir:

<span class="mw-page-title-main">Enternasyonalist Özgürlük Taburu</span> IŞIDe karşı YPGyi destek vermek için Suriye dışından gelen Marksist-Leninist, Hocaist, Maocu ve anarşist savaşçıları barındıran paramiliter milis gücü

Enternasyonalist Özgürlük Taburu (EÖT), Rojava Savaşı'nda Irak ve Şam İslam Devleti'ne karşı YPG'ye destek için kurulan 10 Haziran 2015'te Resulayn'nde kurulan Suriye dışından gelen Marksist-Leninist, Hocaist, Maocu ve anarşist savaşçıları barındıran paramiliter milis gücü. İspanya İç Savaşı'ndaki Uluslararası Tugaylar'dan ilham alan grubun bünyesinde Türk, İspanyol, Alman, Arnavut, Çerkes, Arap, Ermeni ve Laz kökenli savaşçılar bulunur. Milis grupların çoğu Enternasyonalist Özgürlük Taburu'nun kurulmasından önce YPG çatısı altında diğer gruplarla ilişkili olmadan savaşmaktaydı.

<span class="mw-page-title-main">Çin'deki siyasi partiler listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Çin, fiilen Çin Komünist Partisi'nin tek parti egemenliğine dayalı bir devlettir. Bununla birlikte Çin resmî olarak, doğu Avrupa'daki eski komünist ülkelerdeki halk cephelerine benzer şekilde Birleşik Cephe şeklinde Çin Komünist Partisi (ÇKP) önderliği altında çok partili devlettir.

<span class="mw-page-title-main">Yugoslavya Cephesi</span>

Yugoslavya Cephesi, II. Dünya Savaşı'nın cephelerinden biridir. Cephe, Nisan 1941'de Yugoslavya'nın işgali ile açılmış ve bölgenin Partizanlarca geri alınmasıyla kapanmıştır.

Türkiye'deki yasa dışı siyasi partiler, esas olarak eylemlerinde Türkiye'yi hedefleyen, (a) kendilerini kendi kendilerine verdikleri adlarında belirtildiği şekilde siyasi parti olarak kabul eden, (b) yasalar uyarınca kurulmayan veya kurulamayan örgütleri listeler.

<span class="mw-page-title-main">Jose Maria Sison</span>

José María Canlás Sison, Filipinli siyasetçi, asker, yazar ve aktivist.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.