İçeriğe atla

Fildamı Sarnıcı

Koordinatlar: 40°59′35″K 28°53′10″D / 40.99306°K 28.88611°D / 40.99306; 28.88611
Fildamı Sarnıcı
κινστέρνη τοῦ Ἕβδομου
{{{açıklama}}}
Fildamı'nın yukarıdan görüntüsü
Fildamı Sarnıcı'nın İstanbul'daki konumu.
Fildamı Sarnıcı'nın İstanbul'daki konumu.
Fildamı Sarnıcı
Fildamı Sarnıcı'nın İstanbul'daki konumu.
Diğer adıHebdomon Sisterni
KonumBakırköy, İstanbul, Türkiye
BölgeMarmara Bölgesi
Koordinatlar40°59′35″K 28°53′10″D / 40.99306°K 28.88611°D / 40.99306; 28.88611
TürSarnıç
Tarihçe
Devir(ler)Bizans İmparatorluğu
Osmanlı İmparatorluğu
Bağlı olduğuBakırköy Belediyesi

Fildamı Sarnıcı ya da Hebdomon Sisterni (Yunanca: κινστέρνη τοῦ Ἕβδομου ; kinsterni tou Evdhomou), İstanbul'un Bakırköy ilçesinin Osmaniye mahallesinde bulunan bir sarnıçtır.

Bizans'ın altın çağı 5-6. yüzyıllarda yapıldığı tahmin edilen sarnıç, Bizans İstanbul'unun dört büyük açık sarnıcından biridir. Ayasofya gibi dünyanın en önemli kültürel yapılarından olup, onunla aynı zamana dayanmaktadır.

Tarihçesi

Bizans açık sarnıçlarının günümüze kadar gelmiş en çarpıcı ve en sağlam örneğini oluşturan Fildamı Sarnıcı, Bizans'ın Magnaura Sarayı'nın su gereksinimlerini karşılardı ve Osmanlı döneminde de ordugâhların su ihtiyacını karşılamak için önemli bir rol oynardı. Adını ise burada hem Bizans hem de Osmanlı döneminde ordunun fillerini muhafaza etmesinden aldığı en kabul edilmiş rivayetlerin arasında yerini almıştır.

Uzun bir zaman Bornovalı ailesinin mülkü olarak kaldıktan ve bostan olarak kullanıldıktan sonra kamulaştırılarak 1996 yılından itibaren içerisinde konser ve etkinlikler (açık hava sineması) düzenlenmeye başlanan Fildamı bir gösteri merkezi olarak kullanılmaya başlandı. Yaklaşık 12,000 izleyici kapasiteli olan sarnıç, arka arkaya düzenlenen konserlerde birçok yerli ve yabancı grubu ağırladı.[1] The Blues Brothers, Roger Glover, Dream Theater gibi dünyaca gruplara ev sahipliği yaptığı gibi Haluk Levent, Tarkan, Teoman, İbrahim Tatlıses başta olmak üzere birçok yerli sanatçıları da konuk etmiştir. Ama 2003 yılına kadar devam eden bu konserler bir anda kesildi ve Fildamı eski sessizliğine döndü. Konserlerin kaldırılmasına ilk neden olarak müziğin titreşiminin yapının duvarlarına zarar verdiği gösterildi. Başka iddialar da Veliefendi'deki atların sesten rahatsız olduğu üzerineydi.

2003 yılında Eğitim Gönüllüleri Vakfı'na verilen Fildamı'nda vakıf istediği projeyi gerçekleştiremediği için aynı yıl Bakırköy Belediyesi Gençlik Merkezi'ne (BAGEM) verilmiş ve gençler burada ramazan şenliklerini düzenlemişlerdir. Sonra, Ocak 2004'te bir defa daha el değiştirip Bakırköy Belediyesi'ne bağlandı.

Özellikleri

127 metreye 76 metrelik bir alana sahiptir. Sarnıç duvarlarının nişlerle beraber kalınlığı 7 metre, yüksekliği ise 11 metredir. Duvarlar aşağıdan yukarıya doğru 7 sıra taş, 7 sıra tuğla kuşak şeklinde örülmüştür. Tuğla kuşaklarda beşer tuğla sırasından oluşturulmuştur.

Kaynakça

  1. ^ Bambaşka Bakırköy Gazetesi, Sayı: 10, Mart 2009, sf. 14

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Bakırköy</span> İstanbul ilçesi (Avrupa Yakası)

Bakırköy, eskiden Makriköy, İstanbul ilinin Avrupa yakasında yer alan ilçelerden biridir. İstanbul'un batı yarısında, Çatalca Yarımadası üzerinde, Marmara Denizi'nin kuzeydoğu sahillerinde yer alır. 1926 yılında kurulan bu ilçe, 1992 yılında bugünkü sınırlarına ulaşmıştır. İlçeyi batıdan Küçükçekmece, kuzeyden Bahçelievler, kuzeydoğudan Güngören, doğudan Zeytinburnu ve güneyden Marmara Denizi çevrelemektedir.

<span class="mw-page-title-main">Rumeli Hisarı</span> İstanbul Boğazı’nın Rumeli yakasında 15. yüzyılda inşa edilmiş Osmanlı kalesi

Rumeli Hisarı, İstanbul'un Sarıyer ilçesinde, Boğaziçi'nde bulunan ve bulunduğu semte adını veren hisar. Fatih Sultan Mehmet tarafından İstanbul'un Fethi'nden önce, Karadeniz'den gelebilecek saldırıları engellemek amacıyla İstanbul Boğazı'nın en dar yerine, Anadolu yakasındaki Anadolu Hisarı'nın tam karşısına inşa ettirilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Yerebatan Sarnıcı</span> İstanbulda bulunan tarihi su deposu

Yerebatan Sarnıcı İmparator loustinianos (527-565) döneminde İstanbul'da şehrin su ihtiyacını karşılamak üzere 526-527 senelerinde yaptırılmış kapalı su sarnıcıdır.

<span class="mw-page-title-main">Sultanahmet Meydanı</span> İstanbulda tarihi bir meydan

Sultanahmet Meydanı, İstanbul'un Fatih ilçesinin Binbirdirek mahallesinde bulunan tarihî bir meydan. Bizans İmparatorluğu döneminde Konstantinopolis'teki adı Hipodrom, Osmanlı İmparatorluğu zamanında ise Atmeydanı olarak adlandırıldı. Şehrin en önemli meydanlarından birisi olan alanın içerisinde Roma sirki, bugün Sultanahmet Camiinin olduğu noktada ise Büyük Saray bulunmaktaydı.

<span class="mw-page-title-main">Soğukçeşme Sokağı</span>

Soğukçeşme Sokağı İstanbul'un Sultanahmet semtinde yer alan, üzerinde tarihsel evlerin bulunduğu küçük bir sokaktır. Ayasofya ve Topkapı Sarayı arasında yer alan bu sokak trafiğe kapalıdır. Soğukçeşme Sokağı adını yine bu sokakta bulunan, III. Selim dönemine ait 1800 tarihli mermer bir Türk çeşmesinden almıştır.

<span class="mw-page-title-main">Bozdoğan Kemeri</span>

Bozdoğan Kemeri ya da başka adı ile Valens Su kemeri, Romalılar tarafından İstanbul'da yaptırılan su kemeri. Roma imparatoru Valens tarafından 4. yüzyılın sonlarında tamamlandı. Farklı dönemlerde Osmanlı Sultanları tarafından restore ettirilen su kemeri, şehrin önemli tarihî eserlerinden birisidir. Orta Çağ'da, kentin su ihtiyacını karşılayan su kemerlerinin en önemlilerindendir.

<span class="mw-page-title-main">Gül Camii</span> İstanbulun Ayakapı semtindeki Bizans İmparatorluğu döneminden kalma dinî yapı

Gül Camii veya Azize Teodosya Kilisesi, İstanbul'un Ayakapı semtindeki Bizans İmparatorluğu döneminden kalma ve fetihten sonra camiye dönüştürülmüş bir dinî yapıdır. Eski adı ve yapım tarihi hakkında kesin bilgiler olmamakla birlikte 10. ya da 11. yüzyılda yapıldığı tahmin edilmektedir.Bu kilise, Bizans tarafından inşa edilen en yüksek kilise olarak bilinir. İkonoklazm akımı sırasında Büyük Saray'ın ana girişi Halki Kapısı üzerindeki İsa ikonasının indirilmesine karşı çıktığı için öldürülen Theodosia adlı kadının kutsal emanetlerinin bu kiliseye konduğu ve bu kilisenin Aya Theodosia olduğuna inanılır.

<span class="mw-page-title-main">Vefa Stadyumu</span> İstanbulda bir stadyum

Vefa Stadyumu, İstanbul'un Fatih ilçesinin Karagümrük semtinde, Fevzipaşa Caddesi üstünde yer alan 4.280 seyirci kapasiteli stadyumdur. Kadınlar Süper Ligi'nde mücadele edecek olan Fatih Karagümrük ve Bölgesel Amatör Lig'de mücadele eden Vefa takımlarının maçlarına ev sahipliği yapmaktadır. Vefa kulübü ise 2016'dan bu yana vefa stadyumunu kullanmamaktadır. Liglerde sezon sonlarında yapılan play-off maçları için tarafsız saha olarak da kullanılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Binbirdirek Sarnıcı</span> Bizans Konstantinopolisi sarnıcı

Binbirdirek Sarnıcı ya da diğer adıyla Filoksenos Sarnıcı, İstanbul'daki ikinci büyük sarnıçtır. Antik Bizans kaynaklarına göre 4. yüzyılda yapılmıştır. İçinde 224 sütun bulunan, 3584 m2 büyüklüğündeki sarnıç zamanla kurumuş ve 16. yüzyıldan itibaren atölye olarak kullanılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Sarnıç</span>

Sarnıç, içinde su biriktirmek için yer altında yapılan depo olmakla birlikte gemilerde saçtan yapılmış tatlı su deposudur.

<span class="mw-page-title-main">Şerefiye Sarnıcı</span> Şerefiye Sarnıcı, İstanbul’un tarihi yarımada içerisinde bulunan en eski su yapılarından birisidir

Şerefiye Sarnıcı veya Theodosius Sarnıcı İstanbul'un Fatih ilçesinde, Tarihi Yarımada’da bulunan pek çok Bizans Dönemi sarnıcından biridir. Divan Yolu Caddesi, Piyer Loti Caddesi, Boyacı Ahmet Sokak ve Dostluk Yurdu Sokak’ın sınırlandırdığı yapı adasının güneyinde yer alır.

<span class="mw-page-title-main">Bizans mimarisi</span> Doğu Roma mimarisine genel bakış

Bizans mimarisi, Bizans İmparatorluğu mimarisidir. İmparatorluk, Büyük Konstantin, Roma İmparatorluğu başkentini Roma'dan Byzantion'uma doğuya taşıdığı 330 yılından sonraki Roma İmparatorluğu'nun sanatsal ve kültürel varlığını adresler. Byzantion, "Yeni Roma", sonradan Konstantinopolis ismini almıştır, bugün İstanbul olarak adlandırılmaktadır. İmparatorluk, bir Milenyumdan fazla yaşamış, Avrupa'da Orta Çağ ve Rönesans mimarlığını etkin şekilde etkilemiş, 1453 yılında İstanbul'un fethinden sonra Osmanlı mimarisini etkilemiştir.

<span class="mw-page-title-main">Çukurbostan</span>

Çukurbostan, eski İstanbul'da Bizans döneminden kalma açıkhava sarnıçlarına halk arasında verilen addı. Bu derin çukurlar uzun yıllar boyunca içme suyu depolamak için kullanılmıştı. Geçen yıllar, bu sarnıçların diplerini verimli bir toprak tabakası ile doldurmuştu. Zamanla açıkhava sarnıçları kullanılmaz olunca, halk buralarda biriken mümbit toprak tabakasında sebze-meyve yetiştirmeye başladı. Bu sarnıçlar boşken derin çukurları andırdıkları ve sebze-meyve bahçesi olarak kullanıldıkları için halk arasında çukurbostan adıyla anılmaya başlandı.

<span class="mw-page-title-main">Ayasuluk Tepesi</span>

Ayasuluk Tepesi, İzmir il merkezinin güney-güneydoğusunda, Selçuk ilçesinde yer alan bir höyüktür. Bölgedeki geniş araştırmalar öncesinde Efes antik kentinin MÖ 1050 yıllarında Yunanistan'dan gelen göçmenler tarafından kurulduğu düşünülmekteydi. Ancak özellikle Ayasuluk Tepesi'nde ve Çukuriçi Höyüğü'nde yapılan kazılar, yakın civarda günümüzden 8 bin yıl öncesinden itibaren Neolitik yerleşmeler olduğunu ortaya çıkarmıştır. Yine aynı kazılar, Efes'in Erken Tunç Çağı'nda kurulduğu ve Ayasuluk Tepesi'nin daha da eskiye dayanan ilk Efes yerleşmelerinden biri olduğunu ortaya koymuştur. Diğer yandan Hitit Dönemi'nde Batı Anadolu'da İmparatorluk'a bağlı Arzava - Mira Krallıklarının başkenti olan Apasas'ın da Ayasuluk Tepesi olduğu kesinleşmiş gibidir. Helenistik ve Roma Dönemleri'nde Efes'te gelişen kentin Bizans Dönemi'nde yeniden Ayasuluk Tepesi'ne geldiği, 1330 yılında Türkler tarafından alındığı ve Aydınoğulları Beyliği'nin başkentliğini yaptığı bilinmektedir. Yerleşim 16. yüzyıldan itibaren daralmaya başlamıştır.

<span class="mw-page-title-main">Veled-i Yaniç Camii</span> Erken dönem Osmanlı camisi

Veled-i Yaniç Camii ya da Yaniçoğlu Camii, Bursa'nın Osmangazi ilçesi, hisar semtinde bulunan erken dönem Osmanlı camisidir. Kapısı üzerindeki yazıtına göre 844 Hicri Safer ayında Yaniçoğlu Hacı Hayrûddin oğlu Mahmud Çelebi tarafından yaptırılmıştır. Mimarı bilinmeyen caminin kitabe ve vakfiyesi mevcuttur. Plan şeması ve özellikle son cemaat yerinin kullanılışı nedeniyle özel bir düzenlemeye sahiptir.

<span class="mw-page-title-main">Aspar Sarnıcı</span>

Aspar Sarnıcı veya Büyük Sarnıç, İstanbul ilinin Fatih ilçesinin Balat mahallesinde yer alan tarihi bir sarnıçtır. Karagümrük'teki Aetios Sarnıcı ve Kocamustafapaşa'daki Hagios Mokios Sarnıcı'yla birlikte İstanbul'daki üç açık hava sarnıcından biridir.

<span class="mw-page-title-main">Hagios Mokios Sarnıcı</span>

Hagios Mokios Sarnıcı veya Altımermer Çukurbostanı, İstanbul'un Fatih ilçesinde, Altımermer semtinde; Ziya Gökalp Sokak ve Cevdet Paşa Caddesi arasında yer alır. İstanbul'un 7. Tepesinin yüksek noktasında bulunan bir Bizans sarnıcıdır.

<span class="mw-page-title-main">Bukoleon Sarayı</span> saray

Bukoleon Sarayı ya da Latince Bucoleon Konstantinopolis'te Bizans sarayı.

Acımusluk Sokağı Sarnıcı İstanbul ilinin Fatih ilçesinin Eminönü semtinde bulunan bir sarnıçtır. Eski adı Acımusluk Sokağı olan, Cemal Nadir Sokak'ta bulunur.

<span class="mw-page-title-main">Kasımağa Mescidi</span> İstanbulda bir mescit

Kasımağa Mescidi; ayrıca Kâsım Bey Mescidi, İstanbul'da Osmanlı İmparatorluğu tarafından camiye çevrilmiş eski bir Bizans yapısıdır. Ne son restorasyon sırasında yapılan araştırmalar ne de Orta Çağ kaynakları, kökenine ve olası işlevine ilişkin tatmin edici bir cevap vermez. Küçük binanın, ana kilisesi Osmanlı döneminde Odalar Camii olarak bilinen, ilişkisi de belirsiz bir bina olan Bizans kompleksinin ve manastırın bir parçası olması muhtemeldir. Yapı, Konstantinopolis'teki Bizans mimarisinin küçük bir örneğidir.