İçeriğe atla

Fikir Sahibi Damaklar

Fikir Sahibi Damaklar
"Al eline büyüteci, etiket hafiyeliği yap! Gerçek gıdayı ara ve paranı sadece gerçek olana yatır"
"Al eline büyüteci, etiket hafiyeliği yap! Gerçek gıdayı ara ve paranı sadece gerçek olana yatır"
Resmî sitefikirsahibidamaklar.org

Fikir Sahibi Damaklar, yüzbini aşkın üyesiyle 130 ülkede yer sahibi olan Slow Food hareketinin Türkiye’deki aktif topluluğudur. Türkiye'de Defne Koryürek tarafından kurulan Fikir Sahibi Damaklar, gerçek gıda, doğasına saygılı tarım ve sürdürülebilir tüketim konularında kampanyalar düzenleyerek şehirli tüketiciye alışkanlıklarını sorgulatmayı hedeflemektedir.[1]

Biliyorlar ki bugün markette satılan lezzetsiz domates ancak “satın aldıkları sürece” reyondaki yerini muhafaza edebilir. Eğer “mevsiminde” almaya karar verirlerse, üretici de mevsiminde üretecektir.

—Fikir Sahibi Damaklar

Fikir Sahibi Damaklar, şehirli bireylerin, geceye kadar açık kalan hipermarketlerin insanı tembelliğe iten konforu karşısında, satılan yoğurdun “gerçekten” yoğurt, ekmeğin “gerçekten” ekmek olup olmadığını düşünmeyi bıraktığını ve nihayetinde, gıda yerine gıdaymış gibi yapan, büyük üreticilerin kârını arttırma odaklı Ar-Ge çalışmalarının karşılığı olarak, pek çok endüstriyel ürünü tükettiğini ileri sürerek, bu gerçek gıdadan ayrı düşme haline çözümler üreten çalışmalar yürütmektedir.

Yürütülen kampanyalar

İstanbul Lüfer'e Hasret Kalmasın

İstanbul'un balıklarından olan lüferin yokolmasına karşı, İstanbul Büyükşehir Belediyesi'nin ve Türk Deniz Araştırmaları Vakfı'nın katkılarıyla bir kampanya düzenlenmiştir.[2]

Aynı kapsamda kısa ve uzun metrajlı filmlerden oluşan bir gösteri yapılmıştır.[3]

Etiket Hafiyesi

Etiket Hafiyesi Kampanyası kapsamında, raflardaki gıdaların içeriğini anlamak, GDO içerin ürünleri ve zararlı katkı maddelerini tespit etmek hedeflenmektedir. Etiketleri önce okuyup, anlaşılmayan, içe sinmeyen ürünlere dokunmamayı öneriyor. Yerel üretimi destekliyor ve meyvesini, sebzesini tercih etmeyi öneriyor. Her şeyin mevsiminde yenilmesini, işlenmiş gıdalar yerine organik, katkısız ya da GDO'suz olan gıdaların tüketilmesini öneriyor. Gerçek gıdanın tespit edilmesini sağlayan bu kampanya ile zararlı katkı maddelerinin bir listesi kamuoyuna sunulmuştur.[4][5]

Yemiyorsak Sebebi Var

Çinliler'in 5000 yıldır hem gıda hem de tıbbi manada yararlandığı ve aslında iyi bir protein ve aminoasit kaynağı olan soya, bugün Batılılar tarafından bakliyattan ziyade yem ve yağ bitkisi olarak tanımlanıyor ve özellikle genetiği değiştirilmiş versiyonu ile ABD, Arjantin ve Brezilya'da çok miktarlarda üretiliyor.

Türkiye'nin bir yıllık soya üretimi 60-70 bin ton civarında ve her yıl 1 buçuk milyon ton soya ithal ediliyor. Ticaret Odası raporları bu ithal edilen soyanın yağ ve hayvan yemi amaçlı kullanıldığını söylüyor.[6]

Soya küspesi ithalatında ABD, Arjantin ve Brezilya'nın payı %90'ın üzerinde. Yani satın aldığınız her çiftlik balığının, kümes hayvanının, sığırın eti ile süt ve süt ürünlerinin arkasında ABD, Arjantin ya da Brezilya'dan alınmış soya olabilir, bu soya da pekala GDO'lu olabilir. İneğin yeminin nereden geldiği süt kutusunda yazmadığına ya da kızınıza çorba yapmak için aldığınız tavuğun neyle beslendiğini markette kimse söyleyemez.

Soya aynı zamanda lesitini ile de hazır gıda sektörünün çok kullandığı bir gıda. Bebek mamalarından krem peynire, gofretten ekmeğe, sakızdan margarine pek çok ürünün içeriğinde bulunan E 322 yani soya lesitini, aynı soya küspesi gibi ithal ediliyor. Türkiye'de bu durum kontrol edilemiyor. Bulunan üç laboratuvar bu konuda çalışıyor ancak hiçbiri gümrüklerde değil.[7]

Üzerinde "GDO'suz" ya da "organik" yazmadığı sürece çikolatadan ete, sütten ekmeğe her şeyin içerisinde GDO'lu soya olabilir. Dolayısıyla, etiket okuyacaksınız ve göreceksiniz ki her yerdeler: Soya unu, soya lesitini, soya proteini, isolate ve isoflavone, bitkisel yağ ve bitkisel protein (ve mısır unu, mısır nişastası, mısır yağı, mısır şurubu, fruktoz, dekstroz ve glukoz, modifye nişasta, kanola yağı ve pamuk yağı) bulunabiliyor.

GDO'lar Yasaklansın

Alınan her türlü ürünün etiketinin okunmasını, içeriğin sorgulanmasını hedefliyor. Endüstriyel, hazır, paketlenmiş gıdalardan uzak durulması tavsiye edilip, organik ürünler öneriliyor. Sertifikasyon sistemi yeterli olmasa da, bu ürünler diğerlerinden pahalı görünse de, gerçek gıda tüketilmesi gerektiği hatırlatılıyor.[8]

Gerçek Ekmek

Endüstriyel değirmenlerde öğütülüp paketlenen unun kepek ve ruşeym içermediği için daha açık renkli olduğunu, çünkü özel bir işlemle beyazlatıldığını söyleyen Fikir sahibi damaklar, ekmeğin gereken buğdayı katkı ilave etmeden, kepek ve ruşeymini ayırmadan öğütülmeye devam etmesi hâlinde bugün, pek çok vitamin ve mineralin takviye edilmesine ihtiyaç duyulmayacağını söylüyor.[9]

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ "Arşivlenmiş kopya". 15 Ağustos 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Temmuz 2012. 
  2. ^ "İstanbul, lüferinin kuyruğunu bırakmıyor!". Zete. 30 Mart 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ağustos 2016. 
  3. ^ "'Derya kuzusu' filmler". Milliyet Sanat. 14 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ağustos 2016. 
  4. ^ "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 14 Nisan 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 1 Ağustos 2012. 
  5. ^ "Arşivlenmiş kopya". 3 Eylül 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ağustos 2012. 
  6. ^ "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 1 Kasım 2013 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ağustos 2012. 
  7. ^ "Arşivlenmiş kopya". 25 Aralık 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ağustos 2012. 
  8. ^ "TÜGİDER'in foyası, "soya"da çıkıyor". Yeşil Gazete. 8 Temmuz 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ağustos 2016. 
  9. ^ "Arşivlenmiş kopya". 15 Ağustos 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ağustos 2012. 

Dış bağlantılar

  • Fikir Sahibi Damaklar
-- Web Sitesi 15 Ağustos 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
-- Facebook Sayfası 17 Mayıs 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
-- Twitter Adresi 11 Ağustos 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Ekmek</span> Geleneksel ve temel yiyecek

Ekmek, çeşitli tahıl unundan yapılmış hamurun ateşte, sac üzerinde, tandırda, fırında veya tepside pişirilmesiyle hazırlanan temel gıda. Tek başına tüketilebildiği gibi, yemeğin yanında veya yemeklere ya da yağlara banarak da tüketilebilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Genetiği değiştirilmiş organizmalar</span>

Genetiği değiştirilmiş organizma (GDO), genetik mühendisliğinin çeşitli teknikler kullanarak yaptığı müdahalelerle kalıtımsal değişikliğe uğrattığı bir organizma. Bu teknikler rekombinant DNA ya da "rekombinant DNA teknolojisi" olarak da bilinirler. Rekombinant DNA teknolojisi sayesinde DNA molekülleri tüpte, yani canlı organizmanın ya da hücrenin dışında, yeni bir tür yaratmak üzere bir molekül içinde bir araya getirilebilmektedir. Bu DNA da bir organizmaya aktarıldığında değiştirilmiş özellikleri ya da kendine özgü özellikleri olan bir canlının ortaya çıkmasını sağlamaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Nestlé</span> İsviçreli gıda ve içecek şirketi

Nestlé S.A. ya da Société des Produits Nestlé S.A., merkezi Vevey, İsviçre'de bulunan, dünyanın en büyük yiyecek ve içecek üreticisidir. Nestlé'nin ürün gamı bebek maması, kahve, şişelenmiş su, kahvaltılık tahıllar, kahve ve çay, şekerleme, süt ürünleri, eczacılık ürünleri, dondurma, tıbbi gıda, dondurulmuş gıda, evcil hayvan maması ve atıştırmalıklara kadar uzanmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Gıda katkısı</span>

Gıda katkıları, gıda endüstrisinin gıdanın üretimi, hazırlanması, ambalajlaması ve/veya depolamasında gıdaya dayanıklık, yoğunluk, renk vermek için katılan madde veya madde karışımlarıdır.

<span class="mw-page-title-main">Gıda</span> vücut tarafından tüketilen, enerji sağlayan madde

Yiyecek, canlıların hayatlarını devam ettirebilmeleri için yemek suretiyle tüketmeleri gereken maddelerdir. Belirli bir öğünde tüketilen yiyeceklere yemek denir. Yiyecekler organik veya inorganik maddelerden üretilmiş olabilirler. Yiyeceklerde bulunan ve canlıların yaşamını devam ettirmesi, büyümesi için gerekli olan protein, vitamin, mineral gibi maddelere ise besin veya gıda denir. Ancak gıda sözcüğü "ilaçlar hariç, yaşamı devam ettirmek için tüketilen tüm yiyecek ve içecekler" anlamında da kullanılır. Ultra işlenmiş gıda, kolay yiyecek, organik gıda, abur cubur, fast food, çerez, genetiği değiştirilmiş gıdalar çok tüketilen türlerdir.

<span class="mw-page-title-main">Gıda işleme</span>

Gıda işleme, tarımsal veya hayvani besin hammaddelerinin gıdaya ya da daha evvel tüketilebilir gıda haline getirilmiş maddelerin başka bir gıda maddesine dönüştürülmesidir. Gıda işleme; tahılın öğütülmesinden un yapımına, evde yemek pişirmekten hazır yemek yapmak için kullanılan karmaşık sanayi yöntemlerine kadar gıda işlemesinin pek çok şeklini kapsar. Gıda işlemesiyle hasat edilmiş ekinler ya da kesilmiş hayvansal ürünlerden pazarlanabilir ve görece uzun raf ömrüne sahip yiyecekler yapılır. Hayvan yemi üretiminde de benzer yöntemler uygulanır. Birincil gıda işleme çoğu gıdaları yenilebilir yapmak için gereklidir. İkincil işleme malzemeleri ekmek gibi bilinen gıdalara dönüştürür. Üçüncül gıda işleme, çok şeker ve tuz içerdiği, çok az lifli olduğu, beslenme ihtiyaçları açısından sağlıksız olduğu, beslenmeyi ve obeziteyi artırdığı için eleştirilir.

Hayvanlarda ve insanlarda doğal gıdalara ek olarak kullanılan ve genellikle kullanıcının diyetinde hastalık, yetersiz beslenme gibi sebeplerle görülebilen eksikliklerin giderilmesinde rol oynayan maddelerdir.

<span class="mw-page-title-main">Zott</span> Alman süt şirketi

Zott, 1926 yılında Almanya'nın Mertingen kentinde kurulan Avrupalı bir süt firmasıdır. Süt, peynir, tatlılar, kaymak ve yoğurt dahil olmak üzere süt ürünleri üretmektedir. Firmanın ana tesisi Mertingen'dedir (Bavyera). Diğer üretim tesisleri Almanya'da Günzburg, Polonya'da: Opole, Toruń'a yakın Głogowo ve Racibórz. Bosna Hersek'te (Gradačac) üretim alanı 2013'te kurulmuştur. 2013'te birleştirilmiş tahmini 894 million EUR'luk satışları, 951 million kg süt üretimi ve 2,120 personeliyle Zott, Avrupa'nın daha büyük süt işletim firmalarından biri ve Polonya'daki lider süt işletim firmalarından biridir.

<span class="mw-page-title-main">Gıda güvenliği</span>

Gıda güvenliği gıda kaynaklı hastalıkları engelleyerek, gıdaların işlenmesi ve depolanmasını ele alan bilimsel bir disiplin. Bu potansiyel olarak ciddi sağlık tehlikelerini önlemek için takip edilmesi gereken bir dizi rutinleri içerir. Gıda güvenliği tüketicilerin zarar görmelerini engelleme açısından gıda savunması ile örtüşmektedir. Endüstri ve pazar; pazar ve tüketici arasındaki hattın güvenliği de buna dahildir.

<span class="mw-page-title-main">Çin'de gıda güvenliği</span>

Çin Halk Cumhuriyeti'nde gıda güvenliği, tarımla ilgili artan bir sorundur. Ülkenin başlıca ürünleri pirinç, mısır, buğday, soya, pamuk ve elmayla diğer meyveler ve sebzeler. Başlıca hayvan ürünleri ise domuz eti, sığır eti, mandıra ürünleri ve yumurta. Çin hükûmeti, tarımsal üretimin yanı sıra gıda ambalajı üretimi, konteynerler, kimyasal katkı madde kullanımı, ilaç üretimi ve iş yönetmenliğini denetlemektedir. Son yıllarda Çin hükûmeti, 2003'te Çin Devlet Gıda ve İlaç İdaresi'nin kurulmasıyla mevcut olan gıda güvenliği düzenlemelerini pekiştirmekte çaba göstermiştir; ayrıca özellikle oluk yağı ya da 2008 süt skandalı gibi çok sayıda gıda skandalının sonrasında memurlar, gıda güvenliği ile ilgili sorunları çözmek için gittikçe artan kamu ve uluslararası baskı altındadır. Bununla ilgili Çin Başbakan Yardımcısı Li Keqiang, Pekin'deki bir danıştay toplantısında "Gıda esastır ve önemli öncelik olmalıdır. Gıda güvenliği, insanların yaşamları, sağlık ve ekonomik kalkınma ve sosyal uyum ile yakından ilişkilidir" dedi.

<span class="mw-page-title-main">İsveç mutfağı</span>

İsveç mutfağı, İsveç'in geleneksel mutfağıdır. İsveç'in Kuzeyden güneye doğru genişliği nedeniyle, Kuzey ve Güney İsveç mutfağı arasında bölgesel farklılıklar bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Valio</span> Süt ürünleri üreticisi

Valio Ltd, Fin süt ürünleri üreticisi ve Finlandiya'daki en büyük şirketlerden biridir. Valio'nun ürünleri arasında Viola peyniri, pudralı malzemeler, tereyağı, yoğurt ve süt bulunur. Ülke sütünün% 85'ini üreten Finlandiya'nın en büyük süt üreticisidir.

Nutricia, Danone grubunun, terapötik gıda ve klinik beslenme konusunda uzmanlaşmış bir parçasıdır. Ürünler, bebek maması formülünden özel ihtiyaçları olan bebekler ve emziren anneler için özel beslenmeye kadar uzanmaktadır. Ayrıca özel klinik beslenmeyi, diyet ürünlerini ve hastalığa özgü beslenmeyi üretir ve pazarlar.

<span class="mw-page-title-main">Big Turk</span>

Big Turk, Nestlé tarafından üretilen kalıp şekerdir. Çikolata kaplamalı, koyu pembe Türk lokumundan oluşur. 60 gramlık çubuk, ortalama çikolatadan% 60 daha az yağ olarak bildirilen 4 gram yağ içerir. Tipik olarak kırmızı, beyaz ve mavi şeritli bir pakette bulunur. Big Turk'teki içerikler arasında şeker, glikoz, modifiye mısır nişastası, kakao yağı, süt bileşenleri, şekersiz çikolata, siyah havuç konsantresi, soya lesitini, doğal aromalar, sitrik asit, tuz bulunur. Yer fıstığı bir bileşen olmasa da, çubukların yer fıstığı işleyen makinelerle de temas etmesi önerilir.

Carnation bir gıda ürünleri markasıdır. Buharlaştırılmış süt ürünü ile biliniyordu. Marka, 1899'da yaratıldı. İlk önce Carnation Sterilized Cream ve daha sonra Carnation Evaporated Milk olarak adlandırıldı. Marka o zamandan beri süt-lezzet karışımları, aromalı içecekler, lezzet şurupları, sıcak kakao karışımları, hazır kahvaltılar, mısır gevreği, dondurma yenilikleri ve köpek maması gibi diğer ilgili ürünler için kullanılmaktadır. Nestlé, 1985'te Carnation Şirketi'ni satın aldı.

Çiğ beslenme veya çiğ gıda diyeti, yalnızca veya çoğunlukla pişmemiş ve işlenmemiş yiyecekleri yemeyi kapsayan bir diyet uygulamasıdır. Felsefeye veya yaşam tarzına ve istenen sonuçlara bağlı olarak, çiğ gıda diyetleri bir dizi meyve, sebze, fındık, tohum, yumurta, balık, et ve süt ürünlerini içerebilir. Diyet ayrıca çeşitli filizlenmiş tohum, peynir ve yoğurt, kefir, kombuça veya lahana turşusunu da kapsayan fermente edilmiş yiyecekler gibi basit işlenmiş yiyecekleri içerebilir, fakat genellikle pastörize edilmiş, homojenize edilmiş veya sentetik böcek ilaçları, gübreler, çözücüler ve gıda katkı maddeleri kullanılarak üretilmiş gıdaları içermez

<span class="mw-page-title-main">Süt tozu</span> kurutulmuş süt

Süt tozu veya kurutulmuş süt, sütü kuruyana kadar buharlaştırarak üretilen bir mandıra ürünüdür. Süt kurutmanın bir amacı sütü korumaktır; süt tozu, sıvı sütten daha uzun bir raf ömrüne sahiptir ve düşük nem içeriği nedeniyle soğutulmasına gerek yoktur. Diğer bir amaç da ulaşım ekonomisi için kütlesini azaltmaktır. Toz süt ve süt ürünleri, kuru tam yağlı süt, yağsız (yağsız) kuru süt, kuru ayran, kuru peynir altı suyu ürünleri ve kuru süt karışımları gibi maddeleri içerir. İhraç edilen birçok süt ürünleri, Codex Alimentarius'ta belirtilen standartlara uygundur. Birçok süt tozu formu borsalarda işlem görmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Gıda kimyası</span>

Gıda kimyası gıdada bulunan başlıca bileşenleri, gıdayı oluşturan renkleri, tatları ve meydana gelen reaksiyonlar gibi pek çok farklı konuları ele almaktadır.

Mikrobiyoloji, mikroorganizmaları inceleyen biyolojinin alt dallarından biridir. Mikro; gözle görülemeyecek kadar küçük, -biyo; canlı ve -loji; bilim anlamına gelmektedir. Mikrobiyoloji; mikroorganizmaların yapısı, çeşitliliği ve bunların toprak, su, bitki, gıda, hayvan ve insan vücudundaki faaliyetleriyle ilgilenmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Gıda işlemede fermentasyon</span> Converting carbohydrates to alcohol or acids using anaerobic microorganisms

Gıda işlemede fermantasyon, anaerobik koşullar altında mikroorganizmalar kullanılarak karbonhidratların alkol veya organik asitlere dönüştürülmesi işlemidir. Fermantasyon genellikle mikroorganizmaların etkisinin gösterilmesi istendiği anlamına gelmektedir. Fermantasyon bilimi, zimoloji veya zimurji olarak bilinmektedir.