İçeriğe atla

Fidesz - Macar Yurttaş Birliği

Fidesz – Macar Yurttaş Birliği
Fidesz – Magyar Polgári Szövetség
Genel başkanViktor Orbán
Kuruluş tarihi30 Mart 1988 (36 yıl önce) (1988-03-30)
Merkez1088 Budapeşte, VIII. Szentkirályi Street 18.
Gençlik koluFidelitas
İdeoloji
Tarihsel:
 •Liberalizm[17][18]
 •Liberal muhafazakarlık[19][20]
 •Ulusal liberalizm[17][21][22]
 •Liberteryenizm[23][24]
 •Sekülerizm[23][25]
 •Din adamı karşıtlığı[22][26]
Siyasi pozisyonSağ ve Aşırı sağ
Avrupa üyeliğiAvrupa için Vatanseverler (parlamento grubuna üye partiye değil)
Resmî renklerTuruncu
Ulusal Meclis (Macaristan)
117 / 199
Avrupa Parlamentosu
10 / 21
İl Meclisleri
237 / 381
İnternet sitesi
Parti bayrağı
Macaristan

Fidesz – Macar Yurttaş Birliği (Macarca: Fidesz – Magyar Polgári Szövetség), Macaristan'da muhafazakâr siyasi parti.

Tarihçe

1988'de bir öğrenci hareketi olarak kurulan partinin Fidesz adı Fiatal Demokraták Szövetsége (Genç Demokratlar Birliği) kelimelerinin ilk iki harflerinin birleştirilmesiyle oluştu. Komünist yönetime karşı liberal ve anti-komünist ve çoğunlukla öğrencilerden kurulan bu hareket modern Macaristan tarihinde pek çok alanda büyük bir güç haline geldi. 35 yaşının üstündekilerin partiye üye olamamasına ilişkin koşul 1993 yılındaki kongrede kaldırıldı.

1989'da Thorolf Rafto Ödülü'nü kazanan hareket, 1990'da düzenlenen serbest seçimlerde oyların yüzde 8,95'ini aldı. 1992'de Liberal Enternasyonal üyesi oldu.[27] 1994 seçimlerinde oylarının gerilemesinin neden olduğu hayal kırıklığı partinin muhafazakâr bir çizgiye kaymasına neden oldu.[27] 1995'te Fidesz adının yanına Macar Yurttaş Partisi kelimeleri eklendi. Partideki bu dönüşüm bazı ayrılıklara neden oldu; hareketin önemli kurucularından Péter Molnár, Gábor Fodor ve Klára Ungár partiyi terk etti.

1998 seçimlerinde Viktor Orbán liderliğinde iki daha küçük partiyle ittifaka giden Fidesz iktidara geldi. 2000 yılında Avrupa Halk Partisi üyesi oldu. 2002 yılındaki seçimlerde Macar Sosyalist Partisi'ne karşı kıl payı denilebilecek bir farkla seçimleri kaybederek muhalefete düştü. 2003 yılında bugün kullandığı Fidesz – Macar Yurttaş Birliği adını aldı.[27]

2004 Avrupa Parlamentosu (AP) seçimlerinde başarılı bir sonuç elde eden Fidesz aldığı yüzde 47 oy oranıyla 12 adayını parlamentoya gönderdi. Gönderdiği bu 12 aday arasında AP tarihindeki ikinci Çingene üye olan Lívia Járóka da bulunuyordu.

1 Ekim 2006 seçimleri öncesinde Hristiyan Demokratik Halk Partisi (KDNP) ile seçim ittifakı kurmasına rağmen Macar Sosyalist Partisi ile Hür Demokratlar İttifakı arasında sosyal demokrat-liberal bloğa karşı yenildi.[28]

Bu yenilgiye rağmen aynı yılın sonbaharında yapılan yerel seçimlerde büyük bir zafer elde eden Fidesz, 23 büyük kentin belediye başkanlığından 15'ini kazandı. 2009 yılındaki Avrupa Parlamentosu seçimlerinde yine büyük başarı elde ederek 22 sandalyeden 14'ü kazandı.

Fidesz, bu iki seçim başarısıyla 2010 parlamento seçimleri öncesi kazanacağı yönündeki beklentileri boşa çıkarmadı; 11-24 Nisan 2010 tarihlerinde iki turlu olarak yapılan seçimlerde Fidesz-KDNP ittifakı 386 sandalyeli parlamentoda 263 sandalye kazandı. Bu sonuçla Fidesz 8 yıl aradan sonra iktidara gelirken, Viktor Orbán da başbakan oldu.

Parlamentonun yüzde 68'ine sahip olan Fidesz eriştiği salt çoğunlukla anayasada önemli değişikliklere gitti. Yapılan bu değişiklikler, iktidardaki partinin eline çok fazla güç vermesi ve otoriterleşme nedenleriyle Avrupa Birliği (AB) Komisyonu ve Avrupa Konseyi tarafından, hukukun üstünlüğü, AB kanunları ve Avrupa Konseyi standartları konusunda ‘endişe verici’ olarak nitelendirildi.[29]

Seçimler

Seçim sonuçları listesi:

Seçim Macaristan Ulusal Meclisi Hükûmet
Oy % Sandalye +/–
1990 439,481 8.95 (#5)
21 / 386
Muhalefet
1994 379,295 7.02 (#6)
20 / 386
azalış 1 Muhalefet
1998 1,263,522 28.18 (#1)
148 / 386
artış 128 Hükûmet
200212,306,763 41.07 (#2)
164 / 386
artış 16 Muhalefet
200622,272,979 42.03 (#2)
141 / 386
azalış 23 Muhalefet
201022,706,292 52.73 (#1)
227 / 386
artış 86 Hükûmet
201422,264,486 44.87 (#1)
117 / 199
azalış 110 Hükûmet
201822,824,551 49.27 (#1)
117 / 199
Sabit 0 Hükûmet
202223,060,706 54.13 (#1)
117 / 199
Sabit 0 Hükûmet
  • 1 Macaristan Demokrat Forumu ile listeye girdi.
  • 2 Hristiyan Demokratik İnsanlar Partisi ile listeye girdi.

Kaynakça

  1. ^ Nordsieck, Wolfram (2018). "Hungary". Parties and Elections in Europe. 30 Mart 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  2. ^ a b Hloušek, Vít; Kopeček, Lubomír (2010). Origin, Ideology and Transformation of Political Parties: East-Central and Western Europe Compared. Ashgate. s. 115. 
  3. ^ a b Bakke, Elisabeth (2010), "Central and East European party systems since 1989", Central and Southeast European Politics Since 1989, Cambridge University Press, s. 79, ISBN 978-1-13948750-4, 17 Ocak 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 17 Kasım 2011 
  4. ^ White, Stephen (2013). Developments in Central and East European Politics. Macmillan. s. 35. 
  5. ^ Tiryakian, Edward (2020). New Nationalisms of the Developed West: Toward Explanation. In Hungary, Orbán and his social conservative Fidesz 
  6. ^ Bakke, Elisabeth (2011). 20 Years since the Fall of the Berlin Wall: Transitions, State Break-Up and Democratic Politics in Central Europe and Germany. BMV Verlag. s. 257. 
  7. ^ Horvath, Attila (2016). From Anti-communism to Anti-EUism: Faces of Fidesz's Euroscepticism. UACES 46th Annual Conference. University Association for Contemporary European Studies. 
  8. ^ Hegedüs, Daniel (27 Mayıs 2019). "Can the right in East and West unite?". International Politics and Society. 17 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ekim 2019. 
  9. ^ Petsinis, Vassilis (23 Şubat 2019). "'It is also the economy, stupid!' The rise of economic euroscepticism in Central and Eastern Europe". openDemocracy. 9 Mart 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ekim 2019. 
  10. ^ András, Bíró; Tamás, Boros; Áron, Varga. "Euroszkepticizmus Magyarországon" (PDF). Policy Solutions (Macarca). 6 Eylül 2015 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. 
  11. ^ Bieling, Hans-Jürgen (2015). "Uneven development and 'European crisis constitutionalism', or the reasons for and conditions of a 'passive revolution in trouble'". Jäger, Johannes; Springler, Elisabeth (Ed.). Asymmetric Crisis in Europe and Possible Futures: Critical Political Economy and Post-Keynesian Perspectives. Routledge. s. 110. ISBN 978-1-317-65298-4. 
  12. ^ Schöpflin, György (2013). "Hungary: the Fidesz Project". Aspen Review Central Europe (1). 9 Mart 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ekim 2019. 
  13. ^ "Trust in Europe's illiberal governments grows". www.ft.com. 10 Ekim 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ocak 2021. 
  14. ^ Foster, Peter (29 Mayıs 2019). "A 'climate of fear': Hungary, inside a dying democracy propped up by the EU". The Telegraph (İngilizce). ISSN 0307-1235. 11 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ocak 2021. 
  15. ^ Bozóki, András (2015). "Chapter 1: Broken Democracy, Predatory State, and Nationalist Populism". Krasztev, Péter; Van Til, Jon (Ed.). The Hungarian Patient: Social Opposition to an Illiberal Democracy. Central European University Press. s. 21. 
  16. ^ Mudde, Cas (2016). On Extremism and Democracy in Europe. Routledge. s. 46. 
  17. ^ a b Dieringer, Jürgen (2009). Das Politische System der Republik Ungarn: Entstehung – Entwicklung – Europäisierung. Verlag Barbara Budrich. ss. 78-79. 
  18. ^ Andor, Lásló (2000). Hungary on the Road to the European Union. Greenwood Publishing Group. s. 69. 
  19. ^ Tunkrova, Lucie (2010). The Politics of EU Accession. Routledge. s. 137. 
  20. ^ Bibič, Adolf (1994). Civil Society, Political Society, Democracy. Slovenian Political Science Association. s. 275. 
  21. ^ Anderson, Jay Colin (2001). The Government and Party Systems of Hungary (1990-2000). Indiana University. s. 94. 
  22. ^ a b Pappas, Takis (2019). Populism and Liberal Democracy. Oxford University Press. s. 157. 
  23. ^ a b Berglund, Sten (2013). The Handbook of Political Change in Eastern Europe. Edward Elgar Publishing. s. 297. 
  24. ^ Galston, William (2020). Anti-Pluralism: The Populist Threat to Liberal Democracy. Yale University Press. s. 46. 
  25. ^ Arato, Andrew (2000). Civil Society, Constitution, and Legitimacy. Rowman & Littlefield Publishers. s. 286. 
  26. ^ Pirro, Andrea (2015). The Populist Radical Right in Central and Eastern Europe. Routledge. s. 154. 
  27. ^ a b c "Arşivlenmiş kopya". 10 Ekim 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Eylül 2017. 
  28. ^ Macaristan'da seçimin galibi Sosyalistler, Hürriyet, 23 Nisan 2006
  29. ^ Macaristan demokrasiden uzaklaşıyor, Hürriyet, 13 Mart 2013.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Halk Partisi (İspanya)</span>

Halk Partisi, İspanya'daki muhafazakâr ve Hristiyan demokrat bir siyasî partidir. İspanya siyasetindeki dört büyük siyasi partiden biridir.

<span class="mw-page-title-main">Avrupa Halk Partisi</span> Avrupadaki en büyük uluslararası siyasi parti

Avrupa Halk Partisi (EPP), Hıristiyan demokrat, liberal-muhafazakar ve muhafazakar üye partilere sahip bir Avrupa siyasi partisidir. Ulusötesi bir örgüt olup diğer siyasi partilerden oluşur. 1976'da ağırlıklı olarak Hristiyan demokrat partiler tarafından kurulan parti, o zamandan beri üyeliğini liberal-muhafazakar partileri ve diğer merkez sağ siyasi perspektiflere sahip partileri kapsayacak şekilde genişletti. 31 Mayıs 2022'de parti, aynı zamanda EPP'nin de üyesi olan Manfred Weber'i Başkan olarak 2019'da Spitzenkandidat seçti.

<span class="mw-page-title-main">Sosyal Demokrat Parti (Portekiz)</span> Portekizde siyasî parti

Sosyal Demokrat Parti Portekiz'deki liberal muhafazakâr bir siyasi partidir. Yaygın olarak kısaltması baş harfleri olan PSD ile bilinir; Oy pusulasında ilk baştaki üç harfi partinin orijinal isminden gelen resmi PPD/PSD formunda görünmektedir.

Venstre, Danmarks Liberale Parti Danimarka'da muhafazakâr-liberal ve Tarımda reform hareketini savunan bir siyasi partidir.

<span class="mw-page-title-main">Viktor Orbán</span> Macaristan başbakanı (1998–2002, 2010–görevde)

Viktor Mihály Orbán, Macar siyasetçi ve 2010 yılından beri Macaristan Başbakanı. Aynı zamanda 2003 yılından beri Fidesz partisinin genel başkanıdır.

<span class="mw-page-title-main">Jobbik</span> Macaristanda bir siyasî parti

Jobbik - Muhafazakarlar, bir Macar siyasi partisi.

<span class="mw-page-title-main">İç Makedon Devrimci Örgütü - Makedonya'nın Ulusal Birliği Demokratik Partisi</span>

İç Makedon Devrimci Örgütü - Makedonya'nın Ulusal Birliği Demokratik Partisi, kısaltılmış VMRO - DPMNE, Makedonya Cumhuriyeti'nin, Makedonya Sosyal Demokrat Birliği ile birlikte önde gelen iki siyasi partisinden biridir. Parti kendisini bazı durumlarda Hristiyan demokrat, bazı durumlarda da muhafazakâr ilan etti. Bazı durumlarda da parti kendini ulusal olarak tarif etmiştir. Parti son yıllarda Avrupa ve NATO yanlısı bir siyaset izlemekle birlikte, ülkenin adını değiştirmeyi kesinlikle kabul etmez. VMRO özellikle etnik bazı istisnalar dışında etnik Makedonlara dayanır, "partinin amaç ve hedefleri olan siyasi mücadele ve kavramların temeli üzerinde Makedon halkının geleneğini ifade eder." iddiasında bulunur. Bu iddiaya rağmen birçok etnik azınlık partiyle ittifak kurmuştur.

Liberal muhafazakârlık, özel mülkiyet, serbest ekonomi girişimciliği ile halkın geleneksel, kültürel ve ahlaki değerlerini yönetime dahil eden; anayasal ve temsili hükûmeti savunan muhafazakâr bir siyasi ideolojidir.

<span class="mw-page-title-main">Demokratlar 66</span> Hollandada bir siyasi parti

Demokratlar 66, 1966 yılında kurulan sosyal liberal ve ilerici Hollanda siyasi partisidir. D66 Liberal Enternasyonal ve Avrupa için Liberaller ve Demokratlar İttifakı üyesidir.

Merkezcilik, toplumsal eşitliğin yanı sıra belirli bir sosyal hiyerarşinin kabul edilmesini veya desteklenmesini içeren siyasi bir bakış açısı veya duruştur. Bununla birlikte, merkezcilik, önemli ölçüde sağ veya sol yanlısı politika değişikliklerine karşı çıkar.

Hukuk ve Adalet Partisi (Lehçe:

<span class="mw-page-title-main">Károly Khuen-Héderváry</span> Macar siyasetçi (1849-1918)

Kont Károly Khuen-Héderváry de Hédervár, Macar siyasetçi. Khuen-Héderváry, Avrupa'da Avusturya-Macaristan İmparatorluğu'nun bir parçası olan Macaristan Krallığı'nda 1903 yılında kısa bir süre ve 1910 ile 1912 yılları arasında olmak üzere iki dönem başbakanlık makamında bulunmuştur. Khuen-Héderváry 1883 ile 1903 yılları arasında Hırvat Banı olarak görev yapmıştır.

Yeşil Birliği, Finlandiya'da yeşil siyasi bir siyasi partidir. Parti, 28 Şubat 1987 tarihinde kurulmuş olup Ulusal Koalisyon Partisi, Sosyal Demokrat Partisi ve Merkez Parti ile birlikte Finlandiya'nın dört büyük partisinden biridir.

Macar karşıtlığı, Macarlara karşı yöneltilen hoşnutsuzluk, güvensizlik, ırkçılık veya yabancı düşmanlığıdır. Macar halkına, diline ve kültürüne karşı nefret, keder, güvensizlik, gözdağı verme, korku ve düşmanlığı içerebilir.

<span class="mw-page-title-main">Macar Sosyalist Partisi</span> Macaristanda siyasî parti

Macar Sosyalist Partisi, Macaristan'da sosyal demokrat bir siyasi partidir. Parti, 7 Ekim 1989 tarihinde Macar Sosyalist İşçi Partisi'nin iki halefinden biri olarak kurulmuştur ve muhafazakâr rakibi Fidesz ile birlikte 2010'lara kadar ülke siyasetindeki iki baskın partiden biriydi. 2006 protestoları ve ardından 2008 mali krizi sonucunda halk desteğinin çoğunu kaybetti. 2010 seçimlerinin ardından yeniden ana muhalefet partisi haline geldiyse de bu konumu, 2018 yılından itibaren merkez sağ Jobbik'e geçti. Partinin gücü büyük oranda kendi içinde bölünerek oluşan Demokratik Koalisyon adlı yeni partiye geçti.

<span class="mw-page-title-main">Hristiyan Demokratik Halk Partisi</span>

Hristiyan Demokratik Halk Partisi Macaristan'da Hristiyan sağcı bir siyasi partidir. Resmi olarak iktidar partisi Fidesz'in koalisyon ortağıdır, ancak gerçekte Fidesz'in uydu partisidir ve 1998'den beri tek başına parlamentoya girememiştir. Koalisyondan önceki çok sayıda seçimde, oyların %5'i olan seçim barajını geçememişlerdi. Fidesz olmadan desteği ölçülemez ve önde gelen bir Fidesz siyasetçisi olan János Lázár bile Fidesz hükûmetini bir koalisyon hükûmeti olarak görmediğini belirtti.

<span class="mw-page-title-main">Estonya Reform Partisi</span>

Estonya Reform Partisi, Estonya'da liberal bir siyasi partidir. Partiye Estonya'nın görevdeki Başbakanı Kaja Kallas başkanlık ediyor ve 101 üyeli Riigikogu'da 34 üyesi var ve bu da onu meclisin en büyük partisi yapıyor. Parti halk arasında "Sincap Partisi" olarak bilinir.

<span class="mw-page-title-main">Demokratik Koalisyon</span>

Demokratik Koalisyon, eski Başbakan Ferenc Gyurcsány liderliğindeki Macaristan'da sosyal-liberal bir siyasi partidir. 2010 yılında Macar Sosyalist Partisi (MSZP) içinde bir grup olarak kurulan Demokratik Koalisyon, 22 Ekim 2011'de MSZP'den ayrılarak ayrı bir parti haline geldi. Ulusal Meclis'te dokuz, Avrupa Parlamentosu'nda ise dört milletvekiline sahiptir.

<span class="mw-page-title-main">Yeni Slovenya</span>

Yeni Slovenya - Hristiyan Demokratlar Slovenya'da Hristiyan-demokratik, muhafazakar bir siyasi partidir. 2018'den beri Matej Tonin tarafından yönetiliyor. Parti, birleşik Sloven Halk Partisi ve Sloven Hristiyan Demokratlar'ın bölünmesinin ardından 4 Ağustos 2000'de kuruldu. NSi, Avrupa Halk Partisi'nin (EPP) bir üyesidir ve Avrupa Parlamentosu'ndaki üyesi Ljudmila Novak, EPP Grubu ile birlikte yer almaktadır. NSi, 3 Haziran 2018'de yapılan 2018 Slovenya parlamento seçimlerinde oyların %7,16'sını alarak Ulusal Mecliste 7 sandalye kazandı.

Macaristan'da siyaset, parlamenter temsili demokratik cumhuriyet şeklinde işlemektedir. Çok-partili bir sistem bulunmaktadır. Başbakan, hükûmetin başıdır ve sistemde etkili bir role sahiptir. Cumhurbaşkanı ise devlet başkanı sıfatı ile büyük ölçüde sembolik bir konuma sahiptir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.