İçeriğe atla

Ficâr savaşları

Ficâr savaşları, İslam'dan önce bazı Arap kabileleri arasında haram aylarında çıkan savaşlardır.

Arap kabileleri arasında savaşmanın haram olarak nitelendirildiği bazı aylar vardı. Mekke, Medine ve Taif'e göre Zilkade, Zilhicce, Muharrem ve Recep ayı haram aylardır. Bu uygulamanın ne zamandan beri var olduğu kesin olarak saptanamamıştır. Haram ayları kabileden kabileye küçük farklarla değişmekteydi. Bu aylarda barış ortamı olur, çeşitli panayırlar düzenlenirdi. Gasp etmek veya İnsan öldürmek bu aylarda büyük günahlar olarak görülmekteydi. Tüm bunlara rağmen Arap kabileleri arasındaki anlaşmazlıklar bu aylarda çeşitli savaşlara dönüştü. Bu savaşlara da Ficâr savaşları dendi ve toplamda dört kere yapıldı. Bu savaşların en önemlisi ise Kureyş ve Kinâne ittifakı ile Hevâzin kabilesi arasında gerçekleşen dördüncü Ficâr savaşıdır. Savaşın nedeni ise Kinâne kabilesinden birisinin Hevâzin kabilesinin önde gelen isimlerinden birisini öldürmüş olmasıdır. Bu savaşa İslam peygamberi Muhammed henüz 14 veya 15 yaşlarında iken katılarak amcalarına ok taşıdığı bazı kaynaklarca belirtilmektedir.

Ficâr savaşları ile Mekke'de bulunan yabancı ve korumasız kişilerin can ve mal güvenliği tehlikeye düştü. Yabancılardan aldıkları malların bedellerini ödemeyen yerlilerin sayısı arttı. Kutsal ve ticari yönü olan Mekke'nin saygınlığı azaldı. Bu saygınlığı ve güvenilirliğini yeniden kazandırılması için Hılful Fudul adında bir cemiyet kuruldu. Bu tür bir cemiyet daha önce de Cürhümlüler zamanında görülmüştü. Cemiyetin amacı ise yaşanan haksızlıklara engel olmaktı. Cemiyetin kurulmasında büyük pay sahibi olarak da Ebu Talib bin Abdulmuttalib'in öz kardeşi olan Zübeyr'in adı geçmektedir. Kendisi sonuncu Ficâr savaşına katılan isimlerden birisidir ve bazı kaynaklarca savaştan dolayı pişmanlık duyduğu için bu tarz bir cemiyetin kurulmasında ön plana çıkmıştır. İslam peygamberi Muhammed'in de bu cemiyetin üyeleri arasında yer aldığı bilinmektedir.[1][2]

Kaynakça

  1. ^ Hüseyin Algül. "Ficâr". TDV İslam Ansiklopedisi. 4 Kasım 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Kasım 2016. 
  2. ^ Aktan, Ali. İslam Tarihi (Başlangıcından Emevîlerin Sonuna Kadar) (5 bas.). s. 46-47. ISBN 9786051331010. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Hicrî takvim</span> Müslümanlar tarafından dinî günleri belirlemek için kullanılan Ay takvimi

Hicrî takvim, İslami, Müslüman ya da Arap takvimi, 1 yılı 354 ya da 355 gün olan ve 12 kameri aydan oluşan, İslam peygamberi Muhammed'in Mekke'den Medine'ye hicretini başlangıç yılı kabul eden ve Ay'ın Dünya çevresinde dolanımını esas alan bir takvim sistemidir. Resmi olarak Afganistan ve İran tarafından kullanılmaktadır. Hicretin, Muharrem ayı yani takvimin başlangıç günü ya da ayıyla bir ilgisi yoktur.

7. yüzyıl, 601'den 700'e kadar sürmüş olan yüzyıldır.

<span class="mw-page-title-main">Ali</span> İslam Devletinin dördüncü halifesi ve Şiilerin birinci imamı

Ali bin Ebu Talib, İslam Devleti'nin 656-661 yılları arasındaki halifesi. İslam peygamberi Muhammed'in damadı ve amcası Ebu Talib'in oğlu olan Ali, Muhammed'in İslam'a davetini kabul eden ilk erkek kişidir. Sünni İslam'a göre Ali, dört halifenin sonuncusu, Şii İslam'a göre ise imamların ilki ve Muhammed'in hak vârisidir. Şii ve Sünni İslam arasındaki farklılaşmanın ana nedeni Muhammed'in gerçek vârisinin kim olduğu konusundaki görüş farklılığından ileri gelmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Ebû Bekir</span> İslam Devletinin ilk halifesi, sahabe

Ebû Bekir ya da tam adıyla Ebû Bekir Abdullah bin Ebî Kuhâfe Osmân bin Âmir el-Kureşî et-Teymî, İslam peygamberi Muhammed'in sahâbesi ve Dört Halife'nin ilki. Muhammed sonrası Müslüman toplumda 632-634 arası liderlik ve yöneticilik yapması, bu sebeple Muhammed'in halefi olması kendisine ilk halife unvanını kazandırmıştır.

Halime, İslam peygamberi Muhammed'in sütannesi ve İslam tarihindeki önemli kadın şahsiyetlerdendir.

<span class="mw-page-title-main">Kureyş</span> Muhammedin de mensubu olduğu Arap kabilesi

Kureyş, rivayet kültüründe İslam peygamberi Muhammed'in mensup olduğu Arap kabilesidir.

<span class="mw-page-title-main">Hâşimoğulları (Hicaz)</span> Arap kraliyet ailesi

Hâşimoğulları veya Hâşimîler, Hüseyin bin Ali tarafından kurulan Arap ailesi. İslam peygamberi Muhammed'in mensup olduğu Benî Haşim ailesine bağlı bir Kureyş boyu olduğunu iddia etmektedirler. Ayrıca kan bağı ve kabile birlikteliği yoluyla Kızıl Deniz boyunca kurulan hanedanların sahibi olan boy. Sülale ismini İslam peygamberi Muhammed'in büyük-büyükbabası Haşim bin Abdimenaf'dan alır. I. Dünya Savaşı esnasında İngiliz desteğiyle Osmanlı Devleti'ne isyan etmiş, Arap Yarımadası'nın kontrolünü eline geçirmiş, fakat birkaç yıl sonra Suudi Hanedanlığı'na yine bir isyanla kaybetmişlerdir.

<span class="mw-page-title-main">Mekke'nin Fethi</span> Müslümanların 630da Mekkeyi ele geçirmesi

Mekke'nin Fethi, 10 Ocak 630 tarihinde İslam peygamberi Muhammed komutasındaki Müslüman ordusunun, Mekkeli Kureyşlilerin elindeki Mekke'yi fethetmesidir. Bu fetih, İslam tarihindeki en önemli olaylardan biridir. Bu fetih, Müslümanlar ile Kureyş kabilesi arasındaki yaklaşık sekiz yıl boyunca süren savaşların sonunu getirmiş ve Arap Yarımadası'nda İslam'ın yayılışını daha da hızlandırmıştır.

Hassân b. Sâbit, hem İslam öncesinde hem de İslam sonrasında şiir söylemiş önemli bir Arap şairiydi. Özellikle Müslüman olduktan sonra Muhammed'i ve Müslümanları desteklemek için söylediği şiirleriyle ün kazanmıştır. Bu yüzden Muhammed'in baş şairi olarak anılmaktadır. Özellikle methiye ve hicviye şairi olarak bilinmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Muhammed</span> İslamın kurucu peygamberi (570–632)

Muhammed, dünyanın en kalabalık ikinci dini olan İslam'ın kurucusu ve merkezî figürü olan dinî, askerî ve siyasi Arap liderdir. Arap Yarımadası'nın tamamını ele geçirerek Müslüman hâkimiyetini tek bir yönetim altında birleştirmiş ve böylece İslam'ın kutsal kitabı Kur'an'ın yanı sıra, öğretileri ile uygulamalarını güvence altına alarak İslami dinî inancın temelini oluşturmuştur. Müslümanlar tarafından Âdem, İbrahim, Musa, İsa ve diğer peygamberlerin daha sonradan tahrif edilmiş tek tanrılı dinlerini onaran ve tamamlayan kişi ve Allah'ın insanlara gönderdiği son peygamber olduğuna inanılır.

<span class="mw-page-title-main">Hazrec</span>

Hazrec, İslâmiyet’ten önce Medine şehrinde yaşayan bir Arap kabilesinin ismi.

Süleym, İslam öncesi dönemde Hicaz'ın bir bölümüne hakim olan bir Arap kabilesidir. Mekke Kureyş'i ve Medine sakinleriyle yakın bağlar kurdular ve 632'deki ölümünden önce İslam'a geçmeden önce İslam peygamberi Muhammed'e karşı bir dizi savaşta savaştılar. Suriye'nin Müslümanlar tarafından fethine katıldılar ve kabilenin bir kısmı Hicaz'da kalırken Cezire'de kendi yurtlarını kurdular. Erken Müslüman döneminde kabile, Safvan bin Mu'attal, Ebu'l-A'var ve Umayr bin el-Hubab gibi önemli generaller yetiştirdi. Arabistan'da kalanlar büyük ölçüde 9. yüzyıldan itibaren Yemen'deki Beni Harb tarafından asimile edildi, Suriye ve Cezire'dekiler 10. yüzyılın sonlarında Karmatileri destekledikleri için Fatımi Halifeleri tarafından Yukarı Mısır'a sürüldüler. 11. yüzyılın ortalarında, Mısır'da uzun süren bir kıtlık kabileyi Beni Hilal ile birlikte batıya Libya'ya göç etmeye yöneltti. Orada, Süleym ve alt kabileleri kendilerini çoğunlukla Sirenayka'ya yerleştirdiler ve günümüze kadar, o bölgedeki Arap kabilelerinin birçoğu kökenlerini Süleym'e dayandırmaktadır.

Harb bin Ümeyye bin Abdüşemş, Ümeyyeoğulları koluna mensup kişi. Ebu Süfyan ve Ümmü Cemil'in babası ve İslam peygamberi Muhammed'in eşlerinden Ümmü Habibe'nin dedesidir.

<span class="mw-page-title-main">Hatmiyye</span> tasavvuf tarikatı

Hatmiyye Seyyid Muhammed Osman el-Mirghani el-Hatim tarafından kurulan bir sufi tarikatıdır. Hatmiyye, Sudan, Eritre ve Etiyopya'daki en büyük sufi tarikatıdır. Mısır, Çad, Suudi Arabistan, Somali, Uganda, Yemen ve Hindistan'da da takipçileri vardır.

<span class="mw-page-title-main">Sa'd bin Ubade</span> Muhammedin ardından halife adayı olmuş sahabe

Ebû Kays Sa‘d b. Ubâde b. Düleym b. Hârise el-Ensârî, İslam peygamberi Muhammed'in sahabesi.

Zülhalesa Seferi, İslam peygamberi Muhammed'in bir seriyyesi.

Batn-ı Nahle Seferi, İslam peygamberi Muhammed'in bir askeri seferidir.

Kays Aylân, genellikle sadece Kays olarak anılan, Mudar grubundan ayrılan bir Arap kabile konfederasyonudur. Kabile, İslam öncesi dönemde bir birim olarak işlev görmüş görünmemektedir. Bununla birlikte, Emevi döneminin başlarında (661-750), onu oluşturan aşiretler halifeliğin ana kabile-siyasi hiziplerinden birinde konsolide oldular.

İslam peygamberi Muhammed, şehrin sıkıntı çektiği kabileler arasındaki anlaşmazlıkları karara bağlamak için şehir liderleri tarafından Medine'ye davet edilmişti. Muhammed Medine'ye hicret edip burada işleri yola koyduktan sonra 629 yılının Kasım ayında Mekke'yi fethetti.

İkrime bin Ebu Cehil Amr bin Hişam, Babası Ebu Cehil ile birlikte İslam peygamberi Muhammed'in önde gelen muhaliflerinden birisiydi. Daha sonrasında Müslüman oldu; Ridde savaşlarında ve Suriye'nin fethinde Raşidin kuvvetlerinde komutanlık yaptı. Muhtemelen Bizans kuvvetleriyle yapılan Ecnadeyn Muharebesi'nde öldü.