İçeriğe atla

Fibroblast büyüme faktörü 23

Fibroblast büyüme faktörü 23
Uygun yapılar
PDBOrtolog araması: PDBe RCSB
Tanımlayıcılar
Başka adlarFGF23
Dış kimliklerOMIM: 605380 MGI: 1891427 HomoloGene: 10771 GeneCards: FGF23
Gen yerleşimi (İnsan)
12. Kromozom (insan)
Krom.12. Kromozom (insan)[1]
12. Kromozom (insan)
Fibroblast büyüme faktörü 23 için genom yerleşimi
Fibroblast büyüme faktörü 23 için genom yerleşimi
Bant12p13.32Başlangıç4,368,227 bç[1]
Bitiş4,379,712 bç[1]
RNA ekspresyonu deseni
Daha çok ekspresyon verisi başvurusu
Ortologlar
TürlerİnsanFare
Entrez

8074

64654

Ensembl

ENSG00000118972

ENSMUSG00000000182

UniProt

Q9GZV9

Q9EPC2

RefSeq (mRNA)

NM_020638

NM_022657

RefSeq (protein)

NP_065689

NP_073148

Yerleşim (UCSC)Krom. 12: 4.37 – 4.38 Mbn/a
PubMed araması[2][3]
Vikiveri
İnsan'ı Gör/DüzenleFare'yi Gör/Düzenle

Fibroblast büyüme faktörü 23 (FGF23) bir proteindir ve, kandaki fosfat derişimini ve D vitamini metabolizmasını düzenlemede görev alan fibroblast büyüme faktörü (FGF) ailesinin bir üyesidir. Bu protein, insanlarda FGF23 geni tarafından kodlanır. FGF23, böbreklerdeki fosfat geri emilimini azaltır. FGF23'teki mutasyonlar, FGF23 aktivitesinin artmasına neden olarak otozomal baskın hipofosfatemik raşitizm ile sonuçlanabilir.

Tanım

Fibroblast büyüme faktörü 23 (FGF23), insanlarda FGF23 geni tarafından kodlanan bir proteindir.[4] FGF23, fosfat ve D vitamini metabolizması ve düzeninde görev alan fibroblast büyüme faktörü (FGF) ailesi üyesidir.[5][6]

İşlev

FGF23'ün temel işlevi, kandaki fosfat derişimini düzenlemektir. FGF23, bu işlevini böbreklerden fosfat geri emilimini azaltarak yapar; bu da fosfatın idrarla atılması anlamına gelir. FGF23, kalsitriolün artmasını takiben osteositler tarafından salgılanır.[7][8][9] FGF23, böbrekleri etkileyerek proksimal tübüldeki bir sodyum-fosfat (Na-P) ortak taşıyıcısı olan NPT2'nin miktarını azaltır.[10]

Ayrıca FGF23, 1-alfa-hidroksilazı baskılayabilir ve bundan dolayı D vitamini aktivasyonunu azaltarak kalsiyum geri emilimini zayıflatabilir.[6][11]

Genetik

FGF23, insanlarda 12. kromozomda bulunan ve 3 eksondan oluşan FGF23 geni tarafından kodlanır. Bu gen, otozomal baskın hipofosfatemik raşitizmle ilişkili mutasyonlarıyla tanımlanmıştır.[12]

Klinik önemi

FGF23'ü proteolitik parçalamaya dirençli hale getiren mutasyonlar; FGF23 aktivitesinde artışa ve böbreklerden fosfat kaybının artmasına, otozomal baskın hipofosfatemik raşitizme neden olur.

Ayrıca FGF23, bazı tümör türleri tarafından fazla üretilebilir; buna bir paraneoplastik sendrom olan tümör nedenli osteomalaziye neden olan ve fosfatürik mezenkimal tümör olarak bilinen benign mezenkimal neoplazmlar örnek verilebilir.[13][14]

FGF23 aktivitesi kaybının, fosfat seviyelerinin artmasına ve bir klinik senndrom olan ailesel tümör kalsinoza neden olduğu düşünülmektedir. FGF23 veya klotho enzimi eksikliği olan fareler, hiperfosfatemiden dolayı erken yaşlanır.[15]

Fazla FGF23 üretimi; kardiyomiyosit hipertrofisi, vasküler kalsifikasyon, inme ve endotelyal disfonksiyonu (işlev bozukluğu) gibi kronik böbrek hastalığında görülen kardivasküler hastalıklarla ilişkilendirilmiştir.[16]

FGF23 üretimi ve parçalanması, demir eksikliği ve iltihaplanma sonucunda artar.[16]

FGF23; otozomal baskın hipofosfatemik raşitizm, X kalıtımlı hipofosfatemi, otozomal çekinik hipofosfatemik raşitizm tip 1, 2 ve 3, tümör nedenli osteomalazi ve hiperkalsiüri görülen hipofosfatemik raşitizm haricinde en az 7 tane beslenmeden bağımsız hipofosfatemi hastalığıyla ilişkilidir.[16]

Geçmiş

FGF23'ün 2000 yılındaki keşfinden önce, FGF23'ün gerçekleştirdiği gösterilen işlevleri gerçekleştiren bir proteinin olduğu düşünülmekteydi. Bu varsayımsal protein, fosfatonin olarak bilinmekteydi;[17] bu proteinin hem bağırsaktaki hem de böbrekteki fırşa sınır membran vesiküllerinde sodyuma bağlı fosfat taşınmasının zayıflatılması, kalsitriol üretiminin inhibe edilmesi, kalsitriol parçalanmasının uyarılması ve paratiroid hormonu üretiminin/salgılanmasının inhibe edilmesi gibi birkaç türde etki tanımlanmıştı.

Kaynakça

  1. ^ a b c GRCh38: Ensembl release 89: ENSG00000118972 - Ensembl, May 2017
  2. ^ "İnsan PubMed Başvurusu:". National Center for Biotechnology Information, U.S. National Library of Medicine. 
  3. ^ "Fare PubMed Başvurusu:". National Center for Biotechnology Information, U.S. National Library of Medicine. 
  4. ^ Yamashita T, Yoshioka M, Itoh N (October 2000). "Identification of a novel fibroblast growth factor, FGF-23, preferentially expressed in the ventrolateral thalamic nucleus of the brain". Biochemical and Biophysical Research Communications. 277 (2). ss. 494-8. doi:10.1006/bbrc.2000.3696. PMID 11032749. 
  5. ^ Fukumoto S (2008). "Physiological regulation and disorders of phosphate metabolism--pivotal role of fibroblast growth factor 23". Internal Medicine. 47 (5). ss. 337-43. doi:10.2169/internalmedicine.47.0730 Özgürce erişilebilir. PMID 18310961. 
  6. ^ a b Perwad F, Zhang MY, Tenenhouse HS, Portale AA (November 2007). "Fibroblast growth factor 23 impairs phosphorus and vitamin D metabolism in vivo and suppresses 25-hydroxyvitamin D-1alpha-hydroxylase expression in vitro". American Journal of Physiology. Renal Physiology. 293 (5). ss. F1577-83. doi:10.1152/ajprenal.00463.2006. PMID 17699549. 
  7. ^ Dance A (23 Şubat 2022). "Fun facts about bones: More than just scaffolding". Knowable Magazine. doi:10.1146/knowable-022222-1 Özgürce erişilebilir. 4 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mart 2022. 
  8. ^ Robling AG, Bonewald LF (February 2020). "The Osteocyte: New Insights". Annual Review of Physiology. 82 (1). ss. 485-506. doi:10.1146/annurev-physiol-021119-034332. PMC 8274561 $2. PMID 32040934. 
  9. ^ Cha SK, Ortega B, Kurosu H, Rosenblatt KP, Kuro-O M, Huang CL (July 2008). "Removal of sialic acid involving Klotho causes cell-surface retention of TRPV5 channel via binding to galectin-1". Proceedings of the National Academy of Sciences of the United States of America. 105 (28). ss. 9805-9810. Bibcode:2008PNAS..105.9805C. doi:10.1073/pnas.0803223105 Özgürce erişilebilir. PMC 2474477 $2. PMID 18606998. 
  10. ^ Jüppner H (April 2011). "Phosphate and FGF-23". Kidney International. Supplement. 79 (121). ss. S24-S27. doi:10.1038/ki.2011.27. PMC 3257051 $2. PMID 21346724. 
  11. ^ Rodríguez-Ortiz ME, Rodríguez M (2015). "FGF23 as a calciotropic hormone". F1000Research. Cilt 4. s. 1472. doi:10.12688/f1000research.7189.1. PMC 4815615 $2. PMID 27081473. 
  12. ^ "Entrez Gene: FGF23 fibroblast growth factor 23". 2 Kasım 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  13. ^ Zadik Y, Nitzan DW (February 2012). "Tumor induced osteomalacia: a forgotten paraneoplastic syndrome?". Oral Oncology. 48 (2). ss. e9-10. doi:10.1016/j.oraloncology.2011.09.011. PMID 21985764. 
  14. ^ Green D, Mohorianu I, Piec I, Turner J, Beadsmoore C, Toms A, ve diğerleri. (December 2017). "MicroRNA expression in a phosphaturic mesenchymal tumour". Bone Reports. Cilt 7. ss. 63-69. doi:10.1016/j.bonr.2017.09.001 Özgürce erişilebilir. PMC 5596358 $2. PMID 28932769. 
  15. ^ Huang CL (May 2010). "Regulation of ion channels by secreted Klotho: mechanisms and implications". Kidney International. 77 (10). ss. 855-60. doi:10.1038/ki.2010.73 Özgürce erişilebilir. PMID 20375979. 
  16. ^ a b c Beck-Nielsen, Signe Sparre; Mughal, Zulf; Haffner, Dieter; Nilsson, Ola; Levtchenko, Elena; Ariceta, Gema; de Lucas Collantes, Carmen; Schnabel, Dirk; Jandhyala, Ravi; Mäkitie, Outi (26 Şubat 2019). "FGF23 and its role in X-linked hypophosphatemia-related morbidity". Orphanet Journal of Rare Diseases. 14 (1). s. 58. doi:10.1186/s13023-019-1014-8. ISSN 1750-1172. PMC 6390548 $2. PMID 30808384. 
  17. ^ Strewler GJ (May 2001). "FGF23, hypophosphatemia, and rickets: has phosphatonin been found?". Proceedings of the National Academy of Sciences of the United States of America. 98 (11). ss. 5945-6. doi:10.1073/pnas.11154898 Özgürce erişilebilir. PMC 33399 $2. PMID 11371627. 

Daha fazla okuma

 Şablon:PDB GalleryŞablon:Growth factorsŞablon:Growth factor receptor modulators

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Fosfor</span> simgesi P ve atom numarası 15 olan element

Fosfor, simgesi P ve atom numarası 15 olan ve insan vücudunda kalsiyumdan sonra en fazla bulunan kimyasal elementtir.

Hipofosfatemi, kanda fosfat düzeyinin düştüğü bir elektrolit bozukluğudur. Fosforun normal kan düzeyi 2,5-4,5 mg/dl 'dir. Fosfor kemikteki temel minerallerden biridir. Toplam vücut fosfatının %85 'i kemiklerde bulunur. Geri kalan %14ü intraselüler alanda ve %1 'i ise ekstraselüler alandadır. Vücutta fosforun birçok görevi vardır. Fosfat nükleik asit ve hücre membranı yapısında bulunur. ATP gibi yüksek enerjili molekülleri oluşturur. Fosfor dengesinin en önemli düzenleyicisi böbrektir. Böbrekte filtre edilen fosforun %80-95 'i tübüllerden reabsorbe edilir. En önemli absorbsiyon proksimal tübüllerden olmaktadır. Proksimal tübül epitelinde bulunan Tip 2a ve Tip 2c Na-Pi kotransporteri bu emilimden sorumludur. Paratiroid Hormon ve FGF 23 gibi fosfatürik hormonlar tip 2a Na-Pi kotransporterini azaltarak fosfatürik etkilerini gösterirler. Diyetle alınan fosforun %60-65 'i emilir ve bu emilim ince barsak epitelinde bulunan benzer bir taşıyıcı olan Na-Pi 2b kotransporteri ile sağlanır.. Na-Pi 2b 'nin esas düzenleyici hormonu kalsitrioldür. Kalsitriol barsaktan fosfat emilimini arttıran bir hormondur.

<span class="mw-page-title-main">Gece körlüğü</span> göz hastalığı

Retinitis pigmentosa (RP), halk arasında tavuk karası ve gece körlüğü adlarıyla bilinen ve görme kaybına neden olan genetik bir göz hastalığıdır. Her 4.000 kişide 1'i etkilediği tahmin edilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Peroksizom</span> Bir organel türü

Peroksizom, hemen hemen tüm ökaryotik hücrelerde bulunan bir organeldir. Çok uzun zincirli yağ asitlerinin, dallı zincirli yağ asitlerinin, D amino asitlerinin, poliaminlerin katabolizmasında ve memelilerin beyin ve akciğerlerinin normal fonksiyonu için önem taşıyan bir eterfosfolipid olan plazmalojenlerin biyosentezi için gereklidir. Ayrıca enerji metabolizması için önemli olan pentoz fosfat yolundaki iki enzimin toplam aktivitesinin yaklaşık olarak %10'unu içerir. Peroksizomların, hayvanlardaki izoprenoid veya kolesterol senteziyle ilişkili olup olmadığı tartışılmaktadır. Filizlenen tohumlardaki glioksilat döngüsü ("glioksizom"), yapraklardaki fotosolunum, tripanazomatidlerdeki glikoliz ("glikozom") ve bazı mayalardaki metanol veya amin oksidasyonu ile asimilasyonu bilinen diğer peroksizomal işlevlerdir.

<span class="mw-page-title-main">Alzheimer hastalığı</span> günlük yaşamsal etkinliklerde azalma ve bilişsel yeteneklerde bozulmayla karakterize edilmiş, nöropsikiyatrik belirtilerin ve davranış değişikliklerinin eşlik ettiği nörodejeneratif bir hastalık

Alzheimer hastalığı (AH), genellikle yavaş yavaş başlayan ve giderek kötüleşen nörodejeneratif bir hastalıktır ve demans vakalarının %60-70'inin nedenidir. En sık görülen erken belirti yakın zamanda yaşanan olayları hatırlamada zorluktur.

<span class="mw-page-title-main">Paratiroid hormon</span>

Paratiroid hormon, parathormon veya PTH, paratiroid bezi tarafından salgılanan, vücutta kalsiyum metabolizmasının düzenlenmesinde rol alan hormon.

Moleküler biyolojide bir transkripsiyon faktörü genlerin transkripsiyonunu düzenlemek için DNA üzerinde belli bir diziye bağlanabilen bir proteindir. Bunlar diziye-özgün DNA bağlanma proteini olarak da adlandırılır. Transkripsiyon faktörleri tek başına veya bir komplekste yer alan başka proteinlerle beraber, RNA polimeraz tarafından bir genin transkripsiyonunu ya kolaylaştırırlar veya engeller.

Epidermal büyüme faktörü reseptörü (EGFR) epidermal büyüme faktörü ailesinin üyelerinin etki ettiği hücre zarında bulunan reseptör. EGF reseptörü, reseptörlerin ErbB ailesine mensuptur. EGFR ekspresyonu veya akvitesini etkileyen mutasyonlar kanser gelişimine neden olabilir.

BDNF geninden sentezlenen ve nörotrofin ailesinden bir büyüme faktörü olan beyin türevli nörotrofik faktör bir salgı proteini olup beyinde ve periferde bulunmaktadır. Nöron gelişiminde, canlılığında ve işlevlerinin sürdürülmesinde önemli rol oynamaktadır.

Abetalipoproteinemi, yağ ve yağda eriyen vitaminlerin emilimlerinin bozulduğu, nadir, otozomal resesif bir hastalıktır. Mikrozomal trigliserit transfer proteinindeki bir bozukluk nedeniyle sırasıyla şilomikron ve VLDL sentez ve eksportunda kullanılan apolipoprotein B48 ve B100'de eksikliğe neden olur. Ailesel disbetalipoproteinemi ile karıştırılmamalıdır.

<span class="mw-page-title-main">CD59</span>

CD59 glikoproteini, MAC baskılayıcı protein (MAC-IP), membran reaktif liziz inhibitörü veya protektin olarak da bilinen, insanlarda CD59 geni tarafından ile kodlanan bir proteindir. LY6/uPAR/alfa-nörotoksin protein ailesine aittir.

<span class="mw-page-title-main">ARL2</span>

ADP-ribozillenme faktörü benzeri protein 2, insanlarda ARL2 geni tarafından kodlanan bir proteindir.

<span class="mw-page-title-main">Tümör nekroz faktörü alfa</span>

Tümör nekroz faktörü ; sistemik inflamasyonda yer alan bir hücre sinyal proteinidir (sitokindir) ve akut faz reaksiyonunu oluşturan sitokinlerden biridir. CD4+ lenfositler, NK hücreleri, nötrofiller, mast hücreleri, eozinofiller ve nöronlar gibi diğer birçok hücre tipi tarafından üretilebilmesine karşın, esas olarak aktif makrofajlarca üretilir. TNF, homolog bir TNF alanına sahip çeşitli transmembran proteinlerden oluşan TNF süper ailesinin bir üyesidir.

<span class="mw-page-title-main">İnsülin benzeri büyüme faktörü 1</span> Homo sapiens türünde protein kodlayıcı gen

İnsülin benzeri büyüme faktörü (IGF-1) veya somatomedin C, çocukluk büyümesinde önemli rolü olan ve yetişkinlerde anabolik etkileri olan insüline benzeyen bir molekül yapısında olan bir hormondur.

Transkripsiyon faktörü SOX18 SOX18 geni tarafından kodlanan bir proteindir.

İnsülin benzeri büyüme faktörü 1 (IGF-1) reseptörü, insan hücre membranında bulunan bir proteindir. İnsülin benzeri büyüme faktörü 1 (IGF-1) adı verilen bir hormon ve IGF-2 adı verilen ilişkili bir hormon tarafından aktive edilen bir transmembran reseptörüdür. Tirozin kinaz reseptörleri sınıfına aittir. Bu reseptör, moleküler yapı olarak insüline benzeyen bir polipeptit protein hormonu olan IGF-1'in etkilerine aracılık eder. IGF-1 büyümede önemli bir rol oynar ve yetişkinlerde de anabolik etkilere sahiptir, yani iskelet kası ve diğer hedef dokuların hipertrofisini indükleyebilir. IGF-1 reseptöründen yoksun olan fareler, gelişimlerinin sonlarında ölürler ve vücut kütlelerinde çarpıcı bir azalma gösterirler. Bu, reseptörün güçlü büyüme teşvik edici etkisini gösterir.

Kalsitriol, normalde böbrekte yapılan D vitamininin aktif formudur. 1,25-dihidroksikolekalsiferol olarak da bilinir. Hücre çekirdeğindeki D vitamini reseptörüne bağlanan ve aktive eden ve daha sonra birçok genin ekspresyonunu artıran bir hormondur. Kalsitriol, esas olarak bağırsaklardan kalsiyum alımını artırarak kan kalsiyumunu artırır.

<span class="mw-page-title-main">Diyabetik nefropati</span>

Diyabetik böbrek hastalığı olarak da bilinen diyabetik nefropati, diabetes mellituslu kişilerde meydana gelen kronik böbrek fonksiyonu kaybıdır. Diyabetik nefropati, küresel olarak kronik böbrek hastalığının (KBH) ve son evre böbrek hastalığının önde gelen nedenleridir. İdrara sızan protein üçlüsü, hipertansiyonla birlikte kan basıncının yükselmesi ve ardından böbrek fonksiyonlarının düşmesi, birçok KBH formunda ortak olarak görülür. Glomerüllerin hasar görmesi nedeniyle idrardaki protein kaybı büyük olabilir ve nefrotik sendrom olarak adlandırılan genel vücut şişmesi (ödem) ile sonuçlanan düşük serum albüminine neden olabilir. Diyabetik nefropati genellikle yıllar içinde yavaş ilerler.

<span class="mw-page-title-main">C1QTNF5</span>

C1q/tümör nekroz faktör ilişkili protein 5, insanların 11. kromozomunda yer alan C1QTNF5 geni tarafından kodlanan bir proteindir.

<span class="mw-page-title-main">40S ribozomal protein S2</span>

40S ribozomal protein S2, insanların 11. kromozomunda yer alan RPS2 geni tarafından kodlanan bir proteindir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.