İçeriğe atla

Fevziye Camii

Koordinatlar: 40°45′45″K 29°55′32″D / 40.76250°K 29.92556°D / 40.76250; 29.92556
Fevziye Camii
Fevziye Camii
Harita
Temel bilgiler
Konumİzmit, Kocaeli, Türkiye
Koordinatlar40°45′45″K 29°55′32″D / 40.76250°K 29.92556°D / 40.76250; 29.92556
İnançİslam
Açılış1571
Mimari
Mimar(lar)Mimar Sinan
Mimari türcami

Fevziye Camii, Kocaeli'nin İzmit ilçesinde bulunan ilk defa 16. yüzyılda inşa edilmiş, kültür mirası değeri taşıyan camidir.[1]

Bugünkü İzmit'in merkezinde, Kemalpaşa Mahallesi Hürriyet Caddesi üzerindedir. İlk yapımında Mimar Sinan tarafından inşa edilmiştir. Tarih içinde çok sayıda onarım geçiren; iki kez tamamen yıkılıp yeniden inşa edilen cami, "Fevziye" adını II. Mahmud devrinde Osmanlı kaptan-ı deryalarından Ahmed Fevzi Paşa tarafından yeniden inşa edilmesinden sonra aldı. Son olarak 17 Ağustos 1999 tarihindeki 1999 Gölcük depremi sonrasında geçirdiği ciddi hasar sonrasında tamamen yıkılıp yeniden inşa edildi.

Geçmişi

16. yüzyılda Rüstem Paşa'nın kethüdası (muhtarı) Mehmet Bey'in ölümünden sonra onun ruhu için Mimar Sinan'a yaptırılan caminin asıl adı Mehmet Bey Camii idi. Günümüze hiçbir izi kalmamış olan bu ilk cami, tek bir yapı olarak değil, zaviye, misafirhane, muvakkithane, kütüphane, çeşme, kenifler, şadırvan ve mezarlık (hazire) ile birlikte inşa edilmişti.[1] Bu yapılar günümüze gelememiştir.

Türkçe kitabesine göre cami ilk inşasından sonra çeşitli dönemlerde yanmış, yıkılmış, harap olmuştur. İlk olarak 1719 yılı depreminde kubbesi çöken cami, kiremit çatılı olarak aynı konuma yeniden yapıldı. 1756 yılında çıkan yangında zarar gördü ve yerli halktan Hacı Halil Ağa'nın desteğiyle yeniden inşa edildi. 1836 yılından çıkan bir yangın sonucu tekrar yok olan yapı, Kaptan-ı Derya Ahmed Fevzi Paşa tarafından yeniden inşa edildi ve bu tarihten sonra Fevziye Camii adını aldı.

Fevziye Camii, 1894 depreminde büyük ölçüde zarar gördü ve II. Abdülhamid'in emriyle yıktırılarak duvarları taş- tuğla olmak üzere tekrar inşa edildi; 1898 yılında ibadete açıldı.

Son olarak 17 Ağustos 1999 Marmara depreminde çok ağır hasar alarak kullanılamaz hale gelince yeniden inşa edilmek üzere bir kez daha tamamen yıkıldı. 2002 yılında tekrar temeli atıldı ve 30 Ocak 2004 tarihinde ibadete açıldı. Cami günümüzde hala kullanılmakta olup ziyarete açıktır.[2][3][4] Yanındaki toplam on bin metrekarelik alanda yapılan Fevziye Camii Parkı, içinde doğal dere görüntüsünde göl, su kemeri, köprü, oturma grupları, yürüyüş yolları ve kafeteryaları olan bir dinlenme tesisi olarak düzenlenmiştir.[5]

Mimari özellikleri

Cami, 24x21.19 m boyutlarında bir plan üzerine oturur. Merkezî kubbeli ve dikdörtgen planlıdır. Kapalı bir son cemaat yeri vardır ve kubbeye geçiş pandantiflerle sağlanır. Ahşap ve kiremit kaplı bir kırma çatısı vardır. Tuğlanın hatıl olarak kullanıldığı taş ağırlıklı kâgir bir yapı olan Fevziye Camii, günümüzde betonarme karkas sistem ile yeniden inşa edilmiştir.[1]

Galeri

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ a b c Kishalı, Emre. "Kocaeli Tarihî Cami Örnekleri Üzerinden Planlı Koruma Kapsamında Hasarsız Test Uygulamaları: Çoban Mustafapaşa Camii, Fevziye Camii ve Pertev Paşa Camii" (PDF). METU Journal of the Faculty of Architecture. 25 Mart 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 24 Mart 2021. 
  2. ^ "Kültür Portalı - Fevziye Camii". 8 Kasım 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  3. ^ "İzmit Belediyesi - Kültür Portalı". 3 Mart 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  4. ^ "Art Nicomedia Derneği - Fevziye Camii". 8 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  5. ^ "Fevziye Camii". Artnicımedia.org sitesi. 8 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Mart 2021. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Fatih Camii</span> İstanbul, Fatihte Fatih Sultan Mehmed tarafından yaptırılmış olan cami ve külliye

Fatih Camii ve Külliyesi, İstanbul'un Fatih ilçesinde II. Mehmed tarafından yaptırılmış olan cami ve külliyedir. Külliye içinde 16 adet medrese, darüşşifa (hastane), tabhane (konukevi) imaret (aşevi), kütüphane ve hamam bulunmaktadır. Şehrin yedi tepesinden birinde inşa edilmiştir. Cami 1766 depreminde yıkıldıktan sonra onarılarak 1771'de bugünkü halini almıştır. 1999 Gölcük Depreminde zemininde kaymalar tespit edilen camide 2008 yılında Vakıflar Genel Müdürlüğü tarafından zemin güçlendirme ve restorasyon çalışmalarına başlandı ve 2012 yılında tekrar ibadete açılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Habib-i Neccar Camii</span> Antakyada bir cami

Habib-i Neccar Camii, Antakya'da bulunan tarihî cami. Kurtuluş Caddesi üzerinde bulunan cami, Antakya şehrinin Müslüman Araplar tarafından fethedildiği 7. yüzyılda inşa edilmiş eski bir caminin yerinde 11. yüzyılda Memlüklüler döneminde inşa edilmiş; 19. yüzyılda Osmanlı mimarisi tarzında yenilenmiştir. Hem Müslümanlar hem de Hristiyanlar tarafından da ziyaret edilen, ortak dinsel mekandır. Camii, 2023 Kahramanmaraş depremlerinde ağır hasar almıştır.

<span class="mw-page-title-main">Zağnos Paşa Camii</span> Balıkesirde bir cami

Zağnos Paşa Camii veya Balıkesir Ulu Camii, Türkiye'nin Balıkesir şehir merkezinde bulunan15. yüzyıl yapısı cami.

Şahadet Camii veya diğer adlarıyla Kale Camii veya Saray Camii, Bursa'da Tophane semtindeki tarihî cami.

<span class="mw-page-title-main">Hacı Bayram Camii</span> Ankaranın Altındağ ilçesinin Ulus semtinde bulunan tarihi cami

Hacı Bayram Câmii, Ankara'nın Altındağ ilçesinin Ulus semtinde bulunan tarihi cami. Augustus (Ogüst) Tapınağı'nın bitişiğindedir. İlk zaviye olarak yapılış tarihi hicri 831 yılı (1427-1428) olan caminin ilk mimarı Mimar Mehmet Bey hakkında bilgi bulunmamaktadır. Günümüzdeki mimari yapısı XVII. ve XVIII. yüzyıl camilerinin karakterlerini taşımaktadır. Uzunlamasına dikdörtgen bir plana sahip yapı, taş kaideli, tuğla duvarlı ve kiremit çatılıdır.

<span class="mw-page-title-main">Beylerbeyi Camii</span>

Beylerbeyi Cami ya da diğer bilinen adıyla Hamid-i Evvel Camii İstanbul'un Beylerbeyi semtinde bulunan 18. yüzyıl yapısı bir selatin camisidir.

<span class="mw-page-title-main">Güzelköy, Şarköy</span>

Güzelköy, Tekirdağ ilinin Şarköy ilçesine bağlı bir mahalledir.

<span class="mw-page-title-main">Sokollu Mehmet Paşa Camii (Azapkapı)</span>

Sokollu Mehmet Paşa Camii, İstanbul'da Atatürk Köprüsü'nün Galata ayağının dibinde, Azapkapı semtinde yer alan camidir. Mimar Sinan tarafından 1578'de Sokollu Mehmet Paşa adına yapılmıştır. Selimiye Camii stilinde yapılmış olan caminin altı mahzendir. Denize yakın camiler içinde sağlam temellidir. Giriş kapısı köprü tarafında olup caddeden gelinen bir patikadan dönülerek girilir.

<span class="mw-page-title-main">Ferruh Kethüda Camii</span> İstanbulda cami

Ferruh Kethüda Camii; İstanbul ili, Fatih ilçesi, Ayvansaray mahallesi, Mahkemealtı Caddesi üzerinde yer alır. Kanuni Sultan Süleyman'ın sadrazamı Semiz Ali Paşa'nın kethüdası yani kahyası olan Ferruh Ağa tarafından 1562-63 tarihinde inşa ettirilmiştir. Mezarı caminin ön tarafındaki hazire içinde bulunmaktadır. Mimar Sinan'ın eseri olan cami, Osmanlı döneminde Halvetiyye tarikatının Sünbüliye koluna ait bir tekke olarak da kullanıldığı için Balat Tekkesi adıyla da ünlenmiştir. Tekkeye ait diğer bölümler zaman içinde yıkılıp ortadan kalkmıştır. Külliyeden günümüze sadece cami ve çeşme kalabilmiştir. Dikdörtgen planlı olarak, kesme taştan inşa edilen caminin mihrabı baştan başa Tekfur Sarayı imalatı olan değerli çinilerle kaplıdır. Duvarlarındaki diğer Tekfur çinileri 1940'lı yıllarda çalınmış ve tahrip edilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Ayasofya (İznik)</span> Türkiyenin Bursa şehrinde yer alan bir cami

İznik Ayasofya Camii veya İznik Ayasofya Orhan Camii veya eskiden Azize Sofya Kilisesi, İznik'in tam ortasında, surlarla çevrili kentin dört kapısından gelen yolların kesiştiği yerde inşa edilmiş olan yapıdır.

<span class="mw-page-title-main">Yağ Camii</span> Adananın merkezinde, eski çarşı içindeki tarihî cami

Yağ Camii, Adana Eski Cami veya eskiden Surp Hagop Ermeni Apostolik Kilisesi, Adana'nın merkezinde, eski çarşı içindeki tarihî cami.

<span class="mw-page-title-main">Hacı Hesna Hatun Camii</span>

Hacı Hesna Hatun Camii, İstanbul'un Üsküdar ilçesinin Sultantepe Mahallesi'nde yer alan, Osmanlı Dönemi'nden kalma tarihi bir camidir. Mihrimah Sultan'ın dadısı olan Hacı Hesna Hatun adına eşi Arslan Ağa tarafından yaptırılmıştır. Yapımına 1584 yılında başlanan cami, 1 yıllık inşaat sürecinden sonra 1585 yılında ibadete açılmıştır. Cami mimari olarak Osmanlı esintilerini yansıtmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Vaniköy Camii</span> Osmanlı döneminden kalma tarihi bir cami

Vanî Mehmet Efendi Camisi ya da halk arasında bilinen ismiyle Vaniköy Camii, İstanbul'un Üsküdar ilçesinin Vaniköy semtinde bulunan, 17'nci yüzyıldan kalma tarihî bir camidir.

<span class="mw-page-title-main">Telelka Camii</span> Tarihi Osmanlı camii

Telelka Camii veya İbrahim Paşa Camii, Arnavutluk Cumhuriyeti'nin Berat kentinde bulunmakta olan tarihi bir Osmanlı camisi.

<span class="mw-page-title-main">Fatih Paşa Camii</span> Diyarbakırda yer alan bir cami

Fatih Paşa Camii, Türkiye'nin Diyarbakır şehrinde yer alan bir camidir. Şehrin ilk Osmanlı Valisi Bıyıklı Mehmed Paşa tarafından 1516-1520 tarihleri arasında inşa ettirilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Kaptan-ı Derya Basmacızade İbrahim Paşa Camii</span>

Kaptan-ı Derya Basmacızade İbrahim Paşa Camii İstanbul'un Fatih ilçesi Beyazıt semtinde 18. yüzyıl başlarında Kaptan-ı Derya Basmacızade İbrahim Paşa tarafından yaptırılan cami

<span class="mw-page-title-main">Şarkışla Ulu Camii</span> Sivas-Şarkışlada bulunan bir cami

Şarkışla Ulu Camii, Türkiye'nin Sivas ilinin Şarkışla ilçesinde yer alan bir camidir. Üsküdarlı Mehmet Ağa tarafından 1669 yılında yaptırılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Pertev Paşa Camii</span> İzmit, Kocaelide cami

Yeni Cuma Camii olarak da bilinen Pertev Mehmet Paşa Camii, Türkiye'nin Kocaeli ilinin İzmit ilçesinde bulunan 16. yüzyıl Osmanlı camiidir. Mimarı Mimar Sinan'dır. Sultan Süleyman ve II. Selim döneminde Osmanlı veziri olarak görev yapan Pertev Mehmed Paşa için yapılmıştır. İnşaat 1579'da tamamlandı. Cami medrese, hamam, kervansaray, çeşme ve daha küçük bir eğitim okulundan oluşan büyük bir külliyenin bir parçasıdır. Caminin kendisi tek kubbeli bir yapıdır ve kubbenin 24 penceresi vardır. Caminin minaresi, 1999 İzmit depreminde hasar gördü.

<span class="mw-page-title-main">Orhan Camii</span>

Orhan Camii, İzmit'te, Orhan Mahallesi bulunan 14. yüzyıl Osmanlı camisi.

<span class="mw-page-title-main">Saray Camii</span> Ünyede eski bir cami

Saray Camii, Ünye kentinde, Hamidiye mahallesinde, Cumhuriyet Meydanı'na bakar konumda eski bir camidir. Ünye kentinde ayakta kalan en eski cami olarak bilinir.