İçeriğe atla

Fetih-Hamas çatışması

Fetih-Hamas çatışması
Tarih25 Ocak 2006-devam ediyor
Bölge
Sebep Görüş ayrılığı
Sonuç

Mutabakat anlaşması Mayıs 2020'de imzalandı.

  • 2007 Gazze Muharebesi
  • Hamas Gazze Şeridi'ni ele geçirdi.
  • Hamas infazları yaşandı.
  • Batı Şeria'da "Yeni Filistin Hükümeti" Mahmud Abbas tarafından atandı.
  • Mutabakat anlaşması Mayıs 2011'de imzalandı.
  • Doha Anlaşması 2012'de imzalandı.
  • Mart – Nisan 2012'de siyasi anlaşmazlık yeniden başladı.[1]
  • 2013'te çatışmalar başladı.
  • Hamas ve El Fetih Nisan 2014'te uzlaşma anlaşması imzaladı.
  • "Birlik Hükümeti" Haziran 2014'te yemin etti.
  • 2019 yılında yeni hükümet kuruldu.[2]
Taraflar
HamasFetih
Destekleyenler:
 Birleşik Krallık
 ABD
Komutanlar ve liderler
İsmail Haniye
Halid Meşal
Muhammed Deif
Mahmud Abbas
Muhammed Dahlan

Hamas-Fetih çatışması, (Arapçaالنزاع بين فتح وحماس Filistin'de siyasi anlaşmazlık olarak da anılan «Fetih-Hamas çatışması» Filistinli iki ana siyasi parti Fetih ve Hamas arasında 2007 yılında Filistin Yönetimi'nin bölünmesiyle sonuçlanan bir çatışma. Hamas ve El Fetih yönetimlerinin uzlaşma süreci ve birleşme süreci devam etmektedir. "Filistin Bağımsız Vatandaş Hakları Komisyonu", Ocak 2006'dan Mayıs 2007'ye kadar süren çatışmalarda 600'den fazla Filistinlinin öldürüldüğünü tespit etti.[3] İlerleyen yıllarda çatışmanın bir parçası olarak onlarca kişi daha öldürüldü veya idam edildi.

Günümüze dek birden çok antlaşma yapıp daha sonra yeniden çatışan iki taraf Türkiye'nin de çaba ve girişimlerinin ardından 2020 yılında Ankara'da yeniden antlaşma kararı aldı. 15 yıl aradan sonra ülke geneli seçim yapılması kararı alındı.[4]

Kaynakça

  1. ^ "In Gaza, power cuts and rumors hamper reconciliation" (İngilizce). 1 Nisan 2012. 1 Nisan 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  2. ^ Esat Fırat (15 Nisan 2019). "Filistin'in yeni hükümeti ilk toplantısını yaptı". Anadolu Ajansı. 16 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  3. ^ "Over 600 Palestinians killed in internal clashes since 2006" (İngilizce). Ynetnews.com. 6 Haziran 2007. 26 Eylül 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  4. ^ "Hamas ile El Fetih anlaştı". Deutsche Welle. 24 Eylül 2020. 14 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Mayıs 2022. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Filistin Ulusal Yönetimi</span> Batı Şeria ve Gazze Şeridini yöneten bir idari örgüt

Filistin Ulusal Yönetimi, Batı Şeria ve Gazze Şeridi'ni yöneten bir idari örgüt ve devlet yapılanmasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Yaser Arafat</span> Filistinin ilk devlet başkanı (1989–2004)

Yaser Arafat, tam adıyla Muhammed Abdurrahman Abdurrauf Arafat el-Kudva el-Hüseyni, kod adı Ebu Ammar olan Filistinli lider. Filistin Kurtuluş Örgütünün (FKÖ) lideri ve Filistin Ulusal Yönetimi'nin ilk başkanı olan Arafat, Filistin'in özerkliği için İsrail'e karşı mücadele etmiştir. Hayatının çoğunu 1958 ile 1960 yılları arasında kurduğu siyasi el-Fetih örgütünün liderliğini yaparak geçirdi. Önceleri İsrail'in varlığına karşı olmasına rağmen sonradan 1988 yılında, BM Güvenlik Konseyi'nin 242 sayılı kararını kabul ederek bu görüşünü değiştirmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Mahmud Abbas</span> 2. Filistin devlet başkanı

Mahmud Abbas veya kunya adıyla Ebu Mazin, Filistin Kurtuluş Örgütü kurucularından ve Filistin devlet başkanı.

Fetih, Türkçe kaynaklardaki yaygın adıyla El-Fetih ya da tam adıyla Filistin Ulusal Kurtuluş Hareketi, Yaser Arafat'ın önderliğinde 1959'da kurulan Filistin kökenli direniş örgütü ve Filistin Ulusal Yönetimindeki iktidar partisi.

<span class="mw-page-title-main">Filistin Kurtuluş Örgütü</span> Filistinde milliyetçi paramiliter örgüt

Filistin Kurtuluş Örgütü, kısaca FKÖ veya uluslararası İngilizce kısaltmasıyla PLO olarak bilinen, bağımsız ve özgür bir Filistin kurmayı amaçlayan bir örgüttür. Temelleri 13-16 Ocak 1964'te Kahire'de toplanan Arap Birliği zirvesinde atılan örgüt, 29 Mayıs 1964 tarihinde Filistin Ulusal Konseyinin toplanmasının ardından 2 Haziran 1964 tarihinde kuruldu. Örgüt Arap devletleri arasındaki liderlik savaşı yüzünden Filistinliler tarafından değil, Arap devletleri tarafında özellikle de Mısır Devlet Başkanı Cemal Abdünnasır'ın yoğun desteği ile kurulmuştur.

<span class="mw-page-title-main">İsrail-Filistin çatışması</span> Levantta devam eden askerî çatışma

İsrail-Filistin çatışması, Filistin ile İsrail Silahlı Kuvvetleri arasında Filistin topraklarında devam eden silahlı çatışmadır. Başta 1897 Birinci Siyonist Kongresi ve 1917 Balfour Deklarasyonu olmak üzere, Filistin'deki bir Yahudi vatanına ilişkin iddiaların kamuoyuna duyurulması, bölgede erken gerilim yarattı. O zamanlar, Yahudi göçü önemli ölçüde artmasına rağmen, bölgedeki Yahudi nüfusu çok azdı. İngiliz hükûmetine "Filistin'de Yahudi halkı için ulusal bir yuva kurulması" için bağlayıcı bir yükümlülük içeren Filistin Mandası'nın kurulması ardından gerilim, Yahudiler ve Araplar arasında çatışmaya dönüştü. Erken çatışmayı çözme girişimleri, 1947 Birleşmiş Milletler Filistin Bölme Planı ve daha geniş Arap-İsrail çatışmasının başlangıcı olan 1947-1949 Filistin savaşıyla sonuçlandı. İsrail-Filistin süregelen durumu, 1967 Altı Gün Savaşı'nda İsrail'in Filistin topraklarını işgal etmesiyle başladı.

<span class="mw-page-title-main">Hamas</span> Filistinde Sünni İslamcı paramiliter örgüt

Hamas veya resmî adıyla İslamî Direniş Hareketi, Filistin Ulusal Yönetimi'nde seçimle belirlenmiş Filistin Parlamentosunda çoğunluğu elinde tutan Filistinli paramiliter örgüt ve sünni, İslamcı ve militarist siyasi parti.

İkinci İntifada veya El Aksa İntifadası , Eylül 2000'den 2005 yılına kadar devam eden ikinci Filistin ayaklanmasıdır. İsrail ve Filistin arasındaki çatışmalar Şubat 2005 yılında Ariel Şaron ve Mahmud Abbas'ın katıldığı Sharm ek-Sheikh Zirvesi ile sona ermiş. Ayrıca Oslo Savaşı olarak da bilinir. Toplam ölü sayısı Filistin tarafında 3000 ve İsrail tarafında 1000 i buldu ve ayrıca 64 yabancı da hayatını ayaklanma sürecinde kaybetti. B’Tselem’in raporlarına göre, 30 Nisan 2008 tarihine kadar öldürülen Filistinlilerin 35.2% si ayaklanmalarda aktif bir şekilde rol aldı, 46.4% ü ayaklanmalara katılmadı ve 18.5% inin katılıp katılmadığı bilinmiyor. Yine B’Tselem raporlarına göre, İsrail tarafında ölenlerin 31.7% si güvenlik güçlerinden ve 68.3% ü sivillerdendi. Diğer yandan, İsrail Uluslararası Terörle Mücadele Enstitüsü’nün 2005 tarihli bir çalışmasına göre, Filistinliler arasında yaşamını kaybedenlerin çoğunluğu mücahitti. Enstitü, İsrailli şiddete başvuranların, 22% olduğu ve sivillerin, 78% olduğu sonucuna vardı. Bundan önceki Birinci İntifada 1987 ve 1993 yılları arasında gerçekleşti.

<span class="mw-page-title-main">Binyamin Netanyahu</span> 9. İsrail başbakanı

Binyamin "Bibi" Netanyahu (; İbranice: 

<span class="mw-page-title-main">İsmail Haniye</span> Filistinli siyasetçi (1960lar–2024)

İsmail Haniye, Filistinli siyasetçi, Filistin Ulusal Yönetimi'nin eski başbakanı. Hamas'ın görev başındayken öldürülen eski Siyasi Büro Başkanı.

<span class="mw-page-title-main">Halid Meşal</span> Filistinli siyasetçi

Halid Meşal, 2004'ten beri İslami Direniş Hareketi'nin (Hamas) siyasi lideri olan Filistinli siyasetçi.

<span class="mw-page-title-main">Wye Nehri Memorandumu</span>

Wye Nehri Memorandumu, İsrail ile Filistin Ulusal Yönetimi arasında Oslo II Anlaşması'nı uygulamak amacıyla ABD aracılığıyla Maryland'in doğu kıyılarındaki Wye Nehri civarında yapılan memorandum. Bill Clinton'ın evsahipliğini yaptığı dokuz gün süren bir zirve sonucunda İsrail ve FKÖ arasındaki bu memorandum Washington, DC'deki Beyaz Saray'da 23 Ekim 1998'de imzalanmıştır. Genel anlamda memorandum, Oslo II Antlaşması'nın yerine getirilmesiyle ilgili taraflara düşen karşılıklı sorumluluklara açıklık getirmekteydi. Daha detaylı olarak, Oslo II Antlaşması'nda belirtilen İsrail askerlerinin geri çekilmesi ile ilgili aşamaların ne zaman uygulanacağı ve çekilmenin miktarına değinilmekteydi.

<span class="mw-page-title-main">Selam Feyyad</span> Filistinli siyasetçi

Selam Feyyad, Filistinli bir politikacı ve Filistin Ulusal Yönetimi'nin hukuki anlaşmazlık altında iki tartışmalı Başbakanlarından biriydi. 15 Haziran 2007 tarihinde, "ulusal acil durum" temelinde, Cumhurbaşkanı Mahmud Abbas tarafından haklı olduğu, Filistin Yasama Konseyi, Filistin Yönetimi parlamentosu tarafından teyit edilmemiştir. 19 Mayıs 2009 tarihinde tekrar görevlendirildi. Ayrıca, 17 Mart 2007 tarihinde Maliye bakanı oldu ve daha önce Haziran 2002-Kasım 2006 tarihlerinde de bu görevde bulunmuştur.

Gazze-İsrail çatışması, birinci ve ikinci intifadalar ile başlayan on yıllardır devam eden Gazze-İsrail çatışması.

<span class="mw-page-title-main">Filistin Ulusal Güvenlik Kuvvetleri</span> Filistin Devletinin paramiliter silahlı kuvvetleri

Filistin Ulusal Güvenlik Kuvvetleri,, Filistin Devleti'nin paramiliter silahlı kuvvetleridir. İsmi tüm ulusal güvenlik birimlerini kapsıyor gibi görünse de İç Güvenlik Kuvvetleri, Devlet Başkanlığı Muhafızları ve Genel İstihbarat dahil değildir.

<span class="mw-page-title-main">Filistin Yasama Meclisi</span>

Filistin Yasama Meclisi (PLC), Filistin Yönetimi'nin Batı Şeria ve Gazze Şeridi'ndeki Filistin topraklarında yaşayan Filistinliler tarafından seçilen tek kamaralı yasama organıdır. Şu anda Filistin Yönetimi'nin 16 seçim bölgesinden seçilen 132 üyeden oluşmaktadır. PLC'nin üçte iki çoğunluk şartı vardır ve 2006'dan bu yana Hamas ve Hamas'a bağlı üyeler PLC'deki 132 sandalyenin 74'ünü elinde bulundurmaktadır. PLC'nin faaliyetleri 2007 yılında askıya alındı ve Ocak 2021 itibarıyla bu durum devam ederken, PLC komiteleri düşük bir oranda çalışmaya devam etmekte ve parlamento paneli tartışmaları halen sürmektedir.

Muhammed Yusuf Dahlan 29 Eylül 1961'de Han Yunus Mülteci Kampı, Han Yunus, Gazze Şeridi'nde dünyaya geldi. Künyesi Ebu Fadi Filistinli siyasetçi, Gazze'deki El Fetih'in eski lideri. Dahlan, altı çocuğun en küçüğü olarak Hamama'da mülteci bir ailede dünyaya geldi.

<span class="mw-page-title-main">Es-Saike</span> Filistinde bir siyasi parti

Es-Saike - resmi olarak Halk Kurtuluş Savaşı için Öncü - Yıldırım Kuvvetleri olarak bilinir - Suriye tarafından oluşturulan ve kontrol edilen Filistinli Baasçı siyasi ve askeri bir gruptur. Suriye liderliğindeki Baas Partisi'nin Filistin şubesiyle bağlantılıdır ve artık örgütte aktif olmasa da Filistin Kurtuluş Örgütü'nün (FKÖ) bir üyesidir. Genel Sekreteri Dr. Muhammed Keys'dir.

Hamas'ın Haziran 2007'de Gazze Şeridi'ni ele geçirmesinden bu yana Gazze Şeridi'nin yönetimi Hamas tarafından yürütülmektedir ve bu yönetim genellikle Gazze'deki Hamas hükûmeti olarak anılmaktadır. Hamas yönetimi 2007'den 2014'e kadar ve 2016'dan itibaren İsmail Haniye tarafından yönetildi.

Gazze Sağlık Bakanlığı, Filistin toprakları'ndaki Gazze Şeridi'nde bulunan bir devlet kurumudur.