İçeriğe atla

Fes Ayaklanması

Kontrol Edilmiş

1465 Fas isyanı Fez şehrinde Wattasi hanedanı tarafından, Marinid hanedanı mensubu Ebu Muhammed Abdulhak'ın öldürülerek tahttan indirilmesi ile sonuçlanmış bir isyandır.[1] İsyanla birlikte Marinid hanedanı sona ermiş, Wattasid hanedanının devri başlamıştır. Wattasid liderleri, Ebu Muhammed Abdulhak tarafından vezir yapılmış, yahudi bir vezir olan Harun bin Bataş'a ve sultana cihad ilan ederek ikisinin de kafalarının kesilerek ölmesini sağladılar. Ayrıca Fes şehrindeki tüm Yahudiler katledildi.[2] Fes'teki bu karışıklık Portekiz Krallığı'nın yaranına oldu ve fırsattan istifade ederek Fas Sultanlığına bağlı Tanca şehrini ele geçirdiler.

Ebu Muhammed Abdulhak'ın öldürülmesinden sonra bir başka güçlü ailelerden olan İdrisi ailesinden Muhammed bin İmran kendini sultan ilan etti.[3][4] Wattasi ve İdrisi hanedanlarının güç mücadelesi başlamış oldu ve sonunda, 1472 yılında Wattasi sülalesinden Ebu Abdullah El-Şeyh Muhammed ibn-i Yahya taht mücadelesini kazandı ve Muhammed bin İmran tahttan indirildi.

Ebu Abdullah El-Şeyh Muhammed ibn-i Yahya Marinid geleneğini devam ettirmeye çalıştı ve geçmişteki politikalarını destekledi.[5] 1554 yılına kadar Wattasi hanedanı Fas'ta hüküm sürdü. 1554'ten itibaren Saadiler ülkeyi yönetmeye başladı.[6]

Kaynakça

  1. ^ Elizabeth Isichei (13 Nisan 1997). A History of African Societies to 1870 (İngilizce). Cambridge University Press. ISBN 978-0-521-45599-2. 23 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Şubat 2020. 
  2. ^ Heskel M. Haddad (1984). Jews of Arab and Islamic Countries (İngilizce). Shengold Books. ISBN 978-0-88400-100-3. 14 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Şubat 2020. 
  3. ^ Amira K. Bennison (2002). Jihad and Its Interpretations in Pre-colonial Morocco (İngilizce). Routledge. ISBN 978-0-7007-1693-7. 23 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Şubat 2020. 
  4. ^ Herman L. Beck, L'image d'Idrīs II, ses descendants de Fās et la politique sharīfienne des sultans marīnides, 656-869/1258-1465, BRILL 1989, pp.250-255
  5. ^ "An architectural Investigation of Marinid and Watasid Fes" (PDF). Etheses.whiterose.ac.uk. s. 5. 2 Kasım 2018 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Nisan 2012. 
  6. ^ Overy, R. J. (2007). Complete History of the World (İngilizce). Times Books. s. 373. ISBN 978-0-00-725927-4. 30 Haziran 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Nisan 2012. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">İbn Battuta</span> Arap Mağribî seyyah ve kâşif (1304–1369)

İbn-i Battuta, Orta Çağ'da yaşamış olan Berberî Mağrip bilgini, kaşifi ve seyyahıdır. Rıhletü İbn Battûta diye bilinen seyahatnâmenin yazarıdır. Maliki mezhebine mensuptur. İbn-i Battuta, büyük ölçüde modern öncesi tarihte diğer tüm ünlü kaşiflerden daha fazla seyahat etmiş, toplam 117.000 km ile Zheng He'yi yaklaşık 50.000 km ve Marco Polo'yu da 24.000 km ile geride bırakmıştır.

Kadirilik ya da Kadiriyye, Seyyid Abdülkâdir Geylânî tarafından 12. yüzyılın başlarında kurulan tarikattır.

<span class="mw-page-title-main">Muvahhidler</span>

Muvahhidler, bugünkü Kuzey Afrika, İspanya ve Batı Sahra topraklarına egemen olan Murabıtlar Devleti'ni yıkarak onun yerine geçen Berberi hanedan ve devletidir. 1146 ila 1248 yılları arasında, bugünkü İspanya topraklarının büyük bölümünün yanı sıra Kuzey Afrika'daki bazı toprakları da denetimleri altında tutmuşlardır. Hristiyan saldırıları ve bazı iç karışıklıklar sonucu 1269'da yıkılmışlardır. İber Yarımadası üzerinde egemen olmuş son büyük Müslüman devlettir.

<span class="mw-page-title-main">Gırnata Emirliği</span> 1232 yılında Endülüsde kurulan son İslam devleti

Gırnata Emirliği veya Ben-i Ahmer Devleti, başkenti Gırnata olan Orta Çağ devleti. Muvahhidlerin, Las Navas de Tolosa Savaşı'nda Hristiyanlara yenilmesinin ardından 1232 yılında kurulmuştur. İber Yarımadası'nda kurulan en uzun ömürlü ve son bağımsız İslam devletidir.

Fes, Fas'ın Fès-Boulemane bölgesinde bulunan ülkenin üçüncü büyük şehri.

<span class="mw-page-title-main">Hafsîler</span> Hafsîler, 1229-1574 yılları arasında Tunusta hüküm sürmüş Berberi hanedan

Hafsîler, 1228-1574 yılları arasında Tunus'ta hüküm sürmüş Berberi hanedan.

İbni Hibban, Müslüman alim, muhaddis, tarihçi, birçok eserin yazarı ve "Horasan Şeyhi"dir.

II. Abdülhak ya da tam künyesiyle Ebû Muhammed II. Abdülhak bin III. Osman 1420 ile 1465 yılları arasında Fas'ı yöneten son Merînî sultanıdır.

<span class="mw-page-title-main">Tadla Savaşı</span>

Tadla Savaşı 1554 Eylül ayında Fas'ın Tadla bölgesinde, Vattasi hanedanlığı'nın son hükümdarı Ali Ebu Hasan ile ilk Saadi hükümdarı Muhammed El Şeyh arasında gerçekleşti.

<span class="mw-page-title-main">Ebu İnan Faris</span> Merini sultanı

Ebu İnan Faris, Fas'ın Merini hanedanına mensup on birinci sultanıydı. 1348'de babası Ebu Hasan Ali bin Osman'ın yerine geçti. Tüm Mağrib'i hakimiyet altına almaya çalıştı. 1358'de veziri tarafından boğularak öldürüldü.

Vadi El-Leben Muharebesi veya Vadi al-Laban Muharebesi, 1558'de Mart-Nisan ayları arasında Fas ile Osmanlı kuvvetleri arasında Barbaros Hayreddin Paşa'nın oğlu Hasan Paşa'nın komutasında meydana geldi. Fes'in kuzeyinde Sebou Nehri'nin zengin bir bölgesi olan al-Laban Vadisinde savaş bir Fas zaferiyle sonuçlandı.

Hasan Paşa, Barbaros Hayreddin'in oğludur. Farklı zamanlarda üç kez Cezayir Eyaleti beylerbeyi oldu. Annesi bir Morisko idi. Babasının yerine Cezayir yöneticiliği yaptı ve 1533'ten beri fiilen Cezayir yöneticisi konumunda olan Barbaros'un yardımcısı Hasan Ağa'nın yerini aldı.

Hasaniler diğer adıyla Benî Hasan, İslam Peygamberi Muhammed bin Abdullah'ın torunu olan Hasan ibn Ali'nin soyundan gelenlerdir. Ali ibn Abi Talib'in soyundan gelenler anlamına gelen Alidler'in bir koludur ve eşrafın en önemli iki kolundan biridir diğeri, Hasan'ın kardeşi Hüseyin'in soyundan gelen Hüseyinoğullarıdır.

<span class="mw-page-title-main">Taza Muharebesi</span>

Taza Muharebesi, Osmanlı-Saadi mücadelesinde evre.

Fes'in Zaptı veya Fes'in Ele Geçirilmesi 1554'te Salih Reis'in Cezayir eyaleti kuvvetleri ile Saadi Sultanlığı hükümdarı Muhammed eş-Şeyh arasında gerçekleşti. Muharebe, Fas kuvvetlerinin geri çekilmesi ve şehrin Osmanlı İmparatorluğu'nun Cezayir eyaleti ordusu tarafından zaptıyla son buldu.

<span class="mw-page-title-main">Vattâsîler</span>

Vattâsîler veya Vattâsî Hanedanı, 1471 ile 1549/1554 yılları arasında Fas’ı yöneten Faslı Arap hanedan.

Tilimsan Seferi, 1557'de Muhammed eş-Şeyh komutasındaki Saadiler tarafından, o zamanlar Osmanlı İmparatorluğu'nun bir vasal devleti olan Cezayir Naipliği'nin egemenliğindeki Tilimsan'a karşı yürütülen askeri bir seferdir. Cezayir'i fethetmek isteyen Muhammed eş-Şeyh, şehri işgal eder ancak Caid Saffa komutasındaki 500 kişilik bir garnizon tarafından savunulan El-Meşver Sarayı'nı ele geçiremez.

<span class="mw-page-title-main">Osmanlı'nın Fas seferi</span>

Osmanlı'nın Fas seferi, 16. yüzyılda Osmanlı İmparatorluğu'nun Fas'a düzenlediği birkaç seferden oluşur.

<span class="mw-page-title-main">Benî Haşim</span>

Benî Haşim veya asıl Hâşimoğulları, İslam peygamberi Muhammed'in mensup olduğu Kureyş'in alt kolu olan bir Arap aşiretidir. Adını Muhammed'in büyük dedesi Hâşim bin Abdümenâf'tan almıştır.