İçeriğe atla

Fes'in düşüşü

Kontrol Edilmiş
Fes'in ele geçirilmesi (1576)
Fas tarihi
TarihMart 1576
Bölge
Fes, Fas
Sonuç Kesin Osmanlı zaferi
• Ramazan Paşa, Fes ve Marakeş'i fethetti[1]
• Fas bir Osmanlı vasalı oldu[2][3]
Taraflar
Fas Sultanlığı Fas Sultanlığı
Cezayir Beylerbeyliği
Komutanlar ve liderler
Mulay Muhammed Abdülmelik
Ahmed el-Mansur
Ramazan Paşa
Güçler
Yaklaşık 30.000 kişi

6.000 yeniçeri

1.000 Zouaoua piyadesi

800 sipahi

12 top

3.000 Fas'lı süvari
Kayıplar
Bilinmiyor Bilinmiyor

Fez'in ele geçirilmesi 1576 yılında Osmanlı İmparatorluğu'na bağlı Cezayir Beylerbeyliği Fas'taki taht mücadelesinde Abdul Melik'i, yeğeni Mulay Muhammed'e karşı desteklemek için ordu yollamıştır. Savaş Fez şehrinde gerçekleşmiştir.[4][5] Yaklaşık 10.000 civarında Osmanlı askeri savaşa katıldı ve Fes 1576 yılında kısa süreli olarak Osmanlı askerleri tarafından ele geçirildi.[6]

Abdul Melik Ar-Rukn Savaşı'nda rakibini yendi[4] Mulay Muhammed yenilmesine rağmen Marakeş şehrine kaçtı ve Abdul Melik'e direnmeye devam etti.[5]

Fes Savaşı'ndan sonra Abdul Melik Fes şehrine 1576 yılının mart ayında kesin zafer kazanarak girdi.[5]

Abdul Melik Osmanlı sultanı III.Murad'ı halife olarak tanıdı ve kendi ordusunu yeniden oluşturmaya başladı ve Osmanlı askerlerini taklit ederek yeniçeri kostümlerini kendi ordusuna adapte etti . Savaşta yardım eden Osmanlı askerlerine büyük miktarda altın ödemesi yaparak ülkeden ayrılmalarını sağladı.[5] Abdul Melik, Osmanlı İmparatorluğu'nun vasalı oldu.[2]

Mulay Muhammed ise ilk İspanya'ya daha sonra Portekiz İmparatorluğu'na sığındı. Portekiz imparatoru I. Sebastião, Mulay Muhammed'in tahtını geri almasına yardım edeceğine söz verdi ve bu 1578 yılında Vadisseyl Muharebesi'ne yol açtı. Portekizliler bu savaşta yenildi ve I. Sebastião öldü. I. Sebastião'ın varisi olmayınca fırsattan yararlanan İspanyollar tarafından Portekiz tahtı ele geçirildi. Abdul Melik muhtemelen zehirlenerek öldü ve Fas tahtına Abdul Melik'in küçük kardeşi Ahmed El Mansur tahta geçti.[5] Fas, 1576'dan 1603'e kadar bir Osmanlı vasalı olarak kaldı.[7][8][9][10][11] 1609'da Marakeş hükümdarı 1627'ye kadar Osmanlı vassalı oldu ve tüm Fas'ı yöneten oğlu 1638'de 1654'e kadar Osmanlı vassalı oldu.[7][8]

Bu olaylar Osmanlı İmparatorluğu'nun Fas'ta güçlenmesine neden oldu ve İspanyol İmparatorluğu için büyük bir tehdit haline geldi.[12]

Kaynakça

  1. ^ "‎‫هيسبريس تمودا, Volume 29, Issue 1‬‪Editions techniques nord-africaines, 1991". 2 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Mayıs 2021. 
  2. ^ a b Pg 82, 104: Death in Babylon: Alexander the Great and Iberian Empire in the Muslim Orient University of Chicago Press
  3. ^ "Langues et littératures, Volume 1Faculté des lettres et des sciences humaines". 4 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Mayıs 2021. 
  4. ^ a b The Stukeley plays: The Battle of Alcazar by George Peele Charles Edelman p. 13
  5. ^ a b c d e J. D. Fage; Roland Oliver; Roland Anthony Oliver; John Desmond Clark; Richard Gray; John E. Flint; A. D. Roberts; G. N. Sanderson; Michael Crowder (1975). The Cambridge History of Africa (İngilizce). Cambridge University Press. ISBN 9780521209816. 21 Temmuz 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Şubat 2020. 
  6. ^ The Mediterranean and the Mediterranean world in the age of Philip II Fernand Braudel p. 933
  7. ^ a b Öztuna, Yılmaz. ‪Bașlangıcından zamanımıza kadar Türkiye tarihi, Volume 7 17 Mayıs 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.‬.
  8. ^ a b Öztuna, Yılmaz. Sultan Genç Osman ve Sultan IV. Murad 17 Mayıs 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi..
  9. ^ Les Sources inédites de l'histoire du Maroc de 1530 à 1845 8 Mart 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. E. Leroux.
  10. ^ Rivet, Daniel (2012). Histoire du Maroc: de Moulay Idrîs à Mohammed VI. Fayard
  11. ^ A Struggle for the Sahara:Idrīs ibn ‘Alī’s Embassy toAḥmad al-Manṣūr in the Context ofBorno-Morocco-Ottoman Relations 2 Mayıs 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., 1577-1583 Rémi Dewière Université de Paris Panthéon Sorbonne
  12. ^ History of the Ottoman Empire and modern Turkey by Ezel Kural Shaw p. 180

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Fas</span> Kuzey Afrikada yer alan bir ülke

Fas, resmî adıyla Fas Krallığı, yaklaşık 37 milyon nüfusa ve 720.000 km² yüzölçümüne sahip bir Kuzey Afrika ülkesidir. Başkenti Rabat ve en büyük şehri de Kazablanka'dır. Mağrip ülkelerinden biri olan Fas'ın, Atlantik Okyanusu'dan Cebelitarık Boğazı'nı çevreleyip Akdeniz'de son bulan uzun bir sahil şeridi vardır. Doğuda Cezayir, kuzeyde İspanya, güneyde ise Moritanya ile komşudur. Aynı zamanda ülke, Batı Sahra adı verilen bölgede, 1975'te koloni ülkesi İspanya tarafından terk edildikten sonra hak iddia etmiş ve günümüzde de bölgenin dörtte üçünü fiilen yönetmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Tanca</span> Fasın kuzeyinde bir şehir

Tanca, Fas'ın kuzeyinde 669.685 nüfuslu bir şehir. Kuzeybatı Afrika'da, Cebelitarık kıyısında yer alır. Tanca Eyaletinin merkezidir. Tanca, doğusundaki Akdeniz'i batısındaki Atlas Okyanusu ile buluşturmaktadır. 1940'ta Hendaye'de Hitler'le anlaşma yapan Francisco Franco tarafından II. Dünya Savaşı sırasında işgal edilmiştir. Savaşta Almanlar gerilemeye başlayınca Francisco Franco, müttefiklere yaklaşmak için Tanca'dan geri çekilmiştir. Fas'ın bağımsızlığını kazandığı 1956 yılına kadar Tanca, stratejik konumu ve liman oluşu nedeniyle uyuşturucu, kaçakçılık ve casusluk trafiğinin kavşağı denilebilecek bir yerdi. Şimdi ise şehir, yasa dışı aktiviteleriyle değil, turistik özellikleriyle ön plana çıkmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Fes (başlık)</span> erkek başlığı

Fes, tepesi düz, genellikle al, püsküllü, silindirik başlık. İsmini başlıca üretim merkezi olan Fas'ın Fes şehrinden alır. Başta Osmanlı İmparatorluğu olmak üzere birçok Müslüman ülkede kullanılagelmiştir. Yaygın olarak kullanılan al rengini kızılcık boyasından alır. Bununla birlikte hemen hemen her renkte ve desende fes üretilmektedir.

Osmanlı hâkimiyeti ve himayesi altında kalmış ülkeler ve Osmanlı'ya bağlı kalma süreleri aşağıda belirtilmiştir.

Fes, Fas'ın Fès-Boulemane bölgesinde bulunan ülkenin üçüncü büyük şehri.

<span class="mw-page-title-main">Vadisseyl Muharebesi</span> Askeri muharebe

Vadisseyl Muharebesi veya Vâdi'l-Mehâzin Muharebesi ya da Vâdi's-Seyl Muharebesi, 4 Ağustos 1578 tarihinde Osmanlı İmparatorluğu desteğini alan Fas'ın Saadi sultanı Abdülmelik ile Portekiz kralı Sebastião ve Portekizlilerin müttefiği III. Ebu Abdullah Muhammed el-Mütevekkil'in kuvvetleri arasında yapılan savaştır. Üç Kral Savaşı ya da Kasrülkebîr Savaşı olarak da bilinir.

<span class="mw-page-title-main">Bicâye Kuşatması</span>

Bicâye Kuşatması ya da Becaye Kuşatması, 1515-1577 Osmanlı-İspanya Savaşı'nda evre.

<span class="mw-page-title-main">Fas Fransız Protektorası</span>

Fas Fransız Protektorası, 1912 Fes Antlaşması ile kurulan ve 2 Mart 1956 tarihinde Fas'ın bağımsızlığını ilan etmesine kadar süren Fransa'nın bir himaye yönetimidir. Himaye bugünkü Fas topraklarının büyük çoğunluğu olan Taza Koridoru ile Draa Nehri arasındaki kısmından oluşmaktaydı.

<span class="mw-page-title-main">Fes Ayaklanması</span>

1465 Fas isyanı Fez şehrinde Wattasi hanedanı tarafından, Marinid hanedanı mensubu Ebu Muhammed Abdulhak'ın öldürülerek tahttan indirilmesi ile sonuçlanmış bir isyandır. İsyanla birlikte Marinid hanedanı sona ermiş, Wattasid hanedanının devri başlamıştır. Wattasid liderleri, Ebu Muhammed Abdulhak tarafından vezir yapılmış, yahudi bir vezir olan Harun bin Bataş'a ve sultana cihad ilan ederek ikisinin de kafalarının kesilerek ölmesini sağladılar. Ayrıca Fes şehrindeki tüm Yahudiler katledildi. Fes'teki bu karışıklık Portekiz Krallığı'nın yaranına oldu ve fırsattan istifade ederek Fas Sultanlığına bağlı Tanca şehrini ele geçirdiler.

<span class="mw-page-title-main">Tadla Savaşı</span>

Tadla Savaşı 1554 Eylül ayında Fas'ın Tadla bölgesinde, Vattasi hanedanlığı'nın son hükümdarı Ali Ebu Hasan ile ilk Saadi hükümdarı Muhammed El Şeyh arasında gerçekleşti.

<span class="mw-page-title-main">Ahmed el-Mansur</span>

Ahmed el-Mansur(Arapça:أبو العباس أحمد المنصور), Ahmed Ebu Abbas El Mansur veya El Mansur Eddabi(Türkçe:Altın); 1549 Fes - 25 Ağustos 1603, Fes yakınları) 1578 ile 1603 yılları arasında Fas'ı yöneten altıncı ve en ünlü Saadi yöneticisidir. Ahmed el-Mansur, Avrupa ve Afrika'da güçlü ordusu ve stratejik önemi nedeniyle Geç Rönesans dönemi'nin ve 16. yüzyılın en önemli figürlerinden biri sayılmaktaydı. "Derin İslami bilgisi olan, kitapları seven, hattatçılıkla ve matematikle uğraşan ve mistik yazılar ile dini&bilimsel tartışmalarla ilgilenen" biri olarak biliniyordu.

<span class="mw-page-title-main">Mağrip mimarisi</span>

Mağrip mimarisi ya da Moresk mimari; Endülüs, Fas ve Cezayir, Tunus ve Libya'nın olmak üzere Mağrip ülkeleri ve batı İslam dünyasında tarihsel olarak gelişen bir mimari tarzdır. Kuzey Afrika'daki Berberi kültüründen, İslam öncesi İberya'dan ve İslami Orta Doğu'daki sanatsal akımlardan etkileri harmanlayarak oluşan Mağrip mimarisi, nalkemer gibi özellikleri içeren bir tarz oluşturdu. Riad bahçeleri, ahşap, sıva ve çini işçiliğinde ayrıntılı geometrik ve arabesk motifler stilin diğer özellikleri arasında yer aldı. Bu sanatsal gelişimin başlıca merkezleri, Cordoba, Kayrevan, Fes, Marakeş, Sevilla, Granada ve Tilimsan gibi bölge tarihindeki imparatorlukların ve Müslüman devletlerin başkentlerini içeriyordu.

Vadi El-Leben Muharebesi veya Vadi al-Laban Muharebesi, 1558'de Mart-Nisan ayları arasında Fas ile Osmanlı kuvvetleri arasında Barbaros Hayreddin Paşa'nın oğlu Hasan Paşa'nın komutasında meydana geldi. Fes'in kuzeyinde Sebou Nehri'nin zengin bir bölgesi olan al-Laban Vadisinde savaş bir Fas zaferiyle sonuçlandı.

Afrika'daki Osmanlı Savaşları, Osmanlı İmparatorluğu'nun (1299-1922) Kuzey ve Doğu Afrika'da verdiği askerî mücadeleler.

<span class="mw-page-title-main">Taza Muharebesi</span>

Taza Muharebesi, Osmanlı-Saadi mücadelesinde evre.

Fes'in Zaptı veya Fes'in Ele Geçirilmesi 1554'te Salih Reis'in Cezayir eyaleti kuvvetleri ile Saadi Sultanlığı hükümdarı Muhammed eş-Şeyh arasında gerçekleşti. Muharebe, Fas kuvvetlerinin geri çekilmesi ve şehrin Osmanlı İmparatorluğu'nun Cezayir eyaleti ordusu tarafından zaptıyla son buldu.

Tilimsan Seferi, 1557'de Muhammed eş-Şeyh komutasındaki Saadiler tarafından, o zamanlar Osmanlı İmparatorluğu'nun bir vasal devleti olan Cezayir Naipliği'nin egemenliğindeki Tilimsan'a karşı yürütülen askeri bir seferdir. Cezayir'i fethetmek isteyen Muhammed eş-Şeyh, şehri işgal eder ancak Caid Saffa komutasındaki 500 kişilik bir garnizon tarafından savunulan El-Meşver Sarayı'nı ele geçiremez.

<span class="mw-page-title-main">Osmanlı'nın Fas seferi</span>

Osmanlı'nın Fas seferi, 16. yüzyılda Osmanlı İmparatorluğu'nun Fas'a düzenlediği birkaç seferden oluşur.

<span class="mw-page-title-main">Marakeş Müzesi</span>

Marakeş Müzesi, Fas'ın Marakeş şehrinin eski merkezinde bulunan tarihi bir saray ve müzedir. Dikkate değer mimarisinin yanı sıra müzenin koleksiyonunda çeşitli tarihi sanat eserleri ve Fas'tan çağdaş sanat eserleri sergilenmektedir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.