İçeriğe atla

Feryal Özel

Feryal Özel
Doğum27 Mayıs 1975
İstanbul
VatandaşlıkTürkiye T.C.
Kariyeri
DalıTeorik astrofizik

Feryal Özel (d. 27 Mayıs 1975), Türk astrofizikçi. Araştırma alanları karadelikler, nötron yıldızları ve teorik astrofizik üzerinedir.[1] Akademik kariyeri Columbia, Harvard ve Princeton gibi ABD üniversitelerinde şekillenmiş, İsviçre'nin Cenevre kentindeki CERN'de ve Danimarka'daki Niels Bohr Enstitüsü'nde bulunmuş olan Özel, 2001'den beri NASA'da görev yapmaktadır. 2003 yılında dünyanın en tanınmış bilim insanları ile birlikte "Büyük Fikirler" listesine girmesiyle tanındı [2]

Albert Einstein'ın Görelilik Teorisi'nde dile getirdiği ancak teleskop ışınlarını yuttuğu için görüntülenemeyen kara delikleri görüntüleme üzerine çalışan Özel'in başında bulunduğu Modelleme ve Analiz Çalışma Grubu, farklı teleskoplardan elde edilen milyonlarca veriyi birleştirerek 2019 yılında ortaya tek bir fotoğraf çıkarmayı başarmıştır.

Yaşamı

1975 yılında İstanbul'da doğdu. Anne ve babası doktor[3] olan Feryal Özel, Üsküdar Amerikan Lisesi'nden mezun oldu. 1992 - 1995 yılları arasında Columbia Üniversitesi'nde Fizik ve Uygulamalı Matematik eğitimini okul ikincisi olarak tamamladı ve Yüksek Onur Derecesi aldı. Ertesi yıl İsviçre'nin Cenevre kentindeki CERN'de ve fizik üzerine yüksek lisansını tamamladığı Danimarka'nın Kopenhag kentindeki Niels Bohr Enstitüsü'nde kaldı.[2][4]

Avrupa'da geçirdiği bir yılın ardından ABD'ye dönerek Harvard Üniversitesi'nin doktora programına kabul edildi. 2002 yılında astrofizik üzerine doktorasını tamamladı. Astrofizikçi Demetrios Psaltis ile 2001'de evlendi. Bu evlilikten Deniz ve Selin adlarında 2 kız çocuğu oldu.

Doktora programının son senesinde Arizona, Tucson'a taşınan ve Hubble doktora-sonrası bursu kazanan Özel, 2002-2005 yıllarında Princeton İleri Araştırmalar Enstitüsü'nde görev yaptı. 2003 yılında dünyanın en tanınmış bilim insanları ile birlikte "Büyük Fikirler"[5] listesine alınmasıyla ve Nötron yıldızları, kara delikler ve manyetarlar alanındaki katkılarıyla tanındı. Çalışmalarını Arizona Üniversitesi'nde sürdürmektedir.

Bilim Akademisi üyesidir.[6] Astrofizik konusunda yaptığı çalışmaları nedeniyle çok sayıda ödül almıştır. Bilimsel çalışmalarının yanı sıra popüler yayınlarında bilim yazıları yayımlamakta ve sıklıkta PBS, History Channel, CNN kanallarında belgesel programlarında yer almaktadır.[7] Aktif bir sporcudur, maraton ve tiratlon koşar.

Ödül ve bursları

  • Breakthrough Ödülü (Olay Ufku teleskobu ekibi ile birlikte), 2020[8]
  • Odtü Üstün Hizmet Ödülü, 2019[9]
  • Guggenheim Fellow ödülü, Guggenheim Vakfı, 2016[10]
  • Amerikan Fizik Derneği Maria Goeppert Meyer Ödülü, 2013[11]* California Berkeley Üniversitesi Miller Enstitüsü Konuk Öğretim üyeliği, 2014
  • Harvard Radcliffe Enstitüsü ödülü[12]
  • San Diego Astronomi Derneği Lucas Ödülü, 2010
  • Harvard Üniversitesi Bart J. Bok Ödülü, 2010
  • Türk Bilimsel ve Teknik Araştırma Vakfı Akademik Bursu, 2007
  • Hubble Doktora Sonrası Bursu, 2002-2005
  • Değerli Bilim insanı Ödülü, Daughters Atatürk Vakfı, 2003
  • Keck Bursu, Institute for Advanced Study, 2002
  • Van Vleck Bursu, Harvard Üniversitesi, 1999
  • Kostrup Ödülü, Niels Bohr Enstitüsü, 1997
  • Niels Bohr Enstitüsü Yüksek Lisans Bursu, 1996-1997
  • 1996 Uygulamalı Matematik Fakültesi Ödülü, Columbia Üniversitesi, 1996
  • Fu Vakfı Bursu, Columbia Üniversitesi, 1994-1996
  • CERN Araştırma Bursu, 1995
  • Türk Sağlık ve Eğitim Vakfı Bursu, 1992-1994

Dış bağlantılar

Kaynakça

  1. ^ "Bilim Akademisi Yılın Konferansı 2019: Feryal Özel ile Bir Karadeliğin İlk Fotoğrafı". Bilimakademisi.org sitesi. 12 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Aralık 2019. 
  2. ^ a b "Feryal Özel". Thirteen.org sitesi. 12 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Aralık 2019. 
  3. ^ "Radikal Gazetesi". 13 Şubat 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Aralık 2009. 
  4. ^ "SEAS Graduate Says Physics Is Also an Art". Columbia University Record, Cilt 21, No. 27, Tarih: 15 Mayıs 1996. 7 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Aralık 2019. 
  5. ^ "Büyük Fikirler web sitesi'nde Özel". 6 Kasım 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Aralık 2009. 
  6. ^ "Asli Üyeler". Bilim Akademisi. 17 Ocak 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Kasım 2020. 
  7. ^ "About Me". Kişisel web sitesi. 12 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Aralık 2019. 
  8. ^ "Winners of the 2020 Breakthrough Prize in Life Sciences, Fundemental Physics and Mathematics Announced". breakthroughprize.org sitesi, 5 Eylül 2019. 14 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Aralık 2019. 
  9. ^ Toprak, İsa. "ODTÜ'den dünyaca ünlü Türk bilim insanlarına ödül". Anadolu Ajansı, 1 Haziran 2019. 12 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Aralık 2019. 
  10. ^ "Feryal Özel". Guggenheim Vakfı sitesi. 19 Ekim 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Aralık 2019. 
  11. ^ "2013 Maria Goeppert Mayer Award Recipient". APS.org sitesi. 12 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Aralık 2019. 
  12. ^ "Feryal Özel". Radcliffe Enstitüsü web sitesi. 14 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Aralık 2019. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Nobel Fizik Ödülü</span>

Nobel Fizik Ödülü, İsveç Kraliyet Bilimler Akademisi tarafından her yıl Stokholm'de Alfred Nobel'in ölüm günü olan 10 Aralık'ta verilir. Bu ödül, Alfred Nobel'in 1895 yılında isteği ile başlatılan ve 1901 yılından beri devam eden 5 Nobel Ödülü'nden birisidir. Diğer kategoriler; Nobel Kimya Ödülü, Nobel Edebiyat Ödülü, Nobel Barış Ödülü, Nobel Fizyoloji veya Tıp Ödülü'dür. İlk Nobel Fizik Ödülü, x-ışını keşfinden dolayı sunduğu üstün hizmetlerden dolayı Alman Wilhelm Conrad Röntgen'e verilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Werner Heisenberg</span> Alman teorik fizikçi (1901–1976)

Karl Werner Heisenberg, Alman teorik fizikçi. Kendi ismiyle anılan Belirsizlik İlkesi'ni buldu. Atom yapısı bilgisine katkılarından dolayı 1932 yılında Nobel Fizik Ödülü'ne layık görüldü.

<span class="mw-page-title-main">Niels Bohr</span> Danimarkalı fizikçi (1885–1962)

Niels Henrik David Bohr, kuantum mekaniği ve atomun yapısının anlaşılması üzerine yaptığı katkılarla tanınan, 1922'de Nobel Fizik Ödülü almış Danimarkalı fizikçi.

<span class="mw-page-title-main">Dilhan Eryurt</span> Türk gök fizikçi

Dilhan Eryurt, Türk astrofizikçiydi. Araştırmaları ile Güneş'in ve yıldızların evrimi çalışmalarına katkıda bulunmuş bir bilim insanıdır.

<span class="mw-page-title-main">Maria Goeppert-Mayer</span> Alman-Amerikalı teorik fizikçi

Maria Goeppert-Mayer, Alman-Amerikalı fizikçi, fizik dalında atom çekirdeğinin çekirdek kabuğu modeli ile Nobel Fizik Ödülü'ne layık görülmüştür. Marie Curie’den sonra Nobel Ödülü'ne layık görülen ikinci kadındır.

<span class="mw-page-title-main">Kenneth Wilson</span>

Kenneth Geddes Wilson, Amerikalı teorik fizikçidir. 1982'de maddede ikinci mertebeden faz geçişleri konusunda, komşu moleküllere olan etkisini de hesaba katan bir teori geliştirdiği için Nobel Fizik Ödülüne layık görüldü. Diğer bir önemli çalışması da Kuvantum alan kuramında kullanılan renormalizasyon grupları tekniğini ve felsefesini geliştirmiş olmasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Konrad Emil Bloch</span>

Konrad Emil Bloch, Yahudi kökenli Amerikalı bir biyokimyacı.

<span class="mw-page-title-main">Manne Siegbahn</span> İsveçli bilim insanı

Karl Manne Georg Siegbahn FRS X-ışını spektroskopisi alanında yaptığı buluşlar ve araştırmalar için 1924 yılında " Nobel Fizik Ödülü " kazanan İsveçli fizikçidir. Aynı ödülü 1981 yılında oğlu "Kai M. Siegbahn","Arthur L. Schawlow" ve "Nicolaas Bloembergen" ile paylaşmıştır. Şu ana kadar 4 kez baba ve oğul bu ödülü kazandı. Diğer baba-oğullar : William Bragg ve Lawrence Bragg (1915); Niels Bohr (1922) ve Aage Niels Bohr (1975); Joseph John Thomson (1906) ve George Paget Thomson (1937)

<span class="mw-page-title-main">Christian Anfinsen</span> Amerikalı biyokimyager (1916 – 1995)

Christian Anfinsen Jr, Amerikalı biyokimyacıdır. Anfinsen, özellikle bir amino asit sekansı ve biyolojik olarak aktif bir konformasyon arasındaki bağlantı ile alakalı ve ribonükleaz ile ilgili çalışmalarından dolayı William Howard Stein ve Stanford Mooreile ile beraber 1972'de Nobel Kimya Ödülü kazanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Richard Taylor (fizikçi)</span> Kanadalı fizikçi (1929–2018)

Richard E. Taylor, Kanadalı fizikçi ve 1990 Nobel Fizik Ödülü sahibi. Stanford Üniversitesi'nden emekli olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">James Rainwater</span> Amerikalı fizikçi (1917 – 1986)

Leo James Rainwater, bazı atom çekirdeklerinin asimetrik şekillerin belirlenmesinde yaptığı çalışmalar nedeniyle 1975 yılında Nobel Fizik Ödülü almaya hak kazanmış Amerikalı fizikçidir.

<span class="mw-page-title-main">Charles Townes</span> Amerikalı fizikçi (1915 – 2015)

Charles Hard Townes, Amerikan Nobel Ödüllü fizikçi ve eğitimci. Townes en çok maserler üzerindeki teori ve uygulama çalışmaları ile bilinir. Maserlerin ana patentini alan Townes ayrıca maser ve lazer araçları ile bağlantılı kuantum elektroniği üzerinde de çalışmıştır. Bu çalışmaları nedeniyle 1964 yılında Nikolay Basov ve Aleksandr Prohorov ile birlikte Nobel Fizik Ödülü'nü kazanmıştır.

Mehmet Toner, Türk biyomedikal mühendisi. Harvard Üniversitesi Tıp Fakültesi cerrahi bölümünde ve Harvard-MIT sağlık bilimleri ve teknolojileri programında profesörlük yapmıştır. İstanbul Teknik Üniversitesi Makine Mühendisliği lisans bölümü mezunudur. Kanser üzerine yaptığı çalışmalarla bilinmektedir. Toner ayrıca Özyeğin Üniversitesi mütevelli heyeti üyesidir.

<span class="mw-page-title-main">Krzysztof Matyjaszewski</span> Polonyalı-Amerikan kimyager

Krzysztof "Kris" Matyjaszewski Polonya doğumlu, ABD vatandaşı kimyager. Carnegie Mellon Üniversitesi'nde Doğa Bilimleri Profesörü.

Samuel J. Danishefsky, hem Columbia Üniversitesi'nde hem de New York'taki Memorial Sloan-Kettering Kanser Merkezi'nde profesör olarak çalışan Amerikalı kimyager.

Pamela H. Smith, erken modern dönem Avrupasın'da (1350-1700) doğaya karşı olan fikirleri konusunda uzmanlaşmış, zanaat bilgisine ve Bilimsel Devrimde zanaatkarların rolüne önem veren bir bilim tarihçisidir. Columbia Üniversitesi'nde Yapı ve Bilim Projesi'nin, Bilim ve Toplum Merkezi'nin kurucu yöneticisidir. Smith, Amerika Rönesans Topluluğu'nun başkanı olarak iki yıllık bir dönem (2016-2018) görev yapmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Wolfgang Pauli</span> Avusturyalı fizikçi (1900 – 1958)

Wolfgang Ernst Pauli, Avusturya asıllı Nobel Fizik Ödülü sahibi Avusturyalı teorik fizikçidir. Kuantum fiziğinin öncülerinden birisi olarak kabul edilir. 1945 yılında Pauli dışarlama ilkesi olarak adlandırılan yeni bir doğa yasasını keşfetmesi sonrasında Nobel Fizik Ödülü'ne aday olarak gösterilmiş ve ödülü kazanmıştır. Kendisi aynı zamanda 21 yaşındayken doktorasını alarak fizik alanındaki yeteneğini erken bir yaşta göstermiştir.

<span class="mw-page-title-main">Anja Cetti Andersen</span>

Anja Cetti Andersen, Dan astronom ve astrofizikçi.

<span class="mw-page-title-main">Sandra Faber</span>

Sandra Moore Faber, galaksilerin evrimi üzerine yaptığı araştırmalarla tanınan bir astrofizikçidir. Kaliforniya Üniversitesi, Santa Cruz'da Astronomi ve Astrofizik Profesörüdür ve Lick Gözlemevi'nde çalışmaktadır. Galaksilerin parlaklığını içlerindeki yıldızların hızına bağlayan önemli keşifler yaptı ve Faber-Jackson ilişkisinin ortak kaşiifi oldu. Faber, Hawaii'deki Keck teleskoplarının tasarımında da etkili oldu.

Amy J. Barger, Amerikalı astronom. Barger, 1993 yılında Wisconsin-Madison Üniversitesi'nden Astronomi-Fizik alanında lisans derecesi aldı ve 1997 yılında King's College, Cambridge Üniversitesi'nden Astronomi dalında doktora derecesi aldı. Araştırmaları; kuasarlar, kara delikler ve uzaktaki diğer nesnelerle ilgilidir. Yakındaki galaksilerdeki kara deliklerin faaliyetinin beklenenden daha büyük ve daha yeni olduğunu göstermeye yardımcı oldu. Ayrıca uzak galaksilerdeki yıldız faaliyetleriyle ilgili araştırmalar üzerinde başkalarıyla birlikte çalıştı. Günümüzde Wisconsin-Madison Üniversitesi'nde profesördür ve Uluslararası Astronomi Birliği'nin bir üyesidir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.