İçeriğe atla

Ferungulata

Ferungulata
Yaşadığı dönem aralığı: 82-0 myö
Kampaniyen-Günümüz 
Biyolojik sınıflandırma Bu sınıflandırmayı düzenle
Âlem:Animalia
Şube:Chordata
Sınıf:Mammalia
Klad:Scrotifera
Büyük takım:Ferungulata
Simpson, 1945[1]
Alt gruplar
  • Mir takım: Ferae
    • Clade: Pan-Carnivora
    • Clade: Pholidotamorpha
  • Clade: Pan-Euungulata
Sinonimler
  • Cetferungulata (Arnason, 1999)[2]
  • Fereuungulata (Waddell, 1999)[3]

Ferungulata ("vahşi hayvanlar ve toynaklılar"), Ferae ve Pan-Euungulata soyunu bir araya getiren bir plasentalı memeli büyük takımıdır. Morfolojik analize dayalı geleneksel ve daha yeni moleküler analizleri dikkate alan gözden geçirilmiş bir tane olmak üzere iki şekilde oluşturulmuştur.

Geleneksel Ferungulata, 1945 yılında George Gaylord Simpson tarafından kurulmuştur.[4] Carnivora, Perissodactyla ve Artiodactyla ile Tubulidentata ve üst sıra Paenungulata'nın yanı sıra sadece fosillerden bilinen bir dizi takımlarla birlikte gruplandırdı.

Simpson, gruplandırmayı morfolojik kriterler temelinde oluşturdu, ancak Ferungulata'nın bu geleneksel anlayışı, genetik kriterlere dayanan daha yeni bir sınıflandırma tarafından sorgulandı.[3][4] Bu çalışmalar, toynaklı takımlarını sırasıyla Afrotheria (Paenungulata ve Tubulidentata) ve Laurasiatheria içinde iki farklı plasentalı memeli grubuna ayırdı. 'Gerçek' toynaklılar (mir takım Euungulata), Perissodactyla ve Artiodactyla, Carnivora ile birlikte ve pangolinlerin eklenmesiyle (Pholidota düzeni) revize edilmiş gruba dahil edilir, ancak Tubulidentata ve paenungulatlae hariç tutulur. Simpson, balinaları (Cetacea) ayrı bir kohorta yerleştirmiş olsa da, onları Artiodactyla'ya bağlayan son kanıtlar onların da buraya ait olduğu anlamına gelir. Bu farkı yansıtmak için, revize edilen bölüm genellikle Fereuungulata olarak adlandırılır. Fereuungulata, Chiroptera (yarasalar) takımının kardeş grubudur ve birlikte Scrotifera kladını oluştururlar.

Boreoeutheria kladogramı.[5][6][7][8][9]
 Boreoeutheria 

Euarchontoglires

 Laurasiatheria 

Eulipotyphla

 Scrotifera 

Chiroptera

 Ferungulata 
 Pan-Euungulata 

Euungulata

 ? 

Protungulatidae

 Ferae 

Pholidotamorpha

Pan-Carnivora

Kladogram, mitokondriyal ve Nükleer DNA ve protein karakterlerinin yanı sıra fosil kayıtlarından yeniden oluşturulmuştur.

Kaynakça

  1. ^ Simpson, George Gaylord (1945). "The principles of classification and a classification of mammals". Bulletin of the American Museum of Natural History. Cilt 85. s. 350. hdl:2246/1104. 29 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Temmuz 2021. 
  2. ^ Arnason U., Gullberg A., Janke A. (1999.) "The mitochondrial DNA molecule of the aardvark, Orycteropus afer, and the position of the Tubulidentata in the eutherian tree." Proc R Soc Lond B 266:339–345
  3. ^ a b Waddell (1999). "Using Novel Phylogenetic Methods to Evaluate Mammalian mtDNA, Including Amino Acid-Invariant Sites-LogDet plus Site Stripping, to Detect Internal Conflicts in the Data, with Special Reference to the Positions of Hedgehog, Armadillo, and Elephant" (PDF). Systematic Biology. 48 (1). ss. 31-53. doi:10.1080/106351599260427Özgürce erişilebilir. PMID 12078643. 13 Mart 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 4 Ekim 2011.  Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi: "Waddell" adı farklı içerikte birden fazla tanımlanmış (Bkz: )
  4. ^ a b Zhou, X.; Xu, S.; Xu, J.; Chen, B.; Zhou, K.; Yang, G. (2012). "Phylogenomic Analysis Resolves the Interordinal Relationships and Rapid Diversification of the Laurasiatherian Mammals" 19 Kasım 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. Systematic Biology. 61 (1): 150–164. doi:10.1093/sysbio/syr089. ISSN 1063-5157.
  5. ^ O’Leary, M. A., Bloch JI, Flynn, J. J., Gaudin, T. J., Giallombardo, A., Giannini, N. P., Goldber, S. L, Kraatz, B. P., Luo, Z-X, Jin Meng, Xijun Ni, Novacek, M. J., Perini, F. A., Randall, Z. S., Rougier, G. W., Sargis, E. J., Silcox, M. T., Simmons, N. B., Spaulding, M. Velazco, P. M., Weksler, M., Wible, J. R. Cirranello, A. L. (2013.) "The Placental Mammal Ancestor and the Post–K-Pg Radiation of Placentals." 13 Ocak 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Science 339:6120:662-667.
  6. ^ Burger, Benjamin J. (15 Ekim 2015). The Systematic Position of the Saber-Toothed and Horned Giants of the Eocene: The Uintatheres (Order Dinocerata) (PDF). Society of Vertebrate Paleontology 75th Annual Meeting. Dallas. 20 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 20 Şubat 2020.  Conference abstract (p. 99) 24 Aralık 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. Explanation and conclusions: YouTube'da Episode 17: Systematic position of the Uintatheres (Order Dinocerata).
  7. ^ Orliac, M. J.; o'Leary, M. A. (2016). "The inner ear of Protungulatum (Pan-Euungulata, Mammalia)". Journal of Mammalian Evolution. 23 (4). ss. 337-352. doi:10.1007/s10914-016-9327-z. 12 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Temmuz 2021. 
  8. ^ Frank Zachos (2020.) "Mammalian Phylogenetics: A Short Overview of Recent Advances" 11 Nisan 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  9. ^ Xue Lv, Jingyang Hu, Yiwen Hu, Yitian Li, Dongming Xu, Oliver A. Ryder, David M. Irwin, Li Yu (2021.) "Diverse phylogenomic datasets uncover a concordant scenario of laurasiatherian interordinal relationships" 28 Ocak 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Molecular Phylogenetics and Evolution, Volume 157

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Tek toynaklılar</span> memeli takımı

Tek toynaklılar ya da tek parmaklılar, memeliler (Mammalia) sınıfından otobur hayvanları barındıran bir takımdır. Ayaklarında genelde tek sayıda toynağı bulunan bu takımdaki hayvanlar büyük ve çok büyük hayvanlar olarak nitelenebilir. Çift toynaklılar takımının geviş getiren hayvanlarının aksine tek toynaklılar bitki selülozunu midede değil bağırsaklarda sindirir. Atgiller, gergedanlar ve tapirler mevcut tek toynaklılardır.

<span class="mw-page-title-main">Eteneliler</span> Eutheria sınıfındaki memelilerin alt sınıfı

Eteneliler, eteneli memeliler veya plasentalı memeliler, memelilerin bir infra sınıfı. Diğer alt sınıflar keseliler (Metatheria) ve hâlâ yumurtlayarak üreyen ilkel memelilerdir (Protheria). Aralarında büyük bir farkla en büyük grup etenelilerdir. Günümüzde, 6000'in üzerinde eteneli türü bulunmaktadır. Vücut yapıları ve yaşam alanlarının farklılıkları ile en çeşitli memeli grubunu oluştururlar.

<span class="mw-page-title-main">Toynaklılar</span> memeli kladı

Toynaklılar, memelilerin Ferungulata grubundan, pençelerini toynak biçiminde geliştirmiş bir memeli üst takımıdır.

<i>Paenungulata</i> memeli kladı

Paenungulata, içinde günümüzde yaşayan üç memeli takımını barındıran bir kladdır: Proboscidea, Sirenia ve Hyracoidea (Kırsıçanımsılar). Embrithopoda ve Desmostylia adlı en az iki takım daha fosil kalıntılarından bilinir. Bu her iki soyu tükenmiş takım da, yaşayan takımlar kadar kendilerine özgü özellikleri taşımaktaydı. Embrithopodlar gergedan benzeri ve tabanlarına basarak yürüyen otçul hayvanlardı. Desmostylianlar ise su aygırı benzeri amfibi hayvanlardı. Yürüme biçimleri ve beslenmeleri spekülasyon konusu olsa da dişlerindeki aşınmalar kara bitkileriyle beslendiklerini ve diğer toynaklı büyük memelilerle benzer duruşa sahip olduklarını gösterir.

<span class="mw-page-title-main">Whippomorpha</span> memeli kladı

Whippomorpha, su aygırları ve balinaları içeren bir çift toynaklı memeli grubu. İlk kez Waddell ve arkadaşları tarafından 1999 yılında bilimsel olarak tanımlanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Scrotifera</span> memeli kladı

Scrotifera, 5 farklı memeli takımını ve onların ortak atalarını içeren bir plasental memeli grubudur.Bunlar: Chiroptera, Carnivora, Pholidota, Perissodactyla ve Cetartiodactyla(geleneksel sınıflandırmada Artiodactyla ve Cetacea)takımlarını içerir. Scrotifera, Eulipotyphla'nın dışında kalan bir gruptur ve birlikte Laurasiatheria'yı oluştururlar. Scrotifera'nın son ortak atasının 73.1 ila 85.5 milyon yıl önce yaşadığı düşünülüyor.

<i>Protungulatum</i> plasentalı memeli cinsi

Protungulatum, ilk olarak kuzeydoğu Montana'daki Bug Creek Anthills Oluşumunda bulunan, geç Kretase ile erken Paleosen dönemleri arasında yaşamış, bazal bir toynaklı veya Pan-Euungulate olduğu düşünülen, bilinen en eski plasentalı memeli cinsi.

<span class="mw-page-title-main">Mesonychia</span> memeli takımı

Mesonychia, erken Paleosen ila Oligosen dönemleri arasında yaşamış arkaik toynaklı memelileri kapsayan bir etçil memeli grubudur.

<span class="mw-page-title-main">Arctocyonidae</span> Soyu tükenmiş memeliler ailesi

Arctocyonidae, Paleosen'den Eosen'e kadar Avrupa ve Amerika'da yaşamış, 20'den fazla cinse sahip, toynaklılarla ilişkili, soyu tükenmiş bir ilkel plasentalı memeli (Eutheria) ailesi. Bazıları modern ayıların büyüklüğündeydi ve muhtemelen omnivordu; diğerleri daha küçük ve otçuldu.

<span class="mw-page-title-main">Mezonikid</span> soyu tükenmiş toynaklı familyası

Mezonikidler, Paleosen ile Oligosen devirleri arasında Avrupa, Asya ve Kuzey Amerika'da yaşamış etçil toynaklıları içeren bir familyadır.

<span class="mw-page-title-main">Diacodexeidae</span> bazal çift toynaklı familyası

Diacodexeidae, Eosen'de (İpresiyen-Bartoniyen) yaşamış, muhtemelen böcekçil veya otçul bir bazal çift toynaklı familyası. Fosilleri Avrasya ve Kuzey Amerika'da bulunmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Ferae</span> memeli kladı

Ferae, Carnivora ve Pholidota takımlarından oluşan bir memeli kladıdır. Carnivora ve Pholidota'nın bir grubu için alternatif bir isim olan Ostentoria da önerildi. Moleküler genetik çalışmalarca, günümüze kadar gelen Ferae'nin son ortak atasının yaklaşık olarak 78.9 milyon yıl önce yaşadığı tahmin edilmiştir. Creodonta gibi soyu tükenmiş birkaç takım da Ferae'nin üyeleridir.

<span class="mw-page-title-main">Boreoeutheria</span> memeli kladı

Boreoeutheria, plasentalı memelilerin bir kladıdır. Grup iki kardeş taksondan oluşur: Laurasiatheria ve Euarchontoglires.

<span class="mw-page-title-main">Atlantogenata</span> memeli kladı

Atlantogenata, Xenarthra ve Afrotheria kladlarını içeren, önerilmiş bir plasentalı memeli grubudur. Bu gruplar, muhtemelen Kretase'de sırasıyla Güney Amerika ve Afrika kıtalarında ortaya çıkmış ve yayılmıştır. Boreoeutheria ile birlikte Placentalia'yı oluştururlar. Bu gruplandırmanın monofilisi, bazı genetik kanıtlarla desteklendi.

<i>Chriacus</i>

Chriacus, Paleosen döneminde şu anda Kuzey Amerika'da yaşamış ve erken Eosen'den sonra yok olan bir plasentalı memeli cinsidir.

<span class="mw-page-title-main">Afroinsectiphilia</span> memeli kladı

Afroinsectiphilia son moleküler filogenetik çalışmalar sonuçlarına göre önerilmiş bir afrotheria kladıdır. Grupatki taksonların çoğu, bir zamanlar Insectivora takımının bir parçası olarak kabul edildi, ancak Insectivora artık polifiletik ve modası geçmiş olarak kabul ediliyor. Önerilen bu sınıflandırma sadece moleküler çalışmalara dayanmaktadır ve bu grubun monofilisini doğrulayan hiçbir morfolojik kanıt yoktur.

<i>Ocepeia</i> tarih öncesi afrotherian memeli cinsi

Ocepeia, fosil buluntuları Fas'ın Ouled Abdoun Havzası'nın orta Paleosen çökeltilerinde bulunmuş bazal bir afrotherian memeli cinsi. Cins ilk olarak 2001'de Gheerbrant & Sudre tarafından O. daouiensis tip türü ile bir Phenacodont olarak tanımlandı.

<i>Dinocerata</i>

Dinoceratanlar, tahmini vücut ağırlığı 175 kg ile 4.5 ton arasında değişen, tüm arkaik Paleosen-Eosen otoburlarının en büyüklerini içeren bir toynaklı takımı.

<span class="mw-page-title-main">Kondilart</span> tarih öncesi memeli takımı

Kondilartlar (Condylarthra), öncelikle Paleosen ve Eosen dönemlerinden bilinen, soyu tükenmiş plasentalı memelilerin resmi olmayan bir grubudur - daha önce bir takım olarak kabul edilmiştir. Erken, ilkel toynaklılar olarak kabul edilirler. Artık, Perissodactyla veya Cetartiodactyla'nın bir parçası olarak açıkça belirlenmemiş olan toynaklıları sınıflandırmak için bir çöplük olarak hizmet eden ve bu nedenle birçok ilgisiz soydan oluşan bir çöp sepeti taksonu olarak kabul edilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Laurasiatheria</span> memeli üst takımı

Laurasiatheria, Eulipotyphla takımı ile Scrotifera kladını içeren bir plasentalı memeliler üst takımıdır. Kardeş grubu Euarchontoglires ile birlikte Boreoeutheria magna takımını oluşturur. Laurasiatheria taksonu içinde sınıflandırılan hayvanların benzer gen dizilimlerine dayanarak keşfedildi. Grubu birleştirmek için ortak anatomik özellikler henüz ortaya konmadı. Laurasiatheria kladı DNA dizilim analizleri ve retrotranspozon varlık/yokluk verilerine göre temellendirildi. Üst takım, Pangea bölünmeye başladıktan sonra Gondvana'dan ayrılan Lavrasya süperkıtasında ortaya çıktı. En son ortak atasının yaklaşık olarak 76 ila 90 milyon yıl önce soyunun ayrıldığı varsayılmaktadır.