İçeriğe atla

Ferruhnâme

Ferruhnâme
Nuruosmaniye Yazma Eser Kütüphanesi
TürÇeviri
Tarih16. yüzyıl
MenşeiManisa, Osmanlı İmparatorluğu
Dil(ler)Arapça, Farsça, Türkçe
YazarNasuh Nevalî
AdananIII. Mehmed
Konu(lar)Adalet, bağışlama, bürokrasi, cömertlik, çalışkanlık, dostluk ilişkileri, edep, iman, merhamet, ödüllendirme, sabırlılık, siyaset, şükür, tevekkül
Nüsha(lar)13 adet

Akhisarlı Nasuh Nevalî tarafından 16. yüzyılda Arapçadan Türkçeye çevrilen siyasetnamedir.

Aristo'nun Arapçaya çevrilen (Arapça çevirisi: Kitabü’r-riyaseti ve’s-siyase) İskender'e Retorik (YunancaῬητορικὴ πρὸς Ἀλέξανδρον) adlı eserinin Türkçeye çevirisidir.

16 bölüm ve bir ekten oluşan eser 264 sayfadır. Sık sık ikilemeler, atasözleri ve deyimler kullanılmıştır. Giriş ve ek bölümünde Büyük İskender anlatılır. Diğer bölümlerde ise çeşitli erdemlerden bahsedilir.

Öğüt verici bir üslupla yazılmıştır. Dili süslü ve ağırdır. Arapça ve Farsça kelimeler yoğun olarak kullanılmıştır. Eserde 205 adet deyim, 10 atasözü yer alır.[1]

Eserdeki atasözleri ve günümüz karşılıkları

Kitaptaki atasözleriGünümüzdeki karşılığı
Bir ferd zahmetsüz rahmet bulmaz.Zahmetsiz rahmet olmaz 4 Aralık 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
Bir yiğit kırk yılda hasıl olur.Bir yiğit kırk yılda meydana gelir
Çok söyleyen çok yanılurÇok konuşan çok yanılır 24 Ekim 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
Elçiye zeval olmazElçiye zeval olmaz 1 Şubat 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
Ne ekerlerse anı biçerlerNe ekersen onu biçersin 28 Kasım 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi..
Sabırla koruk helva olurSabırla koruk helva olur, (-dut yaprağı da atlas) 1 Aralık 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
Yaş yanınca kurı da yanaKurunun yanında yaş da yanar 30 Ekim 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.

Kaynakça

  1. ^ Akbulak, Özlem (3 Eylül 2014). 16. Yüzyıl Siyasetnamelerinden Ferruhnâme’nin Söz Varlığı (PDF). Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi. ss. 23-42. []

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Türkçe</span> Türk halkının Oğuz Türkçesi dili

Türkçe ya da Türk dili, Güneydoğu Avrupa ve Batı Asya'da konuşulan, Türk dilleri dil ailesine ait sondan eklemeli bir dildir. Türk dilleri ailesinin Oğuz dilleri grubundan bir Batı Oğuz dili olan Osmanlı Türkçesinin devamını oluşturur. Dil, başta Türkiye olmak üzere Balkanlar, Ege Adaları, Kıbrıs ve Orta Doğu'yu kapsayan eski Osmanlı İmparatorluğu coğrafyasında konuşulur. Ethnologue'a göre Türkçe, yaklaşık 90 milyon konuşanı ile dünyada en çok konuşulan 18. dildir. Türkçe, Türkiye, Kuzey Kıbrıs ve Kıbrıs Cumhuriyeti'nde ulusal resmî dil statüsüne sahiptir.

<span class="mw-page-title-main">İncil</span> Nasıralı İsanın yaşamını, öğretilerini, ölümünü ve dirilişini anlatan biyografi metinleri

İncil, İsa'nın yaşamını, öğretilerini, ölümünü ve dirilişini anlatan her bir biyografidir. Matta, Markos, Luka ve Yuhanna tarafından kaleme alınmış olan ve yazarlarının adlarıyla anılan dört incil, Yeni Ahit'in ilk dört bölümünü teşkil eder. İncil sözcüğü Türkçe konuşan kimseler arasında sıklıkla Yeni Ahit anlamında kullanılır. Bu kullanıma –hatalı olsa dahi– Türkçe Hristiyan kaynaklarda da rastlanabilir. Bu kaynaklarda Müjde sözcüğü de Yeni Ahit anlamında kullanılır.

Atasözü geçmişten günümüze gelen, uzun deneyimlerden yararlanarak kısa ve özlü öğütler veren, toplum tarafından benimsenerek ortak olarak kullanılan kalıplaşmış sözlerdir. Türkçede "sav" ve "irsal-i mesel, darb-ı mesel" olarak da adlandırılır.

Deyim, dil biliminde, kavramları, durumları hoşa giden bir anlatımla ya da özel bir yapı veya söz dizimi içinde belirten ve çoğunlukla gerçek anlamlarından ayrı anlamlara gelen sözcüklerden oluşan kalıplaşmış sözcük topluluğu ya da cümledir. İki veya daha çok sözcükten kurulu bir çeşit dil ifadesi olan deyimler, duygu ve düşünceleri dikkati çekecek biçimde anlatan ad, önad, belirteç, yalın ve birleşik eylem görünüşlü dilsel yapılardır. Ya tam bir tümcedirler ya da bir söz öbeğidirler.

Osmanlı alfabesi, 1928'de Latin tabanlı Türk alfabesi kabul edilinceye dek Osmanlı Türkçesini yazmak için kullanılmış bir Fars-Arap alfabesi uyarlamasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Arap harfleri</span> Arap alfabesini temel alan yazı sistemi

Arap harfleri, 7. yüzyılın üçüncü çeyreğinden itibaren Emevi ve Abbasi imparatorlukları aracılığıyla Orta Doğu merkezli geniş bir alana yayılma olanağı bulmuş İslam dininin benimsendiği coğrafyalarda kabul gören, kökeni Arap alfabesine dayalı, ünsüz alfabesi türünde bir yazı sistemidir. Dünyada Latin alfabesinden sonra en çok kullanılan yazı sistemidir.

<span class="mw-page-title-main">Sözlük</span> dilin veya dillerin kelime haznesini (sözvarlığını), söyleyiş ve yazılış şekilleriyle veren, sözcüğün kökünü esas alarak, bunların başka unsurlarla kurdukları sözleri ve anlamlarını, değişik kullanışlarını gösteren yazılı

Sözlük, bir dilin veya dillerin kelime haznesini (sözvarlığını), söyleyiş ve yazılış şekilleriyle veren, sözcüğün kökünü esas alarak, bunların başka unsurlarla kurdukları sözleri ve anlamlarını, değişik kullanışlarını gösteren yazılı eserdir. Eski dilde lügat, kamus denir. Leksikografi sözlükbilimidir. Sözlükçüye leksikografır denir. Lügatça, sadece bir kitapta geçen terimleri anlatır (glossary).

<span class="mw-page-title-main">Dîvânu Lugâti't-Türk</span> Kâşgarlı Mahmudun yazdığı Türkçe-Arapça sözlük

Kitâbu Dîvânu Lugâti't-Türk Orta Türkçe döneminde Kâşgarlı Mahmud tarafından Bağdat'ta 1072-1074 yılları arasında yazılan Türkçe-Arapça bir sözlüktür.

Çeviri ya da tercüme, bir dildeki bir metnin başka bir dile aktarılması işlemini ve bu süreç sonucunda elde edilen ürünü anlatmak amacıyla kullanılır.

Mevlîd, İslâm edebiyatında Muhammed'in doğum gününde yapılan kutlama merasimlerine, bu merasimlerde okunmak üzere yazılan ve bestelenen manzum şeklindeki edebî metinlere verilen isim. Mevlîd, bunun yanında İslâm edebiyatında müstakil bir edebî türdür.

<span class="mw-page-title-main">Binbir Gece Masalları</span> Orta Doğu kökenli fantastik edebî eser

Binbir Gece Masalları, Orta Çağ'da kaleme alınmış olan Orta Doğu kökenli edebi eserdir. Prenses Şehrazad'ın hükümdar kocası Şehriyar'a anlattığı hikâyelerden oluşur. Arapçaya çevrildikten sonra yayılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Louis Aragon</span> Fransız şair (1897 – 1982)

Louis Aragon siyasal eylemci ve komünist şair, romancı ve deneme yazarı. Bugünkü Fransız ozanlarının en önemlilerinden biri olarak bilinir. Özellikle, Türkçeye Mutlu Aşk Yoktur adıyla çevrilen şiiriyle tanınır.

Eski Türkçe, Türk yazı dilinin ilk dönemidir. Dönem Orhun Türkçesi ve Eski Uygur Türkçesi olmak üzere iki altdönemde incelenir. Orhun Türkçesinin kesin tarihlere dayandırılabilir ilk belgesi olan ve VIII. yüzyılın ortalarına tarihlenen Orhun Yazıtlarından Uygur Türkçesinin tarihe karıştığı XIII. yüzyıla değin sürer. Doğu Asya'dan Doğu Avrupa'ya dek önemli bir coğrafyada konuşulduğu anlaşılmaktadır. İlk dönemlerinde yabancı etkilerden epey uzak ve dönemin diğer dillerine göre oldukça yalın olduğu, Uygur çağında git gide zenginleştiği ve yabancı dillerden etkilendiği anlaşılmaktadır. Dil XIII. yüzyılda ölse de türlü Türk toplulukları tarafından yazı dili olarak kullanıldığı XVII. yüzyıla tarihlenen Altun Yaruk nüshasından anlaşılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Kazaklar (Slav)</span> etnik grup

Kazaklar, Ukrayna ve Güney Rusya yerli halklarının karışımı ile 15. yüzyıl dolaylarında Dinyeper ve Don nehirleri civarında ortaya çıkan etnik topluluk. Kazaklar, bugünkü Kazakistan'da yaşayan ve Türkî kökenli olan Kazaklar'la karıştırılmamalıdır. Kazak sözcüğü Eski Türkçede maceracı-özgür insan anlamındadır.

<i>Şehnâme</i> Firdevsinin eski İran efsaneleri üzerine kurulu manzum destanı

Şehnâme veya Şahnâme, Firdevsî'nin eski İran efsaneleri üzerine kurulu manzum destanıdır. İran edebiyatının en büyük eserlerinden biri olarak kabul edilir. 977 ila 1010 arasında yazılmıştır. 60.000 beyit civarında hacime sahiptir. Tek şair tarafından yazılan en uzun epik şiirlerdendir.

Hayy bin Yakzan, 12. yy. Endülüs'de İbn-i Tufeyl tarafından yazılan aydınlanma ve felsefi roman.

Kâşî ya da tam künyesiyle Gıyâsüddîn Cemşîd bin Mes'ûd el-Kâşî 14. yüzyılın son yarısında, Kaşan'da doğmuş hekim, matematikçi ve gökbilimcidir.

<span class="mw-page-title-main">Âşık Çelebi</span> XVI.yyde Osmanlı sahasında yaşamış divan şairi

Âşık Çelebi, 16. yüzyıl şair, mütercim, yazar.

<span class="mw-page-title-main">Terry Goodkind</span> Amerikalı romancı (1948 – 2020)

Terry Goodkind, Amerikalı yazar. Türkçeye Doğruluk Kılıcı olarak çevrilen epik fantezi serisinin ve Dokuzlar Yasası olarak çevrilen romanın yazarıdır. Yazarın Doğruluk Kılıcı serisi 1 Kasım 2008'de Legend of the Seeker olarak isimlendirilen televizyon dizisine uyarlanmıştır. 2010 Mayıs ayında dizi sonlanmıştır.

Emsâl veya tekil haliyle Mesel sözcüğü, aslında Arap dilindeki atasözlerini tanımlamak için kullanılan edebi bir terimdir. Arap edebiyatında, bu atasözlerinin derlendiği Kitâbu'l-Emsâl adlı verilen eserler telif edilmiştir. Bu nedenle aslen çoğul bir kelime olan emsâl tabirinin terimleşmiş şekilde kullanıldığı gözlemlenmektedir.