Bezmiâlem Valide Camii; İstanbul'da iki hastane arasındaki bu cami 1843'te Abdülmecid'in annesi Bezmialem Valide Sultan tarafından yaptırılmıştır. Dikdörtgen planlı, kâgirdir. Beşik çatısı, beyaz küfeki taşından minaresi, avlusu, taştan yapılma bir taçkapısı vardır. Taçkapının biraz ilerisinde çeşmesi bulunmaktadır.
Çivizade Camii, İstanbul'un Fatih ilçesi Mevlanakapı'da Kalburcu Mehmed Çeşmesi sokağındadır. Dikdörtgen planlı kâgirdir. Minaresi tuğladır. Avluya iki kapıdan girilir. Caminin sağında Kalburcu Mehmed Efendi'nin kabri vardır. Kıbledeki kapıdan avluya girilince bir sundurma ve bitişinde bir çeşme, çeşmeden sonra alt katta tuvalet bulunmaktadır.
Zal Mahmud Paşa Camii İstanbul'un Eyüpsultan ilçesinde Kanuni Sultan Süleyman'ın veziri Zal Mahmut'un Mimar Sinan'a yaptırdığı cami, medrese, türbe, çeşmeden meydana gelen bir külliyedir.
Ferruh Kethüda Camii; İstanbul ili, Fatih ilçesi, Ayvansaray mahallesi, Mahkemealtı Caddesi üzerinde yer alır. Kanuni Sultan Süleyman'ın sadrazamı Semiz Ali Paşa'nın kethüdası yani kahyası olan Ferruh Ağa tarafından 1562-63 tarihinde inşa ettirilmiştir. Mezarı caminin ön tarafındaki hazire içinde bulunmaktadır. Mimar Sinan'ın eseri olan cami, Osmanlı döneminde Halvetiyye tarikatının Sünbüliye koluna ait bir tekke olarak da kullanıldığı için Balat Tekkesi adıyla da ünlenmiştir. Tekkeye ait diğer bölümler zaman içinde yıkılıp ortadan kalkmıştır. Külliyeden günümüze sadece cami ve çeşme kalabilmiştir. Dikdörtgen planlı olarak, kesme taştan inşa edilen caminin mihrabı baştan başa Tekfur Sarayı imalatı olan değerli çinilerle kaplıdır. Duvarlarındaki diğer Tekfur çinileri 1940'lı yıllarda çalınmış ve tahrip edilmiştir.
Selman Ağa Camii, İstanbul'un Üsküdar ilçesinin Mimar Sinan Mahallesi'nde yer alan, Osmanlı Dönemi'nden kalma tarihi bir camidir. II. Beyazıt'ın kapı ağası ve Darüssaade Ağası olan Selman Ağa tarafından yaptırılmıştır. Yapımına 1506 yılında başlanan cami, aynı sene ibadete açılmıştır. Cami mimari olarak Osmanlı esintilerini yansıtmaktadır.
Canfeda Kethüda Hâtun Çeşmesi, Kocaeli'nin İzmit ilçesinde Orhan mahallesindeki Orhan Camii karşısında bulunan, 16. yüzyıl yapısı çeşme.
Kethüda Yahya Ağa Çeşmesi, Yahya Ağa Çeşmesi ya da Hatipzâde Yahya Paşa Çeşmesi, Türkiye'nin İstanbul ilinin Beyoğlu ilçesinde yer alan bir çeşmedir. O dönem, Osmanlı Sadrazamı Hekimoğlu Ali Paşa'nın kâhyası Yahya Ağa tarafından 1732 ya da 1733 yılında yaptırıldı.
Kazım Bey Çeşmesi, İstanbul ilinin Fatih ilçesindeki Aksaray mahallesinde bulunan Osmanlı dönemi çeşmedir. Cerrahpaşa'daki Canbaziye Camii'nin mezarlık duvarındadır. Her iki yanındaki mermer sütunlar bitki desenleri ile süslüdür. Ayna taşında da süslemeler mevcuttur. Kurnası oval biçimindedir. Günümüzde suyu akmaktadır.
Sultan Süleyman Çeşmesi, İstanbul ilinin Fatih ilçesindeki Kadırga Meydanı'nda bulunan Osmanlı dönemi çeşmedir. Kadırga Meydanı Sokak Çeşmesi ve Seyyid Ahmed Çeşmesi olarak da bilinir. Her iki yanında dinlenme sekisi ve ayna taşının her iki yanında bardaklık vardır. Suyu akmaktadır.
Mehmed Ağa Çeşmesi, İstanbul ili Fatih ilçesinde Eminsinan mahallesi Katip Sinan Sokak üzerinde bulunan Osmanlı dönemi çeşmedir. Klasik tarzda kesme küfeki taşından yapılmıştır. Sade ve süslemesiz yalınlığın her iki yanında tas yuvası mevcuttur. Lülesi kaybolmuş ve susuzdur. Yıllarca bakımsız ve harap vaziyetteki çeşme üzerindeki beton sıvalar temizlenerek günümüze ulaşmıştır. Kitabesi okunamayacak ölçüde yıpranmış olsa da banisinin Mehmet Ağa isminde bir hayırsever olduğu bilinmektedir.
Yukarı Sinan Ağa Çeşmesi, İstanbul ili Fatih ilçesi Ayvansaray mahallesinde sokağa adını veren Sinan Ağa Çeşmesi Sokakta bulunan Osmanlı dönemi çeşmedir. Sade bir ayna taşı ile iki bardaklığı vardır. Teknesi yol kotu altında kalmıştır. Suyu akmayan ve yıkılmak üzere olan yapının etrafı İstanbul Büyükşehir Belediyesi tarafından koruma amaçlı paravanla çevrilmiştir. Aynı mahallede ve aynı isimde Aşağı Sinan Ağa Çeşmesi bulunur.
Hacı İsa Camii Çeşmesi ya da Kürkçü Çeşmesi, İstanbul ili Fatih ilçesi Ayvansaray mahallesinde sokağa adını veren Kürkçü Çeşmesi Sokak'ta bulunan Osmanlı dönemi çeşmedir. Hacı İsa Camii duvarındadır. Çeşmeyi I. Süleyman yaptırmıştır. Klasik tarzda kesme küfeki taşından yapılan çeşme sade bir mimariye sahiptir. Alınlığı mevcuttur. Suyu akmamaktadır.
Hafize Hanım Çeşmesi, İstanbul ilinin Fatih ilçesi Ayvansaray mahallesinde bulunan Fetih sonrası Osmanlı dönemi çeşmedir. Bekir Efendi Validesi Çeşmesi olarak da bilinir. Yusuf Şucaeddin Camii kıble duvarındadır. Haliç sahil yolu yapım çalışmaları öncesinde Balat Vapur İskelesi sokağı üzerindeydi. Günümüzde sokağın ortadan kalkmasıyla cami bahçesi içinde kalmıştır.
İskender Bey Çeşmesi ya da İskender Paşa Çeşmesi İstanbul ili Fatih ilçesi Ayvansaray mahallesi, Ayvansaray Kuyusu Sokağı'nda bulunan Osmanlı dönemi çeşmedir. Kanlıca Camii'nde türbesi bulunan İskender Bey tarafından yaptırıldı.
Sofalı Çeşme, İstanbul ili Fatih ilçesi Karagümrük mahallesinde bulunan Osmanlı dönemi çeşmedir. Yakup Kethüda Çeşmesi olarak da bilinir. Sarmaşık ve Niyazi Mısri sokakların kesişip, bu noktanın Sofalı Çeşme Caddesi ile de birleştiği mevkidedir. Kesme taştan yapılmış olup klasik üsluptadır. Kitabesi olmadığından kim tarafından yaptırıldığı bilinmemektedir. Çeşmenin karşısında Keçeci Piri Camii bulunur.
Yakup Kethüda Çeşmesi, İstanbul ili Fatih ilçesi Karagümrük mahallesinde Sofalı Çeşme Caddesi üzerinde bulunan Osmanlı dönemi çeşmedir.
Yakup Kethüda Çeşmesi, İstanbul ili Fatih ilçesi Sulukule semtinde bulunan Osmanlı dönemi çeşmedir.
Yakup Kethüda Çeşmesi, şu yapıları ifade edebilir:
- Yakup Kethüda Çeşmesi (Karagümrük), İstanbul'un Fatih ilçesinin Karagümrük semtinde bir çeşme.
- Yakup Kethüda Çeşmesi (Sulukule), İstanbul'un Fatih ilçesinin Sulukule semtinde bir çeşme.
İvaz Efendi Çeşmesi ya da Mimar Mustafa Ağa Çeşmesi, İstanbul ili Fatih ilçesi Ayvansaray mahallesinde tarihi meydan çeşmesidir. İvaz Efendi Camii önündeki meydandadır. Kesme küfeki taşından yapılmış olup kitabesizdir. Suyu akmamaktadır. Altıgen biçimindeki yapısıyla İstanbul çeşmeleri arasında tektir. Ivaz Efendi tarafından caminin yanı sıra medrese, sıbyan mektebi ve çeşme de yaptırılmış ancak günümüze yalnızca cami ve çeşme ulaşabilmiştir.
Ali Bey Çeşmesi ya da Halkalı Çeşmesi, İstanbul'un Fatih ilçesindeki bir çeşmeydi. Ali Bey tarafından, yine kendisinin yaptırdığı okulun bir duvarına bitişik olacak şekilde 1706 ya da 1707 yılında yaptırıldı. Millet Caddesi'nin inşası nedeniyle 1957 yılında yıkıldı.
