İçeriğe atla

Ferocactus

Ferocactus
Biyolojik sınıflandırma Bu sınıflandırmayı düzenle
Âlem:Plantae
Şube:Tracheophyta
Sınıf:Magnoliopsida
Takım:Caryophyllales
Familya:Cactaceae
Cins:Ferocactus
Tür
Metne bkz.
Ferocactus cylindraceus, Red Rock Canyon Ulusal Koruma Alanı, Nevada, ABD
Ferocactus echidne

Ferocactus, çoğunlukla büyük dikenleri ve küçük çiçekleri olan büyük varil şekilli kaktüsler cinsidir. Cinsine dahil yaklaşık 30 tür vardır. Güneybatı Amerika Birleşik Devletleri'nde ve kuzeybatı Meksika'da bulunurlar.

Açıklama

Genç örnekler sütunludur, ancak büyüdükçe kaburgalar oluşur ve namlu şeklini alırlar. Türlerin çoğu yalnızdır, ancak bazıları, örneğin Ferocactus robustus ve F. glaucescens, kümelenme alışkanlıkları vardır. Çiçekler, türe bağlı olarak pembe, sarı, kırmızı veya mor renktedir ve taç yaprakları bazen daha koyu renkli bir çizgiye sahiptir.

Habitat

Çöl sakinleridir ve biraz don ve yoğun sıcaklıkla baş edebilirler. Tipik habitat, sıcak ve çok kuraktır ve bitkiler, biyokütlelerini suyun bulunması muhtemel alanlarda yoğunlaştırmak için su hareketinden yararlanmaya adapte olmuşlardır. Sclerocactus gibi, Ferocactus genellikle suyun düzensiz aktığı alanlarda veya suyun kısa süreliğine birikebileceği çöküntülerde yetişir. Çoğunlukla tohumlarının su hareketi nedeniyle kazıma maruz kaldığı arroyos boyunca büyürken bulunurlar ancak garip bir şekilde aynı zamanda çöküntülerin oluştuğu ve bir süre su tutabilen noktalardaki sırtlarda büyümeye meyillidirler.

Adaptasyonlar

Ferocactus çok sığ kök sistemlerine sahiptir ve ani sel sırasında kolayca sökülebilir. Bu cinsin birçok türünde kaktüs gövdesini saran "olta iğnesi" dikenleri ve zırhlı diken ağı, bitkinin daha elverişli yerlere taşınmasını sağlayan uyarlamalardır. Tohumlar, su hareketinin olduğu veya belirli bir süre durgun suyun biriktiği alanlarda çimlenir ve su baskınlarında, çengelli dikenler, bitkilerin su kaynaklı döküntülere yakalanmasına, köklerinden sökülmesine ve suyun birikme eğiliminde olduğu yerlere taşınmasına imkan verir.

Yetiştirme

Yetiştirmede "Ferocactus" tam güneş, az su ve iyi drenaj gerektirir. ev bitkileri olarak popülerdirler. Donma sıcaklıklarını uzun süre tolere edemezler, bu da tipik olarak sararmalarına, ağarmalarına ve ardından yavaş yavaş ölmelerine neden olur. Üretim genellikle tohumlarla yapılır ancak Ferocactus robustus ve F. glaucescens gibi kümelenme türleri köklü uzantılarından uzaklaştırılarak dikilip çoğaltılabilir.

Ekoloji

Birçok ferocactus türü karınca bitkisidir, üst meristem boyunca nektar salgılar ve her bir areolün üzerindeki ekstrafloral nektarlar ve karınca kolonilerine ev sahipliği yapar.

Seçilen türler

Resim Bilimsel adı Dağılımı
Ferocactus alamosanusMeksika'nın kuzeybatısındaki Sonora eyaleti
Ferocactus chrysacanthusMeksika.
Ferocactus cylindraceus (Engelm.) Orcuttdoğu Mojave Çölü ve batı Sonoran Çölü Ekolojik Bölgeleri: Güneybatı Amerika Birleşik Devletleri'nde Güney Kaliforniya, Nevada, Arizona ve Utah; ve Baja Kaliforniya ve Kuzeybatı Meksika'da Sonora eyaleti.
Ferocactus diguetiiMeksika.
Ferocactus echidneMeksika
Ferocactus emoryi (Engelm.) OrcuttMeksika (Sonora, Sinaloa ve Baja Kaliforniya Sur) ve Amerika Birleşik Devletleri'nde (Arizona)).
Ferocactus flavovirensMexico.
Ferocactus fordiiBaja Kaliforniya, Meksika.
Ferocactus glaucescensHidalgo, Meksika.
Ferocactus gracilis H.E.GatesMeksika.
Ferocactus haematacanthus (Salm-Dyck) Bravo ex Backeb. & F.M.Knuth[1]Meksika.
Ferocactus hamatacanthus (Muehlenpf.) Britton & RoseKuzeybatı Meksika, New Mexico ve güneybatı Teksas'ın Chihuahuan Çölü.
Ferocactus herreraeMeksika (Sinaloa, Sonora)
Ferocactus histrix (DC.) G.E.Linds.Meksika.
Ferocactus horridusMeksika (Güney Baja Kaliforniya)
Ferocactus johnstonianus Britton & RoseAngel de la Guardia Island, Baja Kaliforniya, Meksika.
Ferocactus latispinus (Haw.) Britton & Rosegüneydoğu Durango, Zacatecas, Aguascalientes, doğudan San Luis Potosi, Hidalgo ve Puebla'nın batı kısımlarına ve ayrıca doğu Jalisco, Guanajuato, Querétaro ve Meksika Eyaleti.
Ferocactus macrodiscusMeksika.
Ferocactus peninsulae (F.A.C.Weber) Britton & RoseMeksika'nın Baja Kaliforniya Sur eyaleti.
Ferocactus pilosusCoahuila, Durango, Nuevo Leon, San Luis Potosi ve Tamaulipas'ın Meksika eyaletleri
Ferocactus pottsiiMeksika.
Ferocactus robustusMeksika'da Puebla ve Veracruz.
Ferocactus santa-mariaMexico.
Ferocactus schwarziiMeksika.
Ferocactus townsendianusMeksika.
Ferocactus viridescens (Torr. & A.Gray) Britton & Rosekuzey Baja Kaliforniya, Meksika ve Kaliforniya
Ferocactus wislizeni (Engelm.) Britton & Rosegüneybatı Amerika Birleşik Devletleri ve kuzeybatı Meksika.
Daha önce cinse bağlı sınıflandırılanlar
  • Sclerocactus brevihamatus tobuschii (W. T.Marshall) N. P. Taylor (as F. tobuschii (W. T.Marshall) N. P. Taylor)
  • Sclerocactus glaucus (K.Schum.) L.D.Benson (as F. glaucus (K.Schum.) N. P. Taylor)
  • Sclerocactus mesae-verdae (Boissev. & C. Davidson) L.D.Benson (as F. mesae-verdae (Boissev. & C.Davidson) N. P. Taylor)
  • Sclerocactus pubispinus (Engelm.) L.D.Benson (as F. pubispinus (Engelm.) N. P. Taylor)[1]
  • Tür listesine kısmen [1][], bu sitede listelenen birkaç kitaptan da atıfta bulunulmuştur. Orada listelenen başlıca kitap, Edward F. Anderson, (2001) tarafından yazılan The Cactus Family'dir.

Dış bağlantılar

Vikitür'de konuyla ilgili taksonomik bilgiler bulunur:

Kaynakça

  1. ^ a b "GRIN Species Records of Ferocactus". Germplasm Resources Information Network. United States Department of Agriculture. 30 Temmuz 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Kasım 2010. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Kireç taşı</span> genellikle mercan, foraminifera ve yumuşakçalar gibi deniz canlılarının iskelet parçalarından oluşan bir karbonat tortul kayaç

Kireç taşı genellikle mercan, foraminifera ve yumuşakçalar gibi deniz canlılarının iskelet parçalarından oluşan bir karbonat tortul kayaçtır. Başlıca maddeleri kalsiyum karbonatın farklı kristal formları olan kalsit ve aragonit minerallerdir. Yakından ilişkili bir kaya, yüksek oranda mineral dolomit içeren dolomittir. Eski USGS yayınlarında, dolomit magnezyum kireç taşı olarak anılırdı, artık magnezyum eksikliği olan dolomitler veya magnezyum açısından zengin kalkerler olarak ayrılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Bal</span> bir arı ürünü

Bal, arılar tarafından çiçeklerden ve meyve tomurcuklarından alınarak yutulan nektarın arıların bal midesi denilen organlarında invertaz enzimi sayesinde kimyasal değişime uğramasıyla oluşan ve kovandaki petek hücrelerine yerleştirilen çok faydalı bir besindir. Nektar bala çevrilirken arılar sağladıkları invertaz enzimi sayesinde sakkarozu inversiyona uğratarak fruktoz ve glikoz şeklinde basit şekerlere dönüştürür ve fermantasyonun meydana gelmesini önleyecek miktarda suyunu uçururlar. Kovandaki hücrelere yerleştirilen ve üzeri mumdan bir kapakla örtülen bal arılarca sağlanan özel havalandırma sistemi sayesinde bildiğimiz tat ve kıvama gelir. Halen dünyada üretilen bal türleri kestane balı, köknar balı, monofloral bal, çiçek balı, petek balı, armut balı, dağ balı, akasya balı, çam balı, kremalı bal, okaliptüs balı ve meşe balıdır.

<span class="mw-page-title-main">Klima</span>

Klima, elektrikli klima veya pasif soğutma ve havalandırmalı soğutma dâhil olmak üzere çeşitli diğer yöntemlerin kullanımıyla daha konforlu bir iç ortam elde etmek için kapalı bir alandaki havanın ısı ve nem kontrol edilmesi işlemidir. Klima, "ısıtma, havalandırma ve klima" (HVAC) sağlayan sistem ve teknikler ailesinin bir üyesidir.

<span class="mw-page-title-main">Sodyum karbonat</span> inorganik bileşik

Sodyum karbonat, (çamaşır sodası, kristal soda ve soda külü olarak da bilinir) Na2CO3 formülüne sahip değişik hidratları olan bir inorganik bileşiktir. Bütün formları beyaz, suda çözünür tuzlardır. Tüm formları güçlü bir alkali tada sahiptir ve suda orta derecede alkali çözeltiler verir. Tarihsel olarak sodyum bakımından zengin göl sularından veya sodyum bakımından zengin topraklarda yetişen bitkilerin küllerinden çıkarıldı. Bu sodyum açısından zengin bitkilerin külleri, potas üretmek için kullanılan odun küllerinden belirgin şekilde farklı olduğundan, "soda külü" olarak anıldı. Günümüzde ise, Solvay işlemi ile sodyum klorür ve kireç taşından büyük miktarlarda üretilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Kaktüsgiller</span> bitki familyası

Kaktüs, Caryophyllales takımının 1750 kadar bilinen türüne ve yaklaşık 127 cinsine sahip Cactaceae bitki familyasının bir üyesidir. "Kaktüs" kelimesi Latince aracılığıyla, Theofrastos tarafından kimliği kesin olmayan dikenli bir bitki için kullanılan Antik Yunanca kelimesinden türemiştir.

<span class="mw-page-title-main">Zambak</span>

Zambak veya gerçek zambak (Lilium), zambakgiller (Liliaceae) familyasının çiçek soğanıyla yetişen, hepsi büyük belirgin çiçekli, otsu çiçekli bitkilerin bir cinsidir. Zambakgiller familyasında bu cinsin 110 civarı bitki türü vardır.

<i>Çarkıfelek</i> türleri listesi Vikimedya liste maddesi

Botanikteki adlarına göre Passiflora (Çarkıfelek) türlerinin listesidir. Yaklaşık 500 kadar türü bulunmakla bu türlerin büyük bir kısmı tropikal bölgelerde, bir kısmı subtropikal veya ılıman bölgelerde yine bir kısmı da Avustralya ve Okyanusya'da bulunmaktadır. Liste henüz tam değildir.

<span class="mw-page-title-main">Birlikte evrim</span>

Birlikte evrim veya eş evrim, biyolojide iki veya daha fazla canlı türünün, birbirlerinin evrimini karşılıklı olarak etkilemesidir. Daha kapsamlı olarak tanımlamak gerekirse, "biyolojik bir canlının veya organik bir nesnenin, ilişkili olduğu diğer organik obje veya objelerin değişmesi ile kendisinde de değişimlerin baş göstermesidir".

<span class="mw-page-title-main">Kıyı yönetimi</span> Kıyı şeridinde sel ve erozyonun önlenmesi

Kıyı bölgesi, doğal denge ve artan nüfusla beraber en çok kullanılan yerler arasındadır. Dünya kara yüzeyinin %15'ten daha az alanı işgal eden kıyılar, dünya nüfusunun % 40'ından fazlasını barındırır. 2025 yılında kıyı bölgesinde ikamet beklenen insan sayısı dünya nüfusunun % 75 oluşturacaktır. Kıyı bölgeleri mal ve hizmet üretmek için zengin kaynakları içeren ve çoğu ticari endüstriyel faaliyetler için vardır. Avrupa Birliği, nüfusunun neredeyse yarısı ekonomik zenginliğinin kaynağı deniz kıyıları sayesinde olmaktadır. Balıkçılık, nakliye ve turizm gibi birçok faaliyetler Avrupa'nın tahmini rekabet ve işgücünün nedenli büyük olduğunu göstermektedir. Kıyı koruma ve analizini yapma daha çok 1950 yıllardan sonra olsa da oluşan erozyon su baskını gibi olaylardan dolayı daha eskilere dayandığı kabul edilmiştir. 1950'lerden sonra yeni teknikler ve doğa dostu politikalar izlenmiştir. Koruma gerektiren geniş kıyıların önemi artırmıştır. Örneğin: Venedik, New Orleans, Japonya, Hollanda, Hazar Denizi kıyıları gibi yerlerde deniz seviyesinin yükselmesiyle kıyı alanlarında önemli tahribat olacağı saptanmış, bu gibi yerlerde kıyılara dalgakıran gibi yapılar inşa edilerek önlenmeye çalışılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Convolvulaceae</span> Çiçekli bitkilerin Solanales takımına bağlı bir familyası

Convolvulaceae, Tarlasarmaşığıgiller, Çitsarmaşığıgiller, Kahkahaçiçeğigiller veya Gündüzsefasıgiller; Solanales takımına ait, yaklaşık 58 cins ve 1.880 tür ile temsil edilen, tropikler ve ılıman kuşak başta olmak üzere dünya çapında yayılış gösteren; tatlı patates, cinsaçı ve tarla sarmaşığı gibi bitkileri içeren, bir çiçekli bitki familyasıdır.

<i>Aniseia</i> bitki cinsi

Aniseia, Convolvulaceae familyasına bağlı bir bitki cinsidir. Panama veya Herrera orijinlidir.

<span class="mw-page-title-main">Aztek mutfağı</span>

Aztek mutfağı, 1519'da Avrupa ile etkileşime girmeden önce Meksika Vadisi'ndeki eski Aztek İmparatorluğu ve Nahua halklarının mutfağıdır.

<i>Rebutia</i>

Rebutia, Bolivya ve Arjantin'e özgü Cactaceae familyasındaki çiçekli bitki cinsidir. Genellikle küçük, renkli kaktüslerdir, küresel formdadırlar ve vücuda göre nispeten büyük çiçekleri serbestçe üretirler. Belirgin kaburgaları yoktur ancak düzenli olarak küçük tüberküller düzenlenmiştir. Büyümeleri oldukça kolay görülür ve ana bitkinin etrafında serbestçe filizlenen büyük miktarlarda tohum üretebilirler.

<span class="mw-page-title-main">Bitkilerin evrimi</span> bitkilerin kökeni ve tarihi

Bitkilerin evrimi, yaklaşık 500 milyon yıllık bir süreçtir. Siyanobakteriler milyarlarca yıl boyunca, sualtındaki kolonilerinde kalarak, baskın fotosentetik yaşam formu oldu. 1,6 milyar yıldan fazla süre önce, ikinci bir fotosentetik organizmalar grubu belirdi: Algler. Algler ökaryottur; yani hücrelerinin içinde "organel" adı verilen özelleşmiş yapılar vardır. Kloroplast adı verilen organel, tüm alglerde ve kara bitkilerinde bulunur. Hücrede fotosentezin gerçekleştiği yer bu organeldir. Kara bitkilerinin ilk ataları, yaklaşık 500 milyon yıl önce Charophyceae adlı yeşil alglerden evrimleşmişlerdir.

<span class="mw-page-title-main">Gymnocalycium mihanovichii</span>

'Gymnocalycium mihanovichii, Güney Amerika'dan bir kaktüs türüdür. En popüler çeşitler, tamamen klorofil içermeyen, kırmızı, turuncu veya sarıyı pigmentasyon açığa çıkaran çeşitli mutantlar’dır. Bu mutant suşlar genellikle hylocereus kaktüs üzerine aşılanır ve birleşik bitkiye "Ay Kaktüsü" denir. Ay kaktüsleri genellikle ev bitkisi olarak yetiştirilir ve ayrıca Ruby Ball, Red Cap, Red Hibotan veya Hibotan kaktüsleri olarak da bilinir.

<span class="mw-page-title-main">Opuntioideae</span> kaktüsgiller altfamilyası

Opuntioideae, kaktüs ailesinin Cactaceae alt familyası'dır. Beş oymağa bölünmüş 15 cinstir. Alt familya kabaca 220-250 türü kapsar ve Yeni Dünya boyunca Kanada'dan Arjantin'e kadar coğrafi olarak dağılmıştır. Bu alt familya üyeleri, küçük jeofitler, yarım küre yastıklar, çalılar, ağaçlar ve belirsiz dallardan veya belirli terete veya küresel segmentleri içeren sütunlu kaktüsler dahil olmak üzere çeşitli yapıları vardır.

<i>Ariocarpus</i>

Ariocarpus, Cactaceae familyasının etli subtropikal bitkilerinin küçük bir cinsidir.

<i>Melocactus</i>

Türk fes kaktüsü olarak da bilinen ''Melocactus', kaktüs familyasının yaklaşık 30-40 türe sahip bir cins'idir. Karayipler, batı Meksika ila Orta Amerika ve kuzey Güney Amerika'ya özgüdürler, And dağları boyunca güneye Peru ya ve ve kuzeydoğuda Brezilya bir tür konsantrasyonu kadar bazı türler bulunur.

<i>Echinopsis</i>

Echinopsis, bazen kirpi kaktüsü, deniz kestanesi kaktüsü veya Paskalya zambak kaktüsü olarak bilinen Güney Amerika'ya özgü kaktüslerin bir cinsidir. Küçük bir tür olan E. chamaecereus, fıstık kaktüsü olarak bilinir. 128 tür, ağaç benzeri büyük türlerden küçük küresel kaktüslere kadar uzanır. Adı, echinos kirpi veya deniz kestanesinden ve bu bitkilerin yoğun diken kaplamalarına atıfta bulunan opsis görünümünden türemiştir.

<i>Sonchus</i>

Sonchus, Asteraceae familyasının Cichorieae oymağına ait çiçekli bitki cinsidir ve genellikle yabani deve dikeni olarak bilinir. Yabani deve dikenleri, rizomlu veya rizomsuz, bir veya iki yılda bir biten veya çok yıllık otsu bitkilerdir, bazıları ise odunsu bile olabilir.