İçeriğe atla

Feriköy Protestan Mezarlığı

Koordinatlar: 41°03′14″K 28°59′02″D / 41.05389°K 28.98389°D / 41.05389; 28.98389
Feriköy Protestan Mezarlığı
Protestan Mezarlığı'nın ana kapısı
Harita
KonumŞişli, İstanbul, Türkiye
Koordinatlar41°03′14″K 28°59′02″D / 41.05389°K 28.98389°D / 41.05389; 28.98389
TürSivil Mezarlık
DinProtestanlık Mezarlığı
Açılış1859 (165 yıl önce) (1859)
DurumKullanımda

Feriköy Protestan Mezarlığı (Latince: Evangelicorum Commune Coemeterium) Mezarlığın isminden de anlaşılacağı üzere İstanbul'da ikamet eden Protestanların son dinlenme yeridir. Mezarlık, İstanbul'un Şişli ilçesinde, Taksim Meydanı'nın yaklaşık 3 km (1.9 mil) kuzeyinde Feriköy mahallesindedir. Katoliklerın şehirdeki başlıca mezarlığı Pangaltı Latin Katolik Mezarlığı'nın karşısında yer alır.

Tarihi ve tanımı

Bu mezarlığın arazisi, 1857'de Osmanlı hükûmeti tarafından dönemin önde gelen Protestan güçleri olan Birleşik Krallık, Prusya, Amerika Birleşik Devletleri, Hollanda, İsveç, Norveç, Danimarka ve Hansa Birliği'ne Büyük Dükalık ile birlikte bağışlanmıştır.[1]

İstanbul'da Reform kiliselerinin, Lutherci ve Anglikan cemaatlerinin tüm üyelerinin cenazeleri Feriköy'deki Protestan Mezarlığı'na defnedilir. Mezar yerleri Başkonsolosluk tarafından dağıtılmaktadır. Açılışından bu yana, toplamda yaklaşık 5.000 kişi defnedilmiştir. Bir açık hava müzesini andıran mezarlık, 17. yüzyıldan günümüze kadar farklı anıt stillerinin örneklerini içerir. Duvarlar boyunca uzanan tarihi taşlar, 19. yüzyılda kentsel genişlemenin ardından kaybolan Grand Champs des Morts, Pera'nın "Büyük Ölüler Alanı" ndaki eski Frenk mezarlığının varlığına delil son kanıtlardandır. Mezarlığın yönetimi Almanya, Birleşik Krallık, Birleşik Devletler, Hollanda, İsveç, Macaristan ve İsviçre başkonsolosluklarına aittir. Yönetim görevi iki yılda bir el değiştirmektedir.[2]

1840 ve 1910 yılları arasında, kuzeye doğru genişleyen İstanbul'un kentsel alanı, içine Taksim ve Şişli'nin de dahil olduğu açık kırsal alanlardan, yoğun yerleşim merkezlerine dönüştü. 19. yüzyılın başlarındaki İstanbul haritaları, Grand Champs des Morts'un gayrimüslim mezarlıkları tarafından kaplanan alanın, şehrin genişleme yolunun ana aksı üzerinde olduğunu göstermektedir.

Rahip William Goodell'in de anılarında bahsettiği üzere, eski mezarlık alanı daha henüz 1842'de metruk hale gelmişti. Bugün Üsküdar Amerikan ve Robert Kolej kurucularından olan, Amerikan Board misyonunda görevli rahip Goodell, tifo yüzünden dokuz yaşındayken kaybettiği oğlu Constantine Washington'ı, 1841 yılında Grand Champs des Mort'un eski Frenk bölümüne defnettirmişti

Rahip William Goodell'in 18 Şubat 1842 tarihli hatıratında, şu satırlara yer verilmektedir: Frank mezarlık alanının istimlakından dolayı, ben sevgili oğlumuzun cenazesini mezarından çıkartmak zorunda kaldım. Mezarı derince kazılmıştı ve tabut pek az nemliydi. Her şey dingin ve sükun içerisindeydi. Çok da uzak olmayan bir mesafede, hazırladığımız yeni mezar da derin ve kuruydu; ve oraya, diriliş sabahına kadar sessiz yatağına yatırdık. Sevgili çocuk, elveda![3]

Bununla birlikte, küçük Constantine'in sükuneti beklenenden çok daha az sürdü ve 1860'ların başındaki bir inşaat furyası ile istirahati yine bozuldu. Temmuz 1863'te, Constantine Washington Goodell'inkiler de dahil olmak üzere, bir düzineden fazla Amerikalının kalıntıları, Grand Champs des Morts'taki eski Frenk mezarlığından çıkarıldı. Feriköy'de 1850'lerde Sultan I. Abdülmecid'in emriyle oluşturulan yeni Protestan mezarlığına, mezartaşları ile birlikte nakledildiler .

Eski mezarlık alanının işgal ettiği arazi halka açık bir parka çevrildi. Batılı anlamdaki bu park projesi, nihayet altı yıl sonra 1869'da Taksim Bahçesi'nin açılmasıyla tamamlandı.

İlk cenaze Kasım 1858'de yeni bölgeye defnedildi, ancak mezarlık 1859'un başlarına kadar resmi olarak açılmadı. Mezar alanı öncelikle yabancı uyruklular için oluşturulmuş olsa da, güneybatı köşesinde ayrı bir bölüm Ermeni Protestanlar için ayrılmıştır. Ermeniler Osmanlı tebası olduklarından dolayı, ecnebi Protestanlardan bir duvar ile ayrılmışlardır.

Mezarlıkta sivil definler çoğunluğu oluştursa da, İkinci Dünya Savaşı sırasında 1945'te ölen İngiliz Ordusu İstihbarat Kolordusu'na mensup bir subayın İngiliz Milletler Topluluğu tarafından yaptırılan mezarı da bulunmaktadır.

Galeri

  • İstanbul Protestan Mezarlığı'nda 1848-1849 Macar özgürlük savaşçıları anıtı
    İstanbul Protestan Mezarlığı'nda 1848-1849 Macar özgürlük savaşçıları anıtı
  • İstanbul Feriköy Protestan mezarlığı
    İstanbul Feriköy Protestan mezarlığı
  • Cenaze şapeli
    Cenaze şapeli
  • Eski mezarlar ve mezar taşları
    Eski mezarlar ve mezar taşları
  • Feriköy Protestan Mezarlığı Şapeli
    Feriköy Protestan Mezarlığı Şapeli
  • Feriköy Protestan Mezarlığı Eski mezar taşları
    Feriköy Protestan Mezarlığı Eski mezar taşları
  • Feriköy Protestan Mezarlığı Eski mezar taşı
    Feriköy Protestan Mezarlığı Eski mezar taşı
  • Feriköy Protestan Mezarlığı Eski mezar taşı
    Feriköy Protestan Mezarlığı Eski mezar taşı
  • Feriköy Protestan Mezarlığı Eski mezar taşı
    Feriköy Protestan Mezarlığı Eski mezar taşı

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ "NLA OL Best. 130 Best. 131 Nr. 604 - Finanzieller anteiliger Bei... - Arcinsys detail page". www.arcinsys.niedersachsen.de. 18 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Aralık 2019. 
  2. ^ "Arşivlenmiş kopya". 9 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Eylül 2020. 
  3. ^ Prime, Memoirs of Rev. William Goodell, D.D. (Robert Carter and Brothers, 1876)

Dış bağlantılar

Wikimedia Commons'ta Feriköy Protestant Cemetery ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Beyoğlu</span> İstanbul ilçesi (Avrupa Yakası)

Beyoğlu veya eskiden Pera, İstanbul ilinin Avrupa yakasında bulunan ilçelerinden biridir. Kuzeybatıda Şişli ve Kâğıthane, doğuda Beşiktaş ve İstanbul Boğazı, güneyde ve batıda ise Haliç ile sınırlı ilçenin yüzölçümü 8,76 km2'dir ve 45 mahalleden oluşmaktadır. İsmini Pera da denen, Tünel–Taksim arasında uzanan İstiklal Caddesi ve ona açılan sokakların belirlediği alanı kapsayan Beyoğlu semtinden alır.

<span class="mw-page-title-main">Taksim Meydanı</span> İstanbul, Türkiyede bir meydan

Taksim Meydanı, İstanbul'un Beyoğlu ilçesinde yer alan ve İstanbul kentinin en ünlü noktalarından biri olan meydan. Çevresindeki lokanta, mağaza, otel, eğlence ve kültür yerleriyle İstanbul'un en büyük turistik çekim merkezinden biridir. Cumhuriyet Döneminde bir meydan haline gelmiş olan Taksim Meydanı, pek çok siyasi ve toplumsal olaya da ev sahipliği yapmıştır. Meydandaki trafiği kısmen yer altına indiren Taksim Yayalaştırma Projesi, 2013 yılında kısmen tamamlanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Şişli</span> İstanbul ilçesi (Avrupa Yakası)

Şişli, İstanbul ilinin Avrupa Yakası'nda yer alan bir ilçesidir. 25 mahallesi bulunan Şişli, doğuda Beşiktaş, kuzeyde ve batıda Kâğıthane ve güneyde Beyoğlu ilçeleri ile komşudur.

<span class="mw-page-title-main">Karacaahmet Mezarlığı</span> İstanbulun Üsküdar ilçesindeki bir mezarlık

Karacaahmet Mezarlığı, İstanbul'un Üsküdar ilçesinde yer alan İstanbul'un en büyük ve aynı zamanda en eski mezarlığıdır.

Feriköy İstanbul ilinin Şişli ilçesine bağlı Okmeydanı ile Osmanbey arasında kalan bölgede yer alan bir semttir.

<span class="mw-page-title-main">Hasköy, Beyoğlu</span>

Hasköy, İstanbul ilinin Beyoğlu ilçesine bağlı, Haliç kıyısında bir semt.

<span class="mw-page-title-main">Harbiye, Şişli</span> Şişli, İstanbul, Türkiyede mahalle

Harbiye, İstanbul'un Şişli İlçesi'ne bağlı bir semt ve mahalledir. Adını 1834-1936 yılları arasında burada bulunan Mekteb-i Harbiye'den almıştır. Kuzeyinde Şişli ilçesine bağlı Halaskargazi ve Teşvikiye mahalleleri, batısında yine Şişli ilçesine bağlı İnönü ve Ergenekon mahalleleri vardır. Doğusunda Beşiktaş ilçesi, güneyinde ise Beyoğlu ilçesi yer alır.

<span class="mw-page-title-main">Taksim Gezi Parkı</span>

Taksim Gezi Parkı, İstanbul'un Beyoğlu ilçesindeki şehir parkıdır. Taksim Meydanı'nın kuzeydoğusunda Cumhuriyet, Asker Ocağı ve Mete caddeleri arasında yer almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Tepebaşı, Beyoğlu</span>

Tepebaşı, Beyoğlu'nda, İstiklal Caddesi'ne paralel giden Meşrutiyet Caddesi ile Tarlabaşı Bulvarı'nın devamı olan Refik Saydam Caddesi arasında kalan semt.

<span class="mw-page-title-main">M2 (İstanbul Metrosu)</span> İstanbul Metrosu hattı

M2 Metro Hattı, İstanbul'da yer alan metro hatlarından birisidir. Hattın 16 istasyonu olup, Haliç Metro Köprüsü üzerinde yer alan Haliç Metro İstasyonu haricindeki 15 istasyon yer altında yer almaktadır. Hat, yaklaşık olarak 2,5 dakikada bir sıklıkla çalışır.

<span class="mw-page-title-main">Pangaltı</span>

Pangaltı, İstanbul ilinin Avrupa Yakası'nda bulunan Şişli ilçesinde bir semt. Bir semt olduğundan kesin sınırları çizilememekle birlikte, idarî olarak Halaskargazi, Bozkurt ve Cumhuriyet mahallelerinin kestiği alana yayıldığı söylenebilir. Şişli merkezin ana aksını oluşturan Halâskârgazi Caddesi üzerinde; Osmanbey ve Harbiye semtleri arasında bulunur.

<span class="mw-page-title-main">Pangaltı Ermeni Mezarlığı</span>

Pangaltı Ermeni Mezarlığı veya diğer adıyla Surp Agop Mezarlığı, Türkiye'nin İstanbul ilinin Şişli ilçesindeki Pangaltı semti civarında yer alan ve günümüzde varlığını sürdürmeyen eski bir mezarlık. Mezarlığın bulunduğu arazi 1560 yılı civarında Ermenilerin kullanımına sunulmuş ve bundan sonraki yıllarda mezarlık olarak kullanılmaya başlanmıştı. 1930'larda yıkılan mezarlığın bulunduğu bölgede günümüzde Divan Oteli, Hilton Oteli, Hyatt Regency Oteli, Taksim Gezi Parkı, İstanbul Radyoevi ile Askerî Müze'nin bir kısmı ile çeşitli yapılar bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Şişli Ermeni Mezarlığı</span> İstanbul Şişlide bulunan Ermeni mezarlığı

Şişli Ermeni Mezarlığı, Türkiye'nin İstanbul kentine bağlı Şişli ilçesinde bulunan Ermeni mezarlığı.

<span class="mw-page-title-main">Osmanbey (İstanbul Metrosu)</span> İstanbul metrosu istasyonu

Osmanbey Metro İstasyonu, İstanbul Metrosunun M2 hattında yer alan metro istasyonudur. İstasyon Şişli'nin Osmanbey semtinde Halâskârgazi Caddesi üzerinde yer almaktadır. İstasyon 16 Eylül 2000 tarihinde açılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Pangaltı Latin Katolik Mezarlığı</span>

Pangaltı Fransız Latin Katolik Mezarlığı veya diğer adıyla Feriköy Latin Katolik Mezarlığı, İstanbul'da bulunan tarihi bir Hristiyan mezarlığıdır. İstanbul'daki en büyük Katolik mezarlığı olma özelliği taşır. Mezarlık, Taksim Meydanı'nın yaklaşık 3 km (1,9 mi) kuzeyinde, İstanbul'un Şişli bölgesinde Feriköy yakınlarındadır. Protestanların şehirdeki başlıca mezarlığı Feriköy Protestan Mezarlığı'nın karşısında yer alır. Birbirine komşu olan iki mezarlık Abide-i Hürriyet Caddesi ile birbirinden ayrılır.

Ayaspaşa Mezarlığı veya Taksim Mezarlığı, İstanbul'da, Taksim’den başlayarak bir yönden Ayaspaşa-Gümüşsuyu üzerinden Dolmabahçe ve Fındıklı’ya, bir yönden de Harbiye'ye kadar uzanan geniş arazi kapsayan, Müslüman ve gayrimüslimlerin defnedildiği ve 20. yüzyılın başlarına kadar varlığını korumuş eski mezarlıktır. Başta Katolik Gürcülerin gömüldüğü Taksim Gürcü mezarlığı, Taksim Mezarlığı'nın bugün Elmadağı Parkı olarak anılan kısmında bulunuyordu.

<span class="mw-page-title-main">Savarş Boğos Karakaş</span> Türkiye Ermenisi tiyatrocu

Savarş Boğos Karakaş Türkiye Ermenisi tiyatro sanatçısı, oyuncu ve rejisör.

<span class="mw-page-title-main">Kadıköy Latin Katolik Mezarlığı</span>

Kadıköy Latin Katolik Mezarlığı, Türkiye'nin İstanbul kentine bağlı Kadıköy ilçesinde bulunan Hristiyan Katolik mezhebine ait bir mezarlıktır. 1850'li yıllarda Kadıköy'de yaşayan Frenk kökenlilere, Sakız Adası'ndan gelen Katolik Rumlar da eklenince Kadıköy'deki Katolik nüfus çoğalmıştır. Eskiden definlerini bugün Moda, Cem Sokak üzerinde bulunan L'Assomption Katolik kilisesi bahçesine yapan Kadıköy Katolik cemaati, 1864 yılında kolera salgınları neticesinde şehir içi hazirelere ölü defnedilmesinin yasaklanması üzerine, diğer gayrimüslim cemaatler ile beraber Hasanpaşa, Uzunçayır'da tahsis edilen mezarlık arazisini kullanmaya başlarlar.

Taksim Gürcü mezarlığı, İstabul'da, tarihi Taksim Mezarlığının bir parçası olan Gürcü mezarlığıdır. Günümüzde tamamen ortadan kalkmış olan bu mezarlığın yerinde Elmadağı semtinde Divan Oteli gibi yapılar ve Elmadağı Parkı bulunmaktadır.

İvane Gvaramadze, Gürcü Katolik din adamı, yazar, etnograf ve toplum adamıdır. İstanbul'da Feriköy Katolik Gürcü Manastırı'nda yetişmiş önde gelen kişilerden biridir. Taksim Gürcü mezarlığında kalmış olan az sayıdaki mezar taşının yazılarını derlediği listeyle de tanınır.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.