İçeriğe atla

Feridun

Feridun, Hacı Ağa Can tarafından çizilmiş - 19. yüzyılın başlarında

Feridun, (Farsça: فریدون [Fereydūn/Farīdūn], Avesta: Θraētaona [Thraetaona], Orta Farsça: 𐭯𐭫𐭩𐭲𐭥𐭭‎ [Frēdōn]) İran'ın efsanevi kahramanı. Fars edebiyatında zafer, adalet ve cömertliğin sembolü olarak bilinir.

Babası Cemşîd'in soyundan gelen Abtin, annesi Ferânek'tir. 500 yıllık bir ömrü olduğu rivayet edilen Feridun'un Selm, Tûr ve İrec adında üç oğlu vardı. Oğullarını Yemen şahının kızları ile evlendirdikten sonra ülkesini bu üç oğlu arasında paylaştırır. Turan'ı Tur'a, İran'ı İrec'e ve Rum'u da (Anadolu) Selm'e verir. Ardından İrec'i kıskanan Tur ve Selm, kardeşlerini öldürürler. İrec'in intikamını oğlu Menûçihr amcalarını öldürerek alır.[1]

Kaynakça

  1. ^ Tahsin Yazıcı, "FERÎDUN", TDV İslâm Ansiklopedisi, https://islamansiklopedisi.org.tr/feridun 21 Ocak 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (20.01.2019)

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Farsça</span> Bir batı İran dili

Farsça ya da Persçe, Hint-Avrupa dillerinin İran dilleri koluna ait bir batı İran dilidir. Başta İran olmak üzere, kuzeyde Rusya ve Azerbaycan, doğuda Afganistan ve Tacikistan, Orta Asya'da Özbekistan ve Basra Körfezi üzerinde Kuveyt ve Irak gibi ülkelerde 100 milyonun üzerinde kişi tarafından konuşulmaktadır. Antik Pers halkının konuştuğu dilden türemiştir.

<span class="mw-page-title-main">İran dilleri</span>

İran dilleri veya İranî diller, Hint-Avrupa dil ailesinin Hint-İran dilleri koluna bağlı dil öbeği. Günümüzde 150-200 milyon kişinin bu dil grubuna ait dilleri konuştuğu tahmin edilir. İran dilleri tarihsel gelişim açısından üç gruba ayrılır: Eski İran dilleri, Orta İran dilleri ve Yeni İran dilleri.

<span class="mw-page-title-main">Orta Farsça</span>

Orta Farsça veya Pehlevî dili, Sasani İmparatorluğu'nun edebî dili olmuş bir Batı İran dilidir. Dil, Sasanilerin yıkılmasının ardından bir süre daha prestij dili olmayı sürdürmüştür. Orta Farsça Ahameniş İmparatorluğu'nda kullanılmış Eski Farsçadan evrilmiş olup modern İran, Afganistan ve Tacikistan kullanılan Farsça dilinin atası olmaktadır. Dil, içine Orta Farsçanın da dahil edildiği ve pek çok çağdaşı dili kapsayan Orta İran dilleri ile karıştırılmamalıdır.

<span class="mw-page-title-main">Zabulistan</span> tarihi bir bölge

Zabulistan, Zabolistan olarak da telaffuz edilen ve Afganistan'la İran toprakları arasında kalan tarihi bölge. Hindukuş Dağları'nın eteğinde kalan Zabul vilayeti, adını bu tarihi bölgeden almıştır. Zabulistan, antik zamanlarda Arachosia adıyla bilinen bir bölgenin parçasıydı. Firdevsî'nin Şehnâme'sinde Sam oğlu Zal'a, Gergsaranlılar üzerine sefere çıkmadan önce Zabulistan'ın padişahlığını vermiştir. Zal, saçları kaşları ve kirpikleri beyaz olarak doğduğu için babası Sam tarafından Elburz dağlarına terkedildikten sonra Simurg kuşu tarafından büyütüldü.

Peşeng, Firdevsî'nin Şehnâme eserinde Turan kralı, Feridun'un oğlu Tūr'ün torunu ve Efrasiyab'ın babasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Efrasiyab</span> Türklerin efsane kahraman yiğit atası

Efrasiyab veya Afrasiyab, Şehnâme'nin karakterlerinden efsanevi kral ve Turan kahramanı.

<span class="mw-page-title-main">Şehzade Alâaddin</span>

Şehzade Alâaddin Ali Çelebi, 6. Osmanlı padişahı II. Murad'ın oğlu.

<i>Acı Hatıralar</i> 1977 yapımı Türk filmi

Acı Hatıralar Atıf Yılmaz'ın yönettiği 1977 yılında, Türkiye ve İran'da çekilmiş Türk filmidir. Filmin başrolleri; Emel Sayın, İreç Kadiri, Sadri Alışık ve Ünsal Emre'dir.

<span class="mw-page-title-main">Ferid Memmedov</span>

Ferid Memmedov, Azerbaycanlı şarkıcı. İsveç'in Malmö kentinde gerçekleştirilen 2013 Eurovision Şarkı Yarışması'nda Azerbaycan'ı "Hold Me" şarkısıyla temsil ederek 234 puan topladı ve ikinci oldu.

<span class="mw-page-title-main">Turan</span> Türklerin Kızıl Elması

Turan, Orta Asya'da tarihi bir bölgedir. Terim İran kökenlidir ve belirli bir tarih öncesi insan yerleşimine, tarihi bir coğrafi bölgeye veya bir kültüre atıfta bulunabilir. İlk Turanlılar, İran Hükümdarı Feridun'un (Thraetaona) oğlu Tûr'un soyundan gelen İranlı bir kabileydi.

Molla Nasreddin, İrec Dustdar'ın 1953 yılında gösterime giren komedi filmi.

<span class="mw-page-title-main">Hasan Ruhani</span> 7. İran cumhurbaşkanı

Hasan Ruhani, İranlı siyasetçi, din adamı, hukukçu ve İran'ın 7. cumhurbaşkanı.

<span class="mw-page-title-main">Selâm-i Şah</span> 1873-1909 yılları arasında İranın kraliyet ve millî marşı

Selâm-i Şah, 1873-1909 yılları arasında İran'ın kraliyet ve millî marşı.

İrec Dustdar,, İranlı aktör ve yönetmen. Doostdar özellikle Molla Nasreddin, Dohtari eş-Şiraz ve Murad filmlerinde aldığı rollerle tanınmaktadır.

Pişdâdîler, Pers mitolojisi, Avesta ve Şehnâme'ye göre İranlıların ilk hanedanıdır. Pişdâdîler sülalesinin Pers topraklarına hükmeden ilk kralların bu sülaleden geldiği ve kralların bazılarının binlerce yıl hüküm sürdüğü söyleniyor.

Tûr, Firdevsî'nin Şehnâme'sinde yer alan epik bir karakter. Efsanevi Şah Feridun'un ikinci oğlu ve Selm ile İrec'in kardeşi. Genç prens, kendisine ve kardeşlerine saldıran ejderhayla cesurca savaştığı zaman, babası tarafından kendisine "cesur" anlamına gelen adı verilmiştir. Feridun, imparatorluğunu oğulları arasında bölüşür; Turan'ı Tur'a verir. Bu durum, Turanlıların İranlılar ile mücadelesinin başlangıcıdır. Şehnâme'nin, Efrasiyab gibi en önemli karakterlerinden bazıları Tur'un soyundan gelmektedir. Yeğeni Menuçehr tarafından öldürülür.

<span class="mw-page-title-main">İrec</span>

İrec, Şehnâme'nin epik karakterlerinden birisi. İran mitolojisinde Feridun'un en küçük oğlu. Babası Feridun krallığını oğulları arasında böldüğü zaman İran’ı İrec'e verir. Kardeşleri Selm ve Tûr kıskançlıklarından ötürü İrec'i öldürürler. Feridun'un desteğiyle İrec'in oğlu Menuçihr amcalarını öldürerek babasının intikamını alır.

Fars edebiyatında Firdevsî tarafından yazılan Şehnâme'de geçen karakterler:

Feridun Paşa Camii, Koşuyolu'nun İbrahimağa'ya uzanan kısmında ve Ankara asfaltı yakınındadır. Cami, sekiz yüzlü olup her yüzündeki pencerelerden ışık alır. Çatısı ahşaptır. Kapısı üzerinde bir ayet-i kerimeyi hâvi bir kitâbe vardır. Minberi ahşaptır. Mabet, Civan Feridun Paşa Camii adı ile de bilinir. Cami, eski mutasarrıf İbrahim Sarım Bey'in oğlu Ferik Feridun Paşa tarafından 1330 (1912) tarihinde yapılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Menuçehr</span>

Menuçehr